Το φαινόμενο Ευάγγελος Αβέρωφ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/culture/books/561206002/to-fainomeno-eyaggelos-averof/

*Ο Ευάγγελος Αβέρωφ μετά την απονομή χάριτος το 1967. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας αναζητούσε αγωνιωδώς μια ρεαλιστική διέξοδο για την Ελλάδα. Έγινε το επίκεντρο της πολιτικής αντιπολιτεύσεως και ποικιλοτρόπως υπονόμευσε το δικτατορικό καθεστώς. Αριστερά η Σούζη Λάππα του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων, δεξιά ο Τζων Ρήγος του United Press. Επάνω δεύτερος από αριστερά ο Αριστείδης Μπουλούκος του "Ελληνικού Βορρά" Θεσσαλονίκης.

Γράφει ο κ. ΜΙΧΑΗΛ Γ. ΤΡΙΤΟΣ*

        Αναμφίβολα, ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας υπήρξε ένα σπάνιο φαινόμενο πολυμέρειας στην ιστορία του τόπου μας. Ενας κορυφαίος πολιτικός ήταν ταυτόχρονα ιστορικός, λογοτέχνης, οικονομολόγος, οινοπαραγωγός, γεωργός, συλλέκτης έργων τέχνης, ευεργέτης. 

        'Οπως έγραψε ο αείμνηστος Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Τσάτσος, «ο Ευάγγελος Αβέρωφ αποτελεί μια ιδιότυπη όσο και τιμητική εξαίρεση στη δημόσια ζωή μας. Ενώ δεν έγινε ποτέ πρωθυπουργός, επηρεάζει επί πενήντα σχεδόν χρόνια τα πολιτικά μας πράγματα περισσότερο από πολλούς πρωθυπουργούς». Παράλληλα, ήταν ένας καταξιωμένος πνευματικός άνθρωπος που αντιπροσωπεύει ένα πλούσιο σε ποιότητα και ποσότητα πνευματικό έργο, ένα έργο πρότυπο ήθους και ύφους για το οποίο ο Γάλλος ακαδημαϊκός Ντριόν είπε πως είναι προορισμένο να καταστεί κλασικό.

        Αυτή τη μεγάλη προσωπικότητα προσεγγίζει στο βιβλίο του «Το μέγεθος και η μοίρα του Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα» ο σημερινός πρόεδρος της Βουλής, Ηπειρώτης πολιτικός και πολιτικό και πνευματικό δημιούργημα του Ευαγγέλου Αβέρωφ, ο φίλος μου Κώστας Τασούλας. Είχα την τιμή και τη χαρά να με δεχθεί πριν από λίγο καιρό στο γραφείο του στη Βουλή, όπου «εμνήσθημεν ημερών αρχαίων» και να μου χαρίσει το καινούργιο του βιβλίο.

        Πρόκειται για μια υπέροχη ομιλία, που εκφώνησε ο ίδιος στις 2 Ιουνίου 1993 στην αίθουσα της Αρχαιολογικής Εταιρείας στην Αθήνα κατά την παρουσίαση των Πρακτικών του Α΄ Συνεδρίου Μετσοβίτικων Σπουδών, που οργάνωσε ο εν Αθήναις Εξωραϊστικός Σύλλογος Μετσόβου.

Ο καλός και ο κακός Βρετανός του 1821

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/opinion/561193993/o-kalos-kai-o-kakos-vretanos-toy-1821/

*Το άγαλμα του φιλελεύθερου Βρετανού πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών Γεωργίου Κάνινγκ στην ομώνυμη πλατεία της Αθήνας.

Του κ. ΘΑΝΟΥ Μ. ΒΕΡΕΜΗ*

        Ο Γεώργιος Κάνινγκ (1757-1827) και ο Ρόμπερτ Στιούαρτ, μαρκήσιος Λόντοντερι και υποκόμης Κασλερέι (1769-1822) είναι δύο αρχετυπικές μορφές του βρετανικού πολιτικού βίου που συγκεντρώνουν και το αμέριστο ενδιαφέρον των Ελλήνων.

        Ο Κασλερέι υπήρξε από τους στυλοβάτες της Ιεράς Συμμαχίας, δεξί χέρι του Μέτερνιχ και συνεπώς εχθρός κάθε επανάστασης. Ήταν Συντηρητικός αριστοκράτης και κάτοχος όλων των χαρακτηριστικών του είδους. Απαισιόδοξος για την ανθρώπινη φύση, ρεαλιστής της πολιτικής και εχθρός κάθε νεωτερικότητας. Κατήργησε, αν και Ιρλανδός, το Κοινοβούλιο της Ιρλανδίας, έκαψε την πόλη της Ουάσιγκτον το 1814 και πολέμησε με ψυχρό πάθος τον Ναπολέοντα σαν στοιχείο ανατρεπτικό της φυσικής τάξης. Οι κακοτυχίες στην προσωπική του ζωή τον οδήγησαν στην αυτοκτονία. Ήταν άραγε ο βίος του υπεύθυνος για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του, ή ο χαρακτήρας του για την εξέλιξη της ζωής του;

Το Τρίγωνο Έβρου στον Εμφύλιο

*Απόσπασμα από το Ημερολόγιο του 551 Τάγματος Πεζικού, για την επίθεση στη Μπάρα Τριγώνου. 

