Το Σύμφωνο Βαλκανικής Συνεννόησης του 1934

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_21/02/2010_391632

*Η εφημερίδα "Πρωΐα" με την υπογραφή του Συμφώνου

 Η συμφωνία που υπέγραψαν Ελλάδα, 

Τουρκία, Γιουγκοσλαβία και Ρουμανία

συνάντησε έντονες αντιδράσεις 

στη χώρα μας, 76 χρόνια πριν

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης


Στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, η διασφάλιση των ζωτικών συμφερόντων της Ελλάδας, η οποία εκινείτο με γοργούς ρυθμούς προς την εσωτερική ανασυγκρότηση και τη βιομηχανική ανάπτυξη, απαιτούσε ευέλικτες και άμεσες διπλωματικές μεθοδεύσεις. Στις αρχές της δεκαετίας του '30, η οικονομική κρίση στην Ευρώπη οδήγησε σε μείωση της αγοραστικής δύναμης των βαλκανικών χωρών και σε προστατευτισμό. Η δυνατότητα Βαλκανικής Συνομοσπονδίας εξετάστηκε σε μια σειρά συνδιασκέψεων. Η Ελλάδα εξαρχής βρέθηκε στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας, που παράλληλο στόχο είχε τη διαμόρφωση συστήματος διαβαλκανικής συλλογικής ασφάλειας ως βιώσιμη λύση του προβλήματος της σταδιακής αποσταθεροποίησης του ευρωπαϊκού συστήματος. Στις 9 Φεβρουαρίου 1934, Ελλάδα, Τουρκία, Γιουγκοσλαβία και Ρουμανία υπέγραψαν στην Αθήνα το Σύμφωνο Βαλκανικής Συνεννόησης, με άξονες την κατοχύρωση ειρήνης στα Βαλκάνια, τη διατήρηση του εδαφικού καθεστώτος και τον σεβασμό στις αρχές διεθνούς νομιμότητας. Παρ' όλο που η αναθεωρητική Βουλγαρία αρνήθηκε να συμμετάσχει και η Αλβανία ήταν δεμένη στο άρμα της Ιταλίας, προσκλήθηκαν να προσχωρήσουν εν ευθέτω χρόνω. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, αρχηγός τότε της αντιπολίτευσης, αντιτάχθηκε στο γενικό πνεύμα του συμφώνου, θεωρώντας πως η Ελλάδα κινδύνευε να εμπλακεί σε ευρύτερες διεθνείς διενέξεις. Η ανάδυση κεντρόφυγων δυνάμεων στους συμβαλλομένους διέβρωσε από νωρίς τις δυνατότητες αποδοχής και παγίωσης των συμφωνηθέντων. Με την επιδείνωση του κλίματος από το 1936, η βαλκανική Αντάντ άρχισε να καταρρέει, αποκαλύπτοντας τα σαθρά πολιτικά θεμέλια της ενδοβαλκανικής συνεργασίας και ενότητας. Αυτό υπογραμμίστηκε από την ένταξη των βαλκανικών χωρών σε διαφορετικά στρατόπεδα κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

*Τα Βαλκάνια

Σταθμός στην ιστορία 

των κρατών της περιοχής

Της Αρετής Tούντα-Φεργάδη*


Το Τετραμερές Βαλκανικό Σύμφωνο, της 9ης Φεβρουαρίου 1934 (Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία, Τουρκία, Ρουμανία), καρπός πρωτοβουλίας του Ρουμάνου υπουργού Εξωτερικών Νικολάε Τιτουλέσκο, εξέφραζε πρωτίστως την επιθυμία των συμβαλλομένων Δυνάμεων για ενδυνάμωση και ενίσχυση της ασφάλειάς τους, ενόψει των δυσοίωνων μηνυμάτων, που έρχονταν από την Ευρώπη μετά την άνοδο του Χίτλερ στην πολιτική σκηνή της Γερμανίας (Ιανουάριος 1933) και της μαξιμαλιστικής πολιτικής του Μουσολίνι, ο οποίος προσπαθούσε να ποδηγετήσει τον λαό του με το όραμα της αναβίωσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

*Ο Νικολάε Τιτουλέσκο

Στο Σύμφωνο δεν συμμετείχαν η Βουλγαρία και η Αλβανία. Βάσει, όμως, του τρίτου άρθρου του, παρέμενε εμμέσως ανοιχτό στην προσχώρησή τους. Λόγοι, που ανάγονταν στη σφαίρα της εσωτερικής και, κυρίως, της εξωτερικής πολιτικής είχαν υπαγορεύσει στην αναθεωρητική Βουλγαρία την αρνητική της θέση. Η εξάρτησή της από την Ιταλία, η οποία, μαζί με τη Γερμανία, ασκούσαν άμεση επιρροή, οικονομική και πολιτική, στον γενικότερο βαλκανικό χώρο, αλλά και η μετατροπή της Αλβανίας σε ιταλικό προτεκτοράτο μετά τη δεύτερη Συμφωνία των Τιράνων (1927), είχαν παρεμποδίσει την καθολική συμμετοχή των χωρών της Χερσονήσου του Αίμου στο αποκληθέν και Σύμφωνο «αυτοκτονίας».
Το Σύμφωνο της Βαλκανικής Συνεννόησης έχει αποτελέσει σταθμό στην ιστορία των κρατών της Χερσονήσου. Δεν έγινε, όμως, ευμενώς αποδεκτό από τους αρχηγούς των κομμάτων, που εκπροσωπούσαν τον ελληνικό λαό. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο κύριος εκφραστής της αντιπολιτευτικής παράταξης, αντέδρασε σθεναρώς. Θιασώτης των διμερών συμφώνων, υποστήριξε πως δεν εξυπηρετούσε τους σκοπούς τους επιδιωκόμενους από τις Βαλκανικές Διασκέψεις. Το χαρακτήρισε «στρατιωτική[…] συμμαχία[…]», διασφαλίζουσα πρωτίστως τη Γιουγκοσλαβία και τη Ρουμανία, δεσμευόμενες ήδη από διμερή συνθήκη Αμυντικής Συμμαχίας. Η συγκεκριμένη Συνθήκη αποτελούσε ένα από τα διεθνή κείμενα, επί των οποίων είχε θεμελιωθεί το οικοδόμημα της Μικρής Αντάντ, όπου συμμετείχε και η Τσεχοσλοβακία και στόχευε στην προστασία των συμβαλλομένων μερών από τον ουγγρικό αναθεωρητισμό. Ελλάδα δε και Τουρκία συνδέονταν, εκτός των Συμφώνων του 1930, και με το Εγγυητικό Σύμφωνο, της 14ης Σεπτεμβρίου 1933.
Αμεση απαίτησή του ήταν η σύγκληση σύσκεψης των πολιτικών αρχηγών, ώστε να συζητηθούν διεξοδικώς όλες οι παράμετροι της κυβερνητικής πρωτοβουλίας επί της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία είχε οδηγήσει στη σύναψη του Συμφώνου και στην ανάληψη έκτακτων στρατιωτικών υποχρεώσεων εκ μέρους της χώρας.
Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε «κεκλεισμένων των θυρών», στις 28 Φεβρουαρίου, και αποφασίστηκε, κατά τη διάρκεια της κυρωτικής διαδικασίας του Συμφώνου από τα νομοθετικά σώματα και ιδίως από τη Γερουσία, όπου ο Βενιζέλος διέθετε την πλειοψηφία, η κυβέρνηση να προβεί σε διευκρινίσεις. Ετσι, όταν το Σύμφωνο συζητήθηκε στην Εθνοσυνέλευση, ο υπουργός Εξωτερικών Δημήτριος Μάξιμος εξήγησε ότι το άρθρο 1 αφορούσε στην εγγύηση των ενδοβαλκανικών συνόρων των συμβαλλομένων σ’ αυτό μερών. Ωστόσο, απαντώντας αργότερα σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σχετικές με το εάν η ερμηνευτική δήλωση της κυβέρνησης ανέτρεπε το άρθρο 3 του Μυστικού Πρωτοκόλλου, προσηρτημένου στο Βαλκανικό Σύμφωνο, απάντησε πως: «το τοιούτο δεν είναι ακριβές. […] Η κυβέρνησις, άλλωστε, δεν θα προέβαινεν εις την δήλωσιν, εάν δι’ αυτής επρόκειτο ν’ ανατραπούν διατάξεις του συμφώνου».

*Ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Πίνακας του Γ. Γουναρόπουλου. Πινακοθήκη Ευάγγελου Αβέρωφ, Μέτσοβο

Οι αντιρρήσεις του Ελ. Βενιζέλου

Ενοχλημένος ο Βενιζέλος από τις δηλώσεις του Μάξιμου και, πιστεύοντας πως είχε ύψιστη υποχρέωση να διαφωτίσει την κοινή γνώμη επί των πεπραγμένων της κυβέρνησης Παναγή Τσαλδάρη, δημοσίευσε στην εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα» οκτώ άρθρα, από τις 11 έως τις 18 Απριλίου 1934. Με καυστικό πνεύμα, επιχειρώντας αναδρομές στο ιστορικό παρελθόν, αναλύοντας τις εξωτερικές σχέσεις της Ελλάδας με τα γειτονικά της κράτη, ανάγοντας αυτές και στην εξωτερική πολιτική της «χρυσής Τετραετίας» του, με διορατικότητα που ξαφνιάζει, περιγράφοντας ως πιθανά, σενάρια επαληθευθέντα στην πορεία της Ιστορίας, εικονογραφεί την ενδοβαλκανική και εξωβαλκανική πραγματικότητα. Στα άρθρα του, επιχειρούσε να αντικρούσει ένα προς ένα τα σημεία εκείνα, τα οποία η κυβέρνηση είχε επικαλεστεί, για να δικαιολογήσει την εσπευσμένη υπογραφή του Συμφώνου. Οι αντιρρήσεις του αρθρώνονταν γύρω από τρεις κύριους άξονες: την έννοια του άρθρου 3 του Μυστικού Πρωτοκόλλου, την πιθανολογούμενη προσέγγιση Γιουγκοσλαβίας - Βουλγαρίας και τη συνακόλουθη στρατιωτική σύμπραξή τους εναντίον της Ελλάδας, τη φημολογούμενη αναθεώρηση της Συνθήκης Ειρήνης του Νεϊγύ, επακόλουθο της οποίας θα ήταν η ποθούμενη από τη βουλγαρική ηγεσία παραχώρηση εδαφικής διεξόδου στη χώρα της προς το Αιγαίο, μέσω Αλεξανδρούπολης.
Ως προς το άρθρο 3 του Μυστικού Πρωτοκόλλου, υποστήριζε πως σε περίπτωση κατά την οποία εξωβαλκανική δύναμη διενεργούσε επίθεση εναντίον χώρας, μέλους του Βαλκανικού Συμφώνου, τότε τα άλλα συμβαλλόμενα μέρη δεν υποχρεούντο να προστρέξουν και να το υποστηρίξουν ενόπλως. Εάν, όμως, είτε ταυτοχρόνως, είτε σε μεταγενέστερη χρονική στιγμή, βαλκανική δύναμη διενεργούσε επίθεση εναντίον του ίδιου συμβαλλόμενου, τότε θα ίσχυε το Σύμφωνο ως προς αυτό το βαλκανικό κράτος.

