Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ

*Ο ναζισμός υπήρξε ο εφιάλτης της Ευρώπης

   Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Συμπληρώθηκαν 71 χρόνια την 9η Μαΐου από τη νίκη των Συμμάχων κρατών κατά της Γερμανίας και τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, του αιματηρότατου και καταστρεπτικότερου πολέμου, που γνώρισε η ανθρωπότητα στην πολύχρονη ιστορία της.

Ένας πόλεμος που άρχισε την 1η Σεπτεμβρίου 1939 με την αδικαιολόγητη και αυθαίρετη επίθεση της Γερμανίας εναντίον της Πολωνίας και ο οποίος στη συνέχεια επεκτάθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο με την είσοδο σ΄ αυτόν της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας, της Σοβιετικής Ένωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και πολλών άλλων κρατών απέναντι στην τριπλή συμμαχία Γερμανίας, Ιταλίας και Ιαπωνίας. Την κατάληψη και το διαμελισμό της Πολωνίας ακολούθησαν μέχρι την 22α Ιουνίου 1940 η Νορβηγία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και η Γαλλία, μετά από άμυνα λίγων ημερών στην Γερμανική επίθεση, ενώ η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία, η μία μετά την άλλη προσχώρησαν στο πλευρό του Άξονα Γερμανίας, Ιταλίας και Ιαπωνίας.

*Ο τορπιλλισμός της "'Ελλης" στην Τήνο

Η Ελλάδα είχε αποφασίσει να παραμείνει ουδέτερη, παρά τις συνεχείς προκλητικές ενέργειες της Ιταλίας σε βάρος της μέχρι τον Οκτώβριο του 1940, με κορυφαία προκλητική ενέργεια τον άνανδρο τορπιλισμό από Ιταλικό υποβρύχιο του ευδρόμου του Στόλου μας ΕΛΛΗ  στις 15 Αυγούστου του ιδίου έτους, ανήμερα της εορτής της Μεγαλόχαρης, που σημαιοστολισμένο ήταν αραγμένο στο λιμάνι της Τήνου. Η κατάληψη της Αλβανίας από τα Ιταλικά στρατεύματα την 7η Απριλίου 1939, σε συνδυασμό με τις συχνές παραβιάσεις του Εθνικού Εναερίου Χώρου μας, την προπαγανδιστική εκστρατεία σε βάρος της Ελλάδας και τα προκλητικά μεθοριακά επεισόδια, προμήνυε την επικείμενη επίθεση της Ιταλίας κατά της Ελλάδας. Μπροστά στον ορατό κίνδυνο πλέον είχε αρχίσει η οχύρωση της Ελληνο-Αλβανικής Μεθορίου, παράλληλα με εκείνη της Ελληνο-Βουλγαρικής, που είχε αρχίσει πολύ ενωρίτερα, με εντατικό ρυθμό, αλλά και με προσοχή για να μην προκαλέσει, η σύνταξη Σχεδίων Αμύνης, Διοικητικής Μέριμνας και αναθεώρηση των Σχεδίων επιστράτευσης προσωπικού και επίταξης μέσων καθώς και η προεπιστράτευση ορισμένων Μονάδων στην  Ήπειρο και Δυτική Μακεδονία.

*Οι Έλληνες πολέμησαν γενναία το φασισμό και το ναζισμό

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 

ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ

                Την 28η Οκτωβρίου 1940 η Ελλάδα δέχθηκε απρόκλητα την επίθεση από την Ιταλία και δεν δίστασε, όπως επέβαλε το ιστορικό της χρέος, να αμυνθεί μόνη της  «υπέρ βωμών και εστιών», την στιγμή που ο Άξονας καταλάμβανε τη μία μετά την άλλη χώρα της Ευρώπης. Επάνω στα κακοτράχαλα βουνά της Πίνδου και της Ηπείρου, τα γεμάτα με ιδρώτα και αίμα, ο Άξονας δέχεται από τη μικρή Ελλάδα την πρώτη ήττα και ο μύθος του αήττητου καταρρέει. Αλλά και την 6η Απριλίου 1941, όταν οι υπέρτερες Γερμανικές δυνάμεις επιτίθενται κατά μήκος της Ελληνο-Βουλγαρικής Μεθορίου τα τμήματα της Γραμμής Οχυρών Μεταξά αμύνονται με ανδρεία και γενναιότητα και γράφουν νέες σελίδες δόξας και ηρωισμού. Η άρνηση της Ελλάδας να υποταχθεί στον Άξονα Ρώμης- Βερολίνου δεν ήταν μόνο εθνική επιταγή, αλλά και ακλόνητη θέληση ολόκληρου του Ελληνικού Λαού και της ηγεσίας του για τον «υπέρ πάντων αγώνα». Αλλά και στην Κρήτη Μονάδες του Ελληνικού Στρατού συμμετείχαν στις 20 Μαΐου 1941 μαζί με τις Συμμαχικές Δυνάμεις στην απόκρουση της αεραποβατικής Γερμανικής επιχείρησης.

                Παρά τις αντίξοες καιρικές και εδαφικές συνθήκες και την ασύγκριτη υπεροχή των αντιπάλων σε προσωπικό και μέσα, οι Ένοπλες Δυνάμεις διεξήγαγαν για ένα επτάμηνο νικηφόρο αγώνα κατά των Ιταλών στην Ήπειρο, Δυτική Μακεδονια και στη Βόρεια Ήπειρο και προέβαλαν ηρωική αντίσταση κατά των Γερμανικών στρατευμάτων στη Μακεδονία, Δυτική Θράκη και στην Κρήτη, προκαλώντας έτσι τον θαυμασμό τόσο των Συμμάχων, όσο και των αντιπάλων. Στη διάρκεια των επιχειρήσεων την υπεροχή του εχθρού σε προσωπικό, άρματα, αεροπλάνα και πυροβόλα εξουδετέρωσε η πίστη στο δίκαιο του αγώνα, στις αιώνιες αξίες και στα ιδανικά της φυλής μας. Έτσι οι Ένοπλες Δυνάμεις με την ηθική και υλική συμπαράσταση ολόκληρου του Έθνους έγραψαν λαμπρές σελίδες δόξας και ηρωισμού της νεώτερης ιστορίας. Υποχρεώθηκαν δε να συνθηκολογήσουν μόνο όταν κάθε παραπέρα αντίσταση ήταν άσκοπη.

*Εικόνα από την Εθνική Αντίσταση

ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ 

ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ. ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ. AΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ

                Αλλά ο αγώνας του Λαού δεν σταματά με τη συνθηκολόγηση. Δεν είχαν σβήσει οι αστραπές της εποποιίας και η Ελλάδα μας καθημαγμένη με χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, αιματόβρεχτη και μισοπεθαμένη πάνω στις δάφνες της, σταυρωμένη και αιχμάλωτη τριών αδίστακτων δημίων, των Γερμανών, των Ιταλών και των Βουλγάρων, με το Λαό της αποδεκατισμένο και βασανισμένο από την πείνα και τις στερήσεις, ιδίως κατά τον τραγικό χειμώνα του 1941-1942, βρήκε το κουράγιο και τη δύναμη να ορθώσει το ανάστημα και να στείλει τα παιδιά της στα βουνά, στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική, για να συνεχίσουν τον αγώνα μέχρι τη τελική Νίκη «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι».

Οι Εθνικές Αντιστασιακές Οργανώσεις πάνω στα βουνά ολόκληρης της χώρας με τη διεξαγωγή δολιοφθορών, παρενοχλήσεων, ενεδρών και προσβολών κατά τμημάτων και μέσων του εχθρού αποδιοργανώνουν το σύστημα ασφαλείας και Διοικητικής Μέριμνας του και τον αναγκάζουν να διατηρεί σημαντικές δυνάμεις σε βάρος των Μονάδων σε άλλα μέτωπα. Παράλληλα στη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική συγκροτούνται οι πρώτοι αμιγείς Σχηματισμοί και ο Ιερός Λόχος του Ελληνικού Στρατού και γράφουν νέες σελίδες δόξας και ηρωισμού στο Ελ Αλαμέιν, στο Ρίμινι, στα νησιά του Αιγαίου και στα Δωδεκάνησα, πλάι στο πλευρό των Συμμάχων κατά του εχθρού.

*Νεκρώσιμη τελετή για τους πεσόντες Έλληνες στο Ελ Αλαμέιν

                Οι συνεχείς νίκες των Συμμαχικών Δυνάμεων στα Θέατρα Επιχειρήσεων της Ανατολικής Ευρώπης, της Ιταλίας και της Δυτικής Ευρώπης επέβαλαν την αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων από την Ελλάδα. Η αποχώρηση άρχισε στα τέλη του Σεπτεμβρίου 1944 από την Πελοπόννησο και επεκτάθηκε σταδιακά σε ολόκληρη την Ελλάδα. Στις 12 Οκτωβρίου 1944 απελευθερώνεται η Αθήνα και μέχρι τέλους Οκτωβρίου του ιδίου έτους τα Γερμανικά και Βουλγαρικά στρατεύματα εγκαταλείπουν τα εδάφη της Ελλάδας. Οι επιχειρήσεις όμως συνεχίζονται με ιδιαίτερη ένταση στα Δωδεκάνησα, στη Μήλο και στα Χανιά της Κρήτης. Στις 8 Μαΐου 1945 ο Γερμανός Στρατιωτικός Διοικητής της Δωδεκανήσου Στρατηγός Βάγκνερ στη νήσο Σύμη υπογράφει την παράδοση των Δωδεκανήσων με τον Βρετανό Ταξίαρχο Τουρμπόλ, παρουσία και του Διοικητού του Ιερού Λόχου Συνταγματάρχη Χριστόδουλου Τσιγάντε. Την ίδια ημέρα και ώρα 15.00 στη νήσο Μήλο ο Γερμανός Διοικητής της νήσου Ταγματάρχης Κνάουερ παρέδωσε τη Φρουρά της νήσου, αποτελούμενη από 529 Αξιωματικούς και οπλίτες στο ΙΙ Τμήμα της Β΄ Μοίρας του Ιερού Λόχου. Τέλος στις 9 Μαΐου 1945 ο Στρατιωτικός Διοικητής της Κρήτης Στρατηγός Μπέντακ παρέδωσε άνευ όρων τη νήσο στις Συμμαχικές και Ελληνικές Δυνάμεις.

ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΑΠΟΤΙΜΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΟΝ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ

Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός ότι η ανάγκη κατάκτησης της Ελλάδας από τη Γερμανία καθυστέρησε την έναρξη των επιθετικών επιχειρήσεων του Γ΄ Ράιχ κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Προς αυτό υπάρχουν πολλές μαρτυρίες από τους ηττημένους και τους νικητές, ας παραθέσουμε όμως ορισμένες προσώπων, που διεδραμάτισαν πρωτεύοντα ρόλο την εποχή εκείνη:

                1. Ο Αρχηγός του Γερμανικού Επιτελείου Στρατηγός Φράντς Χάλντερ ομολόγησε ότι η εμπλοκή της Γερμανίας για έξι εβδομάδες στην Ελλάδα καθυστέρησε σημαντικά την εκστρατεία κατά της Σοβιετικής Ένωσης, με αποτέλεσμα ο βαρύς χειμώνας να καταστήσει αδύνατη την κατάληψη της Μόσχας, όπως είχε σχεδιασθεί εντός του 1941.

                2. Ο Αδόλφος Χίτλερ στις 15 Φεβρουαρίου 1945 εξέφραζε από το καταφύγιό του στην Καγκελαρία τη δυσαρέσκειά του, γιατί η ηλίθια επίθεση της Ιταλίας κατά της Ελλάδας τον είχε εμποδίσει να αρχίσει την επίθεση κατά της Σοβιετικής Ένωσης μερικές εβδομάδες ενωρίτερα.

                3. Ο Υπουργός παραγωγής του Γ΄ Ράιχ Άλμπερτ Σπέερ είχε καταθέσει ότι ο Χίτλερ κατά τους λόγους του προς τους πολιτικούς και στρατιωτικούς αναθεμάτιζε την απώλεια πολύτιμου χρόνου για την κατάκτηση της Ελλάδας.

                4. Ο Αρχηγός της Λουφτβάφε Στρατηγός Γκαίρινγκ παραδέχθηκε στη δίκη της Νυρεμβέργης τη μετάθεση, λόγω της Ελληνικής άμυνας, της επίθεσης κατά της Σοβιετικής Ένωσης από τις 15 Μαΐου για το δεύτερο 15νθήμερο του Ιουνίου 1941, γιατί το Σχέδιο  «ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΣΑ», της επίθεσης κατά της Σοβιετικής Ένωσης, ήταν στενά συνδεδεμένο με το Σχέδιο «ΜΑΡΙΤΑ», της επίθεσης της Γερμανίας κατά της Ελλάδας.

                5. Ο Βρετανός Διοικητής των Ναυτικών Δυνάμεων της Μεσογείου Ναύαρχος Κάννινγκαμ στα απομνημονεύματα του, μεταξύ των άλλων έγραψε: « ..Εάν τα Γερμανικά στρατεύματα κατάφερναν να φτάσουν στη Μόσχα πέντε εβδομάδες ενωρίτερον, προφανώς θα είχαν καταλάβει τη πόλη, πράγμα το οποίο θα ήταν υψίστης σημασίας...».

                 6. Ο Ρώσος Στρατάρχης Γ. Ζούκωφ δεν δίστασε στα απομνημονεύματά του να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του προς τους Έλληνες γράφοντας: «Αν ο Ρωσικός λαός κατόρθωσε να ανορθώσει το κουρασμένο κορμί του μπροστά στις πόρτες της Μόσχας, να συγκρατήσει και ν΄ανατρέψει τον Γερμανικό χείμαρρο, το οφείλει στον Ελληνικό λαό, που καθυστέρησε τις Γερμανικές Μεραρχίες, όλο τον καιρό, που θα επέτρεπε να μας γονατίσει..».

*Ο λαός της Αθήνας γιορτάζει την απελευθέρωσή του και την πτώση του Ναζισμού

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

                Η συμμετοχή της Ελλάδας, της μόνης Βαλκανικής χώρας, στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων δεν ήταν συμβολική, καθώς διέθεσε το σύνολο των Μονάδων του Ελληνικού Στρατού, του Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας. Στη διάρκεια του αγώνα γνώρισε δυσανάλογες απώλειες με το μέγεθος του πληθυσμού της και υπέστη κατά τη διάρκεια της τριπλής κατοχής τεράστιες υλικές καταστροφές και αβάστακτες για τους κατοίκους πληθωριστικές πιέσεις. Από τη συμμετοχή αυτή συνάγονται ορισμένα συμπεράσματα, όπως παρακάτω:

                1. Η κατάρριψη του αήττητου του Άξονα. Ο ίδιος ο Χίτλερ στο λόγο, που εκφώνησε στις 4 Μαΐου 1941 για τη λήξη της επιχείρησης στα Βαλκάνια, μεταξύ των άλλων είπε: «Χάρη της ιστορικής όμως δικαιοσύνης είμαι υποχρεωμένος να διαπιστώσω ότι εκ των αντιπάλων, οι οποίοι μας αντιμετώπισαν, ο Έλλην στρατιώτης επολέμησε ομοίως με παράτολμο θάρρος και ύψιστη περιφρόνηση προς τον θάνατον. Συνθηκολογούσε τότε μόνον όταν κάθε περαιτέρω αντίστασις απέβαινεν αδύνατος και επομένως ματαία». Αλλά και ο Μουσσολίνι, μετά την αποτυχία της εαρινής επίθεσης στην Αλβανία εξέφρασε την έκπληξή του για την αποτυχία της, αδυνατών να εξηγήσει τους λόγους.

