Η στρατιωτική ενίσχυση της Κύπρου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/867775/article/epikairothta/ellada/h-stratiwtikh-enisxysh-ths-kyproy

*Ασκήσεις εθνοφρουρών στη Μόρφου, 27 Ιουνίου 1965 (Αρχείο Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών Κύπρου).

Γράφει ο κ. ΑΓΓΕΛΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ*

Τα γεγονότα του 1963 και οι συνεχείς αψιμαχίες στην Κύπρο τους πρώτους μήνες του 1964 επέβαλλαν άμεση στρατιωτική ενίσχυση της ελληνοκυπριακής κοινότητας. 

Αν και ο εθελοντικός στρατός αντιμετώπισε τα μέτωπα των ταραχών, ήταν αδύνατον να ανταποκριθεί αποτελεσματικά για δύο σημαντικούς λόγους. Πρώτον, γιατί δεν ανταποκρίθηκε επαρκώς στο καθήκον του, αφού όπως σωστά παρατηρούσε ο στρατηγός Γ. Γρίβας : «Αντί να δημιουργηθή εν Κύπρω στρατός πειθαρχημένος εδημιουργήθησαν και εξωπλίσθησαν φατρίαι και τμήματα χωρίς πειθαρχίαν». Δεύτερον, γιατί είχε να αντιμετωπίσει τις απειλές της Τουρκίας για επέμβαση, τους ισχυρούς στρατιωτικά τουρκοκυπριακούς θύλακες, αλλά και την κατάληψη στρατηγικής σημασίας θέσεων, όπως το φρούριο Αγίου Ιλαρίωνα από τους Τουρκοκυπρίους.

Ως εκ τούτου, ζητούμενο για την κυπριακή κυβέρνηση ήταν η περαιτέρω διαφύλαξη της εδαφικής της ακεραιότητας μέσω στρατιωτικής ενίσχυσης.

ΤΟ ΗΡΩΙΚΟ 2/39 ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΕΥΖΩΝΩΝ

*Παλαιά φωτογραφία στρατιωτών του ευζωνικού συντάγματος 2/39

  

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Το ηρωικό 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων, με έδρα το Μεσολόγγι, είχε συγκροτηθεί στις 23 Δεκεμβρίου του 1913 και είχε αποτελέσει τη συνέχεια του 2ου Τάγματος Ευζώνων, που είχε συγκροτηθεί το 1867 στην περιοχή με κύρια αποστολή τη φρούρηση των συνόρων του Ελληνικού κράτους και την πάταξη της ληστείας. Οι στρατεύσιμοι οπλίτες του προέρχονταν κατά βάση από το Νομό Αιτωλοακαρνανίας και της τότε Επαρχίας Ευρυτανίας.

Η στολή του Εύζωνα παρέπεμπε στον Έλληνα κλεφταρματωλό, με κύριο ένδυμα τη φουστανέλα, το φέσι και τα τσαρούχια, την ελαφριά εξάρτυση, όπως οι αγωνιστές του Απελευθερωτικού αγώνα του 1821. Μετά τη συγκρότηση το Σύνταγμα διοικητικά είχε υπαχθεί στην ΙΙΙ Μεραρχία Πεζικού, που είχε έδρα την Πάτρα, και συμμετέσχε σε όλους τους πολέμους του Έθνους, όπως παρακάτω:

Το Κυπριακό στο Συμβούλιο Ασφαλείας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/866956/article/epikairothta/kosmos/to-kypriako-sto-symvoylio-asfaleias

*Μετά τα αιματηρά γεγονότα του Δεκεμβρίου του 1963 οι διακοινοτικές συγκρούσεις συνεχίζονταν τους επόμενους μήνες.

Γράφει ο κ. ΑΓΓΕΛΟΣ Μ. ΣΥΡΙΓΟΣ*

Τον Νοέμβριο του 1963, το κυπριακό Σύνταγμα μετρούσε ήδη τρία έτη ζωής και βαρυνόταν από σοβαρές δυσλειτουργίες. Βάσει αυτής της εμπειρίας, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις- γνωστές ως τα «δεκατρία σημεία»- για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Επτά από τα σημεία θεωρήθηκε ότι αποδυνάμωναν τη θέση των Τουρκοκυπρίων. Η Άγκυρα έσπευσε να απορρίψει τα «δεκατρία σημεία» ως «εντελώς απαράδεκτα», πριν ακόμη λάβουν θέση οι Τουρκοκύπριοι.

Λίγες ημέρες μετά, τον Δεκέμβριο του 1963, ένα ασήμαντο περιστατικό στη Λευκωσία οδήγησε σε αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων σε όλο το νησί. Ο ταπεινωμένος από την ΕΟΚΑ βρετανικός στρατός εκλήθη να αποκαταστήσει την ηρεμία και την τάξη. Επρόκειτο για μία θριαμβική στιγμή της βρετανικής διπλωματίας. Αφού είχε δημιουργήσει τη δεκαετία του 1950 τις προϋποθέσεις των διακοινοτικών συγκρούσεων, μπορούσε- επιτέλους- να εμφανίζεται ως ένας διαμεσολαβητής που προσφέρει καλόπιστα και αποστασιοποιημένα τις υπηρεσίες του προς τα αντιμαχόμενα μέρη. Στο κέντρο της Λευκωσίας χαράχθηκε από τους Βρετανούς μία ουδέτερη ζώνη, η λεγόμενη «πράσινη γραμμή», που χώρισε την ελληνοκυπριακή από την τουρκοκυπριακή συνοικία.

Από τα πάθη του Ελληνισμού της Ανατoλικής Ρωμυλίας

*Χάρτης των Βαλκανίων, 1878

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Ελληνισμός της Ανατολικής Ρωμυλίας, είναι ένα κομμάτι του Ελληνισμού, που καθαγιάστηκε από τις σφαγές, τις δηώσεις, τους εκπατρισμούς και τις καταστροφές, αποτελώντας στόχο του αναδυόμενου κατά τον 19^ο αιώνα, βουλγαρικού εθνικισμού.

                Ο «Αγών» ήταν μια μικρή εβδομαδιαία, αλλά πατριωτική και μαχητική εφημερίδα, που κυκλοφορούσε στην Αθήνα, στα τέλη του 19^ου και στις αρχές του 20^ου αιώνα. Διευθυντής ήταν ο δικηγόρος Ιωάννης Λαμπρίδης. Αυτοπροσδιορίζονταν ως δημοσιογραφικό όργανο Ηπειρωτών και Μακεδόνων. Τα περιεχόμενά της όμως ήταν ευρύτερα. Δηλαδή δημοσίευε πολιτικές μελέτες για την κατάσταση στην Ιλλυρική Χερσόνησο του Ελληνισμού, στατιστικές πληροφορίες για την κίνηση του πληθυσμού και την εκπαίδευση της Ηπείρου και της Μακεδονίας ιδιαίτερα «και πάσης άλλης εν γένει ελληνικής χώρας, ποικίλη άλλη έρευνα των αναγκών του Ελληνισμού και της πνευματικής και υλικής αυτού ανά την Ανατολήν δυνάμεως». Η μαχητική αυτή εφημερίδα δημοσίευσε δεκάδες ανταποκρίσεων από τη Θράκη, δίνοντας μεταξύ άλλων έμφαση στα προβλήματα που προέκυψαν στην Ανατολική Ρωμυλία, μετά το Σχίσμα του 1870, το ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878, την δημιουργία του Βουλγαρικού κράτους και την πραξικοπηματική προσάρτηση σ’ αυτό της ελληνικής Ανατολικής Ρωμυλίας.

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ: ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΥΡΟΥΣ

*Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός.

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Ο Δαμασκηνός γεννήθηκε στο χωριό Δορβιτσιά της ορεινής Ναυπακτίας στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας στις 3 Μαρτίου 1891 μέσα σε μια πολύ φτωχή οικογένεια. Εκεί πέρασε τα πρώτα χρόνια του Δημοτικού Σχολείου, το οποίο τελείωσε στο χωριό Πλάτανος.

Ο θείος του Χριστόφορος Παπανδρέου, που ήταν ηγούμενος της Ιεράς Μονής Κορώνης, μερίμνησε με δικά του έξοδα να συνεχίσει τις γυμνασιακές του σπουδές στην Καρδίτσα. Το 1908 εισήλθε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ταυτόχρονα στη Νομική Σχολή, λαμβάνοντας πτυχίο με άριστα και από τις δύο σχολές. Συμμετέσχε στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913, στη διάρκεια των οποίων διακρίθηκε για την αυτοθυσία και τον ηρωισμό του.

Ώρα για διακοπές, σε... ιστορικό τόπο!

Μικρή απόσταση από τη ζωή στον θάνατο...

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/864055/article/politismos/vivlio/mikrh-apostash-apo-th-zwh-ston-8anato

*Ο Ελληνικός Στρατός προελαύνει κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Από το φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη.

Γράφει ο κ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Β ΣΤΕΡΓΙΟΥΛΗΣ*

Η Φ(ιλολογική) Ι(στορική) Λ(αογραφική) Ε(ταιρεία) Θ(εσσαλίας) εγκαινίασε μόλις πρόσφατα τη νέα επιστημονική σειρά της «Κείμενα και Μελέτες», προβαίνοντας στην έκδοση του «Ημερολογίου Βαλκανικών Πολέμων 1912-13» του Βολιώτη δεκανέα Στέφανου Τζάνου, το οποίο μέχρι σήμερα παρέμεινε αδημοσίευτο, εκτός από ορισμένα αποσπάσματά του δημοσιευμένα σε συνέχειες στην εφημερίδα «Η Θεσσαλία» του Βόλου από 5 έως 20 Ιουλίου 1972.

Το πολύτιμο, για την έρευνα και τη μελέτη της Ιστορίας των Βαλκανικών Πολέμων, «Ημερολόγιο» το ανέσυρε από την αφάνεια και το εμπιστεύθηκε στους Θ. Νημά και Π. Μπέσπαρη η ανεψιά του Τζάνου, κ. Αριστέα Τζάνου-Baud-Bovy. Οι Νημάς- Μπέσπαρης φρόντισαν για την άρτια έκδοση του ανέκδοτου, μέχρι σήμερα κειμένου: για τη φιλολογική επιμέλεια, τα σχόλια και για μια κατατοπιστική εισαγωγή.

Οι εκλογές του 1964

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ    

http://www.kathimerini.gr/865155/article/epikairothta/ellada/oi-voyleytikes-ekloges-toy-1964

*Ο Γεώργιος Παπανδρέου είναι ο θριαμβευτής των εκλογών της 16ης Φεβρουαρίου 1964. Η Ένωση Κέντρου συγκέντρωσε το 52,7% των ψήφων και 171 έδρες.

Γράφει ο κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ*

Στο τέλος Δεκεμβρίου του 1963 η χώρα επρόκειτο να οδηγηθεί σε νέες εκλογές.

Ο Γεώργιος Παπανδρέου ακολουθώντας τη στρατηγική του λεγόμενου διμέτωπου αγώνα, δηλαδή της ταυτόχρονης αντιπαράθεσης της Ένωσης Κέντρου έναντι της Δεξιάς και της Αριστεράς, δεν θα αποδεχόταν την ψήφο ανοχής που του προσέφερε η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ) στη Βουλή. Ταυτόχρονα η έκκλησή του προς τους βουλευτές της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) για προσχωρήσεις στην κοινοβουλευτική ομάδα του Κέντρου σε ατομική βάση δεν είχε βρει ανταπόκριση, καθώς είχαν σημειωθεί δύο μόνο αποσκιρτήσεις από τη συντηρητική παράταξη.

Ο θάνατος του Σοφοκλή Βενιζέλου, το 1964

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/864274/article/epikairothta/ellada/o-8anatos-toy-sofoklh-venizeloy

*Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 1964. Έπειτα από τη νεκρώσιμη ακολουθία στα Χανιά, η σορός του Σοφοκλή Βενιζέλου μεταφέρεται στο Ακρωτήρι για να ταφεί δίπλα στον πατέρα του Ελευθέριο.

Γράφει ο κ. ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ*

«Ως ήρωα πεσόντα επί των επάλξεων της Δημοκρατίας κηδεύει σήμερον ο ελληνικός λαός τον Σοφοκλή Βενιζέλον. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ»

«Ένας γενναίος», «Ελευθερία», 9 Φεβρουαρίου 1964

Στη μελέτη της κρίσιμης και ιδιαίτερα φορτισμένης δεκαετίας του 1960 ένα από τα σταθερά αναπάντητα ερωτήματα αφορά στην τύχη της κυβέρνησης της Ένωσης Κέντρου–και κατ’ επέκταση της ίδιας της χώρας– εάν δεν είχε προηγηθεί η αιφνίδια απώλεια του Σοφοκλή Βενιζέλου, λίγες μόνον ημέρες προ των εκλογών του 1964.

Ο γιος του ιστορικού ηγέτη Ελευθερίου Βενιζέλου, είχε ήδη από τη δεκαετία του 1940 προβεί σε κομβικής σημασίας παρεμβάσεις– κυρίως στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής– που αναγνωρίζονταν ακόμη και από πολιτικούς του αντιπάλους. Ως πρωθυπουργός ή υπουργός Εξωτερικών κατά την πρώτη μεταπολεμική περίοδο, ο Βενιζέλος συνέδεσε το όνομά του με την ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ στις αρχές της δεκαετίας του 1950, την ανάληψη πρωτοβουλιών στο επίπεδο της εξομάλυνσης των σχέσεων με γειτονικά κράτη και– κυρίως– το σταθερό του ενδιαφέρον για το Κυπριακό ζήτημα. Παράλληλα, όμως, η δεκαετία του 1950 για τον πολιτικό χώρο του Κέντρου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μία εποχή μετάβασης, με έντονες συγκρούσεις και συνεχείς διασπάσεις, αλλά και μία περίοδος διαρκών ζυμώσεων, βασικός συντελεστής των οποίων υπήρξε ο Κρητικός πολιτικός. Ο ρόλος του, άλλοτε ως εγγυητή της ενότητας και άλλοτε ως σημείου αναφοράς των φυγόκεντρων τάσεων που ανέκαθεν χαρακτήριζαν τον χώρο του Κέντρου, υπήρξε κατά τα χρόνια που προηγήθηκαν της δημιουργίας της Ένωσης Κέντρου το 1961, καταλυτικός.