45) ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΒΟΥΛΗΣ: ΡΩΜΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

*Ο Αλέξανδρος Ρώμας με τη  στολή των Ερυθροχιτώνων Γαριβαλδινών

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η οικογένεια Ρώμα είναι παλαιά οικογένεια ευγενών της Ζακύνθου με ιταλική καταγωγή, που ανέδειξε σημαντικούς πολιτικούς και λογοτέχνες. Ανάμεσά τους συγκαταλέγεται και ο Αλέξανδρος Ρώμας, που αναδείχθηκε τρεις φορές Πρόεδρος της Βουλής, διετέλεσε υπουργός και έχει να επιδείξει πολεμική δράση το 1897 και στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913.

Ο Αλέξανδρος Ρώμας γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1863. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και Πολιτικές Επιστήμες στο Παρίσι.

Οπαδός του Δηλιγιάννη, εξελέγη βουλευτής Ζακύνθου τέσσερις φορές συνεχώς από το 1895 έως το 1906. Στις 29 Απριλίου 1909 αντικατέστησε στη Βουλή τον Δημήτριο Στεφάνου. 



Επίσης ήταν μέλος της Α΄ Αναθεωρητικής Βουλής από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο του 1910. Τέλος εξελέγη άλλη μία φορά και υπηρέτησε ως βουλευτής από το 1912 έως το 1915. 

*Ο Αλέξανδρος Ρώμας

            Το 1896 εξελέγη αντιπρόεδρος της Βουλής με πρόεδρο τον Αλέξανδρο Ζαΐμη. Στο αξίωμα του προέδρου της Βουλής αναδείχθηκε τρεις φορές και προήδρευσε συνολικά σε 175 συνεδριάσεις.

Την πρώτη φορά εξελέγη Πρόεδρος στις 3 Νοεμβρίου 1897. Ψήφισαν 155 βουλευτές. Ο Ρώμας ως υποψήφιος των Δηλιγιαννικών έλαβε  83 ψήφους και ο Κοντόσταυλος Αλέξανδρος του Αλεξάνδρου 64. Βρέθηκαν 7 λευκά και ένα ψηφοδέλτιο με το όνομα του πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη.

*Πορτρέτο του Αλέξανδρου Ρώμα

            Ο Ρώμας ευχαριστώντας τη Βουλή είχε τονίσει: «Υπέρ της τιμής και των συμφερόντων της πατρίδος προμαχούσα η Βουλή ανταποκρίνεται πληρέστερα εις τον προορισμόν της και το εθνικόν φρόνημα γνησίως διερμηνεύει».

Για δεύτερη φορά εξελέγη Πρόεδρος της Βουλής στις 7 Απριλίου 1905, και πάλι ως υποψήφιος των Δηλιγιαννικών. Επί 212 παρόντων, έλαβε 141 ψήφους, έναντι 46 του Δημητρίου Μπουφίδη των Θεοτοκικών. Ο Δημήτριος Καΐρης των Ζαϊμικών πήρε 17 ψήφους. Βρέθηκαν και 8 λευκά ψηφοδέλτια. Ο Ρώμας είχε αρνηθεί να ψηφίσει τον εαυτό του.

Την τρίτη φορά, αναδείχθηκε Πρόεδρος της Βουλής στις 24 Σεπτεμβρίου 1909, με 119 ψήφους επί 161 ψηφισάντων. Ο αντίπαλός του Στέφανος Δραγούμης πήρε μία ψήφο. Βρέθηκαν 36 λευκά ψηφοδέλτια ενώ 5 βουλευτές αρνήθηκαν να ψηφίσουν.

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης προεδρίας του, δολοφονήθηκε ο πρωθυπουργός Θεόδωρος Δηλιγιάννης, έξω από το Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής στις 31 Μαΐου 1905. Ο Αλέξανδρος Ρώμας ανήγγειλε το θάνατο του Δηλιγιάννη και έλυσε τη συνεδρίαση. Η σορός του Δηλιγιάννη μέχρι την ταφή του είχε εκτεθεί σε αίθουσα της Βουλής.

            Διετέλεσε επίσης υπουργός Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως το 1902 στην κυβέρνηση του Θεόδωρου Δηλιγιάννη και υπουργός Δικαιοσύνης το 1909 στην κυβέρνηση του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη.

Αναμίχθηκε ενεργά στους αγώνες στήριξης της Κρητικής Επανάστασης του 1897 και μεταφέροντας τρόφιμα και εφόδια στους Κρητικούς με πλοίο συνελήφθη αιχμάλωτος από τις ναυτικές μονάδες των Μεγάλων Δυνάμεων, που είχαν αποκλείσει τη Μεγαλόνησο.

*Ο τραυματισμός του Ρώμα στη μάχη του Δρίσκου το 1912

Ο Αλέξανδρος Ρώμας, στενά συνδεδεμένος με τους Γαριβαλδινούς της Ιταλίας πήρε μέρος στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 ως εθελοντής του τάγματος των Ερυθροχιτώνων. Ανδραγάθησε στο μάχη του Δομοκού και προήχθη στο βαθμό του ταγματάρχη. Το 1909 δημιούργησε το σώμα των «Ελλήνων Ερυθροχιτώνων», το οποίο συντηρούσε με δικά του έξοδα. Πολέμησε επικεφαλής του σώματος αυτού κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους στη Σιάτιστα, στα Γρεβενά, το Μπιζάνι, τη Μονή Τσέπου και διακρίθηκε ιδιαίτερα στην μάχη του Δρίσκου, όπου και τραυματίστηκε στο χέρι τον Νοέμβριο του 1912. Όταν τον μετέφεραν στο ορεινό χειρουργείο, συνάντησε εκεί τον βαριά τραυματισμένο βουλευτή της Κέρκυρας και ποιητή Λορέντζο Μαβίλη. Τον συνεχάρη και λίγο μετά, ο Μαβίλης εξέπνευσε. Ο Ρώμας στο Δρίσκο προήχθη σε αντισυνταγματάρχη επί του πεδίου της μάχης λόγω του ηρωισμού που επέδειξε.

Είχε νυμφευθεί την Σοφία Ζωγράφου, από την Κωνσταντινούπολη, κόρη του εθνικού ευεργέτη Χρηστάκη Ζωγράφου.

Οι κακουχίες του πολέμου και ο τραυματισμός του, όμως, κλόνισαν την  υγεία του και λίγους μήνες αργότερα, το 1914, πέθανε στην Αθήνα.

*Το σπίτι- μουσειο του Αλέξανδρου Ρώμα στη Ζάκυνθο

Το σπίτι του Αλέξανδρου Ρώμα, διασώθηκε από τον μεγάλο σεισμό των Ιονίων Νήσων του 1953. Χτίσθηκε το 1667 από τον Άγγλο αρχιτέκτονα Τζέφρις. Αγοράστηκε από τον Αλέξανδρο Ρώμα το 1880 και έκτοτε αποτελούσε έδρα της οικογένειας. Σήμερα έχει μετατραπεί σε μουσείο.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

*Η υπογραφή του Ρώμα στα Επίσημα Πρακτικά της Βουλής