Σελίδες από τα βάσανα της Θράκης, το 1919

*O Μητροπολίτης Αίνου Ιωακείμ Γεωργιάδης, σε φωτογραφία του 1913

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η μοίρα της Θράκης και των κατοίκων της, ήταν τα ατελείωτα βάσανα, σε κάθε περίοδο της ιστορίας. Όπως συνέβαινε ακόμα και στις μέρες που  έδειχναν ότι έρχεται η μέρα της λευτεριάς, μετά από ζυγό για τη Θράκη, περίπου 600 ετών.

                Βρισκόμαστε στο καλοκαίρι του 1919. Ο Α’  Παγκόσμιος Πόλεμος με τις φονικές συνέπειές του έχει τελειώσει. Η Γερμανία και οι γύρω μας σύμμαχοί της Βουλγαρία και Τουρκία, επίσης ηττημένες.

Σημαίνοντα γεγονότα, η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Συμμάχους που ήλεγχαν και την Ανατολική Θράκη και της Σμύρνης το Μάιο του 1919 από τα ελληνικά στρατεύματα, στον απόηχο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Κάποιες άλλες πυρκαγιές του παρελθόντος

Το πένθος για την Ελλάδα, από τη φοβερή πυρκαγιά στην Αττική, είναι βαρύ. Χάθηκαν πολλοί άνθρωποι, καταστράφηκαν ιδιωτικές περιουσίες, αχρηστεύθηκαν υποδομές, υποβαθμίστηκε το περιβάλλον… Θάνατος, δάκρυ, πόνος πλανώνται στην Αττική…

Όμως η χώρα μας διαχρονικά έχει δοκιμαστεί σκληρά από φωτιές. Ακολουθεί μία μικρή επιλογή για κάποιες σημαντικές πυρκαγιές.

Το… εσώβρακον του Κολοκοτρώνη, παραγγελιά στο Άργος!!!

*Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Φαίνεται να φοράει τουζλούκια, δηλαδή περικνημίδες, 

γεγονός που του επέτρεπε να φοράει σώβρακα έως... κάτω στα καλαμοπόδαρα!!!

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Επανάσταση του 1821, έγινε από ταπεινούς αγωνιστές και από μερικές ηγετικές προσωπικότητες, που μπόρεσαν να εμπνεύσουν το λαό και να τον καθοδηγήσουν σωστά, ώστε να φτάσουν όλοι στο ποθούμενο αποτέλεσμα. Την  απελευθέρωση της Ελλάδας από τον δυνάστη Οθωμανό, μετά από 400 χρόνια.

                Το μεγάλο αυτό στρατιωτικό εγχείρημα έγινε χωρίς έντονη υλική προπαρασκευή, χωρίς επάρκεια οπλισμού, χωρίς ικανό αριθμό πυρομαχικών, χωρίς επιμελητεία. Υπήρχε όμως ελπίδα, πίστη στον αγώνα, διάθεση αυτοθυσίας και απαράμιλλη αγωνιστικότητα.

                Ήταν τέτοια η έλλειψη αγαθών, ακόμα και ευτελών ειδών, που έμεινε στη ιστορία ένα περιστατικό με το… σώβρακο του Κολοκοτρώνη, του αναμφισβήτητου στρατιωτικού ηγέτη της Επανάστασης!!!

                Τι ακριβώς συνέβη με το σώβρακο του Γέρου του Μοριά;

                Κατ’ αρχάς να επισημάνουμε, πώς είναι γνωστό τι περιλάμβανε η φορεσιά των κλεφτών και αρματολών, με βασικό κομμάτι της, τη φουστανέλα. Και πάντα υπάρχει η διαχρονική απορία, τι φορούσαν κάτω από τη φουστανέλα οι αγωνιστές. Μια απορία, που φτάνει ως τις μέρες και έχουμε δει τουρίστριες να επιχειρούν αναιδώς να σηκώσουν τη φουστανέλα των ευζώνων για να δουν τι υπάρχει κρυμμένο από κάτω! Ανάλογη απορία υπάρχει και για τα κιλτς, τις γνωστές φούστες των Σκωτσέζων.