*Μπάρα, Πεντάλοφος, Πετρωτά,Ορμένιο

και άλλα σημεία, πεδία μαχών

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

        Η περιοχή του Τριγώνου του νομού Έβρου, είναι η πινέζα του χάρτη της Ελλάδος!!! Αυτό είναι ένα σύνηθες αστειάκι για να προσδιορίσει πόσο απομακρυσμένη είναι αυτή η ευλογημένη αλλά και αδικημένη περιοχή. Υπάρχει όμως και ο ισχυρός αντίλογος, ότι αυτή η πινέζα συγκρατεί το χάρτη στη θέση του. Χωρίς αυτήν ο χάρτης πέφτει και σχίζεται…

        Η περιοχή αυτή δοκίμασε μεγάλες περιπέτειες παράλληλα με τις εθνικές περιπέτειες. Γνώρισε διάφορους κατακτητές και εισβολείς και μάτωσε κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου. Δύσκολη χρονιά για τα χωριά του Τριγώνου, ήταν το 1947. Τότε που ακόμα η πλάστιγγα των εξελίξεων δεν έγερνε πάντα υπέρ του τακτικού στρατού της, αφού σε μερικά σημεία της χώρας, οι κομμουνιστές αντάρτες πετύχαιναν νίκες. Τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς οι αντάρτες είχαν κάνει μια προσπάθεια να κυριαρχήσουν στην… πινέζα, αλλά τελικά απέτυχαν.

        Αντιμαχόμενοι, ήταν το ανταρτικό συγκρότημα υπό τον καπετάν Ανανία (Θεόδωρος Κατμερίδης), που είχε στήσει τα λημέρια και το στρατηγείο του στο εγκαταλελειμμένο χωριό Μπάρα και το 551 Τάγμα Πεζικού του τακτικού στρατού υπό τον αντισυνταγματάρχη Χαράλαμπο Μούρκο, που είχε αναπτύξει τις δυνάμεις του στον Πεντάλοφο, στο Ορμένιο, στα Πετρωτά και όπου αλλού χρειάστηκε, γιατί ο αγώνας δεν ήταν στατικός, αφού οι αντάρτες κινούνταν συνεχώς και είχαν την υποστήριξη της Βουλγαρίας, σε όπλα, πολεμοφόδια, τρόφιμα, νοσοκομειακή περίθαλψη κ.λπ.

Οι ήρωες του 1821 από το πενάκι του πρώτου Βέλγου πρεσβευτή στην Αθήνα.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/culture/athinaika-plus/561177238/oi-iroes-toy-1821-apo-to-penaki-toy-protoy-velgoy-presveyti-stin-athina/

 *Πολυπρόσωπη σύνθεση του Βέλγου πρεσβευτή.

Γράφει η Μαργαρίτα Πουρνάρα

        Ανήκω στη γενιά που πρόλαβε τις σχολικές τάξεις στολισμένες με προσωπογραφίες των αγωνιστών του ’21. Χρειάστηκε βέβαια να περάσουν δεκαετίες για να μάθω ότι τις μορφές τους απαθανάτισε ο Καρλ Κρατσάιζεν, ένας Βαυαρός στρατιωτικός φιλέλληνας που πολέμησε στο πλευρό των Ελλήνων και γνώρισε από κοντά τους ηγέτες του Αγώνα. Δίχως αυτόν δεν θα είχαμε ιδέα πώς έμοιαζαν οι ήρωες, καθώς η φωτογραφία ήταν άγνωστο μέσο για την εποχή.

        Και αν ελάχιστοι Ελληνες ξέρουν τι οφείλουμε στον Κρατσάιζεν, σχεδόν κανείς δεν έχει ιδέα ότι εκτός από τις δικές του απεικονίσεις υπάρχει ένα ακόμα corpus, καμωμένο από το πενάκι του πρώτου Βέλγου διπλωμάτη στην Αθήνα, Μπενζαμέν Μαρί (Benjamin Mary), με γνωστά και άγνωστα πρόσωπα της Ελληνικής Επανάστασης. Ο Μαρί είχε αποκαλυπτική ματιά και στα άδυτα της Εθνικής Συνέλευσης του 1843-1844, την οποίαν παρακολούθησε από κοντά.

Μια άγνωστη εκτόπιση βλάχικων πληθυσμών από την Κάτω Τζουμαγιά (Ηράκλεια Σερρών) στο βουλγαροκρατούμενο Ποζάρεβιτς της Σερβίας από τους Βούλγαρους, το 1916.

*Η κεντρική πλατεία της Τζουμαγιάς

Γράφει ο κ. Παύλος Παπαδόπουλος*

        Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου στο νομό Σερρών, έλαβε χώρα μία απάνθρωπη και σκληρή βουλγάρικη κατοχή. Ήταν η δεύτερη βουλγάρικη κατοχή (είχε προηγηθεί εκείνη του 1912-13), από τις συνολικά τρεις (θα ακολουθούσε εκείνη του 1941-44) που θα υφίστατο ο νομός Σερρών από τους Βούλγαρους.

        Το καλοκαίρι του 1916 οι Βούλγαροι πέρασαν την ελληνοτουρκική μεθόριο εισήλθαν στο νομό Σερρών, και την ημέρα του εορτασμού της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (06-08-1916) και κατέλαβαν την Κάτω Τζουμαγιά (Ηράκλεια Σερρών).

        Μετέτρεψαν άμεσα τα σχολεία σε στρατώνες και διέκοψαν την τελούμενη θεία λειτουργία. Πρώτο τους μέλημα ήταν φυσικά να κακοποιήσουν όσους συμμετείχαν στο Μακεδονικό Αγώνα.