Κίνδυνος εμπλοκής της Ελλάδας σε πόλεμο

Η αντίρρηση του Βενιζέλου και των άλλων πολιτικών, του Μιχαλακόπουλου, του Καφαντάρη, του Μεταξά, έγκειτο στο ότι σε περίπτωση κατά την οποία η Ιταλία επετίθετο κατά της Γιουγκοσλαβίας και η Αλβανία την ακολουθούσε, τότε η Ελλάδα και οι υπόλοιπες συμμετέχουσες στο Σύμφωνο Δυνάμεις, θα ήταν υποχρεωμένες να επιτεθούν εναντίον της τελευταίας. Αποτέλεσμα αυτής της ενέργειας θα ήταν η άμεση πολεμική εμπλοκή Ελλάδας - Ιταλίας και η συνακόλουθη διάρρηξη των σχέσεών τους: διότι η Ελλάδα θα παραβίαζε, στην ουσία, το Ελληνοϊταλικό Σύμφωνο Φιλίας, Συνδιαλλαγής και Δικαστικού Διακανονισμού (Σεπτέμβριος 1928), ερχόμενη ταυτοχρόνως αντιμέτωπη με μια Μεγάλη Μεσογειακή Δύναμη. Επιπλέον, πιθανότατα, η ενέργεια αυτή θα καθιστούσε ανενεργό το ίδιο το Σύμφωνο, ή θα το αποδυνάμωνε αποστερώντας τη δυνατότητα εισόδου σ’ αυτό της Αλβανίας. Σε περίπτωση δε κατά την οποία η Σοβιετική Ενωση διενεργούσε επίθεση εναντίον της Ρουμανίας θα εμπλεκόταν η Τουρκία.
Η κυβέρνηση είχε επικαλεστεί και τον κίνδυνο που διέτρεχε η Ελλάδα από τη φημολογούμενη ένωση των Νοτιοσλάβων, συμπεριλαμβανομένων και των Βουλγάρων, και την ίδρυση ενός Ομοσπονδιακού κράτους. Ο Βενιζέλος πίστευε πως οι διχοστασίες, που ενυπήρχαν στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Γιουγκοσλαβίας, απέκλειαν αυτό το ενδεχόμενο. Η υποστηριζόμενη δε, ως πιθανή, προσέγγιση Βουλγαρίας - Γιουγκοσλαβίας και η εξ αυτής απειλή της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας ήταν αβάσιμη. Ισως το μεγαλύτερο επιχείρημα της αντίρρησής του να έγκειτο στα όσα είχε επικαλεστεί και ο Μεταξάς κατά τη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, σύμφωνα με τα οποία τυχόν συναίνεση των Βουλγάρων στην κατοχή της Θεσσαλονίκης από τους Γιουγκοσλάβους θα μεταφραζόταν στην εγκατάλειψη των εδαφικών τους διεκδικήσεων επί της ελληνικής Μακεδονίας. Η διατήρηση, εξάλλου, της ελληνικής κυριαρχίας επί της Θεσσαλονίκης, υπαγορευόταν από λόγους αναγόμενους στη σφαίρα της γενικότερης βαλκανικής ισορροπίας. Παράλληλα, η διατήρηση της ελληνικής κυριαρχίας στη Δυτική Θράκη διασφαλιζόταν από το ελληνοτουρκικό Σύμφωνο του Σεπτεμβρίου 1933, το οποίο είχε υπογράψει η κυβέρνηση Τσαλδάρη. Το ισχυρότερο δε επιχείρημά του εναντίον της άποψης για πιθανή αναθεώρηση της Συνθήκης του Νεϊγύ και εδαφική έξοδο της Βουλγαρίας προς το Αιγαίο στηριζόταν στο γεγονός ότι αναθεώρησή της, μέσω της οποίας θα μετατρεπόταν η προβλεπόμενη από αυτή «οικονομική» διέξοδος, σε «εδαφική» παραχώρηση, δεν ήταν δυνατόν να επιτευχθεί μόνο με απόφαση της Συνέλευσης της ΚτΕ· απαιτείτο και η συναίνεση της Ελλάδας, η οποία ήταν η άμεσα ενδιαφερόμενη.
Η ιστορική εξέλιξη επιβεβαίωσε αρκετές από τις προβλέψεις του Βενιζέλου. Απόδειξη συνιστούν τα όσα ανέφερε σχετικά με την Ιταλία: «Και πώς εφαντάσθη η Κυβέρνησις, ότι ο Ελληνικός λαός, καλούμενος […] να επιστρατευθή, δια να εκστρατεύση έξω των συνόρων μας, προς υπεράσπισιν της γιουγκοσλαβικής ακεραιότητος, θα προσέλθη προθύμως […] όταν εν τω μεταξύ η Ιταλία θα μας έχη κοινοποιήση το τελεσίγραφόν της, θ’ αρχίση να καταλαμβάνη τας νήσους μας, με πρώτην την Κέρκυραν, και θα έχη αποκλείση με τον στόλον της τον Σαρωνικόν και τον Θερμαϊκόν κόλπον».

* Η κ. Αρετή Τούντα-Φεργάδη είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Διπλωματικής Ιστορίας και διευθύντρια του τομέα Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πάντειου Πανεπιστημίου.

Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΙ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ

* H μετάφραση σε μεταγενέστερη έκδοση

            Πολλοί επιφανείς πολιτικοί άνδρες, εκτός από το πολιτικό έργο τους έχουν αφήσει ως παρακαταθήκη στους νεότερους και σπουδαίο συγγραφικό έργο, που αποτελεί σημείο αναφοράς για την πολιτική σκέψη και την ιστορία της χώρας.

          Στην συγγραφική πλευρά του Ελευθέριου Βενιζέλου, θα αναφερθούμε σήμερα.

          O Ελευθέριος Βενιζέλος, εκτός από μεγάλος πολιτικός, υπήρξε και σπουδαίος μελετητής της Ιστορίας, από την οποία αντλούσε πολύτιμα συμπεράσματα για τη διαμόρφωση της δικής του πολιτικής πρακτικής και στρατηγικής.  

1913: Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

*Μάχες στο Μπιζάνι

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων, το Φεβρουάριο του 1913, υπήρξε ένα σπουδαίο στρατιωτικό και πολιτικό γεγονός στην έκβαση του Βαλκανικού Πολέμου. Και δικαιολογημένα ανήγγειλε τη μεγάλη στρατιωτική νίκη ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, προσερχόμενος στη Βουλή.

          Ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος, το απόγευμα της 21^ης Φεβρουαρίου 1913, έδωσε το λόγο αμέσως μόλις κήρυξε την έναρξη της συνεδρίασης, στον πρωθυπουργό και υπουργό των Στρατιωτικών Ελευθέριο Βενιζέλο, που είχε προσέλθει περιχαρής.

          Και εκείνος, εν μέσω θυελλωδών χειροκροτημάτων, ανήλθε στο βήμα και ανακοίνωσε το τηλεγράφημα του αρχιστρατήγου και διαδόχου Κωνσταντίνου, που είχε σταλεί από το στρατηγείο του στο Χάνι του Εμίν Αγά. «Την τρίτην πρωινήν, ήρξατο γενική επίθεσις κατά του φρουρίου Ιωαννίνων».

*Ο Εσάτ Πασάς, που παρέδωσε τα Ιωάννινα στον Κωνσταντίνο

          Στη συνέχεια διάβασε τις αναλυτικές αναφορές για την επίθεση και τα επόμενα τηλεγραφήματα, σύμφωνα με τα οποία, στις 8 το πρωί ο στρατιωτικός διοικητής των Ιωαννίνων Εσάτ Πασάς επιθυμούσε να παραδώσει τα Ιωάννινα. Έστειλε μάλιστα αντιπροσωπεία να διαπραγματευθεί τα της παραδόσεως.

          Και ενώ η αίθουσα σείονταν από τα χειροκροτήματα, ο Βενιζέλος, διάβασε το τηλεγράφημα του υπαρχηγού του Επιτελείου, σύμφωνα με το οποίο «τρεις ίλαι ιππικού υπό την  διοίκησιν του υποστρατήγου Σούτσου, εισήλθον εις τα Ιωάννινα μετά της χωροφυλακής».

          Αμέσως μετά μίλησαν οι Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, Γεώργιος Θεοτόκης, Δημήτριος Ράλλης, Δημήτριος Γούναρης και άλλοι.

          Προς το τέλος της συνεδρίασης, ελήφθη από το Χάνι του Εμίν Αγά και άλλο τηλεγράφημα, που γνωστοποιούσε την υπογραφή του πρωτοκόλλου της παραδόσεως. Το φρούριο των Ιωαννίνων- έλεγε το τηλεγράφημα- παραδίδεται στον Ελληνικό Στρατό. Οι στρατιώτες και οι αξιωματικοί, παραδίδονταν ως αιχμάλωτοι πολέμου, μαζί με όλο το υλικό τους, τις σημαίες και τα άλογά τους.

          Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων, χαιρετίσθηκε με ενθουσιασμό και από τον Τύπο. Ο ποιητής Χρήστος Χρηστοβασίλης δημοσίευσε ποίημα, ειδικά για την περίσταση, αναφέροντας μεταξύ άλλων:

Δεν ήρθε πρώιμα η άνοιξη κι ουδέ το καλοκαίρι

Χαιρόμαστε, χορεύουμε και ψιλοτραγουδούμε,

Γιατί ελευτερωθήκανε, Αϊτέ, τα Γιάννινα μας.

           

          Ο Γεώργιος Σουρής έγραψε στο "Ρωμηό" ανάλογο ποίημα.

Τα πήραμε τα Γιάννινα

Μάτια πολλά το λένε,

όπου γελούν και κλαίνε.

Το λεν πουλιά των Γρεβενών

κι αηδόνια του Μετσόβου…

          Η συνεδρίαση ελύθη για να παραστούν οι βουλευτές, στην Δοξολογία που ετελείτο στη Μητρόπολη Αθηνών.

          Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων έγινε μετά από πολυήμερη σκληρή πολιορκία των οχυρωμένων θέσεων της ευρύτερης περιοχής, κάτω σκληρές καιρικές συνθήκες. Η γενική επίθεση κατά της οχυρωμένης τοποθεσίας του Μπιζανίου, άρχισε το πρωί της 20^ης Φεβρουαρίου 1913. Οι μαχητές του 1^ου Συντάγματος Ευζώνων διακρίθηκαν για τις τολμηρές διεισδύσεις τους. Οι άλλες ελληνικές δυνάμεις με διάφορα στρατηγικά τεχνάσματα, κατόρθωσαν να παραπλανήσουν τους Τούρκους. Το πυροβολικό έβαλε ασταμάτητα.

          Στις 11 το βράδυ ο διοικητής των Ιωαννίνων Εσάτ Πασάς αναγκάσθηκε να στείλει απεσταλμένους για παράδοση της πόλης. Η συμφωνία επιτεύχθηκε και η παράδοση της πόλης ορίσθηκε για τις 8 το πρωί της 21^ης Φεβρουαρίου. Υπεγράφη και σχετικό πρωτόκολλο παράδοσης. Το υπέγραφε ο διοικητής της οχυρωμένης τοποθεσίας Τούρκος αντισυνταγματάρχης Βεχήπ Μπέης και οι Έλληνες λοχαγοί Ιωάννης Μεταξάς και Ξενοφών Στρατηγός.

          Ο αρχιστράτηγος και Διάδοχος Κωνσταντίνος εισήλθε στην πόλη στις 22 Φεβρουαρίου και μαζί με το Στράτευμα έγιναν δεκτοί από τους κατοίκους με ενθουσιώδεις εκδηλώσεις. Επακολούθησε δοξολογία στη Μητρόπολη.

          Η Ήπειρος ολόκληρη ζούσε μεγάλες στιγμές.  

*Τούρκοι αιχμάλωτοι στα Ιωάννινα

*Το ποίημα του Χριστοβασίλη πρωτοσέλιδο στην "Ακρόπολη"

*Η πρώτη σελίδα του "Νουμά"

*O Ελεθέριος Βενιζέλος

*Ο Κωνσταντίνος

*H απελευθέρωση των Ιωαννίνων στο διεθνή Τύπο

*H δοξολογία στη Μητρόπολη των Ιωαννίνων

*H είσοδος του Ελληνικού Στρατού στα Ιωάννινα

*Τα Ιωάννινα σε παλιά καρτ ποστάλ

*Τα Ιωάννινα σε παλιά καρτ ποστάλ

*Από την εφημερίδα "Καιροί" 2 Μαρτίου 1913

H Ελληνοτουρκική συνεννόηση

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_17/01/2010_387132

*Ο Ελ. Βενιζέλος και ο Ισμέτ Ινονού εισέρχονται στο Παναθηναϊκό στάδιο κατά τους βαλκανικούς αγώνες, Οκτώβριος 1931

*Το Σύμφωνο Φιλίας που υπέγραψαν 

ο Βενιζέλος και ο Ινονού καθόρισε τις σχέσεις των δύο χωρών μέχρι το 1974

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

Αφού ανέτρεψε τη δικτατορία του Πάγκαλου, ο Γεώργιος Κονδύλης, στις 22 Αυγούστου 1926, ορκίστηκε πρωθυπουργός και έκανε εκλογές, στις οποίες δεν συμμετείχε ο ίδιος. Κατόπιν σχηματίστηκε οικουμενική κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη. Ο Βενιζέλος, ο οποίος από το 1924 ζούσε στο Παρίσι, επέστρεψε τότε στην Ελλάδα. Στις 5 Ιουλίου 1928 παραιτήθηκε η κυβέρνηση Ζαΐμη. Ο Βενιζέλος έγινε πρωθυπουργός και προκήρυξε εκλογές για τις 19 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς, τις οποίες κέρδισε το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Ετσι άρχισε και η τελευταία περίοδος διακυβέρνησης της Ελλάδας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, η οποία έμεινε γνωστή ως η «χρυσή τετραετία».
Την περίοδο αυτή, κύριος στόχος του Βενιζέλου υπήρξε τόσο να αποφύγει την εξάρτηση της Ελλάδας από μία μόνο Μεγάλη Δύναμη όσο και να δώσει ένα τέλος στη διπλωματική απομόνωση της χώρας, αποκαθιστώντας φιλικές σχέσεις με τους γείτονες. Η πρώτη διπλωματική κίνηση του Βενιζέλου ήταν να υπογράψει με τον Μπενίτο Μουσολίνι στη Ρώμη, στις 23 Σεπτεμβρίου 1928, το ελληνοϊταλικό Σύμφωνο Φιλίας. Στις 17 Μαρτίου 1929 υπεγράφη στη Γενεύη το ελληνογιουγκοσλαβικό Πρωτόκολλο. Συμφιλίωση με τη Βουλγαρία δεν επετεύχθη. Σε ό,τι αφορά την Αλβανία, οι διμερείς σχέσεις παρέμειναν καλές, όμως ο Βενιζέλος δεν ανέλαβε πρωτοβουλία για το ζήτημα των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου. Παρομοίως, ως ένδειξη φιλίας προς τη Βρετανία αποθάρρυνε τις πρωτοβουλίες των Κυπρίων για Ένωση.

ΤΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

*Το Ιππικό χρησιμοποιήθηκε στα κινήματα του μεσοπολέμου

*Η τραυματική περίοδος της Ελλάδας

*Δραματικό επεισόδιο στη Βουλή.

*Καρδιακό επεισόδιο του Βενιζέλου.

*Οι αρχηγοί των Επιτελείων

καταργούν τον Παν. Τσαλδάρη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Τα στρατιωτικά κινήματα του Μεσοπολέμου, κύριο γνώρισμα της εποχής, τραυμάτισαν θανάσιμα τη Δημοκρατία. Ανέδειξαν την παθογένεια του πολιτικού συστήματος, διατήρησαν άσβεστα τα πάθη του Εθνικού Διχασμού και οδήγησαν τη χώρα σε τεράστιες δοκιμασίες.

          Ο Μεσοπόλεμος, είναι το διάστημα, που ορίζεται χρονικά, μεταξύ των δύο Παγκοσμίων Πολέμων δηλαδή από το 1914 έως το 1945. Είναι από τις πλέον τραυματικές περιόδους στην Ελληνική πολιτική ιστορία, καθώς αλλεπάλληλα πραξικοπήματα και απόπειρες πραξικοπημάτων, έπληξαν τη Δημοκρατία, εξέθρεψαν πνεύμα στρατοκρατίας και κατέστησαν τους στρατιωτικούς, ρυθμιστές της πολιτικής ζωής της χώρας. Βεβαίως και εκτός του προαναφερόμενου διαστήματος, η χώρα υπέστη πραξικοπήματα ή απόπειρες πραξικοπημάτων. Ωστόσο ο Μεσοπόλεμος, που έκλεισε με μια δικτατορία, είναι το διάστημα στο οποίο θα αναφερθούμε σήμερα.

1912: Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΔΙΩΧΝΕΙ ΤΟΥΣ ΚΡΗΤΕΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΟΥΛΗ

*Ο Ελευθέριος Βενιζέλος

         Η δυναμική παρεμπόδιση των Κρητών βουλευτών το 1912, όταν η Κρήτη ήταν ακόμα Αυτόνομη Πολιτεία, να εισέλθουν στη Βουλή των Ελλήνων, υπήρξε μια από τις δραματικότερες στιγμές της Κοινοβουλευτικής Ιστορίας μας. Πρόκειται για απόλυτη σύγκρουση συναισθημάτων που αναγκαστικά καταπνίγονται και εθνικού συμφέροντος, το οποίο υπερισχύει.
  Οι εκλογές της 11ης Μαρτίου 1912 ανέδειξαν στην Ελλάδα, νικητή τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Η Εθνική Συνέλευση της Κρητικής Πολιτείας, ενθαρυμμένη από την παρουσία του Βενιζέλου στα πράγματα της Ελλάδας, αποφάσισε αγνοώντας τις διακοινώσεις των Προστάτιδων Δυνάμεων, να εκλέξει την ίδια μέρα 69 αντιπροσώπους, που θα έρχονταν στην Αθήνα, να ορκισθούν και να πάρουν μέρος στις εργασίες της Βουλής των Ελλήνων, ολοκληρώνοντας και τυπικά την Ένωση της Μεγαλονήσου με την Ελλάδα.

ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ- ΑΛ. ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΡΑΤΟΚΡΑΤΙΑ- ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

*O Ελευθέριος Βενιζέλος με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου

         Είναι γνωστό πως στην εποχή του Μεσοπολέμου σημειώθηκε στη χώρα μας μεγάλος αριθμός στρατιωτικών πραξικοπημάτων.

