Η ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΩΝ- Συνεχίστε να σχολιάζετε!!!

Φίλε ΖΗΤΩΝ

Το φιλελληνικό κίνημα, το πρώτο ίσως κίνημα διεθνούς αλληλεγγύης στην νεώτερη ιστορία, έπαιξε εξαιρετικά σημαντικό ρόλο για την μεταστροφή των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, καθώς κατάφερε να αγκαλιάσει τμήματα της κοινής γνώμης που λογικά θα εχθρεύονταν μία εξέγερση με κοινωνικά χαρακτηριστικά. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Δημήτριος Υψηλάντης (σε αντίθεση με τον αδελφό του), αλλά και ο Μπάυρον ως χρηματοδότης των "Ελληνικών Χρονικών" του Μάγιερ, έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στο να αποτραπεί οτιδήποτε που θα ταύτιζε την ελληνική επανάσταση με την εξέγερση των Καρμπονάρων στην Ιταλία εναντίον των Αυστριακών - και αντιθέτως να προβληθεί το στοιχείο της απελευθέρωσης των ελλήνων χριστιανών από τον ισλαμικό δεσπότη τους. 

Δεν θα πρέπει ωστόσο να ξεχνάμε, πως η επιβολή του ολοκληρωτισμού στην Ευρώπη εκ μέρους της Ιεράς Συμμαχίας, που ακολούθησε την πτώση του Ναπολέοντα, συναντούσε την αντίδραση των πλέον δραστήριων τμημάτων των ευρωπαϊκών κοινωνιών - φοιτητές, διανοούμενους, καλλιτέχνες. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αρνήθηκαν να βοηθήσουν τους εξεγερμένους Ρωμιούς, ακριβώς για να μην δώσουν ελπίδες για κοινωνικές και εθνικές εξεγέρσεις στο έδαφός τους. Αναγκάστηκαν ωστόσο να το πράξουν, όταν διαπίστωσαν πως οι Οθωμανοί αδυνατούσαν να αντιμετωπίσουν την Επανάσταση και πως η δική τους στάση, έσπρωχνε αντιθέτως όλο και περισσότερους ευρωπαίους πολίτες σε ριζοσπαστικές πολιτικές θέσεις. Δεν είναι τυχαίο, ότι ο ίδιος ο Βίκτωρ Ουγκώ, εγκαταλείπει το μοναρχικό στρατόπεδο για να αγκαλιάσει τους δημοκράτες, στα 1827, ένα έτος μετά την πτώση του Μεσολογγίου, αναφέροντας σε ένα ποίημα αφιερωμένο στον βοναπαρτικό πατέρα του (À mon père)...

«Κι όμως, παραδομένη στους τυράννους που τους προκαλεί / Η Ελλάδα δείχνει στους χριστιανούς βασιλιάδες το σταυρό της σκλαβιάς της!»

...ενώ στο ποίημά του αφιερωμένο στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Μάταια για να σε σώσουμε, ένδοξη κι αγαπημένη μας πατρίδα, Ελλάδα /
ταρακουνούσαμε τον ιερέα τον αποκοιμισμένο στον άμβωνά του /
μάταια εκλιπαρούσαμε τους βασιλιάδες μας να στείλουνε στρατό. /
Μα οι βασιλιάδες κώφευαν, οι άμβωνες σιωπούσαν. /
Το όνομά σου δεν θέρμαινε εδώ, παρά μονάχα τις καρδιές των ποιητών…»

Η επιμονή των Ελλήνων ωστόσο, τα δημοσιεύματα του Τύπου, οι "καρδιές των ποιητών" και βεβαίως, το Μεσολόγγι, ανάγκασαν τους βασιλιάδες να ακούσουν και τους άμβωνες να μιλήσουν, για να αντιμετωπιστούν χειρότερες εξελίξεις. Ήμασταν και τυχεροί βεβαίως, όταν τον μισέλληνα Κάσελρη αντικατέστησε ο Κάνινγκ στην Αγγλία, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Όσο για τους φιλέλληνες που πολέμησαν στην Ελλάδα, σίγουρα ήταν διαφόρων λογιών: Οραματιστές, χριστιανοί, φιλελεύθεροι και ριζοσπάστες, άνθρωποι της συνείδησης, συνταξίδευαν προς την Ελλάδα μαζί με ανέργους στρατιωτικούς, τυχοδιώκτες, ή και πράκτορες ξένων δυνάμεων. Σαφέστατα, για να αφήσει κανείς το σπίτι του και την οικογένειά του και να πάει να σκοτωθεί σε έναν άγνωστο τόπο, θα πρέπει να έχει μια κάποια αντάρα μέσα του. Ακόμα όμως και οι πλέον τυχοδιώκτες απ' τους φιλέλληνες, θα μπορούσαν λογικά να αναζητήσουν καλύτερους μισθούς στο οθωμανικό στρατόπεδο απ' ό,τι στο ελληνικό. 

Τέλος, ας μην ξεχνούμε, ότι και το στράτευμα του Αλέξανδρου Υψηλάντη, αποτελείτο σε μεγάλο βαθμό από αλλοδαπούς. Κάποιοι απ' αυτούς, πολέμησαν ηρωικότατα μέχρι το τέλος.

Με αφορμή τον εορτασμό της 19ης Απριλίου ως "Ημέρας Φιλελληνισμού και Διεθνούς Αλληλεγγύης", ίσως μας δοθεί η ευκαιρία να τα ξαναπούμε...

Ανδρέας Μακρίδης 




Είχε προηγηθεί η αναγνώστρια με το όνομα ΖΗΤΩΝ που είχε γράψει στο άρθρο περί Αμερικανικού Φιλελληνισμού:


Ενδιαφέρον άρθρο. Σε κανένα νομίζω δεν έχει μείνει η εντύπωση ότι τα ανακτοβούλια της Ευρώπης διέκειντο εχθρικά προς την Ελληνική Επανάσταση προς αποφυγήν παραδειγματισμού των λαών τους που υπέφεραν από τον αυταρχισμό τους. Κανείς επίσης δεν αρνείται ότι η μεταστροφή της ευρωπαϊκής πολιτικής, και συγκεκριμένα αγγλικής, επί Κάνιγκ, ήταν αποτέλεσμα του συσχετισμού δυνάμεων με τις άλλες ισχυρές δυνάμεις της Ευρώπης (Συνθήκη του Λονδίνου)
Αν και δεν είμαι ειδικός, και δε νωρίζω τις πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο συγκεκριμένο άρθρο, αναρωτιέμαι για τις πραγματικές διαστάσεις του φιλελληνισμού: ήταν όντως ουσιαστική η βοήθεια των ευρωπαίων πολιτών ή αποτελούσαν ένα κύμα τυχοδιωκτών;
Από την άλλη αναρωτιέμαι για τη διάσταση που αποδίδεται στην Αμερικανική βοήθεια, που με οδηγεί στην εντύπωση ότι πρόκειται για ανάγνωση των γεγονότων επηρεασμένη από μια σύγχρονη ματιά φιλοαμερικανισμού.



Και με νέο σχόλιό της διόρθωσε:
ΔΙΟΡΘΩΣΗ: ένα "δεν" που λείπει ανατρέπει το περιεχόμενο.
Το σωστό είναι:
"Σε κανένα νομίζω δεν έχει μείνει η εντύπωση ότι τα ανακτοβούλια της Ευρώπης ΔΕΝ διέκειντο εχθρικά προς την Ελληνική Επανάσταση."

Εύστοχη απάντηση.
Η ιστορία ...επαναλαμβάνεται και δυστυχώς εις βάρος μας. Αλλά κι εμείς δε μαθαίνουμε από τα λάθη μας.
Ο "Ύμνος εις την Ελευθερίαν" του Σολωμού για το ρόλο των ξένων πάντα επίκαιρος ...