ΟΤΑΝ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΗΤΑΝ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ....

*Το ιστορικό έγγραφο για πολιτογράφηση ως Ελλήνων, διακεκριμένων Γερμανών Φιλελλήνων

*Ιστορικό έγγραφο του 1823 

για πολιτογραφήσεις ως Ελλήνων

Γερμανών  Φιλελλήνων  

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Είναι γνωστό στις μέρες μας, ότι η κοινή γνώμη της Ελλάδος, που είχε ξεπεράσει τα δραματικά σύνδρομα του παρελθόντος, επανήλθε πάλι στο κλίμα αντιπάθειας προς κάθε τι το γερμανικό. Αιτία, είναι η στάση της γερμανικής ηγεσίας προς το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας.

          Η Γερμανία με καρότο και μαστίγιο προς την Ελλάδα, επιχειρεί να κατοχυρώσει τον ηγετικό της ρόλο στην Ευρώπη, να εξασφαλίσει με όρους τοκογλυφικούς τα οικονομικά της συμφέροντα και να κυριαρχήσει σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο.

          Η στάση των Γερμανών ιθυνόντων, συνήθως σκληρή και ανελέητη, αναρριπίζει τις οδυνηρές μνήμες του παρελθόντος, όταν η χώρα τους, εξαπέλυσε μέσα σε ένα αιώνα δύο Παγκόσμιους Πολέμους, που διακρίθηκαν ιδιαίτερα για τη βαρβαρότητά τους και το άδικα χυμένο αίμα των λαών. Ειδικά ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος...

          Έτσι εξηγείται, η σημερινή έντονη αντιπάθεια, που παρατηρείται στην ελληνική κοινή γνώμη, για τους χειρισμούς της γερμανικής ηγεσίας. Μια αντιπάθεια, που φαίνεται στις κατά καιρούς σφυγμομετρήσεις, αλλά και στις έσχατες καταφανείς προσπάθειες (μετά την τελευταία επίσκεψή της κ. Μέρκελ στην Αθήνα) της γερμανικής προπαγάνδας, να δημιουργήσει εστίες συμπαθείας προς την γερμανική πολιτική, μεταστρέφοντας το καθαρά εχθρικό πνεύμα των πολιτών, με χρηση του Τύπου και άλλων μεθοδων προσέγγισης.

          Ωστόσο τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Η ελληνική Επανάσταση το 1821 δημιούργησε τότε ένα λαμπρό φιλελληνικό πνεύμα, που στηρίζονταν και στις αξίες της Αναγέννησης, η οποία είχε προωθήσει της ανθρωπιστικές σπουδές σε μεγάλα γερμανικά Πανεπιστήμια.

          Στα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, που σώζονται στην Βιβλιοθήκη της Βουλής, υπάρχει ένα σημαντικό έγγραφο το οποίο δείχνει το πνεύμα του φιλελληνισμού μεταξύ των πνευματικών ανθρώπων και της νεολαίας της Γερμανίας, της εποχής εκείνης. Και περιέχει την σημαντική πρόταση να πολιτογραφηθούν Έλληνες, διακεκριμένοι Γερμανοί, που στήριζαν τον αγώνα των Ελλήνων.

*Το κάτω μέρος του ιστορικού εγγράφου με τις υπογραφές των Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Ανδρέα Μεταξά και Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου

          Το έγγραφο αυτό, το συνέταξε το Εκτελεστικό Σώμα των επαναστατημένων Ελλήνων  στην Τρίπολη το 1923 και το απηύθυνε ως πρόταση στον Πρόεδρο του  Βουλευτικού Σώματος Δημήτριο Υψηλάντη. Είναι το ακόλουθο:

          «Επειδή και αι γερμανικαί φιλελληνικαί εταιρίαι, συγκροτηθείσαι επ’ ωφελεία της Ελλάδος, δεν έλειψαν μέχρι τούδε από το να συντρέχωσι και χρηματικώς και με αποστολήν ανθρώπων αρηϊφίλων, οίον εσχάτως του ούτως ονομασθέντος Γερμανικού Λεγεώνος, τέλος δε και δια λόγου, συνιστώσαι  με τα σοφά συγγράμματά των και τας με πολλά της Ευρώπης μέρη ανταποκρίσεις των την υπόληψιν του ελληνικού έθνους  και τα αναμφισβήτητα του επιχειρήματός του δίκαια

          Επειδή το ελληνικόν έθνος ευεργετούμενον πρέπει να είναι ευγνώμον προς εκείνους από τους οποίους ευεργετείται και εις τον παρόντα  μάλιστα αγώνα του πολλαχώς υποστηρίζεται

          Επειδή άλλος ευγνώμονος ενδείξεως  τρόπος  προς ευεργέτας από μέρος της Ελληνικής Διοικήσεως, ήτις παριστάνει όλο το έθνος, μήτε δυνατός μήτε κατορθωτός επί του παρόντος είναι, παρά τον της πολιτογραφήσεως αυτών τούτων των ευεργετών

          Το Εκτελεστικόν φροντίσαν να μάθη τα ονόματα των σημαντικωτέρων εξ αυτών, τα οποία ως εν καταλόγω εκτίθενται κατωτέρω, προβάλλει  και εις του Βουλευτικού την σκέψιν την πολιτογράφησίν των, ήτις κατά το δεύτερον άρθρον 12 του Οργανικού Νόμου της Επιδαύρου εμπορεί ευκόλως να ενεργηθή.

Κατάλογος των ονομάτων

Ερνέστος Αιμίλιος Όφφμανος, εμπορικός σύμβουλος της Βασιλικής Αυτού Υψηλότητος του Μεγάλου Δουκός της Έσσενδαρμσταντ

Ιωάννης Γάσπαρδος Ορέλλιος, καθηγητής εν Τουριχίω

Δόκτωρ Κ.Α. Σχόττιος

Βρέμνος, πρόεδρος των εν Ελβετία Εταιριών

Βίντερος εκ Εϊδελβέργης

Ο Βαρών Φρειδερίκος Εδουάρδος Ρεϊνέκιος

Την 11 Ιουνίου 1823, εν Τριπολιτζά

Ο Πρόεδρος

Πετρόμπεης Μ(αυρομιχάλης)                                              Ο Γενικός Γραμματεύς

Θ. Κολοκοτρώνης                                                                  Α. Μαυροκορδάτος

Α. Μεταξάς».

*Το μνημείο των πεσόντων Γερμανών Φιλελλήνων, στον Κήπο των Ηρώων του Μεσολογγίου  

Και άλλοι Γερμανοί Φιλέλληνες

Ο Φιλελληνισμός όμως των Γερμανών, δεν έμεινε στα λόγια και στις θεωρητικές διακηρύξεις. Γερμανοί Φιλέλληνες πολέμησαν στην επαναστατημένη Ελλάδα και έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της.

Για παράδειγμα, σήμερα μπορεί κανείς να δει στον Κήπο των Ηρώων, στο Μεσολόγγι, είκοσι δύο ονόματα, χαραγμένα πάνω σε πέτρα. Είναι τα ονόματα των Γερμανών, που έδωσαν τη ζωή τους για την Ιερή Πόλη, στην πολιορκία του Κιουταχή και του Ιμπραήμ.  Πιο πέρα, στον Κήπο των Ηρών, βρίσκονται και τα μνημεία των Γάλλων, των Πολωνών, των Σουηδών και άλλων φιλελλήνων.

Το φιλελληνικό κίνημα της Γερμανίας, φαίνεται πως άρχισε από τη Στουτγάρδη, όπου είχε πραγματοποιηθεί η Γενική Συνέλευση της Φιλελληνικής Επιτροπής, στην οποία διαπιστώθηκε η ανάγκη δημιουργίας σώματος εθελοντών και παροχής χρηματικής βοήθειας σε όσους επιθυμούσαν να μεταβούν στην Ελλάδα. Για το λόγο αυτό, διεξήχθησαν πολλοί έρανοι ενίσχυσης των Ελλήνων που πολεμούσαν για την ελευθερία τους. Ο πρόεδρος της Επιτροπής αυτής A. Schott,  προλόγισε την γερμανική έκδοση με τίτλο  "Ιστορία της Αναγέννησης της Ελλάδας", του Φρανσουά Πουκεβίλ, (Χαϊδελβέργη 1824).

          Σύμφωνα με τις υπάρχουσες ιστορικές καταγραφές, κατά τα έτη 1821-22  αναχώρησαν από τη Γερμανία 327 εθελοντές, συνολικά, στους οποίους προστέθηκαν επιπλέον άλλοι 50, οι οποίοι κατήλθαν στην Ελλάδα, μεμονωμένα. Από αυτούς 121 έχασαν την ζωή τους ή απεβίωσαν κατά τη διάρκεια της Επανάστασης.

Στην τρίτη αποστολή μάλιστα συμμετείχε ο γνωστός για τις υπηρεσίες του, Γερμανός στρατηγός κόμης Νόρμαν Έρενφελς, ο οποίος διακρίθηκε για τη γενναιότητα που επέδειξε στη μάχη του Πέτα. Πέθανε λίγο αργότερα από τη θλίψη του για τη έκβαση αυτής της μάχης.

*Ο Καρλ Κρατσάιζεν

Ο πολύ γνωστός Καρλ Κράτσαϊζεν ήταν Γερμανός αξιωματικός του στρατού, αλλά και  εικονογράφος. Πολέμησε σαν εθελοντής κατά την Ελληνική Επανάσταση και φιλοτέχνησε εκ του φυσικού, πορτρέτα μεγάλων μορφών του αγώνα, όπως οι Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Γεώργιος Καραϊσκάκης, Κωνσταντίνος Κανάρης, Ανδρέας Μιαούλης, Ιωάννης Μακρυγιάννης και άλλοι. Το 1826 κατατάχτηκε σε σώμα Βαυαρών εθελοντών και με το βαθμό του υπολοχαγού ήρθε στην Ελλάδα για να πολεμήσει μαζί με τους επαναστάτες. Αν και έμεινε μόνο για ένα χρόνο, πήρε μέρος σε σημαντικές μάχες όπως η πολιορκία της Αθήνας το 1826 και η πολιορκία της Ακρόπολης το 1827.

*Ο Έρικ Τράιμπερ, σε ξυλογραφία του 1866 στο Εθνικό Ημερολόγιο του Βρεττού 

Ένας άλλο γνωστός Γερμανός φιλέλληνας, ήταν ο Έρικ Τράιμπερ,  ιατρός του αγώνα του 1821. Με την έναρξη της Επανάστασης ήλθε στην Ελλάδα και πρόσφερε τις υπηρεσίες του σε διάφορα Ελληνικά στρατόπεδα. Συμμετείχε το 1822 στην μάχη του Πέτα, και το 1823 ήταν στο Μεσολόγγι μαζί με τον Μαυροκορδάτο. Στα χέρια του ξεψύχησε ο αρχιστράτηγος Γεώργιος Καραϊσκάκης το 1827. Μετά την επανάσταση συνέχισε να υπηρετεί την Ελλάδα, συντελώντας πολύ στην διοργάνωση της Ιατρικής Υπηρεσίας στον Ελληνικό Στρατό. Απεβίωσε τον Απρίλιο του 1882 στην Αθήνα.

*Το μνημείο των Φιλελλήνων, που έπεσαν στη μάχη του Πέτα

Στην ατυχή μάχη του Πέτα Άρτας, είχαν πάρει μέρος 1200 φιλέλληνες από τους οποίους οι 250 ήταν Γερμανοί. Στη μάχη εκείνη που έγινε στις 4 Ιουλίου 1822 υπό την ηγεσία του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου οι Γερμανοί Φιλέλληνες που έχασαν τη ζωή τους ήταν οι : Νόρμαν Βον Φέϊμαν, Ροστ, Μόριτ, Τάϊχμαν (σημαιοφόρος), Σνάϊδερ, Κάρολος Μπάρς, Θεόδωρος Ντίτερλε, Έμπεν,  Κούρτιος Δάρνερ, Φερνινάρος Άϊζεν, Μαυρίκιος Φέλς, Φέλος, Φέλς, Ιωάννης Χάϊσσε (ναυτικός), Αλβέρτος φον Κάϊζενμαρκ, Γεώργιος Γιόχαν (θαλαμηπόλος του Νόρμαν), Λουδοβίκος Κάϊζεμπεργκ (υπολοχαγός Βαυαρικού πυροβολικού) ,Κάρολος Λέσκυ, Λαουρίκε, Ερνέστος Λούτσε,  Χ.Φ. Μάνεκε, Γουσταύος Νάγκελ (φαρμακοποιός), Θεόδωρος Όμπερστ, Φρειδερίκος Όλμερ, Χριστόφορος Αϊλμάγερ, Κάρολος Ράγκε (σημαιοφόρος), Ερνέστος Ρούστ, Φρειδερίκος Σάντερ, Ιάκωβος Σάντμαν (αξιωματικός), Ερρίκος Σμίτ (αξιωματικός),  Ι. Σνάϊντερ (υπολοχαγός), Φρειδερίκος Σέεγκερ και Χάϊνριχ Σέεγκερ (αδέλφια), Φ.Β.Τάϊχμαν (λοχαγός σημαιοφόρος), Ιωάννης Βέτσερ, Νικόλαος Βέτσερ και Νικόλαος Βόλφ (φοιτητής Θεολογίας) ,

Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι στα αρχεία του Πανεπιστημίου του Λάιμπτσιχ της Λειψίας, υπάρχουν επιστολές και άλλα στοιχεία εθελοντών Γερμανών, που πολέμησαν στην Ελλάδα, την περίοδο 1821- 22. Το 1929 ο καθηγήτης Κάρλ Ντίντριχ, εξέδωσε στο Αμβούργο υπό τον τίτλο "Γερμανοί Φιλέλληνες στην Ελλάδα» σχετικό τόμο.

Αλλά, η εποχή εκείνη είχε και ρομαντισμό και ιδανικά…

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης