ΤΟ ΗΡΩΙΚΟ 2/39 ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΕΥΖΩΝΩΝ

*Παλαιά φωτογραφία στρατιωτών του ευζωνικού συντάγματος 2/39

  

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Το ηρωικό 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων, με έδρα το Μεσολόγγι, είχε συγκροτηθεί στις 23 Δεκεμβρίου του 1913 και είχε αποτελέσει τη συνέχεια του 2ου Τάγματος Ευζώνων, που είχε συγκροτηθεί το 1867 στην περιοχή με κύρια αποστολή τη φρούρηση των συνόρων του Ελληνικού κράτους και την πάταξη της ληστείας. Οι στρατεύσιμοι οπλίτες του προέρχονταν κατά βάση από το Νομό Αιτωλοακαρνανίας και της τότε Επαρχίας Ευρυτανίας.

Η στολή του Εύζωνα παρέπεμπε στον Έλληνα κλεφταρματωλό, με κύριο ένδυμα τη φουστανέλα, το φέσι και τα τσαρούχια, την ελαφριά εξάρτυση, όπως οι αγωνιστές του Απελευθερωτικού αγώνα του 1821. Μετά τη συγκρότηση το Σύνταγμα διοικητικά είχε υπαχθεί στην ΙΙΙ Μεραρχία Πεζικού, που είχε έδρα την Πάτρα, και συμμετέσχε σε όλους τους πολέμους του Έθνους, όπως παρακάτω:
 

*Εύζωνοι του 2/39

Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ  ΠΟΛΕΜΟΣ 

(ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ  ΜΕΤΩΠΟ)

 

Το 2/39 ΣΕ επιστρατευθέν μεταφέρθηκε ατμοπλοϊκώς από της 19ης Μαΐου 1918 στο Βόλο, από εκεί σιδηροδρομικώς στη Λάρισα και από εκεί πεζή μέχρι το χωριό Πετρανά Κοζάνης, όπου έφθασε στις 6 Ιουνίου 1918. Από της 20ης Αυγούστου υπό την 30η Γαλλική Μεραρχία ανέλαβε το τομέα των Πρεσπών, απέναντι των Βουλγάρων, όπου διακρίθηκαν για τον ηρωισμό τους οι ορεσίβιοι τσολιάδες, απόκτησαν την εμπιστοσύνη και προκάλεσαν το θαυμασμό των Συμμάχων προς τον Ελληνικό Στρατό. Το 2/39 ΣΕ συνέχισε μαχόμενο τη νικηφόρα πορεία του από το Ελληνικότατο Μοναστήρι, προς τα Σκόπια και το Πιρότ, όπου συνενώθηκε με την ΙΙΙ Μεραρχία Πεζικού, στην οποία ανήκε οργανικά. Αδιάψευστος μάρτυρας των λαμπρών κατορθωμάτων του 2/39 ΣΕ  στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αποτέλεσαν το μνημείο των πεσόντων στο Πιρότ της Σερβίας, η διακεκριμένη παρασημοφορία της πολεμικής σημαίας του Συντάγματος με τον Ταξιάρχη Αριστείου Ανδρείας από Ελληνικής πλευράς και με τον Πολεμικό Σταυρό Γαλλίας για την έξοχη δράση του και τη διέλευσή του από τη Σόφια, την πρωτεύουσα της Βουλγαρίας. Το 2/39 ΣΕ επαναπατρίσθηκε στις 13 Ιανουαρίου 1919, κινούμενο από Σόφια μέσου Σκοπίων, άλλοτε πεζή και άλλοτε σιδηροδρομικώς. Οι απώλειές του ανήλθαν σε 222 νεκρούς.

*Αφίσα για τα 100 χρόνια του Συντάγματος Ευζώνων 2/39

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ  ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ

 

Το 2/39 ΣΕ μεταφέρθηκε ατμοπλοϊκώς στη Σμύρνη, όπου στις 5 Αυγούστου 1920 αποβιβάστηκε. Το Σύνταγμα συμμετέσχε στις επιχειρήσεις προς Εσκή Σεχήρ (Δεκέμβριος 1920 έως Μάρτιος 1921) και στη μάχη του Αβγκίν (14 έως 19 Μαρτίου 1921). Κατά την εξαήμερη επική και πολύνεκρη αυτή μάχη οι άνδρες του Συντάγματος επέδειξαν υποδειγματική καρτεροψυχία και απαράμιλλη γενναιότητα.

Μέσα σε ένα 48ωρο τέθηκαν εκτός μάχης ο Διοικητής του Συντάγματος και οι τρεις αντικαταστάτες του, από τους οποίους οι δύο νεκροί και οι δύο τραυματίες. Αυτό ήταν το δόγμα της εποχής εκείνης, οι Διοικητές στην πρώτη γραμμή, όπου με τη σπάθη των Αξιωματικών και τη λόγχη των στρατιωτών γράφονταν νέες σελίδες δόξας και ηρωισμού. 

*Ο συνταγματάρχης Βλάσιος Καραχρήστος

Το Σύνταγμα συνέχισε τη δράση του στις επιχειρήσεις προς Εσκή Σεχήρ- Αφιόν Καραχισάρ και προς Άγκυρα. Στην περίφημη μάχη του Καρά Κουγιού, Ανατολικά του Σαγγαρίου, τον Αύγουστο του 1921 ηρωικά μαχόμενος έπεσε, επικεφαλής των ανδρών του, ο γενναίος Διοικητής του Συντάγματος Συνταγματάρχης Βλάσιος Καραχρήστος, του οποίου το όνομα τιμής ένεκεν, φέρει από το 2000 το 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων.

Συμμετείχε στις υποχωρητικές επιχειρήσεις του Αυγούστου του 1922 και στις 4 Σεπτεμβρίου του ιδίου έτους μεταφέρθηκε ατμοπλοϊκώς από την Πάνορμο στη Ραιδεστό. Στην περιοχή της Ελληνικής ( Δυτικής) Θράκης παρέμεινε μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου 1923, οπότε μεταφέρθηκε ατμοπλοϊκώς στο Μεσολόγγι. Κατά την 25μηνη παραμονή του στα αιματοβαμμένα χώματα της Μικράς Ασίας και κατά τη συμμετοχή του στις συγκλονιστικές συγκρούσεις με τα Κεμαλικά στρατεύματα οι απώλειές του ανήλθαν σε 29 Αξιωματικούς και 297 οπλίτες νεκρούς.

*Εύζωνοι του 2/39 Συντάγματος, το 1940

ΕΛΛΗΝΟ- ΙΤΑΛΙΚΟΣ  ΠΟΛΕΜΟΣ 1940- 1941

 Το 2/39 ΣΕ, αφού επιστρατεύθηκε στις αρχές του Οκτωβρίου 1940, μετακινήθηκε προς την Ήπειρο και τις πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου στάθμευσε στην Άνω Λαψίστα Ιωαννίνων, ωε εφεδρεία της VΙΙΙ Μεραρχίας Πεζικού, η οποία αντιμετώπιζε την επίθεση των αρμάτων και του Μηχανοκινήτου Πεζικού των Ιταλών στη τοποθεσία Καλαμά- Καλπάκι- Γκραμπάλα. Το Σύνταγμα συμμετέσχε στις επιθετικές επιχειρήσεις του Ελληνικού Στρατού και στη μάχη της Βίγλας( 14-17 Νοεμβρίου 1940 ), Βόρεια της Γκραμπάλας και προ του χωρίου Βασιλικό, είχε σοβαρές απώλειες, από τις οποίες 45 νεκροί. Το Σύνταγμα συμμετέσχε και στις επιθετικές επιχειρήσεις από 25ης Νοεμβρίου εντός του εδάφους της Βόρειας Ηπείρου με σημαντικές επιτυχίες. Μετά τη σύμπτυξη της Στρατιάς Ηπείρου από το μέτωπο της Αλβανίας συγκεντρώθηκε στην περιοχή Ιωαννίνων στις 23 Απριλίου 1941, όπου μετά την παράδοση του οπλισμού διαλύθηκε. Για τη δράση του Συντάγματος ο τελευταίος Διοικητής του, ο ηρωικός Συνταγματάρχης Στυλιανός Καλφέλης δήλωσε: «...Οι Τσολιάδες του 1940, μιμούμενοι τους προγόνους των, όλων των εποχών, ετήρησαν κατά γράμμα τον ιερόν όρκον, που έδωσαν εντός του κήπου των Ηρώων του Μεσολογγίου, όταν εκλήθησαν υπό την ηρωϊκήν και γεμάτην παράσημα σημαίαν του 2/39 Συντάγματος Ευζώνων...». Οι συνολικές απώλειες του Συντάγματος στον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο ανήλθαν σε 89 Αξιωματικούς και 2112 οπλίτες, νεκροί, τραυματίες, παγόπληκτοι, εξαφανισθέντες και αιχμάλωτοι.

*Ορκωμοσία νέας ΕΣΣΟ στο Μεσολόγγι

ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ  ΠΕΡΙΟΔΟΣ

 Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τα κατοχικά στρατεύματα δεν σημειώθηκε καμιά παρουσία του 2/39 Συντάγματος Ευζώνων, γιατί στην αναδιοργάνωση του Ελληνικού Στρατού το 1945-1946 συγκροτήθηκαν Ταξιαρχίες αντί των Συνταγμάτων. Από το 1951, μετά την επανασυγκρότηση των Συνταγμάτων, το 27ο Σύνταγμα Πεζικού Κόνιτσας μετονομάσθηκε σε 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων και με την ονομασία αυτή διαλύθηκε το 1954. Στις 8 Δεκεμβρίου 1950 είχε συγκροτηθεί στο Μεσολόγγι Κέντρο Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων, που το 1965 μετονομάσθηκε σε 12ο Σύνταγμα Πεζικού και από την 25 Μαΐου 1979, τιμής ένεκεν, σε 2/39 ΣΕ, ονομασία που εξακολουθεί να φέρει μέχρι σήμερα.

   Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

ΠΗΓΕΣ.

1. «Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος» της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού

2. «Εκστρατεία στη Μικρά Ασία 1919-1922» της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού.

3. «Ελληνο-Ιταλικός Πόλεμος 1940-1941» της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού.

4. «2/39 Σύνταγμα Ευζώνων. Σελίδες από την πολεμική του ιστορία» του Στρατηγού Νικολάου Κολόμβα.