          Σήμερα, θα θυμηθούμε μια χαρακτηριστική συνεδρίαση της Βουλής, τον Ιανουάριο του 1924, με αντικείμενο και πάλι την υπόθαλψη των αξιωματικών, που οργάνωναν πραξικοπήματα, από πολιτικούς ηγέτες.

          Δραματική ήταν η συνεδρίαση της 29^ης Ιανουαρίου 1924 στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση, εξαιτίας μιας αιφνίδιας σύγκρουσης των μεταξύ του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου που είχε σχηματίσει κυβέρνησης στις 11 Ιανουαρίου και του αρχηγού της Δημοκρατικής Ένωσης Αλέξανδρου Παπαναστασίου, σχετικά με το ποιος υποθάλπει την στρατοκρατία και εκμεταλλεύεται τα πραξικοπήματα των αξιωματικών.

          Αποκορύφωμα της δραματικής εκείνης συνεδρίασης, ήταν το καρδιακό επεισόδιο που υπέστη ο Βενιζέλος και αποχώρησε από τη συνεδρίαση.

          Η συζήτηση αφορούσε την κατάργηση απόφασης της Επανάστασης του 1922 με την οποία είχε απαγορευθεί η έκδοση ορισμένων φιλοβασιλικών εφημερίδων. Κάποια στιγμή η έντονη αντιπαράθεση οδήγησε και σε άλλα ζητήματα, που έδειξαν να εκνευρίζουν τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος απευθυνόμενος στον Αλέξανδρο Παπαναστασίου είπε:

          -Κύριε Παπαναστασίου λυπούμαι με τας αντιλήψεις τας οποίας έχετε, αι οποίαι μας οδηγούν εις μίαν Στρατοκρατίαν αντί να μας οδηγούν εις την Δημοκρατίαν.

          Και συνεχίζοντας κατηγόρησε τον Παπαναστασίου, ότι προσεταιρίσθηκε στοιχεία, μερικά από τα οποία δεν ήταν καθόλου δημοκρατικά, λέγοντας μάλιστα:

          -Δι’ αυτό δεν δύναμαι παρά να εκφράσω την λύπην μου διότι χάριν της εγκαθιδρύσεως της Δημοκρατίας προσηταιρίσθη στοιχεία στρατοκρατικά.

          Θόρυβος επικράτησε στην αίθουσα από την δριμύτητα της επίθεσης και διαμαρτυρίες ακούσθηκαν. Τα Πρακτικά διέσωσαν ότι «Ο κ. Βενιζέλος αποχωρεί της αιθούσης εν ταραχή».

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ "ΒΑΦΤΙΖΕΙ" ΔΥΟ ΚΟΜΜΑΤΑ!!!

*Πανηγυρική συνεδρίαση της Βουλής κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα

Είναι ασύνηθες, αλλά στην ελληνική κοινοβουλευτική ιστορία, ένα πρόσωπο, υπήρξε νονός δύο κομμάτων και μάλιστα αντιπάλων.
Πρόκειται για τον δημοσιογράφο και πολιτικό Γεώργιο Πωπ, που έδωσε το όνομα στο κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθέριου Βενιζέλου και στο κόμμα των Εθνικοφρόνων του Δημήτριου Γούναρη.
Αυτά τα πολιτικά «βαφτίσια» θα θυμηθούμε σήμερα εδώ.

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΤΟ 1922

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_22/11/2009_362377

Η καταστροφή της Σμύρνης

 *Η μεγαλύτερη πανωλεθρία του Ελληνισμού τερμάτισε τη μακραίωνη παρουσία του στην Ιωνία και άλλαξε την πορεία του για πάντα

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

Στο τέλος του καλοκαιριού το 1922 η ζωή στη Σμύρνη κυλούσε όπως και άλλοτε. Το εμπόριο είχε αρχίσει να ορθοποδεί και το λιμάνι παρουσίαζε και πάλι κίνηση.
Στην πρώτη του ανακοίνωση, το Γενικό Επιτελείο δήλωνε ότι οι ελληνικές δυνάμεις βρίσκονταν σε τακτική υποχώρηση. Στη δεύτερη, υποστήριζε ότι ο ελληνικός στρατός είχε επιτύχει σπουδαία νίκη. Στην πραγματικότητα, ο στρατός είχε καταρρεύσει στα βάθη της Ανατολίας και υποχωρούσε άτακτα προς τα μικρασιατικά παράλια, με τις δυνάμεις του Κεμάλ να τον ακολουθούν ακάθεκτες.