        Κατόπιν έβαλαν σε εφαρμογή το σχέδιο τους, έχοντας ως στρατηγική τους την μεταφορά των Βλάχων της ευρύτερης περιοχής στη νότια Σερβία και συγκεκριμένα στο Ποζάρεβιτς και μέσω της βουλγαροποίησης τους, τον έλεγχο αυτής της περιοχής

Στις 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού,  οι Βούλγαροι ανάγκασαν όλους τους κατοίκους να εκκενώσουν την Τζουμαγιά. Έτσι, όλοι οι κάτοικοι, γύρω στις 7-8 χιλιάδες ψυχές, περπατούσαν για πολλές ώρες στο δρόμο, που οδηγούσε προς τη Βουλγαρία δια μέσου των στενών του Ρούπελ και της Κρέσνας. Το ίδιο συνέβη και με τους κατοίκους της Ράμνας, του Πετριτσίου, του Σιδηροκάστρου, και των άλλων περιοχών.

Τούρκοι ληστές κλέβουν το 1919 ελληνική χρηματαποστολή με λεία 10.000 λίρες

*Οι εφημερίδες 'Εθνος" και "Καιροί" αναφέρονται στη ληστεία της ελληνικής χρηματοποστολής

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

        Η συνθήκη του Νεϊγύ που υπογράφηκε στις 27 Νοεμβρίου 1919 και υποχρέωνε τη Βουλγαρία να εκκενώσει τη Δυτική Θράκη την οποία κατείχε βάσει της συνθήκης του Βουκουρεστίου του 1913, γέννησε τότε μεγάλες ελπίδες στο Θρακικό ελληνισμό, ότι έρχεται η πολυπόθητη απελευθέρωση. Την ακολούθησε η Διασυμμαχική Διάσκεψη του Σαν Ρέμο (Απρίλιος 1920), με την οποία η Ελλάδα εξασφάλισε τη συγκατάθεση των Μεγάλων Δυνάμεων για την αντικατάσταση των συμμαχικών στρατευμάτων από τον ελληνικό στρατό σε ολόκληρη τη Θράκη, Δυτική και Ανατολική.

        Ωστόσο, η κατάσταση δεν έπαψε να είναι ζοφερή για τον ελληνικό πληθυσμό, γιατί Βούλγαροι και Τούρκοι, σύμμαχοι της ηττημένης Γερμανίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν έπαψαν να είναι εκδικητικοί και να προβαίνουν σε ωμότητες στον άμαχο πληθυσμό των περιοχών, όπου ακόμα κυριαρχούσαν.

        Μέσα σε αυτό το σκηνικό αίματος, βίας, ωμοτήτων σημειώθηκε και μια διακεκριμένη ληστεία εις βάρος του ελληνικού κράτους, το Δεκέμβριο του 1919 από Τούρκους αντάρτες, που δρούσαν στην Ανατολική Θράκη, η οποία βεβαίως ανήκε ακόμα στους Τούρκους.

Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/politics/561168577/o-konstantinos-tsatsos-proedros/

*20.6.1975. Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος ορκίζεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενώπιον της Βουλής. Στα αριστερά του ο απερχόμενος Πρόεδρος Μιχ. Στασινόπουλος.

Γράφει η κ. ΑΝΤΙΓΟΝΗ-ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΟΙΜΕΝΙΔΟΥ*

        Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος αποτελεί μια ιδιότυπη περίπτωση της ελληνικής πολιτικής σκηνής του 20ού αιώνα. Υπήρξε μια πολύπλευρη προσωπικότητα, ένας στοχαστής που θεωρούσε τον εαυτό του αντεπιστέλλον μέλος της δυτικής κοινωνίας.

        Η παρουσία του στον χώρο των γραμμάτων έχει ως αφετηρία το 1930, οπότε και εκδόθηκε, σε συνεργασία με τους Παναγιώτη Κανελλόπουλο και Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο, για πρώτη φορά το τριμηνιαίο περιοδικό «Αρχείο Φιλοσοφίας και Θεωρίας των Επιστημών». Αναδείχθηκε σε καθηγητή της Φιλοσοφίας του Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1933) και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (1961). Ωστόσο, χάρη στο «πολιτικό σπίτι» του, όπως το χαρακτήριζε ο ίδιος– προερχόταν από φιλοβενιζελική οικογένεια– η ενασχόληση με την πολιτική υπήρξε αναπόφευκτη. Μια πρώτη μαρτυρία εισόδου του στο πολιτικό προσκήνιο σημειώθηκε με το κίνημα του 1935, αλλά καταλυτικό ρόλο διαδραμάτισαν οι εξελίξεις κατά την περίοδο της Κατοχής. Η παρουσία του στην πολιτική σκηνή της χώρας τη μεταπολεμική περίοδο υπήρξε σημαντική. Η πολιτική του ταυτότητα όμως δεν σήμανε και την ταυτόχρονη αποποίηση της ταυτότητάς του ως θεωρητικού στοχαστή. Κορυφαίος διανοούμενος και πολιτικός, επεδίωκε να υπηρετεί τους στόχους που υπαγορεύονταν από τη θεωρητική του κατάρτιση.

Ας ζήσουμε στο Διδυμότειχο του 1925 - Καστρινοί Διάλογοι

        Ο Δήμος Διδυμοτείχου, αλλά και ιδιώτες επαγγελματίες της πόλης, προχώρησαν σε μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία.

        Ενθαρρύνουν και ενισχύουν προσπάθειες προβολής της πόλης από σωματεία, που μπορούν με χρήση της τεχνολογίας να προβάλουν την ιστορία και τον πολιτισμό της Καστροπολιτείας ή άλλες κοινωνικές δράσεις.

        Ειδικότερα σε συνεργασία με τον Ιστορικό και Πολιτιστικό Σύλλογο Διδυμοτείχου ΚΑΣΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ- ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ άρχισε την προβολή με Διαδικτυακή αναδρομή στην ιστορία και τον πολιτισμό του Διδυμοτείχου.

Πρόκειται για Διαδικτυακές εκδηλώσεις (λόγω των γνωστών απαγορεύσεεων εορτασμών, συγχρωτισμών κ.λπ. εν καιρώ καραντίνας).

Ελευθ. Βενιζέλος προς Αλεξ. Σταμπολίνσκυ: Δεν παραχωρώ τη Θράκη στη Βουλγαρία. Επιστολή ντοκουμέντο και αλλαγή στάσης

*Οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Βουλγαρίας Ελευθέριος Βενιζέλος και Αλεξάνταρ Σταμπολίνσκυ

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

        Το ετος 1912, είχε αφήσει μια μεγάλη πίκρα στον Θρακικό Ελληνισμό, όταν στη Βουλή, από πρόκληση αντιβενιζελικών βουλευτών, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, αναγκάσθηκε να παραδεχθεί ότι ενόψει των Βαλκανικών Πολέμων, στις προκαταρκτικές συνεννοήσεις με τα άλλα βαλκανικά κράτη, δεν είχε προβλέψει τίποτα για την τύχη της Θράκης, αφήνοντας να την καταλάβουν οι άλλοι σύμμαχοί μας, την οποία σε πρώτη φάση, όπως ήταν επόμενο κατέλαβε η Βουλγαρία, ασκώντας από την πρώτη μέρα άκρως ανθελληνική πολιτική με απηνείς διωγμούς κατά των Ελλήνων.

        Το πρόβλημα αυτό αποκαταστάθηκε το 1919, όταν μετά τον τερματισμό του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ελλάδα χάρη στους διπλωματικούς χειρισμούς του Βενιζέλου η Θράκη γνώρισε το 1920 οριστικά, την πολυπόθητη ελευθερία της μετά από 550 χρόνια και πλέον υποδούλωσης στους Τούρκους. Ήταν κατά κάποιο τρόπο ένας εξαγνισμός για την προγενέστερη στάση του. Μια καταφανής αλλαγή στάσης.

        Το 1919, το Παρίσι και κάποια προάστιά του έγιναν το επίκεντρο του παγκοσμίου ενδιαφέροντος, γιατί εκεί συγκλήθηκε το Συνέδριο της Ειρήνης που οργανώθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις της Αντάντ και των ΗΠΑ, στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με στόχο να συσταθεί ένας παγκόσμιος σύνδεσμος των εθνών, που θα λάβει την επίσημη ονομασία Κοινωνία των Εθνών και να τεθούν υπό διαπραγμάτευση οι συνθήκες ειρήνης μεταξύ αυτών και των ηττημένων

        Στο προάστειο Νεϊγύ-συρ-Σεν (Neuilly sur Seine) υπογράφηκε στις 27 Νοεμβρίου 1919 μεταξύ της Βουλγαρίας και των νικητριών δυνάμεων του Α' Παγκοσμίου πολέμου η συνθήκη που επέβαλε στην ηττημένη Βουλγαρία να παραιτηθεί από όλα τα κυριαρχικά δικαιώματά της στη Δυτική Θράκη. Η συνθήκη αυτή, χαρακτηρίσθηκε από τη βουλγαρική ιστοριογραφία ως εθνική καταστροφή.

Όταν ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης έφτασε στην Κορνοφωλιά, το 1913

*Πανοραμική άποψη της Κορνοφωλιάς (από τον ιστότοπο "Η Κορνοφωλιά μας"

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

        Η Κορνοφωλιά, το καλοκαίρι του 1913, έζησε μεγάλες πατριωτικές στιγμές, όταν υποδέχτηκε στο έδαφός της, τον νικητή των ναυμαχιών του Αιγαίου Παύλο Κουντουριώτη. Βρισκόμαστε στο τέλος των Βαλκανικών Πολέμων, με την Ελλάδα να έχει απελευθερώσει το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Θράκης, την Τουρκία να έχει ανακαταλάβει τα εδάφη που είχε χάσει στην Ανατολική Θράκη τη Σερβία να μάχεται και να πιέζει από τα δυτικά και τη Βουλγαρία, να είναι ηττημένη σε όλα τα μέτωπα.

        Στο Βουκουρέστι με πρωτοβουλία κυρίως της Ρωσίας, αλλά και της Γαλλίας, επιχειρείται η ειρήνευση και ο καθορισμός των νέων συνόρων στη Βαλκανική

        Από τις 27 Ιουλίου είχε γίνει γνωστό ότι στη Ρουμανία, Ελλάδα και Βουλγαρία είχαν καταλήξει σε συμφωνία για το ζήτημα των συνόρων των δύο αντιμαχόμενων κρατών. Την επομένη υπεγράφη η συνθήκη ειρήνης. Είχε προηγηθεί όμως η απελευθέρωση της παραθαλάσσιας πόλης...

