Από τα πάθη του Ελληνισμού της Ανατoλικής Ρωμυλίας

*Χάρτης των Βαλκανίων, 1878

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Ελληνισμός της Ανατολικής Ρωμυλίας, είναι ένα κομμάτι του Ελληνισμού, που καθαγιάστηκε από τις σφαγές, τις δηώσεις, τους εκπατρισμούς και τις καταστροφές, αποτελώντας στόχο του αναδυόμενου κατά τον 19^ο αιώνα, βουλγαρικού εθνικισμού.

                Ο «Αγών» ήταν μια μικρή εβδομαδιαία, αλλά πατριωτική και μαχητική εφημερίδα, που κυκλοφορούσε στην Αθήνα, στα τέλη του 19^ου και στις αρχές του 20^ου αιώνα. Διευθυντής ήταν ο δικηγόρος Ιωάννης Λαμπρίδης. Αυτοπροσδιορίζονταν ως δημοσιογραφικό όργανο Ηπειρωτών και Μακεδόνων. Τα περιεχόμενά της όμως ήταν ευρύτερα. Δηλαδή δημοσίευε πολιτικές μελέτες για την κατάσταση στην Ιλλυρική Χερσόνησο του Ελληνισμού, στατιστικές πληροφορίες για την κίνηση του πληθυσμού και την εκπαίδευση της Ηπείρου και της Μακεδονίας ιδιαίτερα «και πάσης άλλης εν γένει ελληνικής χώρας, ποικίλη άλλη έρευνα των αναγκών του Ελληνισμού και της πνευματικής και υλικής αυτού ανά την Ανατολήν δυνάμεως». Η μαχητική αυτή εφημερίδα δημοσίευσε δεκάδες ανταποκρίσεων από τη Θράκη, δίνοντας μεταξύ άλλων έμφαση στα προβλήματα που προέκυψαν στην Ανατολική Ρωμυλία, μετά το Σχίσμα του 1870, το ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878, την δημιουργία του Βουλγαρικού κράτους και την πραξικοπηματική προσάρτηση σ’ αυτό της ελληνικής Ανατολικής Ρωμυλίας.

Οι Βορειοθράκες εθελοντές, στον πόλεμο του 1897

*Σκίτσο από την "Ακρόπολη" για την έλευση των Βορειοθρακών εθελοντών στην Αθήνα

*Μια άγνωστη πτυχή

της γενναίας προσφοράς 

της Ανατολικής Ρωμυλίας

προς την μητέρα πατρίδα.

Γράφει ο Παντελής Στεφ Αθανασιάδης

                Οι Βόρειοι Θράκες γνωστοί και ως Ανατολικορωμυλιώτες, σε κάθε περίσταση έδειξαν την ανιδιοτελή φιλοπατρία τους. Και στις καλές στιγμές αλλά προπαντός και στις δύσκολες περιστάσεις της Ελλάδας. Αυτό το απέδειξαν και στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897.

                Ο πόλεμος αυτός, παρά την γενικά καλή παρουσία του ελληνικού στρατεύματος, που είχε καταγάγει σημαντικές νίκες, είχε για τη χώρα μας ατυχή έκβαση. Πρόκειται για τον πόλεμο που κήρυξε η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά της Ελλάδας το έτος 1897, αρνούμενη να επιτρέψει τη διενέργεια δημοψηφίσματος στην Κρήτη, προκειμένου ο ίδιος ο κρητικός λαός να αποφασίσει για την τύχη του.

                Η ελληνοτουρκική μεθόριος άρχιζε από τη γραμμή της Άρτας και έφτανε έως τις νοτιοανατολικές υπώρειες του Ολύμπου. Οι Οθωμανοί συγκέντρωσαν στρατιωτική δύναμη, 121.500 ανδρών και 1.300 ιππέων, με αρχηγό τον Ετέμ Πασά και γερμανούς συμβούλους. Οι ελληνικές δυνάμεις παρέταξαν 54.000 άνδρες και 500 ιππείς, με επικεφαλής τον διάδοχο Κωνσταντίνο.