Οι Θράκες της Γαλλίας βροντοφώναξαν το 1919, τα δίκαια της Θράκης, που περίμενε να ελευθερωθεί

*Οι Θράκες της Γαλλίας κινητοποιούνται

 

 

*Ονόματα απόδημων Θρακών

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

          Μια ακόμα σελίδα από την κινητοποίηση των απόδημων Θρακών για να έρθει το «ποθούμενον» όταν έληξε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος το 1918 και η Ευρώπη άλλαζε το χάρτη της από το 1919.

Όταν τερματίσθηκε ο αιματηρός εκείνος πόλεμος, η Ελλάδα ενέτεινε τις προσπάθειές της για να κατοχυρώσει τα εθνικά της δίκαια, κυρίως έναντι των Βουλγάρων και των Οθωμανών, που είχαν συμμαχήσει με τις δυνάμεις των Κεντρικών Αυτοκρατοριών, δηλαδή είχαν συνταχθεί με τους ηττημένους τελικά Γερμανούς.

Ακριβώς εκείνο το διάστημα, προδιαγράφηκε και η τύχη της Θράκης, που η Διάσκεψη του Βουκουρεστίου το 1913 είχε παραδώσει το δυτικό της τμήμα στην ηττημένη του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου Βουλγαρία, ενώ η Ελλάδα την είχε απελευθερώσει. Ταυτόχρονα η Οθωμανική Αυτοκρατορία των Νεοτούρκων δεν έπαυε να έχει βλέψεις επί της Δυτικής Θράκης.

Η διπλωματική ατμόσφαιρα την επομένη του μεγάλου πολέμου όπως ήταν φυσικό, είχε κινητοποιήσει τους Θράκες, απανταχού της γης. Ειδικότερα κινητοποιήθηκαν όσοι ζούσαν στην ελεύθερη Ελλάδα πραγματοποιώντας το μεγάλο Πανθρακικό Συνέδριο του 1918 (βλέπετε σχετικά στη θέση   https://sitalkisking.blogspot.com/2018/10/1918.html#more) που είχε θέσει ως κορυφαίο, το αίτημα της ένωσης της Θράκης με την Ελλάδα.

Οι εφημερίδες στις 22 Οκτωβρίου 1918 μετέφεραν το διεθνές κλίμα δημοσιεύοντας τηλεγραφικές πληροφορίες από το Παρίσι, ότι ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος έθεσε επίσημα στο Συμμαχικό Συμβούλιο των Βερσαλλιών, το ζήτημα της τύχης της Θράκης.

*Πλήθη συρρέουν προ του ανακτόρου των Βερσαλιών για να ακούσουν την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της Διάσκεψης Ειρήνης

Αυτό ήταν αρκετό για να αναζωογονήσει τις ελπίδες των Θρακών, που είχαν συνωστισθεί στην ελεύθερη μητέρα πατρίδα, διωγμένοι από τις εστίες τους λόγω των νεοτουρκικών γενοκτονικών διωγμών, από το 1914. Χρειάστηκαν όμως μεγάλοι αγώνες διπλωματικοί και πολιτικοί για να κατακυρωθεί η Θράκη στην Ελλάδα. Κάτι που συνέβη οριστικά στις 14 Μαΐου 1920.

Στο πλαίσιο των λαϊκών κινητοποιήσεων υπενθυμίζουμε ότι με ψήφισμα του Πανθρακικού Συνεδρίου του 1918, οι αντιπρόσωποι των Θρακών, ζητούσαν «όπως η Θράκη αρτιμελής ενωθή μετά του ελευθέρου Ελληνικού κράτους και ληφθώσι πάντα τα δυνατά μέτρα προς επίτευξιν του σκοπού τούτου».

Την κινητοποίηση των Θρακών, επέβαλε μεταξύ άλλων και η περίεργη στάση του Αμερικανού προέδρου Γούντροου Ουίλσον, ο οποίος παρά τον φιλελευθερισμό και την προοδευτικότητά του στο συνέδριο της Ειρήνης στο Παρίσι, διατύπωσε θέσεις ανιστόρητες, που δικαίωναν τους Βούλγαρους για το ζήτημα της Δυτικής Θράκης και τους Οθωμανούς για το ζήτημα της Ανατολικής Θράκης και δυσκόλεψαν σημαντικά τους χειρισμούς του Ελευθέριου Βενιζέλου. Ο Ουίλσον είχε γυναικαδέλφη παντρεμένη με Βούλγαρο…

Οι Θράκες δεν έμειναν με χέρια σταυρωμένα. Μεταξύ άλλων οργάνωσαν στην Ουάσιγκτον ελληνοαμερικανικό συνέδριο για να ενημερώσουν την αμερικανική κοινή γνώμη ώστε να πεισθεί ο πρόεδρος Ουίλσον για τα δίκαια της Ελλάδας. Το συνέδριο έγινε στο roof garden του ξενοδοχείου «Ουάσιγκτον». 

