Πόσους πίνακες για τη σφαγή της Σαμοθράκης ζωγράφισε ο Auguste Vinchon;

*Ο εμβληματικός πίνακας του Auguste Vinchon, που ανήκει στο Μουσείο του Λούβρου και εκτίθεται περιοδικά.

 

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Η σφαγή της Σαμοθράκης το 1821, αυτό το φοβερό ολοκαύτωμα, που στις μέρες του δεν είχε γίνει ευρύτερα γνωστό, γνωρίζουμε ότι συγκίνησε το Γάλλο ζωγράφο Auguste Vinchon ο οποίος ζωγράφισε το γνωστό σήμερα πίνακά του, που ανήκει στις συλλογές του Μουσείου του Λούβρου και έχει τίτλο «Après le massacre de Samothrace» (Μετά τη σφαγή της Σαμοθράκης). Τον πίνακα αυτό γνωρίσαμε στην Ελλάδα όταν πριν από μερικά χρόνια η Εθνική Πινακοθήκη οργάνωσε μεγάλη έκθεση με έργα Γάλλων ζωγράφων και εκτέθηκε μεταξύ άλλων και το εμβληματικό αυτό έργο.

               Ωστόσο φαίνεται πως ο πίνακας αυτός δεν είναι μοναδικός. Γιατί ο ζωγράφος Auguste Vinchon ζωγράφισε και δεύτερο εντελώς παρόμοιο πίνακα, ο οποίος βρίσκεται σήμερα στην Κύπρο!

               Ας ξετυλίξουμε το κουβάρι από την αρχή.

               Ο Γάλλος ζωγράφος επηρεασμένος από τη σφαγή της Σαμοθράκης (Για το Ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης και το Λογχισμένο Ευαγγέλιο διαβάστε στο https://sitalkisking.blogspot.com/2021/10/1906.html) ζωγράφισε το συγκεκριμένο πίνακα και σύμφωνα με τα στοιχεία του Μουσείου του Λούβρου, τον εξέθεσε στο Μεγάλο Σαλόνι των Παρισίων το 1827. Αργότερα τον ίδιο πίνακα εξέθεσε και στην Παγκόσμια Έκθεση των Παρισίων του 1855. Μετά το θάνατο του Auguste Vinchon η χήρα του δώρισε το 1856, το έργο αυτό στο Μουσείο του Λούβρου, μαζί με άλλα έργα. Ο πίνακας μεταφέρθηκε στο μουσείο της Αρλ στις 3 Οκτωβρίου 1872. Μεταφέρθηκε στο μουσείο της Αμιέν στις 21 Μαρτίου 1904. Τελικά ο πίνακας επέστρεψε στο Μουσείο του Λούβρου το 1942, όπου βρίσκεται από τότε και κατά περιόδους εκτίθεται.

               Ο περίφημος αυτός πίνακας αποτελεί περιουσία του Γαλλικού κράτους και ανήκει στο Μουσείο του Λούβρου/ Τμήμα Ζωγραφικής.

*Ο ίδιος πίνακας, όπως εκτίθεται στη Πινακοθήκη Αρχιεπισκόπου Μακαρίου

Δίδυμο αδελφάκι του στη Λευκωσία…

 

               Η έκπληξη είναι, ότι σήμερα μπορεί κανείς στη Λευκωσία να δει παρόμοιο πίνακα, που καταγράφεται ως έργο… του άλλου μεγάλου Γάλλου ζωγράφου Eug. Delacroix (1798-1863)!!! Εκτίθεται στην Πινακοθήκη του Πολιτιστικού Κέντρου του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄

Το έργο έχει τίτλο «Μετά τη σφαγή». Χρονολογικά αποδίδεται στον 19ο αιώνα και ανήκει στη Γαλλική Καλλιτεχνική Σχολή.

Στην Πινακοθήκη Μακαρίου, καταγράφεται- και αυτό είναι η έκπληξη σήμερα- ως έργο του Eug. Delacroix (1798-1863)!!!

*Ο ίδιος πίνακας, που στην Πινακοθήκης Μακαρίου αποδίδεται στον Eug. Delacroix !!!

Το έργο ανήκε στη συλλογή του Νίκου Δίκαιου, που ήταν Πρόξενος της Κύπρου στη Λυών της Γαλλίας. Αγοράστηκε κατά τη δεκαετία 1960-1970 από τον Αρχιεπίσκοπο  Μακάριο. Πρόκειται για ελαιογραφία σε καμβά. Οι διαστάσεις του είναι  89 Χ 105 εκ. με το πλαίσιο. Είναι διατηρημένο σε αρκετά καλή κατάσταση.

