1948: Αιματοβαμμένη χρονιά, με την ανταρσία, αλλά και ελπίδες με αμερικανική βοήθεια

*Μάχες και ερείπια παντού.

*Έτσι χάθηκε η Βόρεια Ήπειρος

*Η απαγωγή του Κουτσοπέταλου

*Η χούντα του Μάρκου

Οι δολοφονίες Λαδά και Πολκ

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Τον Ιανουάριο του 1948, και ενώ είχαμε κορύφωση της κομμουνιστικής ανταρσίας στην Ελλάδα, άρχισε η έντονη παράδοση αμερικανικού πολεμικού υλικού στην μαχόμενη χώρα μας, βάσει του δόγματος Τρούμαν. Το ΚΚΕ, βλέποντας την σταδιακή ανατροπή των ένοπλων σχεδίων του, άρχισε να σκέφτεται τις μαζικές εκδηλώσεις αντιπερισπασμού μέσα στις πόλεις και τα χωριά, αλλά γρήγορα αποδείχτηκαν ανέφικτες αυτές οι σκέψεις, γιατί το κράτος αμυνόμενο, εκσυγχρόνιζε με ταχύτητα τις αρχές Ασφαλείας.

Το άρθρο αυτό, δεν αποσκοπεί να εξιστορήσει συνολικά όλα τα γεγονότα του 1948 και τις παραμέτρους τους. Αποσκοπεί όμως να προβάλει κάποια νέα στοιχεία, που προκύπτουν από το άνοιγμα των Αμερικανικών Εθνικών Αρχείων. 

               Η χρονιά εκείνη ξεκίνησε με καλούς οιωνούς, καθώς ο στρατός κατόρθωσε να εκδιώξει τους αντάρτες από την Κόνιτσα, που την κατείχαν επί σχεδόν οκτώ μέρες. Η νίκη αυτή είχε μεγάλη σημασία, γιατί η κατάληψη μιας έστω μικρής πόλης έδινε αξία στην ιδέα, ότι η κυβέρνηση του βουνού, θα αποκτούσε μια έδρα, γεγονός που θα προσέδιδε κάποια αξία στην σκιώδη υπόσταση μιας κυβέρνησης, που δεν αναγνώριζαν ούτε οι φίλοι και σύμμαχοι των ανταρτών, δηλαδή τα κομμουνιστικά κράτη. Επρόκειτο δηλαδή για στρατιωτική και διπλωματική ήττα τους. Και με τεράστιο τίμημα σε αίμα. Ο στρατός είχε στην Κόνιτσα 8 αξιωματικούς νεκρούς και 51 οπλίτες. Τραυματίσθηκαν 27 αξιωματικοί και 193 οπλίτες. Υπήρχαν και 70 αγνοούμενοι. Οι αντάρτες είχαν 500 νεκρούς, 1500 τραυματίες και 100 αιχμάλωτους, κατά τα δημοσιεύματα των ημερών.

               Οι μάχες συνεχίζονταν σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Οι υπηρεσίες του στρατού σημείωσαν ότι στην πλευρά των ανταρτών παρατηρήθηκε η χρήση νέου οπλισμού και κυρίως χρήση ορειβατικών πυροβόλων. Μόνο στη μάχη της Κόνιτσας εντοπίσθηκε η χρήση 8 ορειβατικών σωλήνων, στους οποίους φάνηκε να προστέθηκαν άλλοι τέσσερις. Στη Θράκη σημειώθηκε η ύπαρξη 6 σωλήνων ορειβατικού Πυροβολικού. Γενικά αυξήθηκε το είδος των ατομικών όπλων των ανταρτών. Στη Δυτική Ελλάδα ο οπλισμός των ανταρτών ήταν κατά 90% συμμαχικής προέλευσης, πράγμα που σήμαινε, ότι ήταν κατοχικός οπλισμός.

Ρίμινι: το ξεχασμένο έπος στην Ιταλία

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  https://www.kathimerini.gr/1043763/gallery/epikairothta/ellada/rimini-to-3exasmeno-epos-sthn-italia

*Σεπτέμβριος 1944. Άνδρες της ΙΙΙ Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας μάχονται στους δρόμους του κατεστραμμένου Ρίμινι. Η πόλη παραδόθηκε άνευ όρων στις 21 του μηνός στο ΙΙ Τάγμα Πεζικού. Οι συνολικές απώλειες για τις ελληνικές δυνάμεις ανήλθαν σε 116 νεκρούς και 316 τραυματίες.

Γράφει η κ. ΜΑΡΙΝΑ ΠΕΤΡΑΚΗ*

Έχουν περάσει εβδομήντα πέντε χρόνια από τότε που ένα μικρό ελληνικό εκστρατευτικό σώμα η ΙΙΙ Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία (ΕΟΤ) είχε καθοριστική συμβολή στην προσπάθεια των συμμάχων στην απώθηση των Γερμανών από την ιταλική χερσόνησο κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η ιταλική πόλη του Ρίμινι κατελήφθη από τους Ελληνες μαχητές έπειτα από σκληρές μάχες με τις δυνάμεις του Άξονα και η ελληνική σημαία κυμάτισε στο δημαρχείο της πόλης. Η κατάληψη του Ρίμινι δεν απετέλεσε μόνο το έπαθλο του δεκαπενθήμερου σκληρού και αιματηρού αγώνα της Ταξιαρχίας, αλλά επανέφερε την Ελλάδα, δύο χρόνια μετά τη μάχη του (Ελ) Αλαμέιν, στο συμμαχικό στρατόπεδο εξασφαλίζοντάς της το αναγκαίο περιθώριο για την προβολή των θέσεών της και τη διεκδίκηση απαράγραπτων εδαφικών απαιτήσεων στο συνέδριο της ειρήνης που θα ακολουθούσε.

Ο Τσακαλώτος και ο διάβολος της Ιστορίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/991045/opinion/epikairothta/politikh/o-tsakalwtos-kai-o-diavolos-ths-istorias

 *Ελευθέριος Βενιζέλος και Ιωάννης Μεταξάς: Οι πρωταγωνιστές.

Του κ. Αντώνη Κλάψη*

Σ​​υχνά, στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν την επιχειρηματολογία τους ή απλώς να διανθίσουν τον λόγο τους, οι πολιτικοί επικαλούνται ρήσεις ιστορικών προσώπων. Την τακτική αυτή ακολούθησε την περασμένη Πέμπτη από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Ως φορέας ενός ιστορικού επωνύμου, ο κ. Τσακαλώτος θα έπρεπε να είναι προσεκτικότερος όταν προχωρεί σε ιστορικές αναδρομές. Κατά τη διάρκεια ομιλίας του, ο κ. Τσακαλώτος ανέφερε ότι εν μέσω της Μικρασιατικής («Μικρασιάτικης» κατά τον τονισμό του) Εκστρατείας, ο Ιωάννης Μεταξάς είχε δηλώσει πως προτιμούσε «να υπάγη ο τόπος μας εις τον διάβολον, διά να μη έλθη ο Βενιζέλος». Η εν λόγω ρήση, πρόσθεσε ο κ. Τσακαλώτος, υπάρχει στο δημοσιευμένο ημερολόγιο του Μεταξά. Ο υπουργός, μάλιστα, προχώρησε σε μια ακροβατική ιστορική γενίκευση, υποστηρίζοντας ότι «πάντα έτσι ήταν η Δεξιά. Να πάει στο διάβολο η χώρα για να βγαίνετε εσείς στην εξουσία. Αυτό αποδεικνύει από το 1920 μέχρι τώρα».

Οι πιο σχολαστικοί θα παρατηρούσαν ότι οι όροι «Δεξιά» και «Κέντρο» για την περιγραφή των αντίστοιχων παρατάξεων δεν χρησιμοποιήθηκαν στην Ελλάδα παρά μόνο μετά το 1945. Επομένως, η χρήση τους για τη δεκαετία του 1920 είναι πρωθύστερη, καθώς τότε η αναφορά γινόταν σε «αντιβενιζελικούς» και «βενιζελικούς». Ακόμα κι έτσι, πάντως, η ουσία του επιχειρήματος του κ. Τσακαλώτου ίσως να μπορούσε να σταθεί, εάν, με την αποστροφή του, δεν παραποιούσε– ασφαλώς ακούσια, αλλά οπωσδήποτε βάναυσα– την ιστορική αλήθεια.

1948: ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΒΙΤΣΙ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ

*Πορεία του στρατού προς τα πεδία των μαχών

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α.  Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Στις 16 Ιουνίου 1948 άρχισαν επιχειρήσεις με τον κωδικό τίτλο «ΚΟΡΩΝΙΣ» για την κατάληψη και εκκαθάριση του ορεινού όγκου του Γράμμου, μιας φύσει ισχυράς τοποθεσίας, που είχε ενισχυθεί με ενεργητικά και παθητικά έργα, ναρκοπέδια και ναρκοθετήσεις προσβάσεων από τους αντάρτες.

Τη νύκτα της 19ης προς 20η Αυγούστου το μεγαλύτερο μέρος των ανταρτικών δυνάμεων διέρρευσε μέσου των διαδρόμων Σλήμνιτσα- Μπέλτσα και Μονόπυλο- Γκίνοβα προς τα Δυτικά υψώματα του ορεινού όγκου Βίτσι, παρότι ο Διοικητής του Β΄ Σώματος Στρατού με ειδική αναφορά είχε επισημάνει τη δυνατότητα αυτή και είχε ζητήσει από το Γενικό Επιτελείο Στρατού ενισχύσεις για έλεγχο των περιοχών αυτών, οι οποίες και δεν του είχαν διατεθεί.

Μέση Ανατολή- Βόρ. Αφρική- Αιγαίο- Ιταλία το 1941-45

 

*Τάφοι Ελλήνων μαχητών στο Ελ Αλαμέϊν

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

  

Την κατάληψη της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα την άνοιξη του 1941, ακολούθησε η διαφυγή στην Αίγυπτο της Ελληνικής πολιτικής ηγεσίας, του Στόλου και πολλών Αξιωματικών και Οπλιτών.

Εκεί με τη βοήθεια του παροικιακού ελληνισμού της Μέσης Ανατολής και των Βρετανών, άρχισε η συγκρότηση των Ενόπλων Δυνάμεων για τη συνέχιση του αγώνα στο πλευρό των Συμμάχων. Πυρήνας για τη συγκρότηση του πρώτου Σχηματισμού, της Ιης Ελληνικής Ταξιαρχίας, τον Ιούνιο του 1941 ήταν η φάλαγγα των Ελλήνων Αιγύπτου και η δύναμη δύο περίπου Ταγμάτων της Ταξιαρχίας Έβρου, που είχαν διαφύγει μέσω Τουρκίας στην Αίγυπτο. Σταδιακά και ανάλογα με την άφιξη Αξιωματικών και Οπλιτών από την Ελλάδα και με την πρόοδο της επιστράτευσης Ελλήνων της Μέσης Ανατολής προχώρησε η συγκρότηση και άλλων Μονάδων.

Από τη Μέση Ανατολή σε Ρίμινι και Αθήνα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  

 http://www.kathimerini.gr/795483/gallery/epikairothta/ellada/apo-th-mesh-anatolh-se-rimini-kai-a8hna

*Άνδρες της III Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας στη Βόρειο Αφρική, την περίοδο 1941-1944. Εκπαιδεύθηκαν σε συνθήκες μεγάλης απαιτητικότητας και πολέμησαν σε σκληρά μέτωπα (φωτ.: ΓΑΚ - Γενική Γραμματεία Τύπου & Πληροφοριών).

Γράφει ο κ. ΤΑΣΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ*

          Η Ταξιαρχία συγκροτήθηκε το καλοκαίρι του 1944 μετά τα κινήματα που πραγματοποιήθηκαν στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις της Μέσης Ανατολής και μετά το Συνέδριο του Λιβάνου που ακολούθησε. Ήταν μια «ασφαλής» πολιτικά μονάδα, στήριγμα για την εξόριστη Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας κατά την επιστροφή της στην Ελλάδα.

          Η δημιουργία της άρχισε τον Ιούνιο έξω από τη Βηρυτό υπό την εποπτεία της ΙΧ Βρετανικής Στρατιάς και επικεφαλής τέθηκε ο συνταγματάρχης Πεζικού Θρασύβουλος Τσακαλώτος (1897-1989). Τελικός στόχος ήταν η αποστολή της μονάδας στο μέτωπο της Ιταλίας στο πλευρό των άλλων συμμαχικών δυνάμεων έτσι ώστε να λάβουν μέρος και ελληνικές δυνάμεις στην τελική προσπάθεια των συμμάχων, στοιχείο καθοριστικό για τη μεταπολεμική θέση της χώρας στο στρατόπεδο των νικητών. Επρόκειτο επί της ουσίας για ένα μικρό ελληνικό εκστρατευτικό σώμα ειδικής σύνθεσης όπου έφτασε να αποτελείται από 3.500 αξιωματικούς και οπλίτες και «προικίστηκε» με σύγχρονα μέσα πολέμου για την εποχή εκείνη.

           Η εκπαίδευση της μονάδας έγινε σε πραγματικά ορεινές σκληρές συνθήκες σε περιοχή του Λιβάνου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν άγνωστες έως τότε συνθήκες για τους Ελληνες αξιωματικούς, όπως αυτές των γερμανικών αμυντικών γραμμών και των θωρακισμένων οχυρώσεων στο μέτωπο της Ιταλίας.