*Το Συμβούλιο των Τεσσάρων ηγετών που καθόρισαν το 1919 τις τύχες του κόσμου/ Από αριστερά Λόυδ Τζώρτζ (Βρετανία) Βιττόριο Ορλάντο (Ιταλία) Ζωρζ Κλεμανσώ (Γαλλία) και Γούντροου Ουίλσον (ΗΠΑ)

Οι Θράκες της Γαλλίας

 

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η κινητοποίηση των Θρακών, που διέμεναν στην Γαλλία. Το ενδιαφέρον έγκειται στο γεγονός ότι μαζί με το σχετικό ψήφισμα έχουν διασωθεί όλα τα ονόματα όσων το είχαν υπογράψει και ο τόπος της καταγωγής τους. Ενδιαφέρουσα αναζήτηση προγόνων από επιζώντες απογόνους…

Οι ειδήσεις που έβγαιναν από τη Διάσκεψη των Βερσαλλιών, κινητοποίησε τους Θράκες της Γαλλίας, ειδικά μετά τη στάση των ΗΠΑ. Αμέσως προέβησαν σε διαβήματα διαμαρτυρίας προς τον αντιπρόσωπο των Αμερικανών στο Συνέδριο της Ειρήνης Πολκ, στον οποίο επέδωσαν το δικό τους υπόμνημα για να προωθηθεί προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ Γούντροου Ουίλσον.

Η πρωτοβουλία για την αποστολή του ψηφίσματος και η σύνταξή του ήταν του Νίκου Κωνσταντόπουλου, από τον Σκοπό Ανατολικής Θράκης, που είχε διατελέσει καθηγητής στη Ρουμανία. Αργότερα το 1920 εξελέγη πληρεξούσιος Θράκης με το κόμμα των Φιλελευθέρων. Η οικογένειά του είχε προσφέρει πολλές υπηρεσίες στο Θρακικό Αγώνα, ενώ δύο αδέλφια του είχαν σφαγεί από τους Τούρκους. Το Θρακικό υπόμνημα δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριος του 1919 και στην εφημερίδα «Νέος Κόσμος» όργανο των εν Γαλλία Ελλήνων, που εξέδιδε στο Παρίσι ο Γ. Σεραφίδης, με καταγωγή από τη Ραιδεστό.

Στο υπόμνημα αυτό υπογραμμίζονταν ότι οι υπογράφοντες είναι γνήσια τέκνα της Θράκης, φιλοξενούμενα στη Γαλλία, απευθύνονται στις ΗΠΑ και ζητούν αποκατάσταση της Θράκης «εις τους κόλπους της μητρός Ελλάδος». Στη συνέχεια αναφέρονταν στους διωγμούς και τις δοκιμασίες που υπέστη η Θράκη από τους Τούρκους και τους Βουλγάρους «αίτινες υπερβαίνουν πάσαν σύλληψιν και περιγραφήν, σφαγέντες, διωχθέντες, περιϋβρισθέντες εις τα ιερά και τίμια, δια μόνον τον λόγον ότι δεν εδέχθημεν να απαρνηθώμεν τον εθνισμόν μας και την πίστιν των πατέρων μας ή να προδώσωμεν τον ιερόν συμμαχικόν αγώνα…».

Οι Θράκες της Γαλλίας ζητούσαν την ένωση της Θράκης που υπήρξε από αιώνων ελληνική με την Ελλάδα. Επίσης διευκρίνιζαν ότι η Θράκη δεν έπαψε ποτέ να έχει ελληνικό χαρακτήρα, τονίζοντας:

«Ουδαμού ίσως της ελληνικής γης διετηρήθη τόσον στερεόν και τόσον δεδηλωμένως αδιάσπαστον δια μέσου των αιώνων το νήμα της ιστορικής παραδόσεως της ημετέρας φυλής, όσον εν Θράκη, τη πεφιλημένη γη των πατέρων μας».

Ξεκαθάριζαν επίσης, γιατί κυκλοφορούσαν αλλοιωμένες στατιστικές πληθυσμού κυρίως από τους Βουλγάρους, ότι οι αλλοιώσεις που παρατηρούνται στην εθνολογική σύνθεση της Θράκης οφείλονται σε σκόπιμες μετακινήσεις πληθυσμών από την πλευρά της Οθωμανικής κυβέρνησης από το 1878 και μετά και στη λυσσαλέα εξόντωση Ελλήνων από πλευράς Βουλγάρων κυρίως στη Δυτική Θράκη μετά το 1913.

Κατέληγαν ζητώντας να υπάρξει δικαιοσύνη για τη Θράκη.

Το υπόμνημα αυτό συνετάγη και υπεγράφη την 1^η Οκτωβρίου 1919, από την Εθνική Επιτροπή των εν Γαλλία Θρακών.

*Μερικές από τις υπογραφές των Θρακών Γαλλίας

Οι υπογραφές των Θρακών

 

Το υπόμνημα υπογράφει ο Νικόλαος Κωνσταντόπουλος (Διδάκτωρ φιλολογίας εκ Σκοπού Σαράντα Εκκλησιών Θράκης)

Ο Γ. Σεραφίδης (Διδάκτωρ ιατρικής, εκ Ραιδεστού Θράκης).

Ακολουθούσαν οι υπογραφές των υπολοίπων Θρακών της Γαλλίας ανάλογα με τον τόπο καταγωγής του, κατά καζά, όπως ήταν η διοικητική διάρθρωση της Οθωμανικής Τουρκίας. Οι καζάδες (επαρχίες) αποτελούσαν μικρότερες υποδιαιρέσεις των σαντζακίων, ενώ κάθε βιλαέτι (νομός) περιλάμβανε επτά σαντζάκια.

Καζάς Σαράντα Εκκλησιών

*Σαράντα Εκκλησίαι: Μιχ. Λυκίδης, Ν. Χατζόπουλος, Αρ. Παπαχριστοδούλου, Δ. Γλαυκίδης, Κ. Γλαυκίδης, Β. Πασχαλίδης, Ι. Παπουτσόγλου, Κ. Νικολάου, Ι Χρήστου, Α. Μπαχτσεβάνης, Α. Στέχος, Ν. Βελάνης.

*Σκοπός: Ν. Κωνσταντόπουλος,  Κλεόμ. Θεοδωρίδης Κούντρος, Εμ. Ζερβόπουλος, Δ. Ζερβόπουλος, Γ. Βαχτσεβανόπουλος, Δ. Σακαλής, Θαλής Ανδρεάδης.

*Σκόπελος: Ι. Πολίδης, Δ. Στεφάνου, Β. Ευσταθίου.

*Καρά Χαλίλ:Ν. Στογιαννόπουλος, Θεόφ. Ιωάννου.

Καζάς Αδριανουπόλεως

Ευάγ. Γεωργίου, Γ. Ψαρόπουλος, Πασχ. Ιωάννου, Στέργιος Καϊκίδης, Αθ. Βασιλειάδης, Ρέσσος Ευάγγελος, Γ. Ζουμπουλίδης (Τσουρέκιοϊ), Φοσκώλης Παναγιώτης, Μιχαήλ Πέτου (Ρίζια) Γ. Λιαγούρης, Ι. Στρίγλας, Ι. Γαζετερός, Κ. Βαδάκης, Ελένη Ανέστη και Στράτος Ανέστης (Καραγάτς) Χαρ. Αρκιού, Αλ. Βουζούκας.

Καζάς Ορτάκιοϊ

Στυλιανός Βαρέλης

Καζάς Μουσταφά Πασά (σήμερα Σβίλεγκραντ)

Στέφανος Τριανταφύλλου

Καζάς Λουλέ- Βουργάζ

*Λουλέ- Βουργάζ: Π. Πάτρογλου, Χ. Πάτρογλου, Γ. Ευστρατίου, Α.Κ. Γούναρης, Χ. Γρηγοριάδης, Μιλτ. Μπερατλής, Ι. Χατζηγιάννης, Π. Καντίδης, Δ. Καραγιωργάκης.

*Μεσσήνη: Β. Μαλτέζης, Γ. Καλαφατίδης, Δ. Νικολάου.

Καζάς Ουζούν- Κιοπρού

Γ. Χρηστιδης, Ευστ. Παπασλής

Καζάς Βαβά- Εσκή

Γ. Πετράκογλου (Βαβά Εσκή) Διον. Σερίφιος (Αλεπλή)

Καζάς Τυρολόης

Πλ. Κάτζιρος, Σοφ. Παπαδόπουλος, Α. Κουρτζής, Ζαχ. Σερφέτης.

Καζάς Διδυμοτείχου

Σ. Αγγελίδης, Λ. Πετράς (Πετράδες) Δ. Βαφείδης (Σαλτίκι).

Καζάς Μηδείας

*Σαμμάκοβον: Ζ. Χουρμουζιάδης ιατρός, Φ. Δουκίδης, Ν.Ι. Βουτσόπουλος.

Καζάς Ραιδεστού

*Ραιδεστός: Γ. Σεραφίδης, Κ.Ν. Πανάς, Κ. Ιωάννου, Απ. Ιωάννου.

*Κούμβαον: Ευάγ. Παπασταύρος, Σ. Σάβογλου, Δ. Κανιάτσος, Δ. Κανελλάκης. Γ. Μπούμπουλας (Πάνυδρος), Π. Μαγγής (Σκουλάρι).

Καζάς Μαλγάρων

Δ. Βουντουτσάκης. Δ Δοξακάκης, Στ. Καρνατζής, Ευάγ. Δουβουλτζώτης, Σπ. Καρατζαχαλιώτης, Στ. Ζίδικας, Γ. Αθανασίου, Χ. Βαρλάκης, Ι. Τσαβδάρης (Καλύβια).

*Και άλλα ονόματα Θρακών της Γαλλίας

Καζάς Καλλιπόλεως

*Καλλίπολις: Α. Βασιλείου, Δ. Ιωακείμ, Αλέξ. Ευστρατίου (Γαλατάς).

*Εξαμίλιον: Δ. Βασιλείου, Κ. Χαραλάμπους, Χ. Δικελής, Δ. Δημητρίου, Αθ. Αντωνιάδης, Β. Κυριαζόπουλος, Ι. Χατζηγεωργίου, Δ. Κυριαζόπουλος, Γ. Μαλαμής, Ι. Δαρδανέλης (Βασιλικό) Ι. Σακαλής (Εξάστερον).

Καζάς Μαδύτου

Γ. Καφετζής, Κ. Δημητρίου, Ε. Λαουτάρης, Λ. Κουλακίδης, Αγ. Διαμαντίδης, Σ. Σεμερτζόγλου.

Καζάς Κεσσάνης

Χ. Γκαρίτσιας, Α. Μανωλιατόπουλος (Μάλτεπε).

Καζάς Μυριοφύτου

Γ. Γαλαβάς, Κ. Αγγελίδης (Αβδίμιον) Σόλων Ιωαννίδης (Περίστασις)

Καζάς Δεδεαγάτς

Γ. Χρήστου, Σ. Σκούλτρος, Στ. Βοχονάκης, Γ. Μαργαρίτης, Α. Αντωνιάδης (Μαρώνεια) Γ. Αποστολίδης ιατρός (Μάκρη).

Καζάς Σουφλίου

Κ. Μπότουρης, Α. Παπάζογλου, Π. Ιωάννου, Δ. Σγουρός, Κουτσονίδης Ευάγ, Ευάγ. Σταυρόπουλος, Τρ. Σταυρακούδης, Αλ. Παπάζογλους, Ι. Κατσικάρης, Πασχ. Βασιλειάδης. Παναγ. Δανιήλ (Καβατζίκ)

Καζάς Γκιουμουλτζίνας

Δ. Κεσσόπουλος, Θ. Μικρέλης, Ν. Χατζηπαράσχος (Πορτολάγο)  Γ. Ρεσσόπουλος (Κατσιλή) Σ. Ρεσσούκης (Κατσιλή) Α. Λαδάς (Κατσιλή), Αντ. Μαγκετζάς (Κουσούρ Κιοϊ).

Καζάς Ξάνθης

Ι. Σπανός, Π. Βαφειάδης, Χρ. Καζαντζής.

Αξιοθαύμαστη ήταν η δράση των Θρακικών συλλόγων σε εκείνη τη δύσκολη και κρίσιμη εποχή Κινητοποιήθηκαν, αγωνίσθηκαν, διαλάλησαν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, τα δίκαια του Θρακικού Ελληνισμού. Και η απελευθέρωση της Θράκης συντελέσθηκε το Μάιο του 1920.

 

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης