Η ανακομιδή των οστών του Καραϊσκάκη και η προίκα στην κόρη του

*Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, έφιππος

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, υπήρξε ένας ανεπανάληπτος ήρωας της Επανάστασης του 1821 και μια σημαντική προσωπικότητα, που μέσα από τον αδρό, ακατέργαστο και βωμολόχο χαρακτήρα του, ήξερε να εμπνέει τους πολεμιστές του και να επιτυγχάνει σημαντικές στρατιωτικές νίκες.

          Υπήρξε ονομαστός κλέφτης του Κατσαντώνη, δυναμικός αρματολός των Αγράφων, και νικηφόρος αρχιστράτηγος της Ρούμελης. Ταυτόχρονα έμεινε στη συλλογική λαϊκή μνήμη ως γνήσιος και λαοφιλής λαϊκός ηγέτης.

          Γεννήθηκε το 1782 στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στη Σκουληκαριά της Άρτας. Μάνα του ήταν μια καλογριά.

          Ο θάνατός του παραμένει ως σήμερα ένα άλυτο μυστήριο, καθώς οι ιστορικοί είναι διχασμένοι, θεωρώντας άλλοι πως ήταν ένα τυχαίο γεγονός και άλλοι πως ο Καραϊσκάκης χτυπήθηκε από όργανο είτε των Άγγλων φιλελλήνων, είτε Ελλήνων πολιτικών αντιπάλων του.

          Τον Απρίλιο 1827 ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας των Ελλήνων είχε επικεντρωθεί στην Αττική. Οι Τούρκοι με επικεφαλής τον Κιουταχή πολιορκούσαν στενά τους Έλληνες στην Ακρόπολη. Ο Καραϊσκάκης ως αρχιστράτηγος της Ρούμελης, διηύθυνε τον αγώνα κατά των Τούρκων. Στο Νέο Φάληρο, ο Καραϊσκάκης κατάφερε να δημιουργήσει ένα ισχυρό στρατόπεδο από περίπου 11.000 μαχητές που μπόρεσαν να απομακρύνουν από τον Πειραιά, την Καστέλα και τα πέριξ τους Τούρκους. Για το ζήτημα της απελευθέρωσης της Αθήνας όμως ο Καραϊσκάκης συγκρούστηκε με τους δύο Άγγλους φιλέλληνες στρατιωτικούς, τον Τσωρτς που είχε διορισθεί αρχιστράτηγος του ελληνικού στρατού και τον Κόχραν, που ήταν ο αρχιναύαρχος του Ελληνικού Στόλου.

*Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης

          Στις 22 Απριλίου 1827, έγινε μια μικροσυμπλοκή μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων στην περιοχή του σημερινού Νέου Φαλήρου και ο Καραϊσκάκης, που ήταν πολύ άρρωστος, βγήκε από τη σκηνή του να την σταματήσει. Μια σφαίρα όμως, που κανείς δεν έμαθε ποτέ από πού προερχόταν, τον τραυμάτισε σοβαρά στο υπογάστριο και πέθανε την επόμενη 23 Απριλίου ημέρα της ονομαστικής του γιορτής.

          Όταν τραυματίσθηκε ζήτησε να τον μεταφέρουν στη Σαλαμίνα στον ιερό ναό του Αγίου Δημητρίου, πιστεύοντας ότι εκεί θα θεραπευθεί από το τραύμα του. Αλλοίμονο όμως, όταν έφθασε στην εκκλησία ήταν ήδη πεθαμένος. Και ήταν μέρα της γιορτής του, 23 Απριλίου 1827. Κατά την μεταφορά του, στο Κερατσίνι στον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου, μετέλαβε των Αχράντων Μυστηρίων και έγραψε τη διαθήκη του, πριν πεθάνει εκεί.

          Τελικά τον έθαψαν στη Σαλαμίνα, όπως ήταν η εκφρασμένη τελευταία επιθυμία του. Ο Καραϊσκάκης, θεωρούσε τον Άγιο Δημήτριο στη Σαλαμίνα ως προστάτη του. Η ασημένια επένδυση της εικόνας του Αγίου Δημητρίου στη Σαλαμίνα είναι αφιέρωμα του Καραϊσκάκη κατά το 1824 από λιωμένες πιστόλες και παλάσκες του.

*Η διαθήκη του Καραϊσκάκη, που εναπόκειται στο Μουσείο Μπενάκη

          Η διαθήκη του Γεώργιου Καραϊσκάκη, που είχε δημοσιευθεί από τον Κ. Παπαρρηγοπούλο που κατείχε το πρωτότυπό της ανέφερε: 
          «Σαραντατέσσαρες χιλιάδες γρόσια εις το κεμέρι του Μήτρου Αγραφιώτη. Από αυτά αι τριάντα χιλιάδες να δοθούν εις ταις τσούπαις μου· να τας περιλάβουν οι δύο Μήτρηδες, του Σκυλοδήμου και Αγραφιώτης. Δύο χιλιάδες να πάρη ο ένας Μήτρος και δύο ο άλλος, όπου με εδούλευαν. Χίλια να πάρουν εκείνοι όπου θα με θάψουν. Δύο χιλιάδες έχει ο γραμματικός, τέσσαρες χιλιάδες γρόσια της Μαργιώς. Τα άλλα να μοιρασθούν διά την ψυχήν μου. Αυτά όπου έχω εις την σακκούλαν μου να τα λάβουν οι γραμματικοί και τζαουσάδαις μου.
22 Απριλίου

ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ

          Το τουφέκι και άτια μου να πάνε των παιδιών μου, και ώρα μου (το ρολόϊ  του). Έξ χιλιάδες γρόσια μού θέλει ο Νοταράς Ιωάννης δεκαπέντε χιλιάδες γρόσια έχει ο Μήτρος του Σκυλοδήμου διά τον Κασινίκα και λοιπούς, Δαγλή και άλλους αξιωματικούς».

          Η Μαριώ, ήταν μια τουρκοπούλα, που βαφτίσθηκε χριστιανή, υπηρετούσε και ακολουθούσε τον Καραϊσκάκη σε όλες τις εκστρατείες του. Κάποιοι ισχυρίσθηκαν πως ήταν ερωμένη του, αλλά αυτό δεν τεκμηριώθηκε.  

*Η αρχή του ρεπορτάζ της εφημερίδας "Αθηνά" για την ανακομιδή των οστών του Καραϊσκάκη

Η ανακομιδή των οστών του Καραϊσκάκη

          Στις 22 Απριλίου 1835, παρουσία του βασιλέως Όθωνα, των μελών της Αντιβασιλείας, υπουργών πρέσβεων άλλων επισήμων και πλήθους κόσμου πραγματοποιήθηκε το ετήσιο μνημόσυνο του Γεώργιου Καραϊσκάκη.

          Ταυτόχρονα έγινε και η ανακομιδή των οστών του από την Σαλαμίνα, στον τόπο που έπεσε μαχόμενος. Μαζί έγινε ανακομιδή των οστών και άλλων αγωνιστών του 1821, που είχαν ταφεί στη Σαλαμίνα, όπως του Λάμπρου Βέϊκου, του Δράκου, του κρητικού Κουρμούλη, του Ιωάννη Νοταρά, και άλλων αγωνιστών, που είχαν πέσει στις μάχες πέριξ του Πειραιά.

          Ο Μητροπολίτης Αιγίνης και άλλοι επίσημοι, συνόδευσαν τα οστά από την Σαλαμίνα στον Πειραιά, όπου τα παρέλαβε ο Μητροπολίτης Αττικής Ιάκωβος, ο οποίος συνοδεία ιεροψαλτών και στρατιωτικών φιλαρμονικών, τα έφερε και τα εναπέθεσε στο χώρο όπου ανεγέρθηκε μνημείο. Οστά άλλων ηρώων που φυλάσσονταν στην Αγία Ειρήνη στην Αθήνα μεταφέρθηκαν και αυτά εκεί.

          Εψάλη τρισάγιο στο χώρο εναπόθεσης των λειψάνων και τον πανηγυρικό της ημέρα εκφώνησε ο Μητροπολίτης Ιάκωβος.

          Μόλις ολοκληρώθηκε το τρισάγιο ο βασιλεύς Όθων πλησίασε το κιβώτιο με τα οστά του Καραϊσκάκη και είπε:

          -Δεν σε έφτασα ώ  Ήρως ζώντα δια να ανταμείψω τα τόσα ένδοξα κατορθώματά σου. Σε ανταμείβω λοιπόν μετά θάνατον.

*Το μνημείο στο Νέο Φάληρο, μπροστά στο ομώνυμο στάδιο

          Αμέσως μετά έβγαλε ένα μεγάλο Σταυρό του Σωτήρος που φορούσε και τον έβαλε στην κεφαλή του Καραϊσκάκη. Λέγοντας, ότι αυτό το παράσημο δίδεται στην οικογένεια του ήρωα για να τιμηθούν τα κατορθώματά του για την πατρίδα. Μετά στράφηκε προς τις δύο κόρες του αρχιστράτηγου της Ρούμελης υπογραμμίζοντας ότι την φροντίδα που θα έδειχνε ο πατέρας  τους αν ζούσε «αναδέχεται» ο ίδιος. Και στη συνέχεια διάβασε Βασιλικό Διάταγμα, με το οποίο χαρίζονταν στην μεγαλύτερη κόρη Πηνελόπη, έκταση 300 στρεμμάτων στην Κορινθία (τα 100 στρέμματα από αυτά για καλλιέργεια σταφίδας) και 6.000 δραχμές ως προίκα για να νυμφευθεί τον δεύτερο γιο του Ιωάννη Νοταρά, τον Ανδρέα, γεγονός που είχε συμφωνηθεί από τους γονείς των παιδιών, πριν αυτοί πέσουν υπέρ πατρίδος.

          Στη συνέχεια ο αντισυνταγματάρχης Σπύρος Μήλιος εκφώνησε βαρυσήμαντο λόγο και τοποθετήθηκε το κιβώτιο με τα οστά του Καραϊσκάκη καθώς και τα κιβώτια με τα οστά των άλλων ηρώων στην κρύπτη του μνημείου. Ταυτόχρονα ρίφθηκαν και 45 κανονιοβολισμοί.

*Ο Καραϊσκάκης σε γραμματόσημο του 1930

          Έκτοτε η περιοχή εκείνη του Νέου Φαλήρου, συνδέθηκε με τον Καραϊσκάκη. Το στάδιο Καραϊσκάκη κατασκευάστηκε αρχικά, ως «Ποδηλατοδρόμιο», το 1895 για τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896. Το 1964 ανακατασκευάστηκε και μετονομάστηκε σε στάδιο «Γεώργιος Καραϊσκάκης». Το νέο γήπεδο Καραϊσκάκη, κατασκευάστηκε την περίοδο 2003-2004. Χρησιμοποιήθηκε στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Εκεί διεξήχθησαν αγώνες του τουρνουά ποδοσφαίρου. Το γήπεδο ανήκει στην Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, που διατηρεί την κυριότητα. Η χρήση όμως του γηπέδου παραχωρήθηκε το 2003 μέσω της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού στον ερασιτέχνη Ολυμπιακό Σ.Φ.Π. για 49 χρόνια.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης