Τον νομό Έβρου έβλεπε ως έδρα του αντικινήματός του, ο βασιλεύς Κωνσταντίνος το 1967, αλλά τελικά πήγε στην Καβάλα.

*Η στιγμή της αποτυχίας του βασιλικού αντικινήματος. Ο τίτλος της αγγλικής εφημερίδας τα λέει  όλα: "Ο Βασιλιάς φεύγει με δάκρυα"

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Είναι άγνωστο, αλλά τον νομό Έβρου έβλεπε ως έδρα του αντικινήματός του, ο βασιλεύς Κωνσταντίνος από το Μάιο του 1967, δηλαδή πολύ σύντομα, από τον επικράτηση του πραξικοπήματος των συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου 1967. Όπως είναι γνωστό το βασιλικό αντικίνημα πραγματοποιήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 1967 και είχε απόλυτη αποτυχία, αφού ο Κωνσταντίνος με την οικογένειά του, αναγκάσθηκε να φύγει νύχτα από την Καβάλα για τη Ρώμη και οι πραξικοπηματίες να ορκίσουν αντιβασιλέα τον στρατηγό Γεώργιο Ζωιτάκη και πρωθυπουργό τον Γεώργιο Παπαδόπουλο.

               Πώς προέκυψε όμως η επιλογή του νομού Έβρου και μάλιστα από πολύ νωρίς; Η πληροφορία αυτή, περιέχεται σε επιστολή του Αμερικανού πρέσβη Φίλιπς Τάλμποτ, που έστειλε στις 26 Μαΐου 1967 στον Νταν Μπρούστερ, διευθυντή των Ελληνικών Υποθέσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η επιστολή αυτή βρίσκεται στα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ.

Στην επιστολή του ο πρέσβης Τάλμποτ γνωστοποιούσε στην Ουάσιγκτον, ότι την προηγούμενη μέρα (25 Μαΐου) ο βασιλιάς Κωνσταντίνος του περιέγραψε τα περαιτέρω βήματα που σκέφτονταν, στο πώς δηλαδή θα αντιπαρατεθεί στον συνταγματάρχη Παπαδόπουλο και το Επαναστατικό Συμβούλιο.

Τι γνώριζαν οι Αμερικανοί από το 1966, για τη χούντα που ετοίμαζε ο Παπαδόπουλος και δεν ειδοποίησαν κανέναν;

*Η κεφαλίδα του αποκαλυπτικού αμερικανικού εγγράφου

 

 

* Γνώριζαν τη σύνθεση

της ομάδας συνωμοτών

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

               Τι ήξεραν οι Αμερικανοί το 1967 για το πραξικόπημα που ετοίμαζαν στην Ελλάδα οι αξιωματικοί της ομάδας Παπαδόπουλου;  Ίσως δεν γνωρίζουμε διάφορες επιμέρους λεπτομέρειες αν και εκ των υστέρων ήρθαν στην επιφάνεια διάφορα περί των προσωπικών σχέσεων του Γεώργιου Παπαδόπουλου με επιφανή στελέχη των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Άλλωστε οι σχέσεις της τότε ΚΥΠ με την CIA ήταν θεσμοθετημένες. Πάντως το 1967 όταν επικράτησε το πραξικόπημα τα μέλη της χούντας κομπορρημονούσαν ότι επέτυχαν στο κίνημα… χωρίς να το γνωρίζουν οι Αμερικανοί και ότι… τους έπιασαν στον ύπνο!!! Οι Αμερικανοί όμως γνώριζαν σχεδόν τα πάντα για την ομάδα του Παπαδόπουλου και τους στόχους της. Ανεξήγητο παραμένει, γιατί δεν ειδοποίησαν τότε τον βασιλέα Κωνσταντίνο ή την ελληνική κυβέρνηση.

               Όμως τι ακριβώς γνώριζαν οι Αμερικανοί για την ομάδα των ακροδεξιών αξιωματικών του Παπαδόπουλου;

               Στα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ υπάρχει ένα αποκαλυπτικό έγγραφο, με ημερομηνία 7 Μαρτίου 1967, που δείχνει ότι οι Αμερικανοί γνώριζαν πολλά, αλλά για δικούς τους λόγους δεν εμπόδισαν την επιβολή δικτατορίας στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια έκθεση πληροφοριών κυρίως για το διάστημα από τον Αύγουστο του 1965 έως 23 Φεβρουαρίου 1966. Θέμα της έκθεσης όπως αναγράφεται σ’ αυτήν είναι: «Δεξιά Ελληνική Στρατιωτική Συνωμοτική Ομάδα». Οι πηγές της έκθεσης που δεν αποχαρακτηρίστηκαν έως σήμερα, θεωρήθηκαν αξιόπιστες. Πάντως περίπου 1,5 αράδα του κειμένου δεν αποχαρακτηρίστηκε.

               Η αφήγηση  είναι εξόχως ενδιαφέρουσα (σ.σ. σήμερα για λόγους ιστορικούς) και αρχίζει από τα τέλη του 1963 και τις αρχές του 1964 όταν «μια ομάδα δεξιών συνταγματαρχών του Ελληνικού Στρατού (αναφέρονταν εκείνη την εποχή ως η στρατιωτική συνωμοτική ομάδα) οργανώθηκε για να πραγματοποιήσει στρατιωτικό πραξικόπημα, εάν ο Γεώργιος Παπανδρέου δεχόταν την υποστήριξη της Ενωμένης Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ). Μετά την εκλογή Παπανδρέου, η ομάδα διαλύθηκε με μεταθέσεις στην Κύπρο και τη Βόρεια Ελλάδα». Οι αξιωματικοί αυτοί- κατά τους Αμερικανούς-  είχαν ολοκληρώσει την υπηρεσία τους στους τόπους των μεταθέσεων και είχαν αρχίσει να επιστρέφουν σταδιακά σε βασικές θέσεις διοίκησης στην Αθήνα, με τη βοήθεια του αντισυνταγματάρχη Γεώργιου Βαγενά, Διευθυντή του Γραφείου Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ) που ήταν αρμόδιο για τις μεταθέσεις των αξιωματικών.

Η ύστατη αποτυχία και απαξίωση της βασιλείας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   

 https://www.kathimerini.gr/opinion/561605332/i-ystati-apotychia-kai-apaxiosi-tis-vasileias/

*26.4.1967. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο. Στα δεξιά του, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Κόλλιας και ο Γεώργιος Παπαδόπουλος. (ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ, «ΕΛΛΑΔΑ, 20ός ΑΙΩΝΑΣ, ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ»)

 

Που είναι το στέμμα του Όθωνα,

το σκήπτρο και το ξίφος του;

 

 

Γράφει ο κ. Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος

 

Ανάμεσα σε πολλά άλλα ζητήματα που θίγει το πρόσφατο βιβλίο του Αλέξη Παπαχελά («Ένα σκοτεινό δωμάτιο, 1967-1974») είναι και η ύστατη αποτυχία και απαξίωση της βασιλείας στη χώρα μας. Προκαλεί θλίψη η ευκολία και η ταχύτητα με την οποία έσβησε ένας θεσμός στον οποίο είχαν κάποτε πιστέψει όλοι σχεδόν οι Νεοέλληνες και για τον οποίο ύστερα διχάστηκαν, έτοιμοι να αλληλοσκοτωθούν για χάρη του.

Όπως γράφει ο Παπαχελάς, τη μοιραία 21η Απριλίου 1967 οργισμένοι νέοι αξιωματικοί «διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο με τη συμπεριφορά τους τις κρίσιμες εκείνες ώρες στο προαύλιο του Πενταγώνου, γιατί φόβισαν τον Κωνσταντίνο με τις φωνές και τις ζητωκραυγές τους…». Αυτούς έδειξε στον πρωθυπουργό Παναγιώτη Κανελλόπουλο, όταν εκείνος τον συμβούλευε μάταια να προβάλει αντίσταση στους πραξικοπηματίες. «Πώς θα τους συλλάβω, με το έτσι θέλω; Είναι οπλισμένοι». Δεν χρειαζόταν όμως να τους «συλλάβει» εκείνη τη στιγμή. Αρκούσε απλώς να μην υποκύψει και να μη συνεργαστεί μαζί τους. Αρκούσε να τηρήσει τον όρκο του στο Σύνταγμα και να μη γίνει κι αυτός επίορκος, όπως αυτοί.

Ταιριάζει η δειλία σ’ έναν βασιλέα; Αξίζει ένα φοβισμένο άτομο να είναι βασιλιάς; Από την παγκόσμια ιστορία της βασιλείας, ως οικουμενικού αρχέγονου θεσμού, προκύπτει αρνητική απάντηση. Αντίθετα, το θάρρος, ιδίως στον πόλεμο, θεωρήθηκε πάντα ως η ελάχιστη απαραίτητη βασιλική αρετή, ακόμη και όταν έλειπαν άλλες. Αν δεν είσαι εσύ έτοιμος να σκοτωθείς γι’ αυτό που είσαι, μπορείς να περιμένεις από άλλους να σκοτωθούν για σένα; Αυτό φάνηκε ξανά στο αξιοθρήνητο κίνημα του Κωνσταντίνου στις 13 Δεκεμβρίου 1967, που ολοκλήρωσε την απαξίωση του προσώπου και, κατ’ επέκταση, του θεσμού.

H α λα Ενβέρ Χότζα «αθεϊστική προπαγάνδα»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

*Ο γενικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ, Νικίτα Χρουστσόφ, στο κέντρο, συνομιλεί με τον Αλβανό πρωθυπουργό Μεχμέτ Σέχου, αριστερά, στη διάρκεια επίσκεψής του στα Τίρανα, στις 26 Μαΐου 1959. Δεξιά, ο Ενβέρ Χότζα παρίσταται περιχαρής στη συνάντηση. (A.P. PHOTO)

 

 

*Ο πιο σκληρός διωγμός χριστιανών

και μουσουλμάνων που καταγράφηκε

στα χρονικά της μεταπολεμικής Ευρώπης

*Σελίδες από το αποκαλυπτικό ημερολόγιο

ενός ιερέα στην Αλβανία

για τις συνθήκες ζωής το 1967

στο πρώτο αθεϊστικό κράτος στον κόσμο.

 

 

Γράφει ο δημοσιογράφος Σταύρος Τζίμας

 

Τέτοιες μέρες, πριν από 54 χρόνια, στον παγκόσμιο θρησκευτικό χάρτη έκανε την εμφάνισή του το πρώτο αθεϊστικό κράτος στην ανθρωπότητα. Με το διάταγμα 4336 της 13ης Νοεμβρίου 1967, ο Αλβανός δικτάτορας Ενβέρ Χότζα έκλεισε εκκλησίες και τζαμιά, ξύρισε ιερείς και συμπεριέλαβε στο σύνταγμα άρθρο (37), σύμφωνα με το οποίο «το κράτος δεν αναγνωρίζει καμία θρησκεία, συμμερίζεται και αναπτύσσει την αθεϊστική προπαγάνδα, ώστε να ριζωθεί στους ανθρώπους η κοσμοθεωρία του ιστορικού υλισμού».

Ακολούθησε ο πιο άγριος διωγμός χριστιανών και μουσουλμάνων στη μεταπολεμική Ευρώπη, με μεθόδους από την αιματοβαμμένη… Πολιτιστική Επανάσταση του Μάο, στην Κίνα. Ο πόλεμος κατά της θρησκείας  στην Αλβανία είχε ξεκινήσει με την εγκαθίδρυση του καθεστώτος Χότζα το 1944, και με το πέρασμα του χρόνου οι πιέσεις στους πιστούς γίνονταν αφόρητες, όμως το διάταγμα του 1967 παρείχε και τη θεσμική κάλυψη στο πογκρόμ του καθεστώτος εναντίον του «οπίου του λαού».

Ο ιερέας Μιχάλης Μπάρκας, από το χωριό Δόβριστα του Αργυροκάστρου, περιέγραψε στο ημερολόγιό του, το οποίο το 1998 παρέδωσαν τα παιδιά του στον Αρχιεπίσκοπο κ. Αναστάσιο, τις τελευταίες ημέρες της ιεροσύνης του: «…26 Φεβρουαρίου 1967. Τέλεσα σήμερα την τελευταία θεία λειτουργία. Αμέσως μετά παρέδωσα τα κλειδιά του ναού στην οργάνωση νεολαίας του χωριού…».

Το «ημερολόγιο» του παπα-Μιχάλη ήταν σημειωμένο πάνω στο ευαγγέλιο της εκκλησίας των Ταξιαρχών, όπου ο παπα-Μιχάλης ιερουργούσε μέχρις ότου το καθεστώς Χότζα την κλείσει για πάντα και τη μετατρέψει σε αποθήκη. Εκεί πρόλαβε και κατέγραψε τις τελευταίες του ώρες ως ιερέα: «Σήμερα ημέρα Σάββατο 4 Μαρτίου 1967 μάς συγκέντρωσε ο δεσπότης τους ιερείς της περιφέρειας στη μητρόπολη και μας είπε να κόψουμε τα γένια και να βγάλουμε όλη τη στολή της ιεροσύνης, να γίνουμε τέλειοι πολίτες, και εμείς εκτελέσαμε τη διαταγή του…».

Η απόδραση της Ελένης Βλάχου

*22 Δεκεμβρίου 1967. Άφιξη της Ελένης Βλάχου στην είσοδο του BBC. Ήταν η πρώτη είδηση που μεταδόθηκε από την αγγλική τηλεόραση.

Γράφει η κ. ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΒΙΑ*

Η επιστροφή της Ελένης Βλάχου στην Αθήνα, το 1974, κρατήθηκε μυστική το ίδιο σχεδόν όσο είχε κρατηθεί και η απόδρασή της από τη χουντοκρατούμενη Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 1967. Ήθελε να αποφύγει τις θριαμβευτικές υποδοχές που διοργανώνονταν στα αεροδρόμια μετά την κατάρρευση της δικτατορίας.

Έφτασε στο Ελληνικό με μεταμεσονύχτια πτήση της Β.Α. και την περιμέναμε πέντε άτομα: ο σύζυγός της Κωνσταντίνος Λούνδρας, ο Τάκης Λαμπρίας, ο τότε οικονομικός διευθυντής της «Καθημερινής» Νίκος Καραμούζης, ο οδηγός της ο Γιάννης κι εγώ. Αλλά η ώρα περνούσε και δεν φαινόταν. Ο Λαμπρίας, υφυπουργός Προεδρίας στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, πήγε στον έλεγχο διαβατηρίων να δει τι συμβαίνει.

