Η Γενοκτονία των Ποντίων και η Ζωή Τηγανούρια, που τιμά τα θύματα

*Ο απελθών Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, 

όταν υποδέχθηκε στη Προεδρικό Μέγαρο τη Ζωή Τηγανούρια και τους συνεργάτες της

Γράφει  o Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η λέξη Γενοκτονία, είναι μια σύνθετη ελληνική λέξη για την οποία γίνονται πολλές συζητήσεις με αφορμή εγκληματικές πολιτικές κρατών ή πολιτικοκοινωνικών ομάδων  εις βάρος λαών. Πρόκειται για τις λέξεις «γένος» και «κτείνω» (σκοτώνω).

          Εδώ πρέπει να επισημάνουμε το εξής: Παρότι ελληνικός ο όρος, δεν χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά αν και οι Έλληνες σε πολλές φάσεις της ιστορίας τους υπήρξαν θύματα γενοκτονικών διαθέσεων γειτονικών λαών, αλλά στα αγγλικά (genocide).

 Δημιουργός της λέξης ήταν ο Αμερικανός νομικός Ραφαέλ Λέμκιν. Το 1944, στο βιβλίο «Η διοίκηση του Άξονα στην κατεχόμενη Ευρώπη», χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον νεολογισμό «γενοκτονία» ανατρέχοντας για τη δημιουργία του στην πλούσια και εκφραστική ελληνική γλώσσα. Είχε προτείνει επίσης και έναν εναλλακτικό όρο, αντλημένο επίσης από την ελληνική γλώσσα: «Εθνοκτονία».  Ήδη από το 1933, σε ένα διεθνές συνέδριο, ο Λέμκιν είχε προτείνει τη θέσπιση διεθνούς συνθήκης, που θα προέβλεπε την τιμωρία κάθε είδους επιθέσεων εις βάρος εθνικών, θρησκευτικών και εθνοτικών ομάδων.

*Ο Ραφαέλ Λέμκιν 

Αυτά για την ιστορία δημιουργίας της λέξης αυτής, που έχει το βαρύ φορτίο στις μνήμες διαφόρων λαών. Στις μέρες μας, ο όρος αυτός δεν έπαψε να προκαλεί πόνο και δάκρυ ίσως γιατί δεν υπάρχει τιμωρία σε όσους εμπνέονται και εφαρμόζουν τέτοιες εγκληματικές πολιτικές. Μοναδικό παράδειγμα ίσως είναι μόνο η καταδίκη το 1945, στη μεγάλη δίκη των ναζί εγκληματιών στη Νυρεμβέργη. Πολύ αργότερα  επιβλήθηκε η πρώτη σχετική κατηγορία διεθνές δικαστήριο. Επρόκειτο για τους υπαίτιους της γενοκτονίας που διαπράχθηκε στη Ρουάντα το 1994.

Αδικαίωτες όμως παρέμειναν οι γενοκτονίες των Ποντίων, των Αρμενίων, των Ασσυρίων κ.λπ.

*Από την παρουσίαση της "Γενοκτονίας" στο Προεδρικό Μέγαρο 

Η Ζωή Τηγανούρια και ο Πασχάλης Μπούρας,

τιμούν τα θύματα της Ποντιακής Γενοκτονίας

Στις μέρες μας η έννοια της Γενοκτονίας, έγινε και πηγή μουσικής έμπνευσης. Πρόκειται για την περίπτωση της Ζωής Τηγανούρια, η οποία είναι διακεκριμένη συνθέτις και ακορντεονίστα, που έγραψε το τραγούδι «Γενοκτονία» σε στίχους του Πασχάλη Μπούρα.

Πρόκειται για ένα συγκινητικό τραγούδι μνήμης, που η δημιουργός του, το θεωρεί ελάχιστο φόρος τιμής στις 353.000 ψυχές που μαρτύρησαν στη γη του Πόντου, από τους Νεότουρκους.

Η εκτέλεση του τραγουδιού αυτού έκανε μεγάλη εντύπωση, με αποτέλεσμα να προσκληθεί η Τηγανούρια  από τον απελθόντα Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, να το εκτελέσει στο Προεδρικό Μέγαρο. Η Ζωή ευχαρίστησε τον Πρόεδρο και πρόσθεσε ότι η Γενοκτονία του Πόντου είναι η ματωμένη πτυχή του Ελληνισμού. Ο κ. Παυλόπουλος την συνεχάρη και συγκινημένος τόνισε: 

«Με αυτό το τραγούδι σου, θέτεις ζήτημα εθνικής συνείδησης. Για όλους μας. Δεν ξεχνάμε, και ποτέ ξανά». Με αυτά τα λόγια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνεχάρη τη Ζωή Τηγανούρια και τους μουσικούς, που τη συνόδευαν για το τραγούδι «Γενοκτονία».

Την Ζωή Τηγανούρια- η οποία έπαιξε ακορντεόν- συνόδευσαν ο Λάμπρος Βασιλείου στο τραγούδι, ο Γιάννης Τσαρσιταλίδης στο τραγούδι και την λύρα, ο Γιάννης Σεβαστόπουλος στο λαούτο, ο Μιχάλης Βερβελάκης στην κιθάρα και ο Στέλιος Γενεράλης στο νταούλι.

Αξιοσημείωτο είναι ότι και η συνθέτρια και ο στιχουργός δεν είναι ποντιακής καταγωγής, αλλά θεωρούν ότι η Γενοκτονία είναι η ματωμένη πτυχή όλου του ελληνισμού, Η Ζωή Τηγανούρια γεννήθηκε στη Σαμοθράκη και ο Πασχάλης Μπούρας στην Αλεξανδρούπολη.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης