64) ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΒΟΥΛΗΣ: ΘΕΟΤΟΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

 

*Πορτρέτο του Ιωάννη Θεοτόκη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Γόνος μεγάλης πολιτικής οικογένειας της Κέρκυρας, ήταν ο Ιωάννης Θεοτόκης, που αναδείχθηκε Πρόεδρος της Βουλής μετά τη δεκαετή διακοπή των εργασιών της, λόγω της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά και του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Υπηρέτησε επίσης ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός το 1950 και ως υπουργός σε διάφορες κυβερνήσεις.

Ο Ιωάννης Θεοτόκης, που πολλοί τον προσφωνούσαν Τζων, γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1880 και ήταν δευτερότοκος γιος του διατελέσαντος πρωθυπουργού Γεωργίου Θεοτόκη. Ήταν επίσης αδελφός του Νικολάου Θεοτόκη, ο οποίος εκτελέσθηκε το 1922 με τους Εξ, για την Μικρασιατική Καταστροφή, και αδελφός της Ζαΐρας Θεοτόκη, μητέρας του Γεωργίου Ράλλη. Γιος του ήταν ο Σπυρίδων Θεοτόκης, γνωστός πολιτικός της χώρας μας.

*Σκίτσο του Ιωάννη Θεοτόκη

Σπούδασε γεωπόνος στη Βιέννη και ασχολήθηκε στο νησί του με τη γεωπονία, καλλιεργώντας τα πατρογονικά του κτήματα. Το 1914 ανέλαβε τα καθήκοντα του αυλάρχη της Βασίλισσας Σοφίας, με την οποία και συνεξορίσθηκε το 1917.

Αναδείχθηκε βουλευτής Κέρκυρας το 1926-1928  και το 1932-1933. Στην συνέχεια εξελέγη πληρεξούσιος Κέρκυρας στην Ε΄ Εθνοσυνέλευση του 1935 και βουλευτής στην Γ΄ Αναθεωρητική Βουλή του 1936, ως συναρχηγός της Γενικής Λαϊκής Ριζοσπαστικής Ένωσης με τους Γεώργιο Κονδύλη και Ιωάννη Ράλλη.

Χρημάτισε υπουργός Γεωργίας το 1932, το 1933 και το 1935 στις κυβερνήσεις του Παναγή Τσαλδάρη. Το 1933 διετέλεσε και προσωρινός υπουργός Εξωτερικών.

          Στις 10 Οκτωβρίου 1935, οι αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων ανέτρεψαν την κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη και σχημάτισε κυβέρνηση με δικτατορικές εξουσίες  ο Γεώργιος Κονδύλης για να παλινορθώσει τη Μοναρχία. Ο Ιωάννης Θεοτόκης, ανέλαβε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών.

Το 1936 ο Ιωάννης Θεοτόκης που εν τω μεταξύ είχε ιδρύσει το Εθνικό Λαϊκό Κόμμα, τάχθηκε κατά της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά. Έστειλε μάλιστα επιστολή στο Βασιλέα Γεώργιο Β΄, με την οποία επέκρινε την κατάλυση των δημοκρατικών θεσμών. Το δικτατορικό καθεστώς, τον έθεσε υπό περιορισμό στα κτήματά του στην Κέρκυρα. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, τάχθηκε κατά της επιστροφής της μοναρχίας στην Ελλάδα μετά τον πόλεμο. Τη στάση αυτή έλαβαν και άλλα μέλη του παλαιού αντιβενιζελικού στρατοπέδου, που σε τούτο συμφωνούσαν με το Κόμμα των Φιλελευθέρων.

*Η ενθρόνιση του βασιλέως Παύλου το 1947

Μετά την Απελευθέρωση προσχώρησε ξανά στο Λαϊκό κόμμα, επανέκαμψε σε φιλοβασιλικές θέσεις και επανεξελέγη βουλευτής Κέρκυρας στις εκλογές του 1946.

Διορίσθηκε υπουργός Εσωτερικών και προσωρινά Δημόσιας Τάξης, Γεωργίας και Εμπορικής Ναυτιλίας στην ολιγοήμερη κυβέρνηση του Παναγιώτη Πουλίτσα και αμέσως μετά υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη.

Ο Ιωάννης Θεοτόκης εξελέγη Πρόεδρος της Δ΄ Αναθεωρητικής Βουλής  στις 14 Μαΐου 1946, με κυβέρνηση Κωνσταντίνου Τσαλδάρη. Επανεξελέγη στις 5 Νοεμβρίου 1947 και στις 4 Οκτωβρίου 1948, με κυβέρνηση Θεμιστοκλή Σοφούλη. Η εκλογή του έγινε με τη χρήση ψηφοδελτίων και σφαιριδίων, όπως άλλοτε χρησιμοποιούνταν τα κουκιά για την επιβεβαίωση του αριθμού των ψηφοδελτίων σε σχέση με τους παρόντες  που ψήφισαν.

Επί προεδρίας του έγινε στη Βουλή το 1947 η ενθρόνιση του Βασιλέως Παύλου, μετά τον θάνατο του Γεωργίου Β΄.

*Ο σχηματισμός της υπηρεσιακής κυβέρνησης του Ιωάννη Θεοτόκη

Στις 6 Ιανουαρίου 1950 διορίσθηκε υπηρεσιακός πρωθυπουργός ενώ ταυτόχρονα είχε αναλάβει τα υπουργεία Στρατιωτικών, Ναυτικών και Αεροπορίας. Η κυβέρνησή του διεξήγαγε τις εκλογές της 5^ης Μαρτίου 1950 με απλή αναλογική. Παραιτήθηκε στις 23 Μαρτίου 1950 με τον σχηματισμό της κυβέρνησης του Σοφοκλή Βενιζέλου και αποσύρθηκε οριστικά από την πολιτική. 

Ο Ιωάννης Θεοτόκης πέθανε το 1961.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

*Δημοσίευμα εποχής για την υπηρεσιακή κυβέρνηση Θεοτόκη

*Η κυβέρνηση Ιωάννη Θεοτόκη