                2. Η αντίσταση της Ελλάδας ενίσχυσε το ηθικό των Συμμάχων και κατακρήμνισε των αντιπάλων. Η νικηφόρα αντεπίθεση του Ελληνικού Στρατού και στη συνέχεια η προέλασή του εντός του Αλβανικού εδάφους, εξέπληξε τους πάντες. Κράτη που προσπαθούσαν να μείνουν έξω από τον πόλεμο ή και να ενταχθούν στον Άξονα άρχισαν να αμφιβάλουν.

                3. Η απόκρουση της απέλπιδας προσπάθειας των Ιταλών το Μάρτιο του 1941 έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το γόητρο του Ιταλικού Στρατού καταρρακώθηκε και επέβαλε την επέμβαση της Γερμανίας, η οποία πλήρωσε ακριβά σε προσωπικό και μέσα.

                4. Το τίμημα της Μάχης της Κρήτης ήταν για τους Γερμανούς πολύ βαρύ. Πέραν από τη δέσμευση επίλεκτων τμημάτων, την καταπόνησή τους και τις δυσανάλογες απώλειες, δεν εποτόλμησαν ξανά τη διεξαγωγή αεραποβατικών επιχειρήσεων. Η Κρήτη πράγματι ήταν ο «τάφος» των Γερμανών αλεξιπτωτιστών, διαψεύδοντας τον Στρατηγό Γκαίρινγκ, που είχε δηλώσει στο Χίτλερ ότι η από αέρος κατάληψή της θα ήταν ανώδυνη.

                5. Η σημαντική επίδραση στη Ρωσική άμυνα. Η μείωση της μαχητικής ισχύος των Γερμανικών στρατευμάτων, λόγω των απωλειών και της πτώσης του ηθικού τους, η ανάγκη ανασυγκρότησης των στρατευμάτων, που συμμετείχαν στη Βαλκανική εκστρατεία πριν τη μεταφορά τους στο Ανατολικό Μέτωπο και η αναβολή κατά πέντε εβδομάδες της επίθεσης κατά της Σοβιετικής Ένωσης, μειώνουν δραστικά τα επιχειρήματα ορισμένων κακόπιστων αναλυτών για τη συμβολή της Ελλάδας στην εξέλιξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

                6. Η αντίσταση του Ελληνικού Λαού. Η δέσμευση έξι Γερμανικών Μεραρχιών στην Ελλάδα, λόγω της ανάπτυξης του αντιστασιακού κινήματος, αποτελεί τη τελευταία παράμετρο στον κατάλογο της προσφοράς στη τελική κατίσχυση των ελεύθερων λαών.Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι η Ελλάδα πολέμησε με ανδρεία και αρετή, αποδεικνύοντας ότι θυγατέρες τους είναι η δόξα και η τιμή. Εάν η στάση αυτή τηρηθεί με συνέπεια από όλους τους λαούς, είναι σίγουρο ότι ο κόσμος θα γίνει καλύτερος.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος κληρονόμησε στην Ελλάδα τον Εθνικό Διχασμό και ο Β΄ δυστυχώς έναν παρατεταμένο εμφύλιο πόλεμο. Σε αντιδιαστολή με τους γείτονές της και τις δύο φορές επέλεξε το στρατόπεδο των νικητών, και τις δύο φορές η γεωπολιτική αξία της Ελλάδας και η αρχέγονη συνήθεια της αναζωπύρωσης των εσωτερικών ερίδων σε κρίσιμες καμπές της ιστορίας μας, επέβαλαν την πληρωμή επιπρόσθετου τιμήματος.

    Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

ΠΗΓΕΣ

1. «Η συμβολή της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο» της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού.

2. «Ο Ελληνικός Στρατός στη Μέση Ανατολή» της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού