Η άγνωστη δράση του Ηλία Δεληγιαννάκη στους Βαλκανικούς Πολέμους

*Ο Ηλίας Δεληγιαννάκης (Φωτογραφία από το αρχείο του Ε.Λ.Ι.Α.) 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η συμβολή των Κρητών εθελοντών στη διεξαγωγή των Βαλκανικών Πολέμων 1912-13, υπήρξε πολύ σημαντική. Η συμμετοχή τους στην μεγάλη εθνική εξόρμηση εκείνων των ετών είναι μια παράμετρος, που συνήθως την αγνοούμε αν και η αποφασιστική συμβολή των Κρητών με την εγνωσμένη μαχητικότητά τους και τη γενναιότητά τους, συνετέλεσε στην εξασφάλιση της νίκης σε πολλά μέτωπα. Αξίζει κατά συνέπεια η μελέτη, η διερεύνηση και η ανάδειξη αυτής της συμβολής.

Μια από τις περιπτώσεις των Κρητών εθελοντών, είναι και η περίπτωση των αδελφών Μάρκου, Κανάκη και Ηλία Δεληγιαννάκη από την Αργυρούπολη Ρεθύμνης και ιδιαιτέρως του Ηλία Δεληγιαννάκη. Ο Ηλίας Ιωάννου Δεληγιαννάκης ή Βασούλης (1877- 1918), γεννήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 1877. Έδρασε στην επανάσταση των Κρητικών στα 1896. Αργότερα πήρε μέρος ως οπλαρχηγός με δικό του σώμα στο Μακεδονικό αγώνα επί τέσσερα χρόνια. Έδρασε στις περιοχές Μονής Παναγίας Σισανίου, Βιτσίου και Καστανοχωρίων, Μεταμορφώσεως Καστοριάς και τέλος δυτικά της Φλώρινας- Κλεισούρας, στο Βίτσι, όπου, μετά τη μάχη στην περιοχή του χωρίου Ποριάς Καστοριάς στις 4 Φεβρουαρίου 1908, έπαθε πνευμονία και αποσύρθηκε. Εξελέγη «τιμής ένεκεν» βουλευτής Ρεθύμνης, στο καθεστώς της Κρητικής Πολιτείας, για να σταλεί στην Ελληνική Βουλή, αλλά συνελήφθη και κρατήθηκε με άλλους Κρητικούς βουλευτές σε Αγγλικό πολεμικό στη Σούδα.

Όταν κηρύχθηκε ο πρώτος Βαλκανικός Πόλεμος του 1912, κλήθηκε από το Γενικό Επιτελείο, και απεστάλη στη Μακεδονία ως αρχηγός ανεξαρτήτου σώματος με δική του πολεμική σημαία και αγωνίσθηκε έως ότου απελευθερωθεί η Μακεδονία. Ευτύχησε να είναι το σώμα του, μεταξύ των εθελοντικών σωμάτων που απελευθέρωσαν τη Σιάτιστα, μια ημέρα πριν την απελευθερώσει ο ελληνικός στρατός.

Η Ίδρυση του Ευγενιδείου Πλανηταρίου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/889268/article/epikairothta/ellada/idrysh-toy-eygenideioy-planhtarioy

*Ο πολύ μεγάλης αξίας κεντρικός πλανηταριακός προβολέας «Mark IV» της εταιρείας Zeiss ήταν δωρεά του Νίκου Βερνίκου- Ευγενίδη, που ήταν βαφτισιμιός και διάδοχος του Ευγενίδη, και μετά το 1981 ο πρώτος πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος μέχρι τον θάνατό του το 2000.

Σημείωση για τους αναγνώστες: 

Ο εθνικός ευεργέτης Ευγένιος Ευγενίδης, γεννήθηκε στο Διδυμότειχο του Έβρου, 

το 1882 και πέθανε το 1954 

στο Μοντρέ στην Ελβετία.

Γράφει ο κ. ΔΙΟΝΥΣΗΣ Π. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ*

Λίγα μέτρα μακριά από την πολύβουη Λεωφόρο Συγγρού οι θεατές του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου παρακολουθούν ένα πραγματικά συναρπαστικό υπερθέαμα να εκτυλίσσεται μπροστά στα έκθαμβα μάτια τους.

Ένα δράμα με σκηνικό το Σύμπαν, ηθοποιούς τα φαινόμενα του ουρανού και πλοκή την ιστορία της φύσης. Ένα δράμα, που καμιά περιγραφή, όσο γλαφυρή κι αν είναι, δεν μπορεί να αποδώσει πλήρως. Ένα ταξίδι στη γνώση, που δεν τελειώνει στις εντυπωσιακές προβολές του Πλανηταρίου, αλλά συνεχίζεται και στους άλλους χώρους του κτιριακού συγκροτήματος, όπως είναι η ξεχωριστή Διαδραστική Έκθεση Επιστήμης και Τεχνολογίας, που προσκαλεί τους μικρούς «εξερευνητές» σε έναν περίπατο- έκπληξη. Πρόκειται για ένα ευέλικτο διεπιστημονικό κέντρο με σημαντική αποστολή τη διάχυση των επιτευγμάτων της επιστήμης στο ευρύ κοινό με έναν απλό και κατανοητό τρόπο και να το διαφωτίσει σχετικά με τη φύση της επιστημονικής έρευνας.

«Το Βήμα», η πολιτική και ο πολιτισμός

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=853205

*Το κτίριο στη Χρήστου Λαδά 3, όπου στεγάζονταν τα γραφεία του «Ελευθέρου Βήματος».

Γράφει ο κ. Νίκος Μπακουνάκης

Την Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 1922 κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο της εφημερίδας «Ελεύθερον Βήμα», που προσδιοριζόταν ως «μεγάλη καθημερινή πολιτική και οικονομική εφημερίς», για να εκφράσει τις ιδέες και το πρόγραμμα του Κόμματος των Φιλελευθέρων και του Ελευθερίου Βενιζέλου. Έβαζε ταυτόχρονα τα θεμέλια, κυρίως με την εσωτερική του οργάνωση και τον τρόπο παραγωγής του δημοσιογραφικού περιεχομένου του, για τη δημιουργία ενός σύγχρονου εκδοτικού οργανισμού.

Η εφημερίδα εξελίσσεται σ' έναν φιλελεύθερο θεσμό, μέσα από τον οποίο μπορούμε να παρακολουθήσουμε τη γέννηση και την ανάπτυξη μιας εθνικής κουλτούρας Μέσων. Γιατί με το «Ελεύθερον Βήμα» αλλάζει στην Ελλάδα το δημοσιογραφικό παράδειγμα: από ένα μοντέλο απόψεων και μικροπολιτικής σ' ένα μοντέλο ειδήσεων όπου οι θέσεις και οι ιδέες έχουν βαρύνοντα ρόλο.

Αυτά τα χαρακτηριστικά αναπτύσσονται και παγιώνονται μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το πρώτο ελεύθερο μεταπολεμικό φύλλο του «Βήματος», όπως είναι πλέον ο τίτλος της εφημερίδας, κυκλοφορεί στις 12 Μαΐου 1945. Το δεύτερο μεταπολεμικό φύλλο, στις 13 Μαΐου 1945, έχει τίτλο στο κύριο άρθρο του «Να εναρμονίσωμεν την πορείαν μας με τους ρυθμούς των ελευθέρων λαών». Ήταν η δήλωση μιας θέσης για το πού ανήκει η Ελλάδα και ταυτόχρονα η εκδήλωση μιας πολιτικής και κοινωνικής εξωστρέφειας.

Στη Σμύρνη, εννέα χρόνια μετά την καταστροφή

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/888041/article/politismos/vivlio/sth-smyrnh-ennea-xronia-meta-thn-katastrofh

*Η κεντρική λεωφόρος Κεμάλ Ατατούρκ της Σμύρνης σε φωτογραφία του 1931 από τον Χάρη Ιωνικό, αμέσως μετά τη διάνοιξή της «επί των ερειπίων». Είναι λες και η Καταστροφή του ’22 να είχε συμβεί την προηγούμενη χρονιά, όχι εννέα χρόνια πριν.

Γράφει η κ. ΓΙΩΤΑ ΜΥΡΤΣΙΩΤΗ

      «Φθάνω από την Κωνσταντινούπολη με το τραίνο... Έξω από τον σταθμόν Μπασμά Χανέ άλλοτε εβομβούσεν η ζωή. Αριστερά εξετείνετο η τουρκική συνοικία. Δεξιά μου η αρμενική, που διεσχίζετο από τον δρόμο που ελέγετο “το Φαρδύ της Αρμενίας”…  Ανάμεσα από τα ερείπια προσπαθώ να μαντεύσω πού ήτο ο ναός του Αγίου Στεφάνου. Δεν το κατορθώνω. […] …Πλανάται νεκρική σιγή και μόνο οι φωνές από ρακοσυλλέκτες και καραγωγείς που μεταφέρουν μάρμαρα από τα σπίτια και τις εκκλησίες ακούγονται… και κάνουν ακόμη πιο μακάβρια τη σιγή, εκεί όπου γενιές επί γενιών είχαν εργασθεί για να φτιάξουν μια πόλη εύθυμη, γελαστή και δραστήρια»…

Όσα χρόνια κι αν περάσουν, κάθε νέο στοιχείο για τη Σμύρνη είναι αδύνατον να μη προκαλέσει την αναπόληση της ευημερούσας πολιτείας του ελληνισμού και της Ορθοδοξίας που χάθηκε τελεσίδικα ως η τραγικότερη ίσως συνέπεια της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Επιζώντες πρόσφυγες δεν υπάρχουν πια, η «πραγματική Σμύρνη έχει γίνει μια νοερή πολιτεία», όπως σημειώνει ο Άγγλος μελετητής της ελληνικής λογοτεχνίας Πίτερ Μάκριτζ, «το σημερινό τουρκικό Ιζμίρ δεν είναι η ίδια πόλη». Παρ’ όλα αυτά η Σμύρνη κατέχει ιδιαίτερη θέση στο συλλογικό μας υποσυνείδητο και οι νέες μαρτυρίες όπως η παραπάνω ενός παλιού Σμυρνιού όχι μόνο συγκινούν αλλά προσθέτουν πολύτιμες πληροφορίες στις μελέτες μιας νέας γενιάς ερευνητών Τούρκων, Ελλήνων και Ευρωπαίων.

14/11/1920: Η ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΔΡΑΜΑΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ

*Η Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών, 

δεν ήταν αρκετή για να κερδίσει τις εκλογές ο Ελ. Βενιζέλος 

 Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

 Στις 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920 υπογράφηκε η Συνθήκη των Σεβρών, η οποία δημιουργούσε τη Μεγάλη Ελλάδα των δύο ηπείρων, της Ευρώπης και της Ασίας, και των πέντε θαλασσών, του Εύξεινου Πόντου, της Προποντίδας, του Αιγαίου Πελάγους, του Κρητικού Πελάγους και του Ιονίου Πελάγους, και υλοποιούσε το όνειρο της Μεγάλης Ιδέας.

Σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης των Σεβρών, μιας θνησιγενούς συνθήκης, που όμως τελικά παρέμειναν νεκρό γράμμα και δεν εφαρμόσθηκαν ποτέ, λόγω των μετέπειτα πολιτικών και στρατιωτικών εξελίξεων, η Τουρκία θα διατηρούσε την Κωνσταντινούπολη, αλλά η Ελλάδα θα έφτανε μέχρι τη Τσατάλτζα και θα προσαρτούσε το μεγαλύτερο τμήμα της Ανατολικής Θράκης, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής ακτής του Ελλησπόντου. Την Κωνσταντινούπολη και την περιοχή των Στενών θα τις διατηρούσαν οι Σύμμαχοι κάτω από τον έλεγχό τους, για την αποτελεσματικότερη προστασία της παγκόσμιας ελευθερίας του εμπορίου. Η Ελλάδα θα διατηρούσε για 5 χρόνια την κατοχή και τη διοίκηση της Σμύρνης και της περιοχής της, αλλά ύστερα από την παρέλευση της πενταετίας οι κάτοικοί της θα μπορούσαν να εκφράσουν με δημοψήφισμα πια τη θέλησή τους να ενσωματωθούν στην Ελλάδα ή να παραμείνουν κάτω από την Οθωμανική κυριαρχία. Τέλος η Τουρκία παραχωρούσε στην Ελλάδα όλα τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένων της Ίμβρου και Τενέδου, και της Δωδεκανήσου, εκτός της Ρόδου, που θα παρέμεινε υπό Ιταλική κατοχή.

Στιγμές πατριωτισμού στο Διδυμότειχο, το 1920…

*Πρωτοσέλιδες φωτογραφίες της εφημερίδα "Πατρίς" από τις πατριωτικές εκδηλώσεις στο Διδυμότειχο, το 1920. Η καμινάδα αριστερά ανήκε στο εργοστάσιο Εμμανούλ Δουλά, στα κατοπινά χρόνια μετατράπηκε σε χειρουργική κλινική του χειρουργού και βουλευτή Ιωάννη Τιρρή.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Αλησμόνητες στιγμές πατριωτισμού έζησε το Διδυμότειχο τις μέρες που ακολούθησαν την απελευθέρωσή του από τον Οθωμανικό ζυγό, το Μάιο του 1920. Ειδικότερα τον Ιούνιο του 1920 σημειώθηκαν κατά τα ρεπορτάζ των εφημερίδων εκδηλώσεις, που υποδαύλισαν το πνεύμα φιλοπατρίας των κατοίκων της πόλης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ολόκληρο τον νομό Έβρου είχαν προωθηθεί στρατιωτικές δυνάμεις, που προπαρασκευάζονταν για την απελευθέρωση της Ανατολικής Θράκης. Στο Διδυμότειχο στα μέσα Ιουνίου είχε εγκατασταθεί το στρατηγείο της Μεραρχίας Ξάνθης, την οποία διοικούσε ο στρατηγός Κωνσταντίνος Μαζαράκης.

Η χώρα χρειάζεται σχέδιο για κρίσεις

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/887126/article/politismos/vivlio/h-xwra-xreiazetai-sxedio-gia-kriseis

*Συγκέντρωση Κούρδων υποστηρικτών του Οτσαλάν στην Αθήνα. Οι κρίσεις (εσωτερικής και εξωτερικής προέλευσης) δεν είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο για την Ελλάδα: Ίμια, ναυάγιο του Express Samina, υπόθεση Οτσαλάν, οδός Νιόβης, πυρκαγιές 2007, ταραχές Δεκεμβρίου 2008 κ.ά.

Γράφει ο κ. ΘΑΝΟΣ Π. ΝΤΟΚΟΣ*

Το βιβλίο του Νικόλαου Παπαναστασόπουλου αποτελεί μια σημαντική συνεισφορά στην ούτως ή άλλως αναιμική ελληνική βιβλιογραφία σε θέματα χειρισμού κρίσεων. Εξετάζει θεσμούς και δομές διαχείρισης κρίσεων (αλλά και εξωτερικής πολιτικής) στο διεθνές/παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο και είναι γραμμένο με τρόπο που να αποτελεί ένα χρήσιμο διδακτικό εγχειρίδιο.

Οι κρίσεις (εσωτερικής και εξωτερικής προέλευσης) δεν είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο για την Ελλάδα: Ίμια (όπου γίνεται εκτενής αναφορά στο βιβλίο), ναυάγιο του Express Samina, υπόθεση Οτσαλάν, οδός Νιόβης, πυρκαγιές 2007, ταραχές Δεκεμβρίου 2008, κ.ά. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διαχείριση εκτάκτων καταστάσεων στη χώρα μας δεν έγινε με ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο. Τα αίτια σε γενικές γραμμές γνωστά: έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, περιορισμένη εμπειρία χειριστών, απουσία προεπεξεργασμένων σεναρίων αντίδρασης.

ΠΩΣ ΧΑΘΗΚΕ Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗ. Η ΑΝΑΚΩΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ

*Οι αντιπρόσωποι των Μεγάλων Δυνάμεων στην παραλία των Μουδανιών

      Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Η δυσμενής εξέλιξη των επιχειρήσεων στο Βόρειο τομέα της Γραμμής Άμυνας της Στρατιάς Μικράς Ασίας, στη Ζώνη Ευθύνης του Γ΄ Σώματος Στρατού ακολούθησε εκείνη στον Νότιο τομέα με τη διαπεραίωση του μεγαλύτερου μέρους των δυνάμεων στην Ανατολική Θράκη.

Στις 10 Σεπτεμβρίου 1922, πριν την κήρυξη της Επανάστασης, οι Σύμμαχοι είχαν προβεί σε διακοίνωση προς την Κυβέρνηση της Άγκυρας, η οποία ανακοινώθηκε και στην Αθήνα. Με αυτή πρότειναν τη μεσολάβησή τους για ειρήνευση και ειδικότερα ζητούσαν να συζητηθεί η γραμμή, την οποίαν ενδεχομένως θα ήταν δυνατό να καταλάβουν τα συμπτυσσόμενα Ελληνικά στρατεύματα, πριν από την έναρξη της Συνδιάσκεψης της Ειρήνης.

Στις 18 Σεπτεμβρίου καθορίστηκε ότι η σύμπτυξη των Ελληνικών δυνάμεων θα έφθανε μέχρι τη γραμμή του Έβρου. Συγχρόνως οι Σύμμαχοι ζητούσαν την άμεση αποχώρηση του Τουρκικού Στρατού από την ουδέτερη ζώνη και πρότειναν τη σύγκληση προκαταρκτικής διάσκεψης στα Μουδανιά, για τον καθορισμό των στρατιωτικών λεπτομερειών της συμφωνίας.

Αφοί Λαμπρόπουλοι: Προτεραιότητα έχει ο πελάτης...

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/886062/article/epikairothta/kosmos/proteraiothta-exei-o-pelaths

*Ένα λεύκωμα για την επιχειρηματική ιστορία της οικογένειας Λαμπρόπουλου (1901-1999) έρχεται να μας θυμίσει πως το πολυκατάστημα στα Χαυτεία συνδέθηκε άρρηκτα με τη ζωή της Αθήνας και της ελληνικής οικογένειας.

Γράφει η κ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΠΟΥΡΝΑΡΑ

Νομίζω ότι είναι από τις πρώτες μου παιδικές αναμνήσεις: Η μητέρα μου να με κρατά σφιχτά από το χέρι στις κυλιόμενες σκάλες στου Λαμπρόπουλου. Δεν υπάρχει Αθηναίος- από μια ηλικία και άνω- που να μην έχει προσωπική σύνδεση με το γνωστό πολυκατάστημα.

Όμως η κομψότατη έκδοση του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος Δημητρίου και Μπλανς Λαμπροπούλου για το πολυκατάστημα με τίτλο «Αφοί Λαμπρόπουλοι. Διαλέγοντας πριν από εσάς για εσάς. 1900-1999», με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και κείμενα, δεν έχει στόχο να γαργαλήσει τη νοσταλγία μας. Φιλοδοξεί να διηγηθεί την τέχνη του επιχειρείν στον 20ό αιώνα μέσα από τις τρεις γενιές της ίδιας οικογένειας στην κρίσιμη περίοδο που καλύπτει Α΄ και Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, Μικρασιατική Καταστροφή, Εμφύλιο.

Η Αθήνα και η εμπορική καρδιά εκείνης της εποχής, τα Χαυτεία, είναι ο «σεισμογράφος» όπου καταγράφονται όλα αυτά τα κοσμοϊστορικά γεγονότα. Η αύξηση και μείωση της κατανάλωσης, οι αλλαγές των αγοραστικών συνηθειών, η συμπεριφορά της μεσαίας τάξης, η εικόνα της οικογένειας στην κοινωνία συμβαδίζουν με τη γέννηση, την εξέλιξη και το κλείσιμο του κύκλου ζωής για το πολυκατάστημα που σήμερα έχει την επωνυμία του Notos.

ΠΩΣ ΦΘΑΣΑΜΕ ΣΤΑ ΑΙΜΑΤΗΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ 4ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1944

*Γωνία Πατησίων και Στουρνάρη, δίπλα στο Πολυτεχνείο.

   Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Από την άνοιξη του 1944, μετά από συνεχή και σκληρά πλήγματα, που υπέστησαν οι Γερμανοί σε όλα τα μέτωπα, έγινε φανερό ότι η πλάστιγγα έκλινε οριστικά υπέρ των Συμμάχων και η λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου θα ερχόταν σε σύντομο χρόνο.

Λόγω της βέβαιης και αναμενόμενης αποχώρησης των Γερμανικών στρατευμάτων και της απελευθέρωσης της Ελλάδας, μετά από παρέμβαση της Βρετανίας, κλήθηκε ο Γεώργιος Παπανδρέου στο Κάιρο και την 24η Απριλίου 1944 του ανατέθηκε από το Βασιλέα Γεώργιο Β΄ η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Πράγματι την 26η Απριλίου ο Γεώργιος Παπανδρέου ορκίσθηκε Πρωθυπουργός και στις προγραμματικές δηλώσεις του, μεταξύ των άλλων, υποσχέθηκε τον σχηματισμό Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (Ενώσεως) με τη συμμετοχή όλων των τότε πολιτικών κομμάτων και Εθνικών Aντιστασιακών Οργανώσεων.

Ο Εμφύλιος σε πρώτο πλάνο: Δύο συνέδρια

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ

http://www.tovima.gr/society/article/?aid=847191&wordsinarticle=%CE%95%CE%BC%CF%86%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82

*Τραγούδι στο βουνό από άνδρες και γυναίκες του ΔΣΕ

*Δύο συνέδρια στις αρχές Δεκεμβρίου

από τα ΑΣΚΙ και το Πάντειο Πανεπιστήμιο

για τα γεγονότα

που δίχασαν βαθιά την Ελλάδα

Γράφει ο Θανάσης Καραμπάτσος

Ο «άλλος», «εκείνοι», «αυτοί». Αντωνυμίες που είχαν βαρύ σημασιολογικό περιεχόμενο τις ημέρες διχασμού στην Ελλάδα. Τουλάχιστον τρεις γενιές το ένιωσαν στην καθημερινότητά τους σε μεγάλο μέρος της μεταπολεμικής περιόδου. Το τι συνέβη στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1940 δεν έχει μία, αποδεκτή από όλες τις πλευρές, απάντηση.

Αμέσως μετά τον Εμφύλιο η ιστορία γράφτηκε όπως την έζησαν και τη διαμόρφωσαν οι νικητές. Από τη δεκαετία του 1980 μπήκαν ορμητικά (καθώς και νωρίτερα υπήρχαν) νέα ερμηνευτικά σχήματα, διαφορετικές απόψεις, κυρίως από την πλευρά των ηττημένων, αρχεία και στόματα άνοιξαν και «ξανάγραψαν» την ιστορία εκείνη. Τα γεγονότα είναι αποδεκτά από όλους. Η ερμηνεία είναι το θέμα για όσους σκύβουν στην ταραγμένη εκείνη εποχή που σημάδεψε τη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

Το ζητούμενο είναι η κατανόηση και κατάθεση μιας εκδοχής για όσα συνέβησαν. Η βαριά κληρονομιά της κόκκινης γραμμής που διαίρεσε την κοινωνία.

Αδριανούπολη: Η Ανατολή της Θράκης

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ

http://www.tovima.gr/vimagazino/views/article/?aid=846409

*Η δωδεκάτοξη πέτρινη γέφυρα του Έβρου στην Αδριανούπολη (Edirne στα τουρκικά).

*Η ζωή πέρα από τον Έβρο,

με οδηγό τη μνήμη και σημεία αναφοράς

γνώριμες εικόνες, 

οικείες γεύσεις και αρώματα

Γράφει ο Νίκος Γ. Μαστροπαύλος

Ανατολικά της Θράκης υπάρχει μια άλλη Θράκη. Η Gamze Sarıca, διευθύντρια δημοσίων σχέσεων του τουρκικού Οργανισμού Ανάπτυξης Θράκης (eng.trakyaka.org.tr) που μας φιλοξενεί, ρίχνει νερό στην πόρτα του λεωφορείου που ετοιμάζεται να αναχωρήσει από τη Ραιδεστό για την Πόλη και την επιστροφή μας λέγοντας: «Σαν το νερό φεύγετε και σαν το νερό να ξαναρθείτε».

Είναι συναρπαστικό να ταξιδεύεις σε τόπους που τους κάνει κέφι να σου διηγηθούν την ιστορία τους· όπως η άλλη Θράκη, η Ανατολική. Μεταξύ του Εύξεινου Πόντου και της Θάλασσας του Μαρμαρά, οι αύρες θωπεύουν τις πόλεις, τα χωριά, τους απέραντους κάμπους, τους ποταμούς, τις γέφυρες, τα μνημεία, τα αμπέλια, τις μνήμες. Edirne, Tekirdağ, Çorlu, Kirklareli, Lüleburgaz, αλλά και (επί το ελληνικότερον) Αδριανούπολη, Ραιδεστός, Τυρολόη, Σαράντα Εκκλησιές, Αρκαδιούπολη.

Ο “ΜΑΥΡΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ” ΤΟΥ 1955. Η ΝΕΑ “ΑΛΩΣΗ” ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

*Καταστροφή παντού....

   Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                Τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 1955 με τους βανδαλισμούς των Τούρκων σε βάρος των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης, τα λεγόμενα και “Σεπτεμβριανά”, πέρασαν στις μελανές σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας ως γεγονότα βαρβαρότητας, τυφλού μίσους και πρωτοφανούς αγριότητας των Τούρκων.

Το 1955 ήταν από την αρχή ένας δύσκολος χρόνος για την Ελλάδα με πολλά σημαντικά γεγονότα και εξελίξεις, τα οποία απαιτούσαν δραστηριοποιημένη στο έπακρο εξωτερική πολιτική και ασφαλώς ισχυρή πολιτική κυβέρνηση. Η πραγματικότητα όμως ήταν πολύ διαφορετική για την Ελλάδα, παρά την ισχυρή πλειοψηφία στη Βουλή του κυβερνώντος κόμματος του Ελληνικού Συναγερμού, γιατί ουσιαστικά επικρατούσε ακυβερνησία με τον τότε Πρωθυπουργό Αλέξανδρο Παπάγο να ασθενεί βαρέως.

Τρικούπης, ένας Έλληνας με μεγάλη αυτοπεποίθηση

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/882984/article/politismos/vivlio/trikoyphs-enas-ellhnas-me-megalh-aytopepoi8hsh

*Έκθεση ιστορικών κειμηλίων της οικογενείας Τρικούπη στη Βουλή των Ελλήνων το 2012. Στη φωτογραφία, αντικείμενα του Χαρίλαου Τρικούπη.

ΛΥΝΤΙΑ ΤΡΙΧΑ

Χαρίλαος Τρικούπης, ο πολιτικός του «Τις πταίει;»

και του «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν»

εκδ. Πόλις, 2016, σελ. 598

Γράφει η κ. ΜΑΡΙΑ ΤΟΠΑΛΗ

Λίγες ζωές και προσωπικότητες είναι σε θέση να προκαλέσουν στον σύγχρονο Έλληνα αναγνώστη τόσο έντονη την εντύπωση της συνάφειας με τα μεγάλα ερωτήματα που και σήμερα, ιδίως με τη μορφή δεινών, αφορούν την πορεία του σύγχρονου ελληνισμού όσο εκείνη του Χαρίλαου Τρικούπη (1832-1896). Ποιος δεν συνδέει το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του μεγάλου άνδρα με τη σύγχρονη κρίση χρέους, αλλά και ποιος δεν αναρωτήθηκε, ξανά και ξανά, όλα αυτά τα χρόνια, «Τις πταίει;».

Η νομικός Λύντια Τρίχα, επί δεκαετίες αφιερωμένη στη μελέτη του τρικουπικού αρχείου, εισφέρει με την εκτεταμένη υπό έκδοση ιστορική βιογραφία μιαν εύληπτη οπτική όχι μόνον της ζωής και του έργου του, αλλά και μιας ολόκληρης εποχής, που παραμένει μάλλον υποφωτισμένη στη συλλογική συνείδηση.

Ιουλιανά και αποστασία του 1965

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/883400/article/epikairothta/ellada/ioyliana-kai-apostasia

*Τα Ιουλιανά συνοδεύτηκαν από πρωτόγνωρο κοινωνικό αναβρασμό και λαϊκές κινητοποιήσεις εναντίον της «αποστασίας». Επρόκειτο για ένα εντελώς νέο στοιχείο στην ελληνική πολιτική ζωή, που έμελλε να τη σημαδέψει χρόνια.

*Η παραίτηση του πρωθυπουργού

Γ. Παπανδρέου,

η αποχώρηση 45 βουλευτών

από τη ΕΚ και η εμπλοκή του 

Στέμματος 

Γράφει ο κ. Σωτ. Ριζάς*

          Η πολιτική κρίση του Ιουλίου του 1965 έχει μείνει γνωστή στη συλλογική μνήμη ως τα «Ιουλιανά», αλλά κυρίως σημασιοδοτήθηκε αρνητικά ως η «Αποστασία». Ταυτίζεται με την αποχώρηση από την Ένωση Κέντρου 45 βουλευτών, σε τρεις φάσεις, από τις 15 Ιουλίου έως τις 17 Σεπτεμβρίου, προκειμένου να σχηματιστεί μια νέα κυβέρνηση οριακής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας με την υποστήριξη της συντηρητικής αντιπολίτευσης, Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενωσης (ΕΡΕ) και Προοδευτικών. 

          Το σχήμα αυτό ευνοείτο από το Στέμμα σε αντίθεση με την επιθυμία του αρχηγού της Ένωσης Κέντρου και παραιτηθέντος πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου για διενέργεια νέων εκλογών με στόχο την επίλυση της διαφωνίας Στέμματος και παραιτηθείσας κυβέρνησης. Ο αρχηγός του κράτους διέθετε πράγματι το δικαίωμα κατά το Σύνταγμα του 1952 να διορίζει και να παύει τους υπουργούς αλλά στην άσκηση του προνομίου του δεσμευόταν από την κοινοβουλευτική αρχή, δηλαδή τη δεδηλωμένη πλειοψηφία της Βουλής. Αυτό δεν απέκλειε ασφαλώς την εκδήλωση διαφωνίας με την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Η διαφωνία αυτή όμως μπορούσε να επιλυθεί είτε με συναινετική λύση από την υπάρχουσα Βουλή είτε με προσφυγή στις κάλπες. Η ανάθεση τριών εντολών σχηματισμού κυβέρνησης, παρά τη θέληση του αρχηγού της Ένωσης Κέντρου, συνιστούσε ασφαλώς καταχρηστική άσκηση του συνταγματικού προνομίου του αρχηγού του κράτους και αποσκοπούσε στην αλλοίωση του συσχετισμού των κοινοβουλευτικών δυνάμεων.

Ο πάτερ Γυμνάσιος: Βίος και πολιτεία του

*Ο περίφημος καλόγερος πάτερ Γυμνάσιος

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο καλόγερος που γιάτρευε τον κόσμο με βότανα που μάζευε μόνος του στο βουνό και έφτιαχνε διάφορα ματζούνια με τα οποία γιάτρευε τον κοσμάκη, είναι μια υπαρκτή μυθική μορφή του μεσοπολέμου. Η φήμη του διέτρεξε σχεδόν όλη την Ελλάδα και ο μύθος του διατηρείται ζωντανός ακόμα και στις μέρες μας.

Στα παλαιοβιβλιοπωλεία θα βρείτε ακόμα τις παλαιές εκδόσεις με τις περίφημες 369 συνταγές του, αλλά το βιβλίο δεν το έγραψε αυτός, αφού δεν ήξερε γράμματα! Το βιβλίο το κυκλοφόρησαν διάφοροι, που θέλησαν να εκμεταλλευτούν τη φήμη του.

Στα ραδιόφωνο μπορείτε και σήμερα να ακούσετε το ομώνυμο σατιρικό τραγούδι από τον «Θεσσαλικό Κύκλο» του Γιάννη Μαρκόπουλου σε στίχους Κώστα Βίρβου.

Πρόκειται για τον περίφημο καλόγερο, τον πατέρα Γυμνάσιο τον Λαυριώτη, που αναστάτωσε ολόκληρη την Ελλάδα με τις… βιολογικές θεραπείες που εφάρμοζε.

Κάλβος, λαμπρός λόγιος και ποιητής

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/881954/article/politismos/vivlio/kalvos-lampros-logios-kai-poihths

*Ανδρέας Κάλβος.  (Προσωπογραφία κατ’ εικασία.) Εργο του Παναγιώτη Γράββαλου. 

Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων. Χαρακτικό 49,0x32,3 εκ.

Γράφει ο κ. ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ

Τον Οκτώβριο του 1813 ο Ανδρέας Κάλβος, 21 ετών τότε, έστειλε από τη Φλωρεντία επιστολή- αίτημα στους κυβερνώντες τη Ζάκυνθο- και με σύσταση του Φόσκολο- να του χορηγήσουν υποτροφία ώστε να μπορέσει να επιδοθεί σε συστηματικές σπουδές. Η επιστολή του όχι μόνο δεν έφερε αποτέλεσμα, αλλά έμεινε και αναπάντητη.

Ο Κάλβος έκτοτε συνέχισε ως ένας πτωχός, λαμπρός, αυτοδίδακτος λόγιος, αλλά και ως εκρηκτικός ποιητής. Η αξιοσύνη του ως λογίου αναγνωρίστηκε εμπράκτως και ουσιαστικώς με τη θητεία του (αν και περιπετειώδη) ως καθηγητή στην Ιόνιο Ακαδημία όπου τον προσέλαβε ο ευεργέτης του, φιλέλληνας «αρχιεπιστάτης του εν Κερκύρα Ελληνικού Παμμουσείου», κόμης Γκίλφορντ.

Η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/882322/article/epikairothta/ellada/h-ypo8esh-aspida

*Ο κατηγορούμενος λοχαγός Αρ. Μπουλούκος με τον αδελφό του Διονύσιο και τον συνήγορο υπεράσπισης Ευάγγελο Γιαννόπουλο στη δίκη του ΑΣΠΙΔΑ.Το Στρατοδικείο τον καταδίκασε σε 18 χρόνια κάθειρξη.

Γράφει ο κ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ*

Στην αρκετά μακρά ιστορία των μυστικών οργανώσεων που ταλάνισαν το εσωτερικό του ελληνικού στρατού από το 1909 έως το 1974, μία- αν και έχει περάσει μισός αιώνας από την αποκάλυψή της- εξακολουθεί να καλύπτεται από αχλύ μυστηρίου.

Η οργάνωση ΑΣΠΙΔΑ (Αξιωματικοί Σώσατε Πατρίδα Ιδέα Δημοκρατία Αξιοκρατία) ως τα τέλη της δεκαετίας του 1980 αντιμετωπιζόταν ως απόλυτο ψεύδος, ως μια σκευωρία που άνοιξε τον δρόμο για τη δικτατορία του 1967. Η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη, και το παρόν άρθρο θα επιχειρήσει να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της υπόθεσης αυτής.

O ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΓΕΩΡΓ. ΜΠΑΚΟΣ, ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΜΥΝΑΣ ΣΕ ΚΑΤΟΧΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ

*Ο υποστράτηγος Γεώργιος Μπάκος

 

Φιλογερμανός. Προσπάθησε

να στείλει Έλληνες

στο Ανατολικό Μέτωπο.

Τον εκτέλεσε ο ΕΛΑΣ το 1945

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Ο Γεώργιος Μπάκος γεννήθηκε το 1892 στη Μάνη και μετά τις γυμνασιακές του σπουδές εισήλθε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, από την οποία εξήλθε με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Συμμετείχε σε όλους τους πολέμους της πατρίδας μας στη διάρκεια του 20ου αιώνα.

Στις 7 Μαρτίου 1941 ανέλαβε τη Διοίκηση του Β΄ Σώματος Στρατού, όταν ο μέχρι τότε Διοικητής αυτού Αντιστράτηγος Δημήτριος Παπαδόπουλος, όπως και ο Διοικητής του Τμήματος Στρατιάς Ηπείρου ( ΤΣΗ ) Αντιστράτηγος Δράκος και ο Διοικητής του Α΄ Σώματος Στρατού Αντιστράτηγος Γεώργιος Κοσμάς, αντικαταστάθηκαν, γιατί και οι τρεις είχαν επιτρέψει την κίνηση Αξιωματικών να υποδειχθεί στην πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας να εξεύρει λύση, που θα απέτρεπε την πολεμική περιπέτεια με τη Γερμανία, και γιατί επιτράπηκε στους Αξιωματικούς και Οπλίτες να συζητούν σχετικά. Το Β΄ Σώμα Στρατού, όπως και το Α΄ Σώμα Στρατού και το Τμήμα Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας (ΤΣΔΜ), απέκρουσαν με επιτυχία την εκτοξευθείσα στις 9 Μαρτίου 1941 εαρινή επίθεση των Ιταλικών στρατευμάτων.

Δύο δημοσιογράφοι, τραυματίες στο Σαγγάριο…

*Ο Κ. Φαλτάϊτς, τρέχει στο ρεπορτάζ κάπου στην Προύσα, το 1921

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οι δημοσιογράφοι, όπως και όλος ο ελληνικός λαός, έδωσαν και αυτοί το αίμα τους στο Μικρασιατικό Πόλεμο. Εκτός από τον έφεδρο υπολοχαγό δημοσιογράφο Ιωάννη Δαμηλάτη, που έπεσε μαχόμενος στο Ακ Μπουνάρ και ετάφη εκεί (βλέπε στο http://sitalkisking.blogspot.gr/2016/10/blog-post_19.html ) και άλλους συναδέλφους του νεκρούς επίσης, έχουμε και τραυματίες δημοσιογράφους κατά την κάλυψη του ρεπορτάζ.

Σήμερα θα γνωρίσουμε τον τραυματισμό δύο δημοσιογράφων στις μάχες του μακρινού Σαγγαρίου το 1921. Πρόκειται για τους πολεμικούς απεσταλμένους αθηναϊκών εφημερίδων, τους Κώστα Φαλτάϊτς και Στράτο Κτεναβέα.

Ήταν ακόμα καλοκαίρι του 1921, που όλα έμοιαζαν τόσο εύκολα και ελπιδοφόρα στο Μικρασιατικό μέτωπο, στο οποίο οι θρίαμβοι του στρατού διαδέχονταν ο ένας τον άλλον… Οι φαντάροι μας είχαν φτάσει στο Σαγγάριο, όπου οι Τούρκοι αντέταξαν απεγνωσμένη άμυνα. Ο αγώνας σε εκείνα τα μέρη διεξήχθη με πρωτοφανές πείσμα από τις δύο μεριές.

Με το (πικρό) χαμόγελο στα χείλη...

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.kathimerini.gr/881071/article/politismos/vivlio/me-to-pikro-xamogelo-sta-xeilh

*Το ελληνικό πυροβολικό στον πόλεμο με την Ιταλία το 1940- 41. «Τίποτε δεν μας φόβισε όλα ξεχάστηκαν. Γενική προετοιμασία όπλα, φυσίγγια και ό,τι άλλο χρειάζεται ένας στρατιώτης για τον πόλεμο, περιμένοντας τη διαταγή»...

Γράφει ο κ. ΚΩΣΤΑΣ Θ. ΚΑΛΦΟΠΟΥΛΟΣ

«Εκλήθηκα κι εγώ να προσφέρω την υπηρεσία μου στην μεγαλύτερη και ιερώτερη προσπάθεια του έθνους, στην δημιουργία ενός εξαίσιου εθνικού μεγαλείου. Είναι κάτι κι αυτό. Ο χρόνος από της απόψεως αυτής αν εξετασθή δεν πηγαίνει χαμένος. Ο πόλεμος άλλωστε είναι ένας νόμος αναπόφευκτος στην ιστορία των ανθρώπων και των λαών, που δημιουργεί νέες αντιλήψεις στην ζωή και νέες μορφές στον πολιτισμό». Απόσπασμα από την ημερολογιακή καταγραφή του Χρίστου Ν. Πέτρου- Μεσογείτη με ημερομηνία «28 Οκτωβρίου (Δευτέρα) 1940», ημέρα κήρυξης του ελληνοϊταλικού πολέμου.

«Σήμερον πολύ πρωί ο σαλπιστής σαλπίζει έγερση και αμέσως διετάχθημεν να καμουφλάρουμε τα αντίσκηνα. Μαθαίνουμε κατάπληκτοι ότι η Ιταλία κηρύσσει τον πόλεμο κατά της Ελλάδος. Τίποτε δεν μας φόβισε όλα ξεχάστηκαν. Γενική προετοιμασία όπλα, φυσίγγια και ό,τι άλλο χρειάζεται ένας στρατιώτης για τον πόλεμο, περιμένοντας τη διαταγή», απόσπασμα από το «Πρόχειρο Ημερολόγιο διαφόρων στρατιωτικών γεγονότων και εντυπώσεων από την εκστρατεία του Ελληνοϊταλικού πολέμου 1940-41» του στρατιώτη Ιωάννου Σπ. Δημητρίου.

Μια εξαφανισμένη ταινία για την απελευθέρωση της Δυτ. Θράκης

*Ο πολιτικός διοικητής της Δυτικής Θράκης Χαρίσιος Βαμβακάς στο χωριό Χιρκάς 

(σήμερα Κίρκη) κοντά στην Αλεξανδρούπολη.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Στις 22 Ιουλίου 1920, σε μια αίθουσα του υπουργείου Εξωτερικών προβλήθηκε στις 8 το βράδυ, μια κινηματογραφική ταινία μήκους πλέον των 1800 ποδών, που έδειχνε σκηνές από την κατάληψη της Δυτικής Θράκης από τα ελληνικά στρατεύματα, που εισέρχονταν στις θρακικές πόλεις και τις απελευθέρωναν μετά από Οθωμανικό ζυγό 600 περίπου ετών.

                Την σημαντική αυτή παράσταση τίμησε με την παρουσία του ο υπουργός Εξωτερικών Νικόλαος Πολίτης και όλο το προσωπικό του υπουργείου.

                Σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής εκείνης, στο φιλμ αυτό υπήρχαν σκηνές από την είσοδο του ελληνικού στρατού στη Γκιουμουλτζίνα (Κομοτηνή), το Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη) το Σουφλί το Διδυμότειχο και το Κάραγατς, καθώς και την καταστραφείσα από τους Βουλγάρους ελληνικότατη Μάκρη στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης. Υπήρχαν επίσης σκηνές από την αναχώρηση του επικεφαλής της Διασυμμαχικής Θράκης Γάλλου στρατηγού Σαρπύ μετά την παράδοση της εξουσίας στους Έλληνες, σκηνές από την επίσκεψη στη Θράκη του υπουργού Εσωτερικών Κωνσταντίνου Ρακτιβάν και σκηνές με τον Αρχηγό της Στρατιάς στρατηγό Ζυμβρακάκη και άλλους ανώτατους και ανώτερους αξιωματικούς. Επιπλέον, προβάλλονταν παρελάσεις προσκόπων, δοξολογίες, υποδοχές στρατευμάτων, ωραία τοπία της Θράκης κ.λπ.

Η απόπειρα παραπομπής Καραμανλή, το 1965

*«Σκεφθήκατε ποτέ την οδύνη που εδοκίμασα το πρωινό που τα ξένα ραδιόφωνα μετέδιδαν την είδηση ότι η ελληνική Βουλή απεφάσισε την παραπομπήν μου και μάλιστα για πράξεις ατιμωτικές; [...] Θα προτιμούσα δέκα φορές να με είχαν δολοφονήσει», έγραφε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, από το Παρίσι, στον Κωνσταντίνο Τσάτσο, στις  5 Οκτωβρίου 1966, αναφερόμενος σε ένα γεγονός που δεν λησμόνησε– και δεν συγχώρησε– μέχρι το τέλος της ζωής του.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Το 1965 δεν είχε ξεκινήσει ευοίωνο για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Η διογκούμενη όξυνση των παθών δεν προμήνυε θετικές εξελίξεις. Η μετωπική αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου και στην αξιωματική αντιπολίτευση της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) αποκτούσε σταδιακά χαρακτήρα ανοικτής και ανεξέλεγκτης σύγκρουσης.

Η έλλειψη συνοχής και οι έριδες στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος περιέπλεκαν ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Η αναμόχλευση υποθέσεων του παρελθόντος θα αποδεικνυόταν η χειρότερη δυνατή τακτική για τη συνεννόηση ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις εν όψει της κρίσης που θα κορυφωνόταν το καλοκαίρι του ίδιου έτους.

1948: ΣΟΒΑΡΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΣΤΟ ΚΑΪΜΑΚΤΣΑΛΑΝ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟ-ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗΣ ΜΕΘΟΡΙΟΥ

*Παρατηρητήρια του Στρατού

Γράφει ο   Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

                 Η εξασφάλιση της Γιουγκοσλαβικής βοήθειας ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για το ΚΚΕ, προκειμένου να αρχίσει το 1946 την ένοπλη ανταρσία του, με σταδιακή κλιμάκωση, φθάνοντας στην ολομέτωπη σύγκρουση. Μέσω Γιουγκοσλαβίας διερχόταν ο κύριος όγκος της βοήθειας της Σοβιετικής Ένωσης και των Ανατολικών χωρών. Η βοήθεια αυτή ήταν σημαντική και πολυσχιδής σε είδη οπλισμού, πυρομαχικά, νάρκες, εκρηκτικά, υγειονομική περίθαλψη των τραυματιών, εκπαίδευση των στελεχών και διευκολύνσεις εισόδου στο έδαφος της των ανταρτών, κατά την καταδίωξή τους από τις Μονάδες του Ελληνικού Στρατού.

                 Η ρήξη Στάλιν και Τίτο το 1948, η αποπομπή στις 28 Ιουνίου 1948 της Γιουγκοσλαβίας από την Κόμινφορμ και η αποδοχή από το ΚΚΕ της γραμμής του Στάλιν επέδρασαν σοβαρά στις σχέσεις του ΚΚΕ με το ΚΚ Γιουγκοσλαβίας, γεγονός που μοιραία είχε αντίκτυπο και στην παρεχόμενη βοήθεια από την Γιουγκοσλαβία. Ήδη από το καλοκαίρι του 1948 άρχισε σταδιακά μία διαφορετική στάση της Γιουγκοσλαβίας απέναντι στους αντάρτες, αφενός με τη μείωση της παρεχόμενης βοήθειας και αφετέρου της παρεμπόδισης αποστολής υλικής βοήθειας μέσω αυτής, μέχρι τον Ιούλιο του 1949, που έκλεισαν τελείως τα Ελληνο-Γιουγκοσλαβικά σύνορα. Τη στάση αυτή θα διαπιστώσουμε στο παρακάτω ασύνηθες σοβαρό μεθοριακό επεισόδιο.

Προεόρτια της Ιουλιανής κρίσης του 1965

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/880491/article/epikairothta/ellada/proeortia-ths-ioylianhs-krishs 

*19.2.1965. Στη συγκέντρωση που διοργάνωσε η ΕΡΕ στην πλατεία Κλαυθμώνος, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος κάλεσε δημόσια τους βουλευτές της Ενωσης Κέντρου να συμβάλουν στην ανατροπή της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου, γεγονός που επιδείνωσε την ήδη δηλητηριώδη πολιτική ατμόσφαιρα.

Γράφει ο κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΑΨΗΣ*

Στις αρχές του 1965 η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου ταλανιζόταν από εσωτερικές αναταράξεις. Πριν ακόμα συμπληρωθεί ένας χρόνος από τη θριαμβευτική νίκη στις εκλογές του Φεβρουαρίου του 1964, η ενδοκομματική κρίση ήταν περισσότερο από εμφανής, σε βαθμό που να απειλεί την κυβερνητική συνοχή.

Η διάψευση των προσδοκιών για την εξεύρεση ενωτικής λύσης στο Κυπριακό, σε συνδυασμό με τις έριδες επιφανών στελεχών του Κέντρου (οι οποίες αποδείκνυαν ότι ο Γεώργιος Παπανδρέου ήλεγχε όλο και λιγότερο το κόμμα του), επιβάρυναν περαιτέρω το κλίμα. Την ίδια στιγμή, η ολομέτωπη αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβέρνηση και στην αξιωματική αντιπολίτευση την οποία συγκροτούσε η Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ), με εκτόξευση εκατέρωθεν βαρύτατων κατηγοριών, δημιουργούσε ένα εκρηκτικό μείγμα που δηλητηρίαζε την πολιτική ζωή.

Η Μάχη στον αέρα της Αθήνας, το 1941

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 

http://www.kathimerini.gr/880087/article/politismos/vivlio/h-maxh-ths-a8hnas

*Ο Ρόαλντ Νταλ

Γράφει ο κ. ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ

«Λ​​​​ησμόνησες τον Ρόαλντ Νταλ», μου είπε τις προάλλες ο κύριος Γκρι. Πράγματι· πώς ξέχασα τον Νταλ, φέτος μάλιστα που κλείνουν εκατό χρόνια από τη γέννησή του; «Ξαναδιαβάζω αυτό τον χαρισματικό story-teller από την Αγγλία, κυρίως τα περίεργα, αλλόκοτα διηγήματά του, αυτά που ακροβατούν κάπου ανάμεσα στο παράδοξο και τον υπερφυσικό τρόμο».

Έχει δίκιο· ο Νταλ άφησε μερικά διαμάντια στο είδος. Αλλά εδώ θα μνημονεύσω κάτι διαφορετικό. Λίγοι γνωρίζουν ότι ο Νταλ υπήρξε πιλότος καταδιωκτικών της RAF κατά τον Β΄ Παγκόσμιο, υπηρέτησε στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική (ήταν μάλιστα και «άσος»: είχε δηλαδή καταρρίψει τουλάχιστον πέντε εχθρικά αεροσκάφη σε αερομαχίες)- και για ένα διάστημα στην Ελλάδα ως μέλος του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος, τον «σκληρό Απρίλη» του 1941.

The Genocide of the Greeks in Turkey

*Το βιβλίο

*Survivor Testimonies 

From The Nicomedia (Izmit) 

Massacres of 1920-1921

          In March of 1921, journalist Kostas Faltaits arrived in Asia Minor (today's Turkey) sent by newspaper "Embros" to cover Greece's movements in the Greco-Turkish War. By the time he arrived in the region of Nicomedia (today's Izmit)- a region inhabited by a large number of Greek, Armenian and Circassian communities- Kemalist forces had set fire to many of the villages, leaving behind a trail of death and destruction. Faltaits came face to face with the fleeing survivors of these massacres, and was able to collect these valuable and graphic eye-witness testimonies which were published in both Greek and French at the time.

          Translated for the very first time in English and with a prologue by Tessa Hofmann, this edition will shed some light into just one of the many chapters of the Greek Genocide, a genocide which claimed the life of approximately one million Greeks living in the former Ottoman Empire.

Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΩΝ ΠΟΛΕΜΟΥ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΩΝ ΜΠΡΟΓΙΕΡ ΚΑΙ ΜΥΛΛΕΡ

*Από την έναρξη της δίκης των δύο Γερμανών εγκληματιών πολέμου, φωτογραφία από το "Εμπρος". Αριστερά ο Μϋλλερ και δεξιά ο Μπρόγιερ. Στη μέση ο στρατιώτης- διερμηνέας

Γράφει ο   Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

 Στις 31 Οκτωβρίου 1946 άρχισε ενώπιον του Πενταμελούς Ειδικού Στρατοδικείου Εγκληματιών Πολέμου Αθηνών και τερματίσθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 1946 η δίκη των Γερμανών Στρατηγών Μπρούνο Όσβαλντ Μπρόγιερ και Φρειδερίκου Γουλιέλμου Μύλλερ, Διοικητών διαδοχικά του λεγόμενου «Φρουρίου Κρήτης».

Οι Μπρόγιερ και Μύλλερ παραδόθηκαν στις Ελληνικές Αρχές από τους Βρετανούς, καθόσον βρέθηκαν μεταξύ των αιχμαλώτων τους λίγο μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η παράδοση έγινε στις 31 Μαρτίου 1946 και ακολούθησε η προφυλάκισή τους. Οι Γερμανοί αυτοί Στρατηγοί έδρασαν στην Κρήτη κατά Ελλήνων πολιτών και η δράση αυτή τους οδήγησε να δικασθούν ως εγκληματίες πολέμου. Επομένως η τοπική αρμοδιότητα ανήκε στο Στρατοδικείο Εγκληματιών Πολέμου με έδρα την Κρήτη. Όμως, προφανώς για να αποφευχθούν ταραχές στο νησί κατά την εκδίκαση, αποφασίσθηκε η διεξαγωγή της δίκης στην Αθήνα, στην αίθουσα του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών.

Δημοσιογράφος Ιω. Δαμηλάτης:Έπεσε γενναίως μαχόμενος…

*Ο δημοσιογράφος Ιωάννης Δ. Δαμηλάτης, έφεδρος υπολοχαγός

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το σώμα των δημοσιογράφων, που τόσες ανοίκειες επιθέσεις δέχεται από άτομα (αλλά και θεσμούς εσχάτως) μπορεί να σεμνύνεται, για την συνολική εθνική προσφορά του στους αγώνες του έθνους, αλλά και για τις θυσίες μεμονωμένων μελών του.

                Μια τέτοια περίπτωση θα γνωρίσουμε σήμερα από την περίοδο της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Πρόκειται για τον Ιωάννη Δ. Δαμηλάτη, που είχε γεννηθεί στην Καλαμάτα.

                Ήταν γνωστός δημοσιογράφος και διακρίθηκε από την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων, όταν είχε τραυματισθεί στη μάχη του Κιλκίς και νοσηλεύθηκε στην Πολυκλινική Αθηνών. Έχασε τη ζωή του το 1921 πολεμώντας στη μάχη του Ακ Μπουνάρ. Και η οικογένειά του όμως είχε τίτλους τιμής, αφού ήταν το τρίτο μέλος της, που έχανε τη ζωή του πολεμώντας. Αλλά και μεταξύ των δημοσιογράφων την εποχή εκείνη ήταν ο τέταρτος πεσών. Είχε προηγηθεί ο ηρωικός θάνατος του Ευστάθιου Δογάνη, του Πέτρου Καλαμίδα και του Αλέξανδρου Λάκκα.