Τα άγνωστα παρασκήνια της κυβέρνησης Πλαστήρα του 1950

*Πλαστήρας και Παπανδρέου σε γιορτή της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής στου Γουδή. 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

Η κυβέρνηση Νικολάου Πλαστήρα (από τον Απρίλιο έως τον Αύγουστο του 1950), σχηματίστηκε όταν η κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου δεν κατόρθωσε να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή. Την νέα κυβέρνηση Πλαστήρα, που ήταν αρχηγός του κόμματος της ΕΠΕΚ, στήριξαν τα κεντρώα κόμματα των Φιλελευθέρων και το Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό, τα οποία μάλιστα πήραν και τα αναλογούντα προς την εκλογική τους δύναμη, υπουργεία.

Ο πρωθυπουργός στις προγραμματικές του δηλώσεις είχε υπογραμμίσει τον ειρηνικό και ενωτικό χαρακτήρα της κυβέρνησής του και την προσπάθεια του να επουλωθούν οι πληγές που είχε ανοίξει ο ανταρτοπόλεμος.

«Η Κυβέρνησις του Κέντρου της οποίας προΐσταμαι θα εκπληρώσει όλας της τας υποσχέσεις με σταθερότητα αλλά και με γοργόν ρυθμόν. Και μεταξύ αυτών πρώτην θέσιν κατέχει εις την εκτίμησιν και εμού και των συνεργατών μου η ειρήνευσις των Ελλήνων…. Οι πολίται όλων των αποχρώσεων καλούνται να εμπιστευθούν εις το κράτος, την ασφάλειάν των και την αποκατάστασιν του δικαίου όπου χρειάζεται. Εν τη εφαρμογή της πολιτικής Λήθης η Κυβέρνησις απεφάσισεν ήδη να καταργήση την Μακρόνησον ως στρατόπεδον πολιτικών κρατουμένων ….. Καλώ ολόκληρον τον ελληνικόν λαόν εις συναγερμόν ημερώσεως , εργασίας και χαράς….».

Ο θάνατος του Σοφοκλή Βενιζέλου, το 1964

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/864274/article/epikairothta/ellada/o-8anatos-toy-sofoklh-venizeloy

*Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 1964. Έπειτα από τη νεκρώσιμη ακολουθία στα Χανιά, η σορός του Σοφοκλή Βενιζέλου μεταφέρεται στο Ακρωτήρι για να ταφεί δίπλα στον πατέρα του Ελευθέριο.

Γράφει ο κ. ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ*

«Ως ήρωα πεσόντα επί των επάλξεων της Δημοκρατίας κηδεύει σήμερον ο ελληνικός λαός τον Σοφοκλή Βενιζέλον. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ»

«Ένας γενναίος», «Ελευθερία», 9 Φεβρουαρίου 1964

Στη μελέτη της κρίσιμης και ιδιαίτερα φορτισμένης δεκαετίας του 1960 ένα από τα σταθερά αναπάντητα ερωτήματα αφορά στην τύχη της κυβέρνησης της Ένωσης Κέντρου–και κατ’ επέκταση της ίδιας της χώρας– εάν δεν είχε προηγηθεί η αιφνίδια απώλεια του Σοφοκλή Βενιζέλου, λίγες μόνον ημέρες προ των εκλογών του 1964.

Ο γιος του ιστορικού ηγέτη Ελευθερίου Βενιζέλου, είχε ήδη από τη δεκαετία του 1940 προβεί σε κομβικής σημασίας παρεμβάσεις– κυρίως στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής– που αναγνωρίζονταν ακόμη και από πολιτικούς του αντιπάλους. Ως πρωθυπουργός ή υπουργός Εξωτερικών κατά την πρώτη μεταπολεμική περίοδο, ο Βενιζέλος συνέδεσε το όνομά του με την ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ στις αρχές της δεκαετίας του 1950, την ανάληψη πρωτοβουλιών στο επίπεδο της εξομάλυνσης των σχέσεων με γειτονικά κράτη και– κυρίως– το σταθερό του ενδιαφέρον για το Κυπριακό ζήτημα. Παράλληλα, όμως, η δεκαετία του 1950 για τον πολιτικό χώρο του Κέντρου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μία εποχή μετάβασης, με έντονες συγκρούσεις και συνεχείς διασπάσεις, αλλά και μία περίοδος διαρκών ζυμώσεων, βασικός συντελεστής των οποίων υπήρξε ο Κρητικός πολιτικός. Ο ρόλος του, άλλοτε ως εγγυητή της ενότητας και άλλοτε ως σημείου αναφοράς των φυγόκεντρων τάσεων που ανέκαθεν χαρακτήριζαν τον χώρο του Κέντρου, υπήρξε κατά τα χρόνια που προηγήθηκαν της δημιουργίας της Ένωσης Κέντρου το 1961, καταλυτικός.

Ο Σοφοκλής Βενιζέλος στη Μόσχα, το 1960

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/823278/article/epikairothta/ellada/o-sofoklhs-venizelos-sth-mosxa

*Ο Σοφοκλής Βενιζέλος (στη μέση αριστερά) και ο Σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ (στη μέση δεξιά) κατά τη συνάντησή τους στην Κριμαία.

Γράφει ο κ. ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ*

                Η επίσκεψη του αρχηγού των Φιλελευθέρων Σοφοκλή Βενιζέλου στη Σοβιετική Ένωση, τον Ιούνιο του 1960, εντασσόταν σε αλληλοσυμπληρούμενες ροπές της διεθνούς και της ελληνικής πολιτικής. Η αναζήτηση της ύφεσης στις σχέσεις των δύο συνασπισμών που αναμετρούνταν στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι στη στρατηγική εξίσωση συνυπολογίζονταν και τα πυρηνικά οπλοστάσια των Υπερδυνάμεων και της Βρετανίας, συνιστούσε προτεραιότητα των εμπλεκομένων κυβερνήσεων.

                Ήδη το 1959 ο συντηρητικός πρωθυπουργός της Βρετανίας και αναμφισβήτητα ατλαντιστής Harold Macmillan επισκεπτόταν τη Μόσχα σε αναζήτηση σημείων προσέγγισης με τη Σοβιετική ηγεσία.

Το πρόβλημα της κεντρώας ενότητας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/784813/article/epikairothta/ellada/to-provlhma-ths-kentrwas-enothtas

                Ο Γεώργιος Παπανδρέου  (αριστερά) και  ο Σοφοκλής Βενιζέλος, κορυφαίοι πολιτικοί και ικανοί ηγέτες, δεν μπόρεσαν πάντως  να σφυρηλατήσουν την κεντρώα ενότητα, η έλλειψη της οποίας είχε γίνει επώδυνα εμφανής κατά  τις κυβερνητικές  του θητείες το 1950-52 και στην περίοδο 1953-61. Το Κόμμα Φιλελευθέρων, που διασπάστηκε το 1955, επανενοποιήθηκε  το 1957 και ξαναδιασπάστηκε μετά την εκλογική συντριβή του 1958, δεν μπόρεσε,  να αρθρώσει  μια συνολική εναλλακτική πρόταση προς την ΕΡΕ  του Κ. Καραμανλή.

Γράφει ο κ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ*

                Στις εκλογές του 1956 η συμμαχία Κέντρου και Αριστεράς, με την επωνυμία «Δημοκρατική Ένωσις», παρά το 48,15% που συγκέντρωσε δεν κατόρθωσε να αποσπάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, κι ενώ η Ελλάδα ζούσε στον αστερισμό του Κυπριακού, οι εξελίξεις στον πολιτικό χώρο του Κέντρου παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

                Την επαύριον των εκλογών η «Δημοκρατική Ένωσις» αυτοδιαλύθηκε. Κι αν η απομάκρυνση από την ΕΔΑ ήταν αναμενόμενη, το ότι οι κεντρώες δυνάμεις απέφυγαν να επιχειρήσουν την επανασυγκόλλησή τους δείχνει τα αδιέξοδα αυτού του πολιτικού χώρου. Στο προσκήνιο παρέμεναν οι παρουσίες του Σοφοκλή Βενιζέλου και του Γεωργίου Παπανδρέου.

Η Συμφωνία της Άγκυρας, το 1953

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_2_25/08/2013_531154

*Ο Τύπος αναγγέλλει την υπογραφή του τριμερούς συμφώνου στην Άγκυρα ("Ελευθερία")

*Ελλάδα, Τουρκία και Γιουγκοσλαβία

υπέγραψαν συνθήκες φιλίας
και συνεργασίας, που απεδείχθησαν

θνησιγενείς 60 χρόνια πριν

Της Δώρας Γκότα-Σμυρνιούδη*

          Τον Φεβρουάριο του 1953 έκπληκτη η διεθνής κοινότητα παρακολουθούσε τις διπλωματικές επαφές μεταξύ της κομμουνιστικής Γιουγκοσλαβίας του Τίτο και δύο μελών του ΝΑΤΟ, της Ελλάδας και της Τουρκίας, για δημιουργία περιφερειακής στρατιωτικής συμμαχίας στα Βαλκάνια.

          Και μπορεί στη σημερινή εποχή, που ο Ψυχρός Πόλεμος έχει λήξει, η προσέγγιση κρατών με διαφορετικό ιδεολογικό υπόβαθρο να μην προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον, το 1953 όμως φάνταζε ως σενάριο επιστημονικής φαντασίας.

          Την εποχή εκείνη η σύγκρουση Ανατολής και Δύσης δεν ήταν μόνο θεωρητική, αφού ο πόλεμος της Κορέας, που είχε ξεσπάσει τον Ιούνιο του 1950 και διαρκούσε ακόμη, με την εμπλοκή πολυεθνικής δύναμης του ΟΗΕ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και κομμουνιστικών κινεζικών στρατευμάτων να αποτελεί την πρώτη μεγάλης εμβέλειας σύρραξη μεταξύ των δύο συνασπισμών.