Εδώ να θυμίσουμε ότι ο Τάκης Λάππας, ιστορικός και συγγραφέας, σε άρθρο του για τη φορεσιά των κλεφτών στην «Νέα Εστία» είχε γράψει ότι  πολλοί από τους αγωνιστές «δε γνωρίζανε τι θα πει σώβρακο, το απόφευγαν μια και τους σκέπαζε τόσο καλά η φουστανέλα του»ς. Κάτι όμως που δεν συνέβαινε τον Κολοκοτρώνη, ο οποίος είχε και αγγλική στρατιωτική παιδεία, αφού είχε υπηρετήσει στον Αγγλικό στρατό στη Ζάκυνθο.

Η Κοψαχείλα της Τριπολιτσάς, δεν είναι η Κοψαχείλα του Παλαιού Φαλήρου

 *Η πολιορκία της Τριπολιτσάς. Σχέδιο του Π. Ζωγράφου, με υποδείξεις του Γιάννη Μακρυγιάννη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Μέχρι τώρα, όποιος με ρωτούσε τι είναι η Κοψαχείλα, θα απαντούσα ότι είναι η Ανατολική γειτονιά του Παλαιού Φαλήρου, στα σύνορα με τους Δήμους Αγίου Δημητρίου, Νέας Σμύρνης και Αλίμου. Τώρα όμως ανακάλυψα, διαβάζοντας τα «Απομνημονεύματα» του Φωτάκου, υπασπιστή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ότι η Κοψαχείλα ήταν ένα ονομαστό… κανόνι, που συνετέλεσε και αυτό στην πτώση της Τριπολιτσάς το 1821.

                Ο Φωτάκος, όπως είναι γνωστός ο υπασπιστής του Γέρου του Μοριά, ήταν ο Φώτιος Χρυσανθόπουλος.  Γεννήθηκε στα Μαγούλιανα Αρκαδίας, συμμετέσχε στην επανάσταση του 1821 και διετέλεσε υπασπιστής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Έγραψε απομνημονεύματα για τα γεγονότα της επανάστασης που τα έζησε (εκδόθηκαν το 1858) καθώς και βιογραφίες αγωνιστών εκείνης της περιόδου. Πέθανε σε βαθιά γεράματα φτωχότατος στην Τρίπολη το Σεπτέμβριο του 1879.

                Περιγράφοντας λοιπόν την πολιορκία της Τριπολιτσάς αναφέρει ότι οι πολιορκητές μεταξύ άλλων έβαλαν κανόνια απέναντι από την Κάρτσοβα στο Πετροβουνάκι και χτυπούσαν απέναντι στο φρούριο της πόλης με τις επτά πύλες και ειδικά επάνω από την Μεγάλη Τάπια, αχρηστεύοντας ουσιαστικά τα τουρκικά κανόνια.

                Οι Μανιάτες μάλιστα που τα χειρίζονταν, οι «πυροβολιστές» κατά την έκφραση της εποχής, «επετύχαιναν να εμβάζωσι το βόλι εις ταις πολεμίστραις του φρουρίου, επειδή ήταν συνηθισμένοι από ταις πολεμίστραις των πύργων των».

Αφιέρωμα τιμής, από το Δήμο Διδυμοτείχου

Ο Δήμος της πόλης που γεννήθηκα και μεγάλωσα, είχε τη ευγενή καλοσύνη να κυκλοφορήσει ένα ειδικό αφιέρωμα της εφημερίδας "Εν Διδυμοτείχω" στην ταπεινότητά μου. Μέσα σε 16 σελίδες, περιέλαβε ένα χαιρετισμό του δημάρχου της πόλης και διάφορα κείμενά μου, για την πόλη μου και τη Θράκη γενικώτερα, δημοσιευμένα κατά καιρούς 

σ' αυτήν εδώ την ιστοσελίδα.  

 Ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ από τα βάθη της καρδιάς μου, στο Δήμο της πατρίδας μου. Το Διδυμότειχο, είναι μια παντοτινή αγάπη. Ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΏ στο φίλο Δήμαρχο Παρασκευά Πατσουρίδη και στον υπεύθυνο της έκδοσης της εφημερίδας "Εν Διδυμοτείχω" Δημήτρη Δεντσίδη.

Σκέψεις για τη μάχη των Δερβενακίων

*Ο ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο Ιούλιος, είναι ο μήνας της ανάμνησης της μάχης των Δερβενακίων το 1822. Η μάχη αυτή καθιέρωσε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη ως αναμφισβήτητο στρατιωτικό αρχηγό της Επανάστασης του 1821, αλλά και θεμελίωσε την πεποίθηση για τη  νίκη των Ελλήνων.

Πράγματι, η έκβαση της μάχης αυτής έκρινε τον κατοπινό αγώνα των εξεγερμένων Ελλήνων. Διότι αν έχαναν τη συγκεκριμένη μάχη οι Έλληνες, ο Μαχμούτ Πασάς γνωστός ως Δράμαλης λόγω της καταγωγής του από τη Δράμα, θα κυριαρχούσε στην Πελοπόννησο με χιλιάδες στρατιώτες και θα διέλυε κάθε απόπειρα Επανάστασης, η οποία δεν είχε οργανωθεί ακόμα αποτελεσματικά.

Τα γεγονότα των ημερών εκείνων του Ιουλίου 1822 και η φοβερή ήττα του Δράμαλη είναι γνωστά. Έχουν περιγραφεί επαρκώς. Αθέατη σχετικά, παραμένει η ψυχολογική δύναμη και επιρροή που ασκούσε ο Κολοκοτρώνης καθώς και η στρατηγική του αντίληψη.

Τον Ιούλιο του 1822, την κατάσταση έσωσε η αστείρευτη ψυχολογική δύναμη και η υπέροχη στρατηγική αντίληψη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Η δύναμη του λόγου και η πειστικότητά του, ξυπνούσε στις καρδιές των αγωνιστών του τα ευγενέστερα αισθήματα και τις διαθέσεις τους για το αγώνα της ελευθερίας. Μπορούσε ακόμα, να εκμεταλλεύεται με κατάλληλο τρόπο, και τις προλήψεις που φώλιαζαν στις ψυχές των ταπεινών και αφελών ανθρώπων της υπαίθρου και να τους μεταβάλει σε ήρωες και σε ακατάβλητους πολεμιστές, που πίστευαν στην ιδέα της ελευθερίας και στον τελικό θρίαμβο του αγώνα τους.

Από τις βάφλες στο απόσπασμα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/973590/gallery/epikairothta/ellada/apo-tis-vafles-sto-apospasma 

 *Ο Μανώλης Σταυρίδης στο Στάλινγκραντ. Εκτελέσθηκε το 1938

Γράφει ο δημοσιογράφος TΑΣΟΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ

H επιστολή που έφτασε πριν από λίγο καιρό στη γραμματεία της «Καθημερινής» ήταν λιτή και σαφής. Είχε προηγηθεί δημοσίευμα με τη συνέντευξη του ιστορικού Ιβάν Τζουχά για το νέο του εγχείρημα, ένα ιστορικό βιβλίο σχετικά με τους ‘Ελληνες υπηκόους που βασανίστηκαν στα γκουλάγκ ή εκτελέστηκαν μετά τη σύλληψή τους στο πλαίσιο των σταλινικών εκκαθαρίσεων 1937-38.

Επιστολογράφος ήταν η κ. Λουίζα Τζαβέλλα- Χουλιαράκη, η οποία έγραφε στις 31 Μαΐου: «…Ο παππούς μου Εμμανουήλ Σταυρίδης του Αθανασίου, Έλληνας της Κωνσταντινούπολης, μετανάστευσε στην Οδησσό τον περασμένο αιώνα και μετά στο Στάλινγκραντ. Τον Μάρτιο του 1938 συνελήφθη με την κατηγορία της κατασκοπείας».

Συγγενής της κ. Χουλιαράκη μετέβη στην πόλη και απέκτησε πρόσβαση στο σχετικό αρχείο, ανακαλύπτοντας ότι «ο παππούς μας τουφεκίστηκε την ίδια μέρα, στις 5 Μαρτίου 1938 στη 1.30 μετά τα μεσάνυχτα στο Στάλινγκραντ. Η μητέρα μου και η αδελφή της είχαν ελληνικά διαβατήρια και απελάθηκαν… Στη μητέρα μου χορηγήθηκε ρωσικό διαβατήριο το 1994 και το 1999». Πρόκειται για το νέο διαβατήριο με τον δικέφαλο αετό. Στις αρχές Ιουνίου επισκέφθηκα την κ. Τζαβέλλα- Χουλιαράκη. Με περίμενε στο σαλόνι του σπιτιού της όπου ήταν όλα τακτοποιημένα. Οι φωτοτυπίες του διαβατηρίου της μητέρας της καθώς και παλιές φωτογραφίες της μητέρας και της θείας της, φωτογραφίες του Έλληνα παππού της από το Τσαρίτσιν που μετονομάστηκε σε Στάλινγκραντ το 1925.

Ο δρακόντειος νόμος περί Τύπου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/973822/gallery/epikairothta/ellada/o-drakonteios-nomos-peri-typoy 

*Μάρτιος 1970. Από αριστερά, Γιάννης Καψής, Κ. Κυριαζής. Ιω. Ζίγδης, πίσω Κ. Νικολόπουλος, Αχ. Κυριαζής. Σε συνέντευξή του στο «Έθνος», ο Ζίγδης είχε ζητήσει σχηματισμό πολιτικής κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Μία εβδομάδα αργότερα, το στρατοδικείο τούς καταδίκασε σε ποινές φυλάκισης από 3-5 χρόνια.

Γράφει ο κ. ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ*

Η λογοκρισία αποτέλεσε ακρογωνιαίο λίθο της χούντας των συνταγματαρχών. Οι πραξικοπηματίες ανέστειλαν μεταξύ άλλων τις διατάξεις του άρθρου 14 του Συντάγματος που κατοχύρωνε την ελευθερία του Τύπου. Παράλληλα, τέθηκε σε ισχύ ο νόμος περί καταστάσεως πολιορκίας του 1912, που έδινε τη δυνατότητα απαγόρευσης της ανακοίνωσης ή δημοσίευσης πληροφοριών «καθ’ οιονδήποτε τρόπο, και διά του Τύπου» και της κατάσχεσης εφημερίδων και άλλων εντύπων.

Το καθεστώς συνέστησε επίσης υπηρεσία λογοκρισίας για τον προληπτικό έλεγχο κάθε εντύπου πριν από την κυκλοφορία του και την απαγόρευση κάθε δημοσίευσης «υπονομευτικής» προς το έργο της κυβέρνησης. Παράλληλα, με την προληπτική λογοκρισία, οι πραξικοπηματίες επιχείρησαν εξαρχής να φιμώσουν τον Τύπο με την τρομοκρατία (αυθαίρετο κλείσιμο εφημερίδων και δήμευση των περιουσιών τους) και τον εκβιασμό δημοσιογράφων και εκδοτών.

Οι αρπαγές των Βουλγάρων στην Ξάνθη κατά την Κατοχή

*Η Ξάνθη το 1942 υπό Βουλγαρική κατοχή (Φωτογραφία Τάσου Τεφρωνίδη)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Με τους Βουλγάρους σχεδόν ποτέ στο παρελθόν δεν είχαμε αγαθές σχέσεις κυρίως εξαιτίας των εθνικοθρησκευτικών εμμονικών ιδεών, που τους οδηγούσαν πάντα σε λάθος επιλογές, από την εποχή του εκκλησιαστικού σχίσματος και από την ακύρωση της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου.  Έσχατα παραδείγματα, οι πράξεις της Βουλγαρίας κατά τον 20^ο αιώνα. Συμμάχησαν με την Ελλάδα και διεξήγαγαν επιτυχώς τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, αλλά η αδηφαγία τους περί την κατοχή της Θεσσαλονίκης οδήγησε στον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο και στην κατά κράτος στρατιωτική ήττα της Βουλγαρίας. Ακολούθησαν ο Α’ και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, που βρήκαν τη Βουλγαρία στο πλευρό της Γερμανίας, πάντα εναντίον της Ελλάδας και των Συμμάχων της.

                Βέβαια, είχαν κάποια πρόσκαιρα ωφελήματα, αλλά δεν ήταν αυτά που καθόρισαν την συνολική πορεία των γεγονότων και την κρίση της ιστορίας. Για παράδειγμα: Από τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο κέρδισαν με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου για λίγα χρόνια τη Δυτική Θράκη. Από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, από το 1941 έως το 1942 πήραν από τους Ναζί συμμάχους τους, τους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης και το τμήμα του νομού Σερρών, ανατολικά του ποταμού Στρυμόνα.

                Η συμπεριφορά τους κάθε φορά ήταν μια μελανή σελίδα στις σχέσεις Ελλάδας- Βουλγαρίας και μια φρικτή ανάμνηση στη συλλογική μνήμη των κατοίκων της Θράκης εξαιτίας της βαρβαρότητας των Βουλγάρων, του ρεβανσισμού που επέδειξαν και της αρπακτικότητάς τους. Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και η προσπάθεια εξαφάνισης της ελληνικότητας της περιοχής με το κλείσιμο σχολείων και εκκλησιών, με δολοφονίες προκρίτων, με αποστολή εξόντωσης Ελλήνων ομήρων στα τάγματα εργασίας στη Βουλγαρία τα γνωστά «ντουρντουβάκια» με καταλήστευση της γεωργικής παραγωγής και άλλες απεχθείς πράξεις.

                Ευτύχημα είναι ότι τα τελευταία χρόνια, έχουν εξομαλυνθεί οι σχέσεις μας τη Βουλγαρία και ευχή όλων είναι να διατηρηθούν σ’ αυτό επίπεδο, χωρίς τις παλινδρομήσεις του παρελθόντος.

Γενέθλια... όχι μόνον οι ΗΠΑ, αλλά και εγώ!!!

         Στις 4 Ιουλίου, είναι η ημέρα των γενεθλίων μου. Πολλοί συνδέουν την ημέρα της γέννησης των ανθρώπων, με την μοίρα τους. Ανήκω στο ζώδιο του Καρκίνου. Προσωπικά, δεν πιστεύω στα ζώδια. Βρήκα όμως μια πρόβλεψη για το ζώδιό μου, που σκέφτηκα να τη μοιραστώ μαζί σας, σήμερα τέτοια μέρα.
          Το βρήκα στην έκδοση της Ακαδημίας Αθηνών «Λαογραφικά του κώδικα 666 της Μονής Μεταμορφώσεως Μεγάλου Μετεώρου» των Δ.Ζ. Σοφιανού και Μ Γ. Βαρβούνη, έτος 2011, σελ.71-72.
          Ιδού λοιπόν το ωροσκόπιό μου. Μερικά από όσα αναφέρει, επαληθεύθηκαν. Όχι όμως όλα. Τέλος πάντων, ας ευχηθώ σε όσους γεννήθηκαν 4 Ιουλίου, όπως εγώ, ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΑ!!!
          

Η καρδιά και η περιουσία του έντιμου Κωνσταντίνου Κανάρη

*Ο Κωνσταντίνος Κανάρης, ως πρωθυπουργός της Οικουμενικής κυβερνήσεως

*Υπόδειγμα εντιμότητας, ηρωισμού

και μεγάλου πολιτικού κύρους

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Κωνσταντίνος Κανάρης, ήρωας της Επανάστασης του 1821, υπήρξε στα κατοπινά χρόνια πολιτικός με μεγάλο κύρος, αποδεκτός αλλά και θαυμαζόμενος για το ακέραιο του χαρακτήρα του και το λιτό βίο του. Ο θάνατός του προκάλεσε συγκίνηση σε όλο τον Ελληνισμό.

Ο ηρωικός πυρπολητής και ναυμάχος γεννήθηκε στα Ψαρά το 1793  και πέθανε στην Αθήνα, στις 2 Σεπτεμβρίου 1877. Υπήρξε σπουδαία μορφή του ναυτικού αγώνα κατά την Επανάσταση του 1821, αλλά και εξέχουσα προσωπικότητα  της πολιτικής στα κατοπινά χρόνια. Διετέλεσε πέντε φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας σε ένα διάστημα 33,5 ετών αρχίζοντας από το 1844, με πρωθυπουργική θητεία 2 ετών και 3 μηνών συνολικά.

Δύο γεγονότα αξίζει να υπομνησθούν για να περιγραφεί η συμβολή του Κανάρη ως πολιτικού άνδρα Το έτος 1864 έγινε ο πρώτος που συμπληρώνει 4 πρωθυπουργίες από την πλήρη εφαρμογή Συντάγματος στη χώρα το 1844  και κυρίως ο μόνος πρωθυπουργός, που επί των ημερών του η Βουλή ψηφίζει ή αναθεωρεί το Σύνταγμα της Ελλάδας δυο φορές, το 1844 και το 1864.