        Το Δεδέαγατς άρχισε να βλέπει το φως της ελευθερίας μέσα από το σκοτάδι της νύχτα της 10ης Ιουλίου, όταν οι Βούλγαροι άρχισαν να αποχωρούν από την πόλη. Όλη εκείνη τη νύχτα κατέστρεφαν τις πόρτες καταστημάτων και έκλεβαν ό,τι μπορούσαν να σηκώσουν. Έμπαιναν σε σπίτια Τούρκων και βίαζαν γυναίκες και μικρά κορίτσια. Έκαψαν ακόμα και τις αποθήκες της Οθωμανικής Τράπεζας.

Η εκλογή του Πατριάρχη Βαρθολομαίου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/society/561121519/i-eklogi-toy-patriarchi-vartholomaioy/

*Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στα παγόβουνα της Γροιλανδίας κατά το Οικολογικό Συμπόσιο του 2007. Οι πρωτοβουλίες του για την προστασία του περιβάλλοντος χαίρουν παγκόσμιας αναγνώρισης.

Γράφει ο κ. ΑΛΕΞΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ*

        Είκοσι εννέα χρόνια συμπληρώνονται εφέτος από την εκλογή του κ.κ. Βαρθολομαίου στον οικουμενικό θρόνο στις 22 Οκτωβρίου 1991. Ιεράρχης με λαμπρή μόρφωση, προικισμένος με προσόντα και σπάνιες πνευματικές και διοικητικές ικανότητες, ο μαχητικός Πατριάρχης κατάφερε κατά τη διάρκεια της πατριαρχίας του να αναδειχθεί σε ηγετική φυσιογνωμία του Οικουμενικού Ελληνισμού και μια παγκοσμίως αναγνωρίσιμη πνευματική προσωπικότητα. 

        Χάρις στους οραματισμούς, στην αποφασιστικότητα και στις θαρραλέες πράξεις του, η Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως αναβαθμίστηκε σε μείζον πνευματικό ίδρυμα διεθνούς εμβέλειας, με παρεμβάσεις στα ζωτικά προβλήματα που μαστίζουν τη σύγχρονη κοινωνία, όπως ο ακραίος εθνικισμός, η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, ενώ ταυτόχρονα αναδείχθηκε σε ηγετικό φορέα προαγωγής του διαθρησκειακού, διαχριστιανικού και διορθόδοξου διαλόγου.

Η Μάνη Έβρου μέσα στο χρόνο

*Μάνη Έβρου: Λαογραφικό Μουσείο Μάρηδων

Γράφει ο Κώστας Βαϊράμης

    Εορτάζονται φέτος 100 χρόνια Ελευθερίων της Θράκης. Η απελευθέρωση της Θράκης είναι ένα ορόσημο λύτρωσης μετά από 559 χρόνια κατάκτησης από τους Οθωμανούς και κάποια χρόνια από τους Βούλγαρους. Το παρακάτω κείμενο της τοπικής ιστορίας της Μάνης Διδυμοτείχου μπορεί να προστεθεί στο πάζλ της γενικότερης ιστορίες της Θράκης

    Ας πάρουμε λοιπόν τα γεγονότα από τα βάθη του χρόνου.

    Η εξάπλωση των Οθωμανών μετά την Μικρά Ασία συνεχίζεται και προς το Θρακικό χώρο, πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, προηγείται η κατάκτηση δύο βασικών πόλεων της Θράκης που έπαιζαν καθοριστικό ρόλο στην άμυνα της πρωτεύουσας του Βυζαντίου. Στα 1361 έχουμε την κατάληψη του Διδυμοτείχου, την εποχή που κυριεύτηκε το Διδυμότειχο από τους Οθωμανούς ήταν διοικητικό κέντρο πολυάριθμων γειτονικών χωριών και Κάστρων και δέσποζε στην οικονομική ζωή της ευρύτερης περιοχής. Στα 1369 έχουμε την κατάληψη της Αδριανούπολης που γίνεται και πρωτεύουσα του Οθωμανικού Κράτους, έως το 1453, που έγινε η άλωση της Κωνσταντινούπολης.

Όταν οι Βούλγαροι απήγαγαν τον Έλληνα υποπρόξενο Σπαθάρη στο Δεδέαγατς, το 1913

*Το ελληνικό πρόξενείο του Δεδέαγατς, σε καρτ ποστάλ του 1908

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

    Η Αλεξανδρούπολη κατά τις παραμονές της πρώτης απελευθέρωσής της από τον Παύλο Κουντουριώτη, έζησε τραγικές στιγμές εξαιτίας της βάρβαρης, ανεκδιήγητης και εκδικητικής συμπεριφοράς των Βουλγάρων, οι οποίοι κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο απώθησαν τους Τούρκους και κατέλαβαν την Δυτική Θράκη.

    Η κατάσταση για τα Βουλγαρικά στρατεύματα έγινε δύσκολη όταν εξαιτίας της προκλητικότητάς τους και του αδηφάγου χαρακτήρα τους, από σύμμαχοι της Ελλάδας έγιναν αντίπαλοι και έτσι άρχισε ο Β’ Βαλκανικός Πόλεμος.

    Οι άμεσες νίκες των Ελλήνων σε όλα τα μέτωπα κυρίως της Ανατολικής Μακεδονίας και η ραγδαία προέλασή τους κατέστησαν τους Βουλγάρους απηνείς διώκτες των ελληνικών πληθυσμών στις περιοχές τις οποίες κατείχαν και τις εκκένωναν.

    Η Αλεξανδρούπολη, που τότε ακόμα ονομάζονταν Δεδέαγατς, δοκιμάσθηκε από πρωτοφανείς θηριωδίες, εις βάρος του πληθυσμού της, χριστιανικού και μουσουλμανικού.

Μικρό νησί η Σίκινος, μεγαλόκαρδος ο ευεργέτης της, Ιάκωβος Σιγάλας

*Την ευεργέτησε ο Σιγάλας

*Την ερωτεύτηκε ο Ελύτης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

        Τα λεξικά, προσδιορίζουν ότι η έννοια της ευεργεσίας είναι η παροχή βοήθειας ή άλλης υποστηρικτικής ενέργειας, χωρίς ανταλλάγματα. Το μέγεθος της ευεργεσίας συνήθως ποικίλλει, ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες των ευεργετών. Έτσι στην ελληνική ιστορία και σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, έχουμε από απλούς ευεργέτες έως και εθνικούς ευεργέτες.

        Ως εθνικοί ευεργέτες χαρακτηρίζονται άτομα τα οποία γίνονται γνωστά για τον μεγάλο αριθμό φιλανθρωπιών και δωρεών προς ένα έθνος. Η τιμή για ένα έθνος να έχει πολίτες που ευεργετούν την πατρίδα τους, είναι μέγιστη. Ωστόσο η φιλογενής διάθεση κάθε ευεργέτη δεν έχει διαβαθμίσεις και βαθμολογήσεις. Το ίδιο άξιοι είναι μικροί και μεγάλοι ευεργέτες, που διαθέτουν τις περιουσίες τους μικρές ή μεγάλες, για να ευεργετήσουν την πατρίδα τους.

        Σήμερα θα γνωρίσουμε τον ευεργέτη της Σικίνου του νησιωτικού συμπλέγματος των Κυκλάδων. Πρόκειται για τον Ιάκωβο Σιγάλα, που διέθεσε την περιουσία του για να ευεργετήσει το νησί του.

Επιτροπή της Βουλής ερευνά τις βουλγαρικές θηριωδίες του 1913

*Σέρρες: Από εδώ πέρασαν οι Βούλγαροι υποχωρώντας.... (Αρχείο ΕΛΙΑ) 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

        Το διάστημα από την έναρξη του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου στις 15 Ιουνίου 1913, έως την αναγγελία της υπογραφής της συνθήκης του Βουκουρεστίου στις 24 Ιουλίου, υπήρξε κρίσιμο και οδυνηρό για τους Ελληνικούς και Τουρκικούς πληθυσμούς της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Βέβαια υπήρξαν και άλλα διαστήματα Βουλγαροκρατίας εξίσου οδυνηρά.

        Οι Βούλγαροι έφεραν βαρέως την απώλεια της Θεσσαλονίκης, με αποτέλεσμα η συμπεριφορά τους (που ποτέ δεν ήταν άλλωστε καλή) να καταστεί άκρως τυραννική και επικίνδυνα εκδικητική για τους Έλληνες κατοίκους των περιοχών, που είχαν καταλάβει από τους Τούρκους στη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου. Υποχρέωναν τους Έλληνες να υπογράψουν δηλώσεις προσχώρησης στη Βουλγαρική Εξαρχία και να τελούν όλα τα θρησκευτικά μυστήρια (γάμους, βαπτίσεις κ.λπ.) στη βουλγαρική γλώσσα. Υποχρέωσαν τα παιδιά να φοιτούν σε βουλγαρικά σχολεία, επέβαλαν αλλαγή επιθέτων με βουλγαρικές καταλήξεις σε -ώφ και επέβαλαν τη γενική χρήση της βουλγαρικής γλώσσας.

        Το χειρότερο όμως ήταν ότι τα βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής, προέβησαν σε σειρά ανομολόγητων φρικαλεοτήτων σε πόλεις και χωριά.

        Ο Τύπος, ελληνικός και ξένος, είχαν πλημμυρίσει με δραματικές περιγραφές, που ξεσήκωσαν έντονες διαμαρτυρίες και διπλωματικές κινητοποιήσεις. Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος, που ηγείτο των ελληνικών στρατευμάτων, ζήτησε από την κυβέρνηση, να του επιτρέψει να απαντήσει με αντίποινα.

Σύνταγμα και θεμελιώδη δικαιώματα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/politics/561103714/syntagma-kai-themeliodi-dikaiomata/

*Το 1969, κατά τη διάρκεια της χούντας, η Ελλάδα είχε ουσιαστικά αποπεμφθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης έπειτα από κατηγορίες για διενέργεια βασανιστηρίων. Το Σύνταγμα του 1975 είχε ως προτεραιότητα την πλήρη προσαρμογή της Ελλάδας στη διεθνή θεωρία και πρακτική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σηματοδότησε την επάνοδο της χώρας στη διαμορφούμενη διεθνή νομιμότητα. Φωτ. ASSOCIATED PRESS

Γράφει ο κ. ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ*

        Το Σύνταγμα του 1975 κατοχύρωσε έναν πλήρη και σύγχρονο (ιδίως για την εποχή του) κατάλογο θεμελιωδών δικαιωμάτων. Σε αντίθεση με τις οργανωτικές διατάξεις του Συντάγματος που αποτέλεσαν αντικείμενο έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης λόγω των λεγόμενων «υπερεξουσιών» του Προέδρου της Δημοκρατίας, οι διατάξεις του Δεύτερου Μέρους του Συντάγματος του 1975 περί ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων (άρθρα 4-25) δεν προκάλεσαν τριβές και συγκέντρωσαν τη σχεδόν καθολική αποδοχή των βουλευτών. 

         Ελάχιστες ήταν οι ρυθμίσεις στο πεδίο των δικαιωμάτων που προκάλεσαν τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, όπως η δυνατότητα απαγόρευσης των υπαίθριων συναθροίσεων (άρθρο 11 παρ. 2) και η απαγόρευση της καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος.

        Οι ρυθμίσεις του Συντάγματος του 1975 για τα θεμελιώδη δικαιώματα ενσωματώνουν, χωρίς να «δανείζονται» άκριτα, ορισμένες από τις διατάξεις αλλοδαπών Συνταγμάτων και κυρίως του Θεμελιώδους Νόμου της Βόννης. Αποδεικνύεται έτσι ότι ο συντακτικός νομοθέτης πρέπει να παρακολουθεί και να εμπνέεται από τις διεθνείς συνταγματικές εξελίξεις, χωρίς να τις υιοθετεί αβασάνιστα. Το χαρακτηριστικό αυτό του Συντάγματος του 1975 το επισημαίνει και ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ενώπιον της Ολομέλειας της Ε΄ Αναθεωρητικής Βουλής την ημέρα ψήφισης του Συντάγματος στις 7 Ιουνίου 1975: «Το παρόν Σύνταγμα… είναι πράγματι Ελληνικόν. Διότι ανταποκρίνεται εις τας ειδικάς συνθήκας της χώρας μας. Κατά την σύνταξίν του ουδένα εμιμήθημεν. Χωρίς να αγνοήσωμεν την διεθνή πρακτικήν, ελάβομεν υπ’ όψιν μας κυρίως την ιστορίαν του τόπου μας και την ιδιοσυγκρασίαν του λαού μας».

*Άγνωστες ηρωικές μορφές, της Θράκης, που έμειναν να φυλάγουν Θερμοπύλες!!!

*Ιωάννης Θεοδώρου: Ας μείνει το όνομά του στην ιστορία της Αλεξανδρούπολης

*Σε Αλεξανδρούπολη, Μαρώνεια,

Μάκρη και Αδριανούπολη

στα κρίσιμα 1913, αλλά και 1922.

*Ο λεμβούχος του Δεδέαγατς.

*Ο παπά Πυθαγόρας της Αδριανούπολης.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

        Τα κρίσιμα ιστορικά γεγονότα, συνήθως αναδεικνύουν ήρωες, που γίνονται γνωστοί και καθίστανται αντικείμενα θαυμασμού και εκτίμησης από τους συμπολίτες τους, αλλά και άλλους ταπεινούς και σεμνούς ανθρώπους, οι οποίοι αφού κάνουν το καθήκον τους, αποσύρονται διακριτικά στο παρασκήνιο.

        Τέτοια περιστατικά έχουν να αφηγηθούν όλοι, γιατί τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα, τα γεγονότα ήταν σημαντικά, οι προκλήσεις μεγάλες και οι άνθρωποι έκαναν το πατριωτικό καθήκον τους πρόθυμα. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι και η περιπέτειά μας στη Μικρά Ασία, ανέδειξαν πολλές τέτοιες περιπτώσεις κυρίως αφανών και ανιδιοτελών ηρώων.

        Σήμερα θα δούμε μερικές τέτοιες περιπτώσεις, που αφορούν τη Θράκη. Νοερά ας ζήσουμε για λίγο τις μέρες μετά την υπογραφή της άδικης συνθήκης του Βουκουρεστίου, που επιδίκασε στην ηττημένη Βουλγαρία τα εδάφη της Δυτικής Θράκης στο μεγαλύτερό τους μέρος. Ήδη οι ελληνικοί πληθυσμοί είχαν γνωρίσει για σύντομο χρονικό διάστημα τον ρεβανσισμό των “συμμάχων” Βουλγάρων, που είχαν εκδιώξει σε πρώτη φάση το 1912 του Τούρκους. Το 1913 οι ελληνικές δυνάμεις είχαν απελευθερώσει μεγάλο μέρος της Δυτικής Θράκης, αλλά η χαρά των Ελλήνων κράτησε πολύ λίγο, αφού η συνθήκη του Βουκουρεστίου άνοιγε ξανά την πόρτα στους Βουλγάρους να επανέλθουν στις πόλεις και τα χωριά της.

Το ανθεκτικό Σύνταγμα του 1975

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/politics/561094897/to-anthektiko-

syntagma-toy-1975/

*9 Ιουνίου 1975. Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής υπογράφει το νέο Σύνταγμα της χώρας στην Αίθουσα των Τροπαίων της Βουλής.

Του κ. ΝΙΚΟΥ Κ. ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΥ*

        Συμπληρώνονται φέτος 45 χρόνια από την ψήφιση του ισχύοντος Συντάγματος. Έτσι, πλην δραματικού απροόπτου, το Σύνταγμα του 1975 θα ξεπεράσει σε μακροημέρευση τον βίο του Συντάγματος του 1864, που εξακολουθεί να κατέχει το σχετικό ρεκόρ.

        Πού οφείλεται η επιτυχία του; Πώς κατάφερε να απορροφήσει τους κραδασμούς της αλλαγής του 1981 και την πρώτη συγκατοίκηση Καραμανλή-Παπανδρέου που επακολούθησε; Πώς διευθέτησε την χωρίς προηγούμενο έξαρση των παθών που προκάλεσε το σκάνδαλο Κοσκωτά, το 1989-90; Μετά το 2010, πώς άντεξε τα τρία μνημόνια, την κατάρρευση του κομματικού συστήματος και την άνοδο στην εξουσία ενός «αντισυστημικού» κόμματος; Μήπως, τέλος, από τον περασμένο Ιανουάριο, συνέβαλε και αυτό στην αποτελεσματική απόκρουση της απειλής του κορωνοϊού;

        Όπως πιστεύω, η μεγαλύτερη δυσκολία για να απαντήσει κανείς τα ανωτέρω ερωτήματα βρίσκεται στο ότι το Σύνταγμα του 1975, ως έργο του Κωνσταντίνου Καραμανλή, δεν μπορεί να αξιολογηθεί αυτοτελώς. Ήταν κατά πολλούς το μείζον επίτευγμά του, που σφράγισε τη «βελούδινη» μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία. Δεν είναι εύκολο, συνεπώς, να αποτιμηθεί ανεξάρτητα από τις προθέσεις του εμπνευστή του, ούτε από το κλίμα της εποχής που ψηφίστηκε.

Το σχέδιο Άτσεσον για το Καστελλόριζο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

 https://www.kathimerini.gr/politics/561094246/to-schedio-atseson-gia-to-kastellorizo/

*Ο Γεώργιος Παπανδρέου και ο Αμερικανός πρόεδρος Λίντον Τζόνσον κατά την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον, 23-27 Ιουνίου 1964.

Γράφει ο κ. Παύλος Παπαδόπουλος

        «Η [ελληνική] προσφορά του Καστελλόριζου στην Τουρκία δεν μπορεί να θεωρηθεί πολύ γενναιόδωρη. Το νησί είναι γενικά άγονο, δεν έχει κάποιο σημαντικό αγροτικό ή βιοτεχνικό τομέα και υποστηρίζει έναν μειούμενο πληθυσμό. Διαθέτει ένα μικρό προστατευμένο λιμάνι αλλά δεν είναι εξοπλισμένο με εγκαταστάσεις επισκευής πλοίων, αποθηκών ή ανεφοδιασμού. [Επίσης] το Καστελλόριζο δεν είναι κατάλληλο για εγκαταστάσεις αεροπορίας».

        Η παραπάνω παράγραφος αποτελεί τμήμα της απόρρητης αναφοράς της CIA για το Καστελλόριζο που συντάχθηκε τον Αύγουστο του 1964, στο αποκορύφωμα των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, και αφορούσε την ελληνική πρόταση να δοθεί στους Τούρκους το Καστελλόριζο με αντάλλαγμα μια λύση που θα οδηγούσε στην Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Οι Αμερικανοί πήγαιναν πολλά βήματα πιο πέρα και όπως επιβεβαιώνουν αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA και του Λευκού Οίκου, εξέταζαν το ενδεχόμενο ανταλλαγής πληθυσμού μεταξύ Δωδεκανήσων και Κύπρου. Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό, που πάντως δεν είχε τεθεί στο τραπέζι, τα Δωδεκάνησα θα περνούσαν στην Τουρκία, οι Τουρκοκύπριοι θα μετακόμιζαν εκεί και οι Έλληνες Δωδεκανήσιοι θα μετακόμιζαν στην Κύπρο…

Η προσφορά της Καστοριάς στην Εθνική Βιβλιοθήκη, όταν απελευθερώθηκε

*Η Καστοριά σε παλαιά καρτ ποστάλ

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

        Η Καστοριά, υπήρξε αρχοντική πόλη, σε όλες τις περιόδους της ιστορίας της. Το ίδιο και οι κάτοικοί της. Εργατικοί, φιλοπρόοδοι, επιμελείς και πατριώτες.

        Οι Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-13, αλλά και ο Μακεδονικός Αγώνας, που προηγήθηκε, υπήρξαν αφορμή για να εκδηλώσουν οι Καστοριανοί τα φιλογενή και πατριωτικά τους αισθήματα.

        Η απελευθέρωση της Καστοριάς έγινε στις 11 Νοεμβρίου 1912. Στην μακραίωνη ιστορία της, η Καστοριά γνώρισε πολιορκίες και κατακτήσεις από Βουλγάρους, Νορμανδούς και Τούρκους, διατηρώντας όμως μέχρι σήμερα τον ελληνικό χαρακτήρα της, καθώς και πλήθος βυζαντινών εκκλησιών, κειμηλίων και αρχοντικών. Όλα, τεκμήρια της ακμής της, λόγω της επιτυχημένης εμπορίας και διακίνησης των γουναρικών σε ακμάζοντα κέντρα της Ευρώπης.

        Ο Δήμος Καστοριάς, ίδρυσε to 1925 Δημοτική βιβλιοθήκη. Στις συλλογές της υπάρχουν μεταξύ άλλων 27.000 τόμοι βιβλίων, ανάμεσά τους και πολλά σπάνια για την τοπική ιστορία, αντίγραφα σπάνιων χειρογράφων της Μητρόπολης, εξαιρετικού ενδιαφέροντος παλαίτυπα, παλαιές φωτογραφίες και καρτ-ποστάλ του 19ου και του 20ου αιώνα, 30 τίτλους περιοδικών και 15 τίτλους τοπικών εφημερίδων.