Παπαδόπουλος Νικόλαος: Από τους αφανείς του 1821

*Ο αγωνιστής του 1821 Νικόλαος Παπαδόπουλος

*Σεμνός αγωνιστής της Επανάστασης

*Διέθεσε την περιουσία του για τον Αγώνα

*Περίμενε 43 χρόνια για να πάρει προαγωγή

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Επανάσταση του 1821 ήταν έργο των ηγετικών προσωπικοτήτων του Ελληνισμού εκείνης της εποχής, που διακρίθηκαν πρώτα στα στρατιωτικό πεδίο και μετά στην πολιτική. Αλλά το έργο αυτό δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί, αν δεν υπήρχε και η στήριξη από τους ανώνυμους  Έλληνες, τους αφανείς, τους ταπεινούς και καταφρονεμένους.

                Σήμερα για παράδειγμα, ποιος γνωρίζει τον Νικόλαο Παπαδόπουλο, που η συνεισφορά  του στον αγώνα της εθνεγερσίας του 1821 υπήρξε σημαντική, αλλά και η μετέπειτα πορεία του επαγγελματική και κοινωνική. Βίος υποδειγματικός, κατάλληλος να προβληθεί στη νεολαία, δεδομένου, ότι η κοινωνία μας σήμερα, δεν προσφέρει φωτεινά παραδείγματα.

                Γεννήθηκε στην Τρίπολη κατά τα τέλη του 18^ου αιώνα. Πέθανε στην Αθήνα το 1895. Όταν εξερράγη η Επανάσταση ήταν νέος και αμέσως έσπευσε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στην αγωνιζόμενη Ελλάδα. Για τις υπηρεσίες του στον εθνικό αγώνα, διασώθηκε ένα έγγραφο, που υπογράφουν ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Κανέλλος Δεληγιάννης, ο Νικόλαος Κριεζιώτης, ο Θεόδωρος Γρίβας, ο Α. Λόντος,  ο Ρήγας Παλαμήδης κ.ά.

*Η άλωση της Τρίπολης, σε πίνακα του Παναγιώτη Ζωγράφου 

με υποδείξεις του Ιωάννη Μακρυγιάννη 

                Συγκεκριμένα έγραψαν οι «Πατέρες του Έθνους» όπως τους αποκαλούσε ο ίδιος:

                «Οι υποφαινόμενοι πιστοποιούμεν, ότι ο κ. Νικόλαος Παπαδόπουλος εκ Τριπόλεως, φλεγόμενος από τον διακαή υπέρ πατρίδος ενθουσιασμόν, έτρεξεν εις την πρώτην της πατρίδος σάλπιγγα.  Συνηγωνίσθη απ’ αρχής μέχτι τέλους του ιερού Αγώνος υπέρ ανεξαρτησίας συνεμέθεξεν εις διαφόρους κατά των εχθρών εκστρατείας και μάλιστα εις τας εν Τριπόλει και Μπερτζοβά.  Υπηρέτησεν και ως γραμματεύς και αξιωματικός παρά διαφόρους οπλαρχηγοίς της Πελοποννήσου. ‘Ελαβε μέρος ενεργητικόν και εις πολλάς κατά του Ιμβραΐμη μάχας καθως και εις την Μαντζαγρά, όπου εκινδύνευσε να πέση εις την των εχθρών αιχμαλωσίαν, από την οποίαν εσώθη ως εκ θαύματος. Εν τινι λόγω έδραμε πάντοτε εις την φωνήν της πατρίδος, υπηρετήσας όχι μόνον αμισθί, αλλά και δι’ ιδίων του ακόμη εξόδων, θυσιάσας την τε κινητήν και ακίνητον αυτού περιουσίαν και απολέσας τους γονείς του και τους συγγενείς του υπέρ της Πατρίδος, μισθοδοτών εξ ιδίων τους υπ’ αυτόν στρατιώτας και ο πατήρ του τροφοδοτών το στρατόπεδον.

                Εις ένδειξιν όθεν δίδεται προς αυτόν το παρόν, δια να τω χρησιμεύση όπως ανήκει.

                Εν Αθήναις τη 15 Νοεμβρίου 1843 (έπονται οι υπογραφές)».

                Η Μπερτζοβά, που σήμερα ονομάζεται Παρθένι, είναι ένα ημιορεινό χωριό κοντά στα σύνορα με την Αργολίδα. Η οδική πρόσβαση στο χωριό γίνεται από το Στενό επί της εθνικής οδού που συνδέει την Τρίπολη με το Άργος. Και η Μαντζαγρά είναι χωριό της Αρκαδίας, στην περιοχή της Μαντινείας. Την μάχη της Μαντζαγράς περιγράφει στα Απομνημονεύματά του ο Κανέλλος Δεληγιάννης. Σχετίζεται η μάχη αυτή με την πολιορκία της Τρίπολης.

                Υπάρχει μάλιστα και σχετικό δημοτικό τραγούδι από τις μάχες του 1821.

-Που πας μουρτάτη Δράμαλη και μπουνταλά Κονιάρη!

- Πάω να πατήσω τον Μοριά και να τον κάνω ζάπι!

-Δεν είν' της Κόρθος ο ραγιάς του Μπέλεσι τα γίδια,

Εδώ το λένε Μαντσαγρά, ούλο Καρυτινάκια 

Στα δόντια σούρνουν το σπαθί, στα χέρια το ντουφέκι!

Η πορεία του στον αγώνα

                Τις υπηρεσίες του Παπαδόπουλου εκτίμησε έγκαιρα και η Προσωρινή Διοίκηση της επαναστατημένης Ελλάδας, η οποία προβίβασε τον Παπαδόπουλο στο βαθμό του εκατόνταρχου.

ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΤΩΝ ΠΟΛΕΜΙΚΩΝ

Προς τον κύριον Νικόλαον Παπαδόπουλον εκ Τριπόλεως

                Η Σ. Διοίκησις δια τας πιστάς προς την πατρίδα εκδουλεύσεις σου, δι’ επιταγής της σε προβιβάζει εις τον βαθμόν της Εκατονταρχίας.

                Το Υπουργείον τούτο εν ώ σε δίδει την χαροποιόν ταύτην αγγελίαν, πέποιθεν ότι η εκ μέρους ότι η εκ μέρους της διοικήσεως τιμή αύτη θέλει εξάψει εις την ψυχήν σου νέον υπέρ πατρίδος ζήλον εις περισσοτέρας εκδουλεύσεις.

                Το παρόν επέχει τόπον διπλώματος δι’ ού θέλει σε γνωρίζουν τοιούτον άπαντες οι αρχηγοί των Πολιτικών και Πολεμικών της ελληνικής Επικράτειας έως ότου σοι δοθή το καθ εαυτό εν τάξει εις καιρόν αρμοδιότερον.

                Εν Κρανιδίω τη 22^α Αυγούστου 1824

Ο υπουργός των Πολεμικών

(Τ.Σ.) Α. Π. Γεωργίου (Αναγνωσταράς)

Ο Γενικός Γραμματεύς

(Τ.Σ.) Δημήτριος Τομαράς

                Ο βασιλεύς Όθων, το 1841 απένειμε στον Νικόλαο Παπαδόπουλο το λεγόμενο αργυρούν Νομισματόσημον «δι’ ανταμοιβήν των κατά τον υπέρ της ανεξαρτησίας πόλεμον εκδουλεύσεών του».

                Αργότερα στις 22 Μαΐου 1844 ονομάσθηκε επίτιμος υπολοχαγός της Φάλαγγας. Υπήρξε όμως από τον Τύπο και κριτική προς τις κυβερνήσεις της εποχής εκείνης γιατί ο Παπαδόπουλος παρέμεινε επί πάρα πολλά χρόνια, συνολικά 43, στο βαθμό του υπολοχαγού και τιμήθηκε με τον αργυρό Σταυρό, ενώ άλλοι που δεν πρόσφεραν σημαντικές υπηρεσίες στην πατρίδα, είχαν τιμηθεί με παράσημα Ανωτέρων Ταξιαρχών.

*Σχόλιο από το "Άστυ" για την καθυστέρηση της προαγωγής του Νικολάου Παπαδόπουλου

                 Η Βασιλική Φάλαγγα είχε δημιουργηθεί από τον Βασιλιά Όθωνα το 1835. Ήταν  σώμα αξιωματικών στο οποίο κατατάχθηκαν «τιμής ένεκεν» οι ήρωες και αγωνιστές οπλαρχηγοί  του 1821, οι οποίοι είτε λόγω ηλικίας, είτε λόγω έλλειψης στοιχειώδους μόρφωσης και άλλων απαιτουμένων προσόντων ήταν αδύνατον να καταταχθούν στον τακτικό στρατό.

                Αυτοί που κατατάχθηκαν ονομάσθηκαν «Φαλαγγίτες» και πήραν, διάφορους βαθμούς από του ανθυπολοχαγού μέχρι του συνταγματάρχη. Μισθοδοτούνταν από το δημόσιο ταμείο όπως και οι λοιποί αξιωματικοί του τακτικού στρατού, εκτός ορισμένων στους οποίους προς αμοιβή των υπηρεσιών τους, παραχωρήθηκαν εθνικές γαίες.

                Στις 29 Σεπτεμβρίου 1867 τιμήθηκε με τον αργυρό Σταυρό του Σωτήρος και το 1887 έγινε λοχαγός της Φάλαγγας!

                Πέραν όμως από τις πολεμικές υπηρεσίες του προς την πατρίδα, ο Παπαδόπουλος διακρίθηκε και στον κοινωνικό στίβο, γιατί παρείχε υπηρεσίες και σε φιλανθρωπικά ιδρύματα.

*Η εφημερίδα "Φήμη" που εξέδιδε ο Ν. Παπαδόπουλος 

                Ο Νικόλαος Παπαδόπουλος είχε ιδρύσει και ένα τυπογραφείο στο οποίο επί 50 χρόνια εξέδιδε την «Φήμη» εφημερίδα του Εμπορίου και των Ειδήσεων. Αργότερα η εφημερίδα μετονομάσθηκε «Η Ταχύπτερος Φήμη».  Ένα διάστημα κάτω από τον τίτλο της η «Φήμη» είχε και ένα αυτοδιαφημιστικό ποιημάτιο, που έλεγε:

«Η Φήμη η ταχύπτερος

που εν ροπή διαβαίνει,

διαθρυλούσα τ’ αληθή

και τα ψευδή σιωπαίνει».

                Το τυπογραφείο αυτό τύπωνε και βιβλία, τα οποία δώριζε σε διάφορα ιδρύματα.  Ανάμεσα στα άλλα εξέδιδε και βιβλία με τους λόγους των καθηγητών του Πανεπιστημίου, όταν ιδρύθηκε αυτό, αρχικά στην Πλάκα. Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρία Αθηνών είχε αναγράψει το όνομά του στον πίνακα των ευεργετών της.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Υστερόγραφο

... Και η θυσία του εγγονού του Αλέξανδρου, στο Μικρασιατικό Μέτωπο. Δημοσίευμα της εφημερίδας "Σκριπ" (27 Ιουλίου 1921)