Λυσσαλέος αντικομμουνιστής, αλαζών και με έπαρση ο Γρίβας, λένε οι Βρετανοί

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ

http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=645225

*Μακάριος και Γρίβας.

*Τα αρχεία των βρετανικών

μυστικών υπηρεσιών

για Γρίβα και Μακάριο

Γράφει ο Νίκος Χασαπόπουλος

           Ως «πικρόχολο άτομο», με έπαρση και αλαζονεία και με περιορισμένη διανοητική δύναμη, παρουσιάζουν τον Γεώργιο Γρίβα, οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες σε έγγραφά τους που καλύπτουν την περίοδο 1945- 1962 και τα οποία και έχουν αποχαρακτηριστεί ως απόρρητα. Κάνουν λόγο για  την «Οργάνωση Χ» που ίδρυσε ο Γρίβας, όπως επίσης και για την αρχηγία του στον απελευθερωτικό αγώνα των Κυπρίων, για την μετέπειτα πορεία του, για τις σχέσεις του με τον Μακάριο και για την εμπλοκή του στις συμφωνίες Ζυρίχης.   

            Πρόκειται για σημαντικά έγγραφα που φωτίζουν ακόμα περισσότερο την ιστορία και τους αγώνες καθώς και τις προδοσίες της ταλαίπωρης Κύπρου. Σ΄ ένα σημείο των εγγράφων αναφέρεται ότι ο Μακάριος είχε παραδεχθεί ότι είχε κάνει λάθος μη αποδεχόμενους τους όρους που είχαν πρωτοπροσφερθεί από τον τότε κυβερνήτη της Κύπρου Χάρντινγκ κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων μαζί του, όπως σημειώνονται και οι σκέψεις του Γρίβα να συνεχίσει τον ένοπλο αγώνα και μετά τις συμφωνίες Ζυρίχης.

            Ο Γρίβας περιγράφεται από τους Βρετανούς ως ένας «καιροσκόπος, άνθρωπος της δράσης, χωρίς διορατικότητα, αλλά με αποφασιστικότητα. Είναι από αυτούς που πράττουν, όχι από αυτούς που σκέφτονται. Είναι ανίκανος να καταστρώσει ένα στρατηγικό σχέδιο, αλλά σίγουρος ότι θα μπορούσε να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε τακτική πρόκληση εμφανιζόταν μπροστά του». Από εκεί και πέρα, όμως, όπως αναφέρονται στα έγγραφα των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, ο Γρίβας αποδείκνυε πως ήταν καλός επαγγελματίας στρατιώτης, θαρραλέος, οπαδός της μοναρχίας και αυτό που κυρίως εκτιμούσαν οι Βρετανοί ήταν «λυσσαλέος αντικομουνιστής». Τον χαρακτηρίζουν ως «άνδρα αρχών», απόλυτα έντιμο, αλλά που δεν είχε ενδοιασμούς και εύκολα αποφάσιζε τη θανάτωση κάποιου, αν και χωρίς καμία δόση σαδισμού. Πρόσεχε πολύ την προσωπική του υγιεινή, ήταν πάντα καθαρός και ξυριζόταν συχνά, δεν έπινε, δεν κάπνιζε, ήταν σχεδόν χορτοφάγος. Την ίδια αυστηρότητα και πειθαρχία ήθελε και επέβαλε στην ένοπλη εκστρατεία, με αδιάλειπτη προσοχή στη λεπτομέρεια.

*Ο Γρίβας- Διγενής κατά τη διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ

Η «Οργάνωση Χ» και οι κομμουνιστές

            Στα έγγραφα των βρετανικών Μ-15 και Μ-16 καταγράφεται και ένα εντυπωσιακό περιστατικό: Οι Βρετανοί ερεύνησαν προσεκτικά το παρελθόν του και η λεγόμενη βρετανική κυβέρνηση της Κύπρου επιζητούσε να μάθει όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες (όσο πιο φρικιαστικές, τόσο καλύτερα) για τις αντικομμουνιστικές επιχειρήσεις και τις φρικαλεότητες που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα από την «Οργάνωση Χ» του Γρίβα. Όπως αποκαλύπτεται σκοπός των Βρετανών στην Κύπρο ήταν να περάσουν τις λεπτομέρειες αυτές σ΄ ένα φυλλάδιο που θα κυκλοφορούσαν ανωνύμως, με στόχο να στρέψουν του Κύπριους κομμουνιστές εναντίον του Γρίβα και της ΕΟΚΑ «και να τους κάνουν πιο πρόθυμους να αποκηρύξουν και να εναντιωθούν στην ΕΟΚΑ».

*Ο Γεώργιος Γρίβας

Πολιτικές βλέψεις και στην Ελλάδα

            Στα έγγραφα του 1959 το ενδιαφέρον των Βρετανών και της Μ-15 στρέφεται στις πολιτικές επιδιώξεις του Γρίβα, στις συμβουλές που ελάμβανε από συμμάχους στην Αθήνα και την οξυμένη σχέση του με τον Καραμανλή και τον υπουργό Εξωτερικών Αβέρωφ. Ο Γρίβας διατεινόταν ότι δεν είχε πρόθεση να εισέλθει στην πολιτική αρένα της Ελλάδος. Η εκτίμηση ωστόσο των Βρετανών ήταν πως θα έπαιρνε την απόφαση όταν έκρινε ώριμες τις συνθήκες. Οι Βρετανοί άλλωστε τον θεωρούσαν υπερβολικά φιλόδοξο για να μείνει εκτός ελληνικής πολιτικής σκηνής, ιδίως από την στιγμή που θεωρούσε ότι του αναλογούσε ένας ρόλος «σωτήρας του έθνους». Πολλές είναι οι αναφορές σε ανησυχία της κυβέρνησης Καραμανλή για την επίπτωση που θα είχε η κάθοδος του Γρίβα στην πολιτική.

            Οι αναφορές των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών εκτιμούσαν ότι ο Γρίβας είχε τέσσερις επιλογές ώστε να βρεθεί στην εξουσία, ενδεχόμενο που για ένα διάστημα αρκετών μηνών θεωρείτο εφικτό, τόσο από Αθήνα, όσο και από Λονδίνο, όπως προκύπτει από τα έγγραφα. Οι επιλογές ήταν η απόσχιση βουλευτών της ΕΡΕ που θα έριχναν την κυβέρνηση Καραμανλή, είτε σχηματισμός ενός νέου κόμματος με τον ίδιο επικεφαλής, είτε λαϊκή πίεση μέσω διαδηλώσεων, είτε, τέλος στρατιωτικό πραξικόπημα. Πάντως λίγο πριν αποφασίσει ο Γρίβας να τεθεί επικεφαλής νέου πολιτικού κινήματος στην Ελλάδα, οι Βρετανοί σχολίαζαν ότι μετά τον αρχικό ενθουσιασμό με το πρόσωπό του λόγω της δράσης της ΕΟΚΑ, οι Ελλαδίτες φαίνονταν να είχαν ξεχάσει ποιος ήταν και ότι επομένως οι προοπτικές πολιτικής επιτυχίας είχαν περιοριστεί.

*Ο Γεώργιος Γρίβας

Οι κύπριοι είχαν κουραστεί

            Σ΄ ένα άλλο μυστικό έγγραφο (της Μ-16) με ημερομηνία 18/3/58 αναφέρει «τις απόψεις του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου για την κατάσταση στην Κύπρο» και σημειώνει ότι σε ομιλία του στις 26/2/ στην Αθήνα σε κοινό κυπρίων και υποστηρικτών της ελληνικής κυβέρνησης που είχαν επιρροή, ο Μακάριος είχε πει, σύμφωνα πάντα με τους Βρετανούς, ότι έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος εξόδου από το κυπριακό αδιέξοδο, από τη στιγμή που ο κυπριακός λαός και πράγματι ο ίδιος είχαν κουραστεί από τον αγώνα.

Νίκος Χασαπόπουλος

-----------------------------------------------------------------------------

Η ΜΙ5 αποκαλύπτει τη δράση 

του στρατηγού Γρίβα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

http://www.kathimerini.gr/789918/article/epikairothta/ellada/h-mi5-apokalyptei-th-drash-toy-strathgoy-griva

                *Ως «αυστηρά έντιμος» και ειλικρινής, αλλά και «απάνθρωπος, κακόβουλος, πανούργος» περιγράφεται ο στρατηγός Γεώργιος Γρίβας- Διγενής σε φακέλους της βρετανικής υπηρεσίας ασφαλείας MI5 που καλύπτουν την περίοδο 1942-1962 και αποδεσμεύθηκαν.

Γράφει ο ΒΥΡΩΝΑΣ ΚΑΡΥΔΗΣ

             «Ανθρωπος αυστηρά έντιμος με όποια πρότυπα και αν γίνει η σύγκριση», αλλά και «απάνθρωπος, λιτός, κακόβουλος και ευέξαπτος», όπως και «απόμακρος, παγερός και αγέρωχος». Αυτοί είναι ορισμένοι από τους χαρακτηρισμούς της βρετανικής υπηρεσίας ασφαλείας, της Security Service γνωστότερης ως Military Intelligence Section 5 (MI5) για την προσωπικότητα του στρατηγού Γεωργίου Γρίβα, μαζί με την επισήμανση ότι είχε «εξαιρετική εμμονή» στην επιδίωξη να ενωθεί η Κύπρος με την Ελλάδα.

            Στη δράση του στρατηγού Γρίβα, που έμεινε στην ιστορία με το ψευδώνυμο «Διγενής», ως ηγέτη της φιλοβασιλικής «Οργάνωσης Χ»- ή απλώς «X»- την περίοδο της Κατοχής στην Ελλάδα (1941-1944), και μετέπειτα ως αρχηγού της ΕΟΚΑ στη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα των Κυπρίων (1955-1959), αναφέρονται έξι (ΚV2/3878-3883) από τους συνολικά 157 φακέλους, που αποχαρακτήρισε η ΜΙ5, η οποία είναι επιφορτισμένη με την εσωτερική ασφάλεια της Βρετανίας.

            Στους φακέλους, που καλύπτουν την περίοδο 1942-1962, υπάρχουν πληροφορίες για τις ενίοτε τεταμένες σχέσεις του Γρίβα με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, μετά την υπογραφή των συμφωνιών Ζυρίχης- Λονδίνου το 1959, με τις οποίες τερματίστηκε η βρετανική κυριαρχία στην Κύπρο και ιδρύθηκε το ανεξάρτητο κυπριακό κράτος. Δημοσιοποιούνται, εξάλλου, χειρόγραφες επιστολές του Διγενή- μεταφρασμένες στα αγγλικά- από την Αθήνα προς τα αδέλφια στην Κύπρο. Σε μία από αυτές (1η Φεβρουαρίου 1945), ο Γρίβας, ως αρχηγός της «Χ», αναφέρεται στις συγκρούσεις της οργάνωσης με τους ναζί και τους κομμουνιστές, καθώς και στη λεηλασία και καταστροφή της οικίας του από τον ΕΛ.ΑΣ. Επίσης υπάρχουν αποσπάσματα από το προσωπικό ημερολόγιό του, που είχε περιέλθει στα χέρια των βρετανικών διωκτικών αρχών το 1955 και το 1956, όταν ο Γρίβας είχε καταφύγει στην οροσειρά του όρους Τρόοδος για να διαφύγει τη σύλληψη. Ακόμη, δημοσίευμα βρετανικής εφημερίδας (Sunday Times, 7 Ιουνίου 1959), που μας πληροφορεί ότι σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς, ο Γρίβας είχε υπογράψει συμβόλαιο με τον ανεξάρτητο παραγωγό του Χόλιγουντ, Εντουάρντ Αλμπερστόν, για να γίνει κινηματογραφική ταινία με θέμα τον αγώνα της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ).

*Η πλαστή ταυτότητα του Γρίβα, στην Κύπρο

Η αναζήτηση, οι μεταμφιέσεις, η επικήρυξη

            Οι αποικιοκρατικές αρχές επανειλημμένως επεδίωξαν να συλλάβουν τον στρατιωτικό ηγέτη της ΕΟΚΑ χωρίς, όμως, αποτέλεσμα. Ο Γρίβας-Διγενής, πολλές φορές μεταμφιεσμένος ως ιερέας ή μοναχός, κυκλοφορούσε ελεύθερος στην Κύπρο και διέφευγε συστηματικά τη σύλληψη. Το νεοσύστατο παράρτημα εθνικής ασφαλείας στην Κύπρο (Special Branch) γνώριζε ότι μία μυστηριώδης οργάνωση με την επωνυμία «Χ»- στην πραγματικότητα ήταν η ΕΟΚΑ- σχεδίαζε επιθέσεις κατά βρετανικών στόχων στο νησί από τις αρχές της δεκαετίας του 1950, δεν ήταν όμως ακόμη σε θέση να εντοπίσει και να προσδιορίσει ποιος ήταν ακριβώς ο αρχηγός της οργάνωσης.

Οι σχέσεις με ΑΚΕΛ

            Στην αρχή, μάλιστα, ορισμένοι ήταν της γνώμης ότι η ΕΟΚΑ ήταν κομμουνιστική οργάνωση, και μόνο στις αρχές του 1956 έγινε αντιληπτό ότι οι σχέσεις του Γρίβα με το κομμουνιστικό κόμμα της Κύπρου (ΑΚΕΛ) ήταν κάθε άλλο παρά φιλικές.

            Όταν την άνοιξη του 1955, η ΕΟΚΑ εγκαινίασε μια εκστρατεία βομβιστικών επιθέσεων στην Κύπρο, η Special Branch δεν ήταν βέβαιη αν πίσω από την επωνυμία «Διγενής» υπήρχε μία επιτροπή ή ένα συγκεκριμένο πρόσωπο. Όπως και στην περίπτωση των αντιαποικιακών εξεγέρσεων στην Παλαιστίνη και στη Μαλαισία, έτσι και στην Κύπρο, όταν άρχισε ο απελευθερωτικός αγώνας, η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών ασφαλείας (Special Branch, MI5, ΜΙ6) και της υπηρεσίας πληροφοριών του στρατού, πολλές φορές ήταν ανεπαρκής και προβληματική.

            Γράφει ο επικεφαλής της Διεύθυνσης του ΜΙ6 (μυστική υπηρεσία πληροφοριών) για τη Μέση Ανατολή (4 Μαΐου, 1956/KV2/ 3878): «Οι Αρχές στην Κύπρο θεωρούν μάλλον πιθανό ότι ο αρχηγός της τρομοκρατικής οργάνωσης ΕΟΚΑ, με το ψευδώνυμο Διγενής, είναι στην πραγματικότητα ένας πρώην αξιωματικός του ελληνικού στρατού, συνταγματάρχης (ή στρατηγός), ο οποίος στη διάρκεια του πολέμου ήταν διοικητής της παραστρατιωτικής, αντικομμουνιστικής οργάνωσης “Χ”. Δυστυχώς πολύ λίγες πληροφορίες είναι γνωστές για την προσωπική εμφάνιση του Γρίβα στις αρχές ασφαλείας της Κύπρου και οποιαδήποτε σημαντική πληροφορία γι’ αυτόν θα πρέπει να τη γνωρίζουν».

*Η επικήρυξη του Γρίβα από τους Άγγλους

10.000 λίρες

            Την επιστολή αυτή έγραψε ο Γιανγκ, επειδή ήθελε η τοπική αστυνομία στο Γούλβερχαμπτον στην κεντρική Αγγλία, να μάθει περισσότερες πληροφορίες για τον Γρίβα από τον ταγματάρχη Μπάιφορντ Τζόουνς. Ο Τζόουνς, που είχε σπεύσει στο αρχηγείο του Γρίβα στην Αθήνα για να τον βοηθήσει, όταν κινδύνευε να συλληφθεί από τους κομμουνιστές (στις 3 Δεκεμβρίου 1944), ήθελε να κάνει σαφές στις βρετανικές διωκτικές αρχές ότι ένα χαρακτηριστικό του προσώπου του στρατηγού ήταν μία ουλή στο πάνω χείλος του στόματος, που την κάλυπτε το παχύ μουστάκι του.

            Τον Μάιο του 1956, όταν τελικά οι αποικιοκρατικές αρχές είχαν βεβαιωθεί ότι ο στρατιωτικός ηγέτης της ΕΟΚΑ ήταν ο Γρίβας- Διγενής αποφάσισαν να τον επικηρύξουν με το ποσό των 10.000 λιρών.

 *Η πρώτη απόπειρα ανάμειξης του Γρίβα στην πολιτική

Ο στόχος ανάμειξης στην πολιτική ζωή

            «Ο ελληνικός λαός αντιλαμβάνεται σήμερα ότι η εθνικιστική “Οργάνωση Χ” είναι η πλέον ισχυρή απ’ όλες τις άλλες εθνικιστικές οργανώσεις», έγραφε στο ημερολόγιό του ο Γρίβας τον Οκτώβριο του 1944, όταν ήδη είχαν φθάσει στην Αθήνα τα βρετανικά στρατεύματα με την κυβέρνηση Παπανδρέου. Όπως υπογραμμίζει ο Μάγκαν στην έκθεσή του, ο Γρίβας σε επιστολή του προς τον αδελφό του στην Κύπρο, τον Φεβρουάριο του 1945, δηλώνει ότι είναι «βασιλικός» και ότι αποφάσισε να αποχωρήσει από τον στρατό και να πολιτευθεί. «Γνωρίζεις πολύ καλά ότι είχα δεσμούς με τους δημοκρατικούς και ποτέ δεν ήμουν βασιλικός. Αλλά ο πατριωτισμός είναι απαραίτητος αν πρόκειται να εξαφανισθεί το κράτος ως εθνική οντότητα», γράφει χαρακτηριστικά ο Γρίβας, ο οποίος ήδη επεδίωκε την αναδιοργάνωση της «Χ» και την ανάμειξη στην ελληνική πολιτική ζωή με τη δημιουργία ενός νέου φιλοβασιλικού κόμματος.

            Στην έκθεσή του, ο αξιωματούχος του ΜΙ5 δεν παραλείπει να υπογραμμίσει τις δραστηριότητες του Γρίβα και των συνεργατών του, αμέσως μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας (12 Φεβρουαρίου 1945), όταν δηλαδή ξέσπασε το κύμα των αντεκδικήσεων, όχι μόνον εναντίον των κομμουνιστών, αλλά και πολιτών που είχαν ενταχθεί ή συμπαθούσαν το ΕΑΜ.

            «Ο Γρίβας για περισσότερο από ένα χρόνο συνέχισε μια εκστρατεία βίαιου εκφοβισμού κατά των πολιτικών του αντιπάλων και επεδίωξε με απάνθρωπες πράξεις να επιβάλει τη θέλησή του. Αλλά σε γενικές γραμμές δεν πέτυχε τον σκοπό του και ό,τι δεν κατόρθωσε να κερδίσει με τη βία, δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα το πετύχει με τη συναίνεση. Συνεπώς, πολιτικά και ηθικά έχει χρεοκοπήσει και η παρουσία του στην πολιτική σκηνή ξεθώριασε με την αποκατάσταση της μοναρχίας το φθινόπωρο του 1946. Το αποτέλεσμα ήταν να καταλήξει στην αφάνεια και τη συνταξιοδότηση, αναπαράγοντας χωρίς αμφιβολία τις κακές εμπειρίες που γνώρισε» (19 Μαρτίου 1959 - KV2/3879).

Βύρων Καρύδης

Υστερόγραφο του ιστολογίου

             Από τα έγγραφα αυτά των μισερών Άγγλων διπλωματών, παρατηρούμε μια αγχώδη προσπάθεια κάποιων υπαλλήλων να ισοπεδώσουν την προσωπικότητα του Γρίβα, αφού δεν μπόρεσαν να τον καθυποτάξουν στρατιωτικά. Επίσης παρατηρούμε, ότι στόχο είχαν βάλει εφαρμόζοντας την πολιτική του "διαίρει και βασίλευε" να στρέψουν το κομμουνιστικό ΑΚΕΛ, εναντίον των αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Στην εφημερίδα  του ΑΚΕΛ "Νέος Δημοκράτης"  στις 6 Απριλίου 1955 έγραφαν: "... Δεν υπάρχει καμιά ανάγκη να κρυβόμαστε στο σκοτάδι της νύχτας για να ρίχνουμε δυναμίτες και άλλες εκρηκτικές ύλες. Με αυτό δεν κατορθώνουμε τίποτε άλλο παρά να οπλίζουμε το χέρι του ξένου κυρίαρχου για να μας χτυπήσει πιο αποτελεσματικά". Έπαιξαν το παιχνίδι των Άγγλων  ιμπεριαλιστών. 

             Άλλωστε ο ίδιος ο Ζαχαριάδης από την ελληνική εκπομπή του ραδιοφωνικού σταθμού της Μόσχας, είχε αποκαλύψει την ταυτότητα του Γρίβα!!! ."Τη δουλειά αυτή διευθύνει ο αρχιχίτης ψευτοδιγενής Γρίβας" είχε πει ο Ζαχαριάδης.

             Και κάτι ακόμα: Ποτέ δεν κατάλαβα την προθυμία των ελληνικών εφημερίδων να προβάλουν ασχολίαστες τις κακοήθειες ή τις άστοχες διαπιστώσεις των Βρετανών διπλωματικών υπαλλήλων, οι οποίοι διαστρέφοντας πολλές φορές την πραγματικότητα, επιχειρούσαν να δικαιολογήσουν ενίοτε και τις αποτυχίες τους. 

Π.Αθ.