*Άλλος πίνακας με περίεργο τίτλο, που αυτή τη φορά αποδίδεται από την Πινακοθήκη Μακαρίου στον M. Ph. Genod

Τα πράγματα όμως περιπλέκει η Πινακοθήκη του Πολιτιστικού Κέντρου του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ καθώς στον κατάλογο των έργων της που μπορεί να δει κανείς στο Διαδίκτυο, υπάρχει άλλος πίνακας με άλλα στοιχεία. Αυτή τη φορά ο πίνακας με τίτλο «Ο όρκος του νεαρού πολεμιστή» αποδίδεται στον ζωγράφο M. Ph. Genod (1795- 1862). Και εδώ η προέλευση του έργου είναι από τη συλλογή του Νίκου Δίκαιου και έχει τις ίδιες διαστάσεις με τον πίνακα που απoδίδεται στον  Eug. Delacroix. Κατά πάσα πιθανότητα το λάθος πρέπει να έγινε στην Κύπρο.

*Το ίδιο θέμα στη γκραβούρα της Γενναδείου Βιβλιοθήκης

Και δίδυμο χαλκογραφικό αδελφάκι…

 

Όμως το θέμα άλλου πίνακα αποδίδεται στον M-Ph Genod. Αυτή τη φορά από τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη της Αθήνας. Μόνο που δεν πρόκειται για πίνακα ζωγραφικής, αλλά για χαλκογραφία (γκραβούρα). Και είναι ίδιος με τον αρχικό πίνακα του Auguste Vinchon. Και η έκπληξη είναι ότι γράφει επάνω στην εικόνα στα Αγγλικά «The oath of the young warrior» (Ο όρκος του νεαρού πολεμιστή). Συμπτώσεις, που μας μπερδεύουν σήμερα!!

Στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Γενναδείου μπορεί κανείς να διαβάσει για τη γκραβούρα αυτή «(Carl Vernet) Όρκος νεαρού πολεμιστή (M. Ph. Genod)».

        Το κουβάρι της ιστορίας αυτού του εξαιρετικού πίνακα για τη σφαγή της Σαμοθράκης το 1821 περιπλέκεται αφάνταστα. Όμως δεν αναιρεί την αξία ενός μείζονος ιστορικού γεγονότος. Δεν μειώνει την έμπνευση του ζωγράφου και υπάρχει  στα μουσεία εις αιώνια καταδίκη ενός αποτρόπαιου ολοκαυτώματος.

*Ο ζωγράφος Auguste Vinchon

Βιογραφικό του Auguste Vinchon

 

Ο Jean-Baptiste-Auguste Vinchon όπως ήταν ολόκληρο το όνομά του γεννήθηκε στο Παρίσι στις 5 Αυγούστου 1789.  Αναδείχθηκε ως ζωγράφος ιστορικών θεμάτων και τυπογράφος.

Κέρδισε το δεύτερο βραβείο στην έκθεση ζωγραφικής της Ρώμης το 1813 και το πρώτο βραβείο πάλι στη Ρώμη το 1814 για τον πίνακα του, που απεικόνιζε τον Διαγόρα να μεταφέρεται στους ώμους των Ολυμπιονικών γιών του στην αρχαία Ολυμπία. Κατά τη διάρκεια της Πρώτης Γαλλικής Αυτοκρατορίας (1804–1814) ο Vinchon ζωγράφισε μια σειρά από σκηνές της αρχαίας ζωής για λογαριασμό του Μουσείου του Λούβρου. Το 1822 ο Vinchon ζωγράφισε τοιχογραφίες για ένα παρεκκλήσι στην εκκλησία του Αγίου Σουλπικίου, στο Παρίσι. Αργότερα ζωγράφισε και άλλους πίνακες και κέρδισε και άλλα βραβεία.

Ο Vinchon ήταν επικεφαλής ενός από τα φημισμένα τυπογραφεία στο Παρίσι, το Impr. de Vinchon et C. de Mourgues. Πέθανε σε ένα θέρετρο το 1855. Το σώμα του μεταφέρθηκε στο Παρίσι για να ταφεί στον οικογενειακό του τάφο. Κηδεύτηκε στις 23 Αυγούστου 1855. Ήταν εξήντα εννέα ετών. Είναι θαμμένος στο νεκροταφείο Père Lachaise στο Παρίσι.

 

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

*Ο πίνακας για τη σφαγή της Σαμοθράκης, εκτεθειμένος στην Λευκωσία