Όταν τον Ιούλιο του 1971 το δικτατορικό καθεστώς της είχε αφαιρέσει την ελληνική ιθαγένεια, η βρετανική κυβέρνηση την είχε εφοδιάσει με ταξιδιωτικά έγγραφα που ίσχυαν για οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης και την Αμερική, αλλά όχι για την Ελλάδα. Η Δημοκρατία είχε αποκατασταθεί, ενώ τα παρακλάδια της χούντας βρίσκονταν ακόμα σε υπεύθυνες θέσεις. Επέμεναν πως πρέπει να επιστρέψει με το ίδιο αεροπλάνο στο Λονδίνο.

Η φυλάκιση του Ανδρέα Παπανδρέου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ    http://www.kathimerini.gr/922542/article/epikairothta/politikh/h-fylakish-toy-andrea-papandreoy

*24 Δεκεμβρίου 1967. Μετά την απελευθέρωσή του, ο Ανδρέας Παπανδρέου φθάνει στο σπίτι του. Από αριστερά, η μητέρα του Σοφία Μινέικο, τα παιδιά του Νίκος, Γιώργος, Ανδρέας και Σοφία, η σύζυγός του Μαργαρίτα και ο Γιώργος Κατσιφάρας. Πίσω από τον Ανδρέα, ο Αντώνης Στρατής.

Του κ. ΣΠΥΡΟΥ ΔΡΑΪΝΑ*

Στην ταραχώδη πολιτική καριέρα του Ανδρέα Παπανδρέου, η σύλληψή του τις πρωινές ώρες της 21ης Απριλίου 1967 αποτελούσε «ώρα μηδέν». Στα τρία χρόνια που προηγήθηκαν, ο αμφιλεγόμενος πολιτικός αναδείχθηκε σε κεντρικό παράγοντα στις εκρηκτικές πολιτικές συγκρούσεις- με τη μοναρχία, τις αμερικανικές διπλωματικές και μυστικές υπηρεσίες και τις συνωμοτικές ομάδες Ελλήνων αξιωματικών- οι οποίες κατέληξαν στη βίαιη ανατροπή του δημοκρατικού πολιτεύματος της χώρας. Η απομόνωσή του στις Φυλακές Αβέρωφ, όπου θα μείνει για σχεδόν εννέα μήνες, του στέρησε το κεντρικό στοιχείο της ταυτότητάς του ως κινητήριας δύναμης στα πολιτικά δρώμενα.

Παραδόξως, η ίδια η πολιτική ακινητοποίηση του Παπανδρέου τον καθιστούσε σημαντικό παράγοντα στις πολιτικές διεργασίες που θα καθόριζαν τη μοίρα της παπαδοπουλικής χούντας στον πρώτο χρόνο της στην εξουσία, ιδιαίτερα στις ζωτικής σημασίας σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μάλιστα, από τις πρώτες ώρες μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος, η σύλληψη του Ανδρέα Παπανδρέου υπήρχε αγκάθι στο πλευρό της κυβέρνησης Τζόνσον των ΗΠΑ.

Το αντικίνημα του Κωνσταντίνου το 1967

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ     

 http://www.kathimerini.gr/921626/article/epikairothta/politikh/to-antikinhma-toy-kwnstantinoy

*13.9.1967: Η ηγεσία της χούντας υποδέχεται στο αεροδρόμιο του Ελληνικού τον Κωνσταντίνο, 

ο οποίος επιστρέφει από τις ΗΠΑ.

Του κ. ΑΝΤΩΝΗ ΚΛΑΨΗ*

Η επικράτηση του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 έφερε τον νεαρό βασιλιά Κωνσταντίνο Β΄, ο οποίος μόλις είχε συμπληρώσει τρία χρόνια από την ανάρρησή του στον θρόνο, αντιμέτωπο με ένα τετελεσμένο γεγονός που αδυνατούσε να ελέγξει. Η χούντα είχε επιβληθεί όχι από την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων, η οποία ήταν πιστή στο Στέμμα και διατηρούσε ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας μαζί του, αλλά από αξιωματικούς που βρίσκονταν χαμηλότερα στην ιεραρχία και είχαν κατορθώσει να κινηθούν πολύ αποτελεσματικά στα παρασκήνια.

Επρόκειτο για πρόσωπα τα οποία βρίσκονταν μακριά από το βασιλικό περιβάλλον και ήταν εν πολλοίς άγνωστα στον Κωνσταντίνο. Η εχθρική ατμόσφαιρα που επικράτησε κατά τη διάρκεια των πρώτων επαφών του με τα μέλη της ηγετικής τριανδρίας των πραξικοπηματιών, η οποία αποτελούνταν από τον ταξίαρχο Στυλιανό Παττακό και τους συνταγματάρχες Γεώργιο Παπαδόπουλο και Νικόλαο Μακαρέζο, ήταν απολύτως ενδεικτική. Με την ενέργειά τους τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου, όχι μόνο είχαν διασαλεύσει τη συνταγματική τάξη, αλλά είχαν κατορθώσει να καταστήσουν τον Κωνσταντίνο υποχείριό τους. Επιλέγοντας να ορκίσει την πρώτη χουντική κυβέρνηση, στην οποία υπουργικά χαρτοφυλάκια ανέλαβαν και οι τρεις ηγέτες του πραξικοπήματος, ο βασιλιάς αποδέχθηκε την ήττα του και προσυπέγραψε τη συνθηκολόγησή του, θέτοντας ως μοναδικό όρο τη μη ανάληψη της πρωθυπουργίας από στρατιωτικό: στη βάση αυτού του συμβιβασμού, πρωθυπουργός ορκίστηκε ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Κωνσταντίνος Κόλλιας.

Η Ελληνοτουρκική συνάντηση στον Έβρο, το 1967

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/919635/article/epikairothta/ellada/ellhnotoyrkikh-synanthsh-ston-evro

*Οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας Κωνσταντίνος Κόλλιας (στη μέση) και της Τουρκίας Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ (δεξιά) τη δεύτερη μέρα των συνομιλιών που διεξήχθησαν στην Αλεξανδρούπολη.

Του κ. ΣΩΤΗΡΗ ΡΙΖΑ*

Η ελληνοτουρκική συνάντηση του Έβρου τον Σεπτέμβριο 1967 αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση βιαστικής και ελλιπώς προετοιμασμένης διπλωματικής προσπάθειας που κατέληξε σε αποτυχία. Ταυτόχρονα, υπήρξε μια σημαντική στροφή στη διαχείριση του Κυπριακού με αρνητικές βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες συνέπειες.

Η σύλληψη της πολιτικής που οδήγησε στη συνάντηση του Έβρου μπορεί να αποδοθεί σε δύο παράγοντες. Η πρώτη παραδοχή της ηγεσίας του στρατιωτικού καθεστώτος, που προέκυψε από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, ήταν ότι μπορούσε να επιτύχει ταχύτατα την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, ακολουθώντας μια διπλωματία που δεν θα υφίστατο τους περιορισμούς των κοινοβουλευτικών κυβερνήσεων. Η δεύτερη παραδοχή της ήταν ότι η Αθήνα μπορούσε να επιτύχει μια πολιτική διευθέτηση στη βάση του σχεδίου Άτσεσον (Acheson) του Αυγούστου του 1964, όταν ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, στο πλαίσιο αμερικανικής πρωτοβουλίας επίλυσης του Κυπριακού, είχε προτείνει την ένωση του νησιού με την Ελλάδα έναντι της εκμίσθωσης μιας έκτασης ίσης με το 5% του κυπριακού εδάφους. Αυτή η ζώνη θα χρησιμοποιείτο ως στρατιωτική βάση από την Τουρκία. Επίσης προβλεπόταν και ευρεία αυτοδιοίκηση σε περιοχές όπου πλειοψηφούσαν Τουρκοκύπριοι.

Η εδραίωση του δικτατορικού καθεστώτος

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/915445/article/epikairothta/ellada/edraiwsh-toy-diktatorikoy-ka8estwtos

*Μετά το αποτυχημένο αντικίνημα του Κωνσταντίνου επικράτησε πλήρως η τριανδρία των Παπαδόπουλου, Μακαρέζου, Παττακού 

και σχηματίστηκε αμιγής κυβέρνηση στρατιωτικών.

Γράφει ο κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΝΑΥΠΛΙΩΤΗΣ*

Αφότου εξασφαλίστηκε η επιτυχία του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου, οι ηγέτες της χούντας επιδόθηκαν σε μία σειρά από ενέργειες για την τήρηση της τάξης και την εδραίωση του καθεστώτος. Πιο συγκεκριμένα, οργάνωσαν ένα σύστημα αποκλεισμού και απαγορεύσεων που τέθηκε στο πλαίσιο της κήρυξης της χώρας σε κατάσταση πολιορκίας, μέσω της επιβολής στρατιωτικού νόμου και της αναστολής λειτουργίας του Κοινοβουλίου καθώς και σειράς άρθρων του Συντάγματος για θεμελιώδη δικαιώματα.

Στα πρώτα μέτρα του καθεστώτος συμπεριλήφθηκαν η απαγόρευση συγκεντρώσεων και απεργιών, η διάλυση κομμάτων και σωματείων, η χρήση εκτάκτων στρατοδικείων για την απονομή ποινικής δικαιοσύνης και η καθαίρεση και εκτόπιση εκλεγμένων αρχόντων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Με αυτόν τον τρόπο, η χούντα κατάφερε να θέσει υπό πλήρη έλεγχο τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, τα πανεπιστήμια, τους δήμους, τους συνεταιρισμούς, ενώ εξαιρετικά σημαντικές για την εξουδετέρωση πιθανών εστιών ανατροπής ήταν οι εκτενείς διώξεις αξιωματικών του Στρατού (οι αποτάξεις και συνταξιοδοτήσεις το 1967 άθροισαν αριθμό ίσο με το ένα έκτο του συνόλου των αξιωματικών). Επιπροσθέτως, ιδιαίτερη σημασία έδωσαν οι επικεφαλής της δικτατορίας στον έλεγχο του Τύπου, με τη λογοκρισία και τις διώξεις εναντίον εφημερίδων, εκδοτών και δημοσιογράφων να λαμβάνουν μεγάλες διαστάσεις, ενώ αξίζει να σημειωθεί και η αναδιοργάνωση του γραφείου του πρωθυπουργού ώστε να αποκτήσει ολοκληρωτικό έλεγχο σε όλα τα κυβερνητικά τμήματα, ο Γεώργιος Παπαδόπουλος.

Η κατάλυση της ελευθερίας του Τύπου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   http://www.kathimerini.gr/914411/article/epikairothta/ellada/h-katalysh-ths-eley8erias-toy-typoy 

*21 Απριλίου 1967. Το τελευταίο φύλλο της «Κ». Η Ελένη Βλάχου έκλεισε τις εφημερίδες της την ημέρα του πραξικοπήματος.

Γράφει ο κ. ΓΙΑΝΝΗΣ Π. ΤΖΑΝΝΕΤΑΚΟΣ*

Στοιχειώδες καθήκον και αναγκαία πρόνοια κάθε έμφρονος και νουνεχούς δικτάτορα είναι να άρει την ελευθερία του Τύπου. Να επιβάλει δε αυθωρεί και παραχρήμα μόλις καταλάβει την εξουσία, απόλυτη και καθολική λογοκρισία. Η χούντα των απριλιανών τηρεί δεόντως τα ανωτέρω. Ακολουθεί τους κανόνες του συνετού συνωμότη. Και μάλιστα στην προκειμένη περίπτωση προτού καν επιχειρήσει να ενδυθεί τον έστω διάτρητο μανδύα σχετικής νομιμότητας: της κηρύξεως δηλ. της χώρας σε κατάσταση πολιορκίας.

 Ήδη, λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 20/21 Απριλίου ουλαμοί από στρατιώτες και υπαξιωματικούς εισβάλλουν στα τυπογραφεία των εφημερίδων. Κραδαίνουν περίστροφα. Διακόπτουν βιαίως την εκτύπωση των φύλλων. Μερικά από αυτά έχουν προλάβει και περιλαμβάνουν στην ύλη τους έστω μονόστηλα, τα οποία αναφέρουν πληροφορίες ότι σημειώνονται νυκτερινές κινήσεις αρμάτων και μονάδων. Διατυπώνουν φόβους περί εκτροπής. Ελάχιστα από αυτά τα φύλλα δεν καταστρέφονται. Και πάντως δεν κυκλοφορούν. Τα τυπογραφεία, μάλιστα, των δύο εφημερίδων της Αριστεράς, της «Αυγής» και της «Δημοκρατικής Αλλαγής» υφίστανται βανδαλισμούς. Τα αρχεία κατάσχονται. Οι υπεύθυνοι της έκδοσης συλλαμβάνονται.

Ο Καραμανλής και η δικτατορία

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

 http://www.kathimerini.gr/911490/article/epikairothta/politikh/o-kwn-karamanlhs-kai-h-diktatoria 

*Στο διαμέρισμά του στο Παρίσι. Τα έντεκα χρόνια αυτοεξορίας και αναγκαστικής απραξίας ήταν μια κατ’ εξοχήν δύσκολη περίοδος για έναν δυναμικό πολιτικό.

Γράφει ο κ. ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε, το 1963, αποχωρήσει από την πολιτική και από την Ελλάδα επειδή δεν μπορούσε να επιφέρει τη συνταγματική αναθεώρηση, την οποία θεωρούσε θεμελιώδη προϋπόθεση για τη συνέχιση της ανοδικής πορείας της χώρας. Σε εκείνα τα χρόνια, ο Καραμανλής και οι στενοί πολιτικοί του φίλοι έβλεπαν ως πρότυπο την ορμητική μεταρρυθμιστική δράση του Καρόλου ντε Γκωλ στη Γαλλία το 1958, όταν διαμορφώθηκε η Πέμπτη Δημοκρατία με ταχύτητα, σθένος και κεραυνοβόλες πρωτοβουλίες, χωρίς να διακυβευθεί το δημοκρατικό πολίτευμα.

Αλλά τέτοιες προϋποθέσεις δεν υπήρχαν στην Ελλάδα των μέσων της δεκαετίας του 1960. Ήταν μια πικρή εποχή για τον Καραμανλή. Υπέστη από τους πολιτικούς του αντιπάλους χυδαίες επιθέσεις, δέχθηκε εμφανώς ασύστατες κατηγορίες, παρακολούθησε ακόμη και μια απόπειρα παραπομπής του στο Ειδικό Δικαστήριο, για ένα τεράστιο αναπτυξιακό έργο, το οποίο συνέχιζε η κυβέρνηση η οποία αποπειράθηκε να τον παραπέμψει! Ακόμη και το 1966-67, η έλλειψη της θεμελιώδους προϋπόθεσης (η δυνατότητα συνταγματικής μεταρρύθμισης) τον ώθησε να απορρίψει προτάσεις του βασιλιά Κωνσταντίνου αλλά και πολιτικών δυνάμεων (ΕΡΕ, «αποστάτες», Σπ. Μαρκεζίνης) να επανέλθει στην Ελλάδα και να αναλάβει την πρωθυπουργία: «υπό τας συνθήκας αυτάς [δηλαδή χωρίς θεσμική αναμόρφωση], και εάν εκέρδιζα τας εκλογάς, όπως με διαβεβαίουν, μετά εξάμηνον θα ευρισκόμουν εις την ανάγκην να φύγω και πάλιν από την πολιτικήν ή να καταφύγω σε κάποιο είδος εκτροπής».

Χούντα και αστικός πολιτικός κόσμος

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/910457/article/epikairothta/ellada/xoynta-kai-astikos-politikos-kosmos

*Από αριστερά, ο δικηγόρος Γεώργιος Β. Μαγκάκης, Γεώργιος Μαύρος, Παναγιώτης Κανελλόπουλος και Παναγής Παπαληγούρας 
στη δίκη της «Δημοκρατικής Αμυνας».

Γράφει ο κ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ*

Το πραξικόπημα του 1967 αποτελεί μια ιδιαιτερότητα της μακράς ιστορίας των στρατιωτικών επεμβάσεων στην Ελλάδα. Και τούτο γιατί για πρώτη φορά, μετά τη δικτατορία του Πάγκαλου το 1925, μέρος του στρατεύματος κατέλαβε την εξουσία όχι για να την παραδώσει στη συνέχεια σε μία από τις αντιμαχόμενες πολιτικές μερίδες, αλλά προκειμένου να την ασκήσει το ίδιο. Ποιες όμως ήταν οι ρίζες και οι εκφάνσεις της στάσης που κράτησαν οι δικτάτορες έναντι του πολιτικού κόσμου της χώρας κατά την περίοδο της παντοδυναμίας τους;

Η ακριβής επιρροή της μεταξικής δικτατορίας στους Απριλιανούς παραμένει ως σήμερα ένα αντικείμενο που χρήζει μεγαλύτερης διερεύνησης. Πιθανότατα, πάντως, η επίδραση της 4ης Αυγούστου δεν ήταν ασήμαντη στην αρνητική στάση των νεαρών τότε αξιωματικών προς τα πολιτικά κόμματα, καθώς το αυταρχικό καθεστώς συνοδεύθηκε από την παύση ανάμειξης των ενόπλων δυνάμεων στην πολιτική μετά τα αλλεπάλληλα κινήματα του μεσοπολέμου.

Αντιπολίτευση, αντίσταση και διώξεις

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/909478/article/epikairothta/ellada/antipoliteysh-antistash-kai-diw3eis

*Χιλιάδες άτομα εκτοπίστηκαν στην ακατοίκητη Γυάρο των Κυκλάδων κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας, όπου διέμεναν υπό άθλιες συνθήκες σε παροπλισμένες εγκαταστάσεις.

*Η καταστολή των πολιτικών δυνάμεων

και οι δίκες στα στρατοδικεία

κατά τον πρώτο χρόνο της Δικτατορίας

Του κ. ΜΙΧΑΛΗ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑ*

Η Γυάρος είναι ένα μικρό ακατοίκητο νησί των Κυκλάδων. Κατά την περίοδο της ρωμαϊκής κατάκτησης χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας. Το ίδιο και κατά τη σύγχρονη εποχή, μετά τον Εμφύλιο και κατά τη συνέχειά του, δηλαδή κατά τη Δικτατορία που προέκυψε από το στρατιωτικό πραξικόπημα τη νύχτα της 21ης Απριλίου 1967.

Τη νύχτα εκείνη, από τις 2.05 που βγήκαν τα τανκς στους δρόμους του κέντρου των Αθηνών και μέχρι τις 5 το πρωί οι ομάδες συλλήψεων των πραξικοπηματιών, σε συνεργασία με τη Χωροφυλακή και την Αστυνομία, είχαν περίπου ολοκληρώσει τη σύλληψη των 6.135 πολιτών που προέβλεπε το σχέδιο «Ιέραξ ΙΙ», παραλλαγή και επέκταση του σχεδίου «Προμηθεύς». Η νομική βάση των ενεργειών υπήρχε τύποις και δυνάμει στη νομοθεσία της περιόδου του Εμφυλίου, τα κατάλοιπα της οποίας, παρά την- αρχής γενομένης από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή- σταδιακή άρση των συνεπειών, εξακολουθούσαν να υπάρχουν, διά παν ενδεχόμενον.

Το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967

 ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/908384/article/epikairothta/ellada/to-pra3ikophma-ths-21hs-aprilioy

*21η Απριλίου 1967: Τεθωρακισμένα έξω από τη Βουλή.

Γράφει ο κ. ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ

Τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου δύο συνταγματάρχες (Γεώργιος Παπαδόπουλος, Νικόλαος Μακαρέζος) και ένας ταξίαρχος (Στυλιανός Παττακός) έκαναν ένα πραξικόπημα. Έχουν από τότε περάσει πενήντα χρόνια και τα ιστορικά ερωτήματα βρίσκουν τις απαντήσεις τους.

Οι τρεις πραξικοπηματίες ήταν οι «τεχνικοί» στους οποίους είχε ανατεθεί η επεξεργασία σχεδίων πολιτικής εκτροπής για παν ενδεχόμενο. Παρόμοια σχέδια υπήρχαν στο Πεντάγωνο και στην ΚΥΠ κατά τη μεταπολεμική περίοδο. Οι Παπαδόπουλος και Μακαρέζος ήταν οι επιτελικοί εγκέφαλοι του βαθέος κράτους. Ο Παττακός ήταν ο εκτελεστικός βραχίονας, καθώς ήλεγχε τα τανκς στο στρατόπεδο στο Γουδί.

Η κυβέρνηση Κανελλόπουλου, το 1967

*Η κυβέρνηση Κανελλόπουλου. Αποτέλεσε την ύστατη προσπάθεια να αποτραπεί η διατάραξη της δημοκρατικής ομαλότητας, αλλά ανατράπηκε από τους συνταγματάρχες το μοιραίο πρωί της 21ης Απριλίου 1967.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Στις 20 Δεκεμβρίου 1966 ο αρχηγός της ΕΡΕ, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ανακοίνωσε την άρση της εμπιστοσύνης του κόμματός του προς την κυβέρνηση του Στέφανου Στεφανόπουλου, η οποία μοιραία οδηγήθηκε άμεσα σε παραίτηση. Η πρωτοβουλία του Κανελλόπουλου προέκυψε ως αποτέλεσμα της μυστικής συμφωνίας, στην οποία είχε καταλήξει λίγες ημέρες νωρίτερα, κατόπιν μεσολάβησης του βασιλιά Κωνσταντίνου Β΄, με τον ηγέτη της Ένωσης Κέντρου Γεώργιο Παπανδρέου.

Η συμφωνία προέβλεπε τον σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης, η οποία, αφού ψήφιζε εκλογικό νόμο βασιζόμενο στην απλή αναλογική, θα οδηγούσε τη χώρα σε εκλογές το αργότερο μέχρι το τέλος Μαΐου του 1967. Επιπλέον, ο Γ. Παπανδρέου δεσμευόταν ότι εάν στις εκλογές η Ένωση Κέντρου δεν κατόρθωνε να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, δεν θα δεχόταν να στηριχθεί από την ΕΔΑ προκειμένου να σχηματίσει κυβέρνηση.

Εγκαίνια της έκθεσης «Σκοτεινή επταετία, 1967-1974: η δικτατορία των συνταγματαρχών»

*Τανκς στο προαύλιο της Βουλής, στις 21 Απριλίου 1967

     Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, με αφορμή τη συμπλήρωση 40 χρόνων από την αποκατάσταση της δημοκρατίας,  εγκαινιάζει  έκθεση  με τίτλο  «Σκοτεινή επταετία, 1967-1974: η δικτατορία       των συνταγματαρχών»  στον Εκθεσιακό Χώρο του Ιδρύματος (Λεωφόρος Αμαλίας 14), την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2014 και ώρα 19:00.

     Την έκθεση θα εγκαινιάσει ο πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, κ. Ευάγγελος-Βασίλειος Ι. Μεϊμαράκης.

     Ο επισκέπτης της έκθεσης, ενήλικας ή μαθητής, έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ο ίδιος τον τρόπο της περιήγησής του στην έκθεση, παρακολουθώντας την πορεία των γεγονότων μέσα από τη χρονολογική παράταξη των τεκμηρίων, αλλά και πραγματοποιώντας τη δική του έρευνα και αναζητώντας περισσότερες πληροφορίες στο αρχειακό υλικό που είναι διαθέσιμο σε ειδικά διαμορφωμένες θέσεις εργασίας.