Κυριακή 10 Ιουνίου 2012

Η ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΤΗΣ ΚΟΙΤΗΣ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ- ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

*Η φωτογραφία είναι του 1922, όταν περνούσαν στη δυτική όχθη του Έβρου οι διωγμένοι άδικα από τις πατρογονικές τους εστίες, Ανατολικοθρακιώτες. 




«Ἕβρος ποταμός ἐστι τῆς Θρᾴκης.
Ἐκαλεῖτο δὲ πρότερον Ῥόμβος,
τὴν προσηγορίαν εἰληφὼς
ἀπὸ τῆς συστροφῆς τῆς καταφορᾶς τοῦ ὕδατος…»
(Τιμόθεος στο  ΙΑ΄ βιβλίο  «Περὶ Ποταμῶν»).




Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης



          Το χειμώνα κάθε χρόνο, όλοι γνωρίζουμε ότι πλημμυρίζει ο ποταμός Έβρος, που κατακλύζει απέραντες καλλιεργήσιμες εκτάσεις προκαλώντας τεράστιες καταστροφές και απειλώντας πολλά χωριά.
          Αυτό ακριβώς είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα του ποταμού αυτού. Η διάνοιξη της κοίτης του ώστε τα νερά να μην πλημμυρίζουν, αλλά να ρέουν κανονικά προς τη θάλασσα.
Ο Έβρος που πηγάζει από το όρος Ρίλα της Βουλγαρίας, διατρέχει οριζόντια τη χώρα αυτή και μετά στρέφεται κάθετα προς νότια κατεύθυνση και εκβάλει στο Θρακικό Πέλαγος μεταξύ Αίνου και Αλεξανδρουπόλεως, σχηματίζοντας ένα εκτεταμένο λιμνοβαλτώδες Δέλτα με πλούσια πανίδα.
Το συνολικό μήκος του ποταμού είναι 515 χιλμ. Από αυτά το 203 χιλμ. Αποτελούν σύνορο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και τα 15 χιλμ. Σύνορο μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας. 



Ο ποταμός αυτός είχε κατά το παρελθόν  πολλά και νοστιμότατα ψάρια (σαζάνια, γουλιανούς κ.λπ.). Ειδικότερα στις εκβολές του, όπου σχηματίζονται οι λιμνοθάλασσες Στεντορίς (νυν Γιάλα) και Μπουρού,  ψαρεύονται τα λεγόμενα «νίτικα» ψάρια, από το όνομα της Αίνου.
Στην παραποτάμια περιοχή του Έβρου έχουν εντοπιστεί να διαβιούν 41 είδη ερπετών και αμφιβίων, γεγονός που έχει αναδείξει την περιοχή στη σημαντικότερη περιοχή γι’ αυτά τα ζώα στην Ευρώπη. Στον ποταμό και στο Δέλτα του, ζουν 46 διαφορετικά είδη ψαριών, του γλυκού και θαλασσινού νερού.
Το Δέλτα του ποταμού Έβρου είναι ένας από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους της Ελλάδας. Γι’ αυτό προστατεύεται από την Συνθήκη Ραμσάρ και έχει χαρακτηρισθεί ως Περιοχή Ειδικής Προστασίας και Ειδικώς Προστατευόμενη Μεσογειακή Περιοχή.
Ο Δήμος Φερών προσφέρει σε κάθε ενδιαφερόμενο, επίσκεψη με ξύλινες βάρκες στο Δέλτα.
*Ο Έβρος σήμερα

Τα προβλήματα του ποταμού

Το ποτάμι μολύνθηκε τα τελευταία 30 χρόνια και από τα φυτοφάρμακα των εκατέρωθεν καλλιεργειών και από απόβλητα προερχόμενα από βαριές βιομηχανίες της Βουλγαρίας (κατεργασίας τσίγκου, μόλυβδου, ελαστικών, και χημικών). Μέγιστο πρόβλημα προκύπτει και από τον εκ Τουρκίας παραπόταμο Εργίνη, που έχει βυρσοδεψεία στις όχθες του.
Άλλο μεγάλο πρόβλημα του ποταμού Έβρου είναι η λαθρομετανάστευση, που υποστηρίζεται από την ανατολική  όχθη του , δηλαδή από την Τουρκία και διευκολύνεται από το γεγονός ότι ειδικά το καλοκαίρι, περιορίζονται αισθητά, τα βάθη του.
          Πάντως από τα πανάρχαια χρόνια ο Έβρος χαρακτηρίζονταν προικοδότης της Θράκης, αφού με το νερά του και την ιλύ που κατέβαζε, καθιστούσε εύφορα τα εδάφη της «εριβώλακος Θράκης». Παράλληλα ο ποταμός  χρησιμοποιούνταν κυρίως για μεταφορά ξυλείας και αγροτικών προϊόντων που μεταφέρονταν στο λιμάνι τις Αίνου με σχεδίες αλλά και μεγάλες φορτηγίδες και συνέδεαν έτσι την Φιλιππούπολη και την Αδριανούπολη με το Αιγαίο Πέλαγος .
          Το πλούσιο χώμα όμως με τα χρόνια γέμιζε την κοίτη του, δημιουργώντας μεγάλες πλημμύρες και ακυρώνοντας εκ των πραγμάτων την ποταμοπλοΐα, τόσο χρήσιμη στο εμπόριο της περιοχής.
          Έτσι η διάνοιξη της κοίτης του ποταμού Έβρου κατέστη πρόβλημα από τον 19ο αιώνα. Πρόβλημα που δεν επιλύθηκε παρά τις προσπάθειες που έγιναν από τότε (όχι σημαντικές) και εξακολουθεί να ταλανίζει κυρίως την Ελλάδα.
*Βαρκάδα στο Δέλτα του Έβρου 

Η διάνοιξη της κοίτης ιστορικά

          Ιστορικά και με βάση τα αρχεία του Φόρεϊν Όφις μια πρώιμη αναφορά στη ανάγκη διάνοιξης της κοίτης του ποταμού Έβρου, έτσι ώστε να γίνει πλωτός σε φορτηγίδες (μαούνες) που θα κουβαλούσαν τα προς εξαγωγή προϊόντα στο λιμάνι της Αίνου και θα επέστρεφαν βόρεια με άλλα αγαθά γίνεται στο Οθωμανικό Αυτοκρατορικό Διάταγμα του Σεπτεμβρίου του έτους 1839 (Αρχείο Φόρεϊν Όφις 195/100, 26 Φεβρουαρίου1840).
          Μια άλλη αναφορά γίνεται στο υπόμνημα των αντιπροσώπων της Αδριανούπολης προς την Υψηλή Πύλη για την ανάπτυξη της γεωργίας, τον Απρίλιο του 1845. (Αρχείο Φόρεϊν Όφις 195/100, Whilshire  to Cunning 11 Απριλίου 1845). Ειδικότερα το Σεπτέμβριο του 1844 η σουλτανική κυβέρνηση έκανε σειρά εξαγγελιών για τη βελτίωση των συνθηκών της αγροτικής οικονομίας. Για το λόγο αυτό προσκλήθηκαν αντιπροσωπείες από κάθε σαντζάκι να υποβάλουν υπομνήματα με προτάσεις  για την ευημερία των περιοχών τους. Έτσι και οι Αδριανουπολίτες υπέβαλαν το δικό τους υπόμνημα το 1845.
Ένα χρόνο μετά, το 1846 ο σουλτάνος στην περιοδεία του στην περιοχή πρόσφερε ποσό 2 εκ. πιάστρων για τη διάνοιξη του ποταμού Έβρου. Ο Άγγλος υποπρόξενος της Αδριανούπολης Whilshire σε αναφορά του προς τον προϊστάμενό του υπουργό Εξωτερικών George Cunning (Αρχείο Φόρεϊν Όφις 195/100, 20 Μαΐου 1846) θεώρησε ότι το ποσό αυτό ήταν ανεπαρκές.
*Σχεδιάγραμμα του 1932, για τα πλημμυροπαθή χωριά του Έβρου

          Παρά το γεγονός ότι έργα διαπλάτυνσης και διάνοιξη του Έβρου δεν έγιναν, το ενδιαφέρον των κατοίκων υπήρξε αδιάπτωτο. Στην εφημερίδα της Κωνσταντινούπολης «Νεολόγος» της 16ης Μαΐου 1872, υπάρχει μια εκτενής αναφορά γραμμένη από τον Ν. Γ. Χατζόπουλο «κατ’ εντολήν και εν ονόματι των κατοίκων της Αίνου» και αφορά βασικά την διεκδίκηση των Αινιτών να μην γίνει λιμάνι στο Δεδέαγατς (σημερινή Αλεξανδρούπολη). Η αναφορά αυτή περιέχει και σημαντικές πληροφορίες φια την πλωιμότητα του ποταμού Έβρου όπως:
«Κατά το 1847 ο γάλλος μηχανικός Ποαρέλ αποσταλείς υπό της αυτοκρατορικής κυβερνήσεως» μελέτησε τα λιμάνια της Αίνου Δρακοντίνα και Ποντισμένη και τον «μέχρι Αδριανουπόλεως πλώιμον ποταμόν Έβρον και όλα τα παρακείμενα μέρη από Δεδέαγατς αρξάμενος μέχρι του Ιμπριτζέ (κολπίσκου του Ξηρού)». Κατά δε το έτος 1859 η εταιρία Κομόντ «είχε αναλάβει την επιδιόρθωσιν του ποταμού και επί τινας μήνας ανέπλεεν το ατμόπλοιον μέχρις Αδριανουπόλεως».
*Ο Έβρος στο ύψος της Αδριανούπολης

Ένας άλλος μηχανικός ο Βίλεν ερεύνησε επίσης τα δύο λιμάνια της Αίνου και τον Έβρο και τα παρακείμενα παράλια. Επίσης το 1871 εξέτασε την ίδια περιοχή και ένας μηχανικός του Αγγλικού Ναυτικού. Όλοι- κατά τους Αινίτες- αποφάνθηκαν ότι η Αίνος είναι το φυσικό λιμάνι όλης της Νοτιοδυτικής Θράκης και όταν θα κατασκευάζονταν ο σιδηρόδρομος θα ήταν ο προσφορότερος σταθμός των εμπορικών θρακικών πόλεων. Αν μάλιστα γίνονταν στον ποταμό Έβρο τα έργα που πρότεινε το 1859 ο Βίλεν και καθαρίζονταν το στόμιο του ποταμού, θα μπορούσαν- έλεγαν οι Αινίτες- να προσορμίζονται σ’ αυτόν πλοία χωρητικότητας «6-10.000 κοιλών». Πρότειναν μάλιστα να πουλήσει η οθωμανική κυβέρνηση τις τεράστιες εκτάσεις που διέθετε κοντά στον ποταμό για να χρηματοδοτήσει τα έργα για ένα πλώιμο Έβρο.
Πάντως πέρα από τη διαμάχη Αίνου- Δεδέαγατς, για την δημιουργία λιμανιού ενδιαφέρον έχουν οι πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν τότε, για την πλωιμότητα του ποταμού Έβρου μέχρι της Αδριανουπόλεως, αφού έστω και δοκιμαστικά κυκλοφορούσε τότε  ατμόπλοιο. Ο αρθρογράφος μάλιστα σημειώνει στο άρθρο του ότι ο Έβρος είναι πλώιμος κάθε εποχή, αρκεί να καθαρίζεται με ασήμαντη δαπάνη και να περιστέλλεται η κοίτη του ώστε τα νερά, να είναι συγκεντρωμένα και να μη διαρρέουν κατά τη διαδρομή του.
Σχετικά με τον πλου ατμοπλοίου στον ποταμό Έβρο, από την Αδριανούπολη έως τις εκβολές του και από εκεί έως την Κωνσταντινούπολη, έχει διασωθεί η αναφορά του προξένου Α. Δόσκου  με ημερομηνία 13 Απριλίου 1859 , προς την Ελληνική πρεσβεία της Κωνσταντινούπολης, με επισημάνσεις για την ανάγκη έργων συντήρησης της κοίτης του ποταμού, γιατί το ατμόπλοιο κολλούσε στα αβαθή. Είναι ενδιαφέρον κείμενο. Το ατμόπλοιο, αν συνέχιζε τα ταξίδια του θα άλλαζε την καθημερινότητα των κατοίκων του Έβρου και τη μοίρα τους. Η ανάπτυξη θα είχε άλλο περιεχόμενο και ταχύτατους ρυθμούς, που θα έβγαζαν την περιοχή από την νωχέλεια της Ανατολής και την υπανάπτυξη, στην οποία την είχε καταδικάσει το Οθωμανικό κράτος.
Έγραφε ο Δόσκος:
          «Χθες ημέραν του Πάσχα κατέπλευσεν ενταύθα κατά πρώτον το του ποταμού Μαρίτζης (Έβρου) ατμόπλοιον όπερ μέλλει να  ταξιδεύση μεταξύ των δύο τούτων πόλεων. Το ατμόπλοιον τούτο είναι 30 ίππων δυνάμεως ανεπαρκές δε δια την υπηρεσίαν είς ήν είναι προορισμένον, διότι δεν δύναται να εύρη πλείονας των τριών φορτηγών λέμβων. Ωσαύτως δε και ο ποταμός χρήζει εισέτι πολλής εργασίας διότι εις πολλά μέρη τα νερά κατά τοσούτον είναι αβαθή ώστε εκάθησεν τρεις μέχρις ού φθάσει ενταύθα. Απαιτούνται επομένως πολλαί εισέτι χρηματικαί δαπάναι και δεν είναι γνωστόν αν η εταιρεία αύτη θέλει αποφασίσει να κάμη τοιαύτας. Το πρώτον ταξίδιον εγένετο προς δοκιμήν.
          Αν τακτοποιηθεί η ατμοπλοϊκή αύτη υπηρεσία η επαρχία αύτη θα έχει μεγάλας εμπορικάς ωφελείας, κυρίως δια την ευκολίαν της εξαγωγής των προϊόντων της. Λέγεται δε ότι αν και η παρούσα εταιρεία δεν φέρει εις πέρας το σχέδιόν της, υπάρχει ετέρα πρόθυμος να αγοράσει την εργολαβίαν ταύτην».
          Μαρτυρίες για τον πλωτό Έβρο υπάρχουν σε έκθεση του πρόξενου της Αδριανούπολης Π. Λογοθέτη για την Αδριανούπολη, ο οποίος στις 17 Οκτωβρίου 1866 γνωστοποιούσε στο υπουργείο Εξωτερικών ότι «η πόλις αύτη κειμένη εν τω κέντρω της Θράκης και συγκοινωνούσα μετά της μεσογείου θαλάσσης δια του πλευστού ποταμού Έβρου κοινώς Μαρίτζα…».
Ενώ σε άλλο σημείο της ίδιας έκθεσης γράφει:
          «Η δια του λιμένος της Αίνου εξαγωγή των τε δημητριακών καρπών και των διαφόρων άλλων προϊόντων εκτελείται δια του ποταμού Έβρου, τη βοηθεία σχεδιών, εφ’ όσον η δριμύτης του ψύχους δεν παγώνει τα ύδατα του ειρημένου ποταμού, όστις κατά παν έτος σχεδόν κατεχόμενος βαθυκρυσταλλούται και διατελεί πολλάκις πεπηγμένος μέχρι τέλους Φεβρουαρίου». 
          Η πρόθεση να είναι πάντα πλωτός ο Έβρος, φαίνεται πως επηρέασε και την κατασκευή της σιδηροδρομικής γέφυρας στο Πύθιο. Το Φεβρουάριο του 1873 όπως έγραφε ο «Νεολόγος» είχε ήδη αρχίσει η τοποθέτηση επί του ποταμού Έβρου στο χωριό Κούλελι Μπουργκάζ (σημερινό Πύθιο) της σιδερένιας σιδηροδρομικής γέφυρας. Όπως έγραφαν οι εφημερίδες θα στηρίζονταν σε 15 αψίδες «ένεκα δε του ύψους αυτής, θα ή δυνατόν να διέρχονται κάτωθεν αυτής ιστιοφόρα και σχεδίαι καταπλέουσαι τον Έβρον».
          Για τον πλωτό Έβρο υπάρχουν όμως και άλλες πληροφορίες στην ίδια εφημερίδα της 28 Ιανουαρίου 1876, όπου αναφέρεται σε μια επιφυλλίδα για το νομό της Αδριανούπολης, ότι από τους ποταμούς της Θράκης μόνο Έβρος ήταν πλωτός σε μεγαλύτερα πλοία μέχρι την Αδριανούπολη και σε μικρότερα μέχρι τη Φιλιππούπολη. Στα άλλα ποτάμια γίνονταν μεταφορές ξυλείας και δημητριακών με σχεδίες. Στον Έβρο όμως για τα ποταμόπλοια ειδικά το καλοκαίρι που λιγόστευαν τα νερά, προέκυψε ένα άλλο απροσδόκητο εμπόδιο. Οι ιδιοκτήτες των νερόμυλων έχτιζαν σε επαφή με τις όχθες, μεγάλα φράγματα για να συγκρατούν το νερό, αλλά αυτό εμπόδιζε τη διέλευση των πλοίων.
          Παλαιότερα μάλιστα κατά το «Νεολόγο» είχε συσταθεί εταιρία «ποταμοπλοϊκή των θρακικών ποταμών, σκοπούσα να ενεργεί δια μικρών ατμοπλοίων την ποταμοπλοΐαν του Έβρου, αλλ’ ένεκα των ανωτέρω διαφραγμάτων άτινα η οθωμανική κυβέρνησις δεν κατώρθωσε να αφαιρέση, η εταιρία εκείνη δεν ηδυνήθη να εργασθή. Εξ εκάστης των πολυπληθών σχεδιών (5-10 χιλ. ετησίως) αίτινες διέπλεον τον Έβρον, η οθωμανική κυβέρνησις εισπράττει τέλη διαπόρια 45 γρόσια, άχρις Αδριανουπόλεως και 45 άχρις Αίνου».  
          Την πλωιμότητα του Έβρου εκμεταλλεύθηκαν και οι Ρώσοι, όταν κατέλαβαν το 1878 τη Θράκη, όπως έγραψε η «Παλιγγενεσία» των Αθηνών :
          «Οι Ρώσσοι κατώρθωσαν δια λέμβων ιδιαιτέρας κατασκευής να καταστήσωσι πλωτόν τον Έβρον (Μαρίτσαν) όστις διερχόμενος δια της Αδριανουπόλεως χύνεται εις το Αιγαίον. Δια του τρόπου τούτου μετά πάσης της δυνατής ευκολίας δύνανται δια του ποταμού να μεταφέρωσιν εξ Αίνου εις Αδριανούπολιν οσασδήποτε ποσότητας σιτηρών και λοιπών εμπορευμάτων». 

Ήθελαν πλωτό και τον Στρυμόνα

Η Τουρκία σχεδίαζε το 1859 να καταστήσει πλωτό και το Στρυμόνα , για να ανεβαίνουν ατμόπλοια έως τις Σέρρες. Την εποχή εκείνη επισκέφθηκε μάλιστα την περιοχή Οθωμανός μηχανικός και άρχισε τις πρώτες εργασίες εκβάθυνσης της κοίτης, αλλά το έργο δεν ευοδώθηκε τότε.
          Το 1863 σύμφωνα με αναφορά του προξένου Σερρών Γ. Α. Λαγκαδά  στις 16 Ιουνίου κατέφθασε στις Σέρρες ένας Άγγλος επιχειρηματίας από το Μάντσεστερ (Μαγχεστρία όπως το ονόμαζαν τότε) συνοδευόμενος από τον επιχειρηματία της Θεσσαλονίκης Άμποτ.       Αυτοί οι δύο πραγματοποίησαν μια συγκέντρωση Σερραίων επιχειρηματιών, στους οποίους γνωστοποίησαν, ότι προτίθενται να επιχειρήσουν να καταστήσουν «πλευστόν τον ποταμόν Τσιάγιζε (Στρίμονα)» και στη φάση εκείνη ζήτησαν να συγκεντρωθεί με συνεισφορά, ποσό πεντακοσίων λιρών, για να φέρουν μηχανικό από την Αγγλία, ο οποίος να «να παρατηρήσει τον ποταμόν ίνα γνωρίσωσι αν γίνητε πλεύσιμος». Κατά τους υπολογισμούς του Άγγλου επιχειρηματία απαιτούνταν για το έργο 50.000 λίρες Αγγλίας. 
          Αλλά και το σχέδιο εκείνο, δεν προχώρησε…
Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης


ΠΗΓΕΣ
-Ιστορικό Αρχείο Ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.
-Αρχεία Φόρεϊν Όφις
-Ανδρέα Κ. Λυμπεράτου «Οικονομία, Πολιτική και Εθνική Ιδεολογία- Η διαμόρφωση των εθνικών κομμάτων στη Φιλιππούπολη του 19ου αιώνα» Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2000.
-Εφημερίδες εποχής

52 σχόλια:

  1. Παντελή μου το άρθρο σου είναι άρτια ενημερωμένο, .. Ό Εβρος ήταν πλωτός, .. γινόταν και εμπορία ξύλων από Ανδριανούπολη με πλωτά μέσα....

    Yannis Koukakis

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Είναι μιά εκπληκτική φωτογραφία από το National Geographic και πρέπει να εικονίζει το πέρασμα που υπήρχε στα Ύψαλα....

    Christos Hatzipemou

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Έξοχα ενημερωτικό το άρθρο...

    Mary Kniht

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ, ΣΤΟ ΑΚΡΙΤΙΚΟ ΜΑΣ ΠΟΤΑΜΙ, ΠΑΝΤΕΛΗ!!! ΚΑΙ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ !!!

    Aretousa Kornarou

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κύριε Σιτάλκη

    Κατάγομαι από τον Έβρο, πληγώνομαι κάθε χρόνο που πλημυρίζει το ποτάμι και εξεπλάγην ευχάριστα που είδα την ανάρτησή σας στο
    Ινφογνώμων Πολιτικά. Να είστε καλά, καλή δύναμη, καλή συνέχεια και σε άλλα.

    Δήμητρα Γκαβανόζη

    ΑπάντησηΔιαγραφή

  6. Απο μικρός άκουγα πως κάποτε ο ΕΒΡΟΣ ποταμός θα γίνει πλωτός , δυστυχώς γέρασα και δεν εχω δει τίποτε!!!

    ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Eκπληκτικό κείμενο.....


    Πολιτιστικός Σύλλογος Ρηγίου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ρara poli oreo ke katatopistiko kimeno.


    Eleni Nioti

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Συγχαρητηρια για το αρθρακι αυτο που μας ταξιδεψε πισω στο χρονο. Κι ο παππους μου που γεννηθηκε και μεγαλωσε στην Ανδριανουπολη μου ελεγε ιστοριες περι της...χρησης του ποταμου απο πλεουμενα μεγαλυτερου μεγεθους απο τις σημερινες βαρκουλες. Μαρτυρες των ισχυρισμων του αποτελουσαν οι μεγαλοι κρικοι-μωλοι προσδεσης που υπαρχουν ακομη στις πετρινες επενδυσεις της οχθης του κοντα στην λιθινη τοξοτη γεφυρα που στεκει ακομα αγερωχη επι του ποταμου Εβρου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Σύρος 19 Οκτωβρίου 2014.Ώρα 20.30
    Αγαπητέ Παντελή.
    Το κείμενο του ιστολογίου σου,όπως πάντοτε,περιεκτικό,ενημερωτικό και ενδιαφέρον,ιδαίτερα για μας τους Εβρίτες,που μεγαλώσαμε με το ποτάμι και έχουμε αναμνήσεις.Δεν γνωρίζω εάν έγιναν και άλλες προσπάθειες στα νεώτερα χρόνια,μέχρι του 1922,που το μέσο της κοίτης του ποταμού, αποτέλεσε την οριογραμμή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας,πλην ενός τμήματος,του χερσαίου στο γνωστό τρίγωνο του Καραγάτς.
    Είναι γνωστό ότι η κοίτη του Έβρου ποταμού,όπως έχει καταγραφεί στους γεωγραφικούς χάρτες του 1926, σήμερα είναι σε πολλές περιοχές διαφορετική,καθόσον έχει μετατοπισθεί,είτε Ανατολικότερα,είτε Δυτικότερα,τόσο από φυσικούς λόγους,όσο και από παρεμβάσεις των ανθρώπων[τεχνητοί πρόβολοι,ενισχύσεις οχθών με αδρανή υλικά κ.α]
    Αποτέλεσμα αυτών των μεταβολών,μετά από 88 χρόνια,είναι να έχουν σχηματισθεί νησίδες εντός του ποταμού ή να έχουν προσκολληθεί εδάφη στη μία ή στην άλλη χώρα,'οπου αρκετές φορές προκαλούνται μεθοριακά επεισόδια από την είσοδο εντός αυτών πολιτών ή στρατιωτικών της χώρας,η οποία έχει την κυριότητά των.
    Μία ενέργεια,που έγινε για την ευθυγράμμιση της κοίτης του ποταμού,προ αρκετών χρόνων,σε περιοχές,όπου είχε μετατοπισθεί,όπως στο Πέταλο Πέπλου και στη περιοχή Φερρών,αλλά και αλλού,πιθανόν και για διάνοιξη,δεν προχώρησε,λόγω του Κυπριακού και ίσως άλλων προβλημάτων μεταξυ των δύο χωρών.
    Σήμερα για να υλοποιηθεί η διάνοιξη του ποταμού,ώστε αυτός να καταστεί πλόιμος,πλην των θερινών μηνών,κατά τους οποίους πέφτει αισθητά η στάθμη των υδάτων,χρειάζεται μία επαναχάραξη της οριογραμμής μεταξύ των δύο χωρών και εκτέλεση εργασιών υψηλού κόστους και αμφισβητούμενης αναγκαιότητας,κάτω από τα σύγχρονα οικονομικά δεδομένα,όταν τα υφιστάμενα οδικά και συγκοινωνιακό δίκτυα της περιοχής εξυπηρετούν τις μεταφορές.Σε κάθε περίπτωση η διάνοιξη θα απαιτήσει διακρατική συμφωνία,η οποία,εκτός των οικονομικών στοιχείων,θα πρέπει να λάβει υπόψη και τον στρατιωτικό παράγοντα.
    Κωνστ. Πατιαλιάκας
    Αντιστράτηγος ε.α

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Στρατηγέ, οι παρατηρήσεις σας είναι ορθές. Σήμερα ο Έβρος δεν είναι εύκολο να γίνει πλωτός, γιατί εκτός όλων των άλλων, τα νερά του έχουν μειωθεί αισθητά με τις αλλαγές του καιρού και οι Βούλγαροι- ας μην το ξεχνάμε- με τα αρδευτικά και άλλα φράγματα κατακρατούν μεγάλες ποσότητες υδάτων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Νίνα Γκούδλη
    Αυτό το πλωτό της φωτογραφίας, ονομαζότανε "ΣΑΛΙ". Με λίγη προσοχή διακρίνονται τα σχοινιά που το τραβούσανε απο την μία όχθη στην άλλη. Οι παππούδες μας μ' αυτόν τον τρόπο πηγαίνανε απέναντι και καλλιεργούσανε τα κτήματά τους. Μπράβο Παντελή για τα υπέροχα άρθρα σου!...Σ' ευχαριστούμε!....🌷🌺🌻🌸🌹

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Kostas Patialiakas
    Εμείς που κατοικούσαμε σε παρέβρια χωριά έχουμε πολλές αναμνήσεις. Τότε στα καθαρά νερά κάναμε μπάνιο. Εγώ έμαθα κολύμπι στον Έβρο σε ηλικία 11-12 ετών, με τη βοήθεια των βουβαλιών, που το καλοκαίρι δεν έβγαιναν από τα νερά του ποταμού τις περισσότερες ώρες της ημέρας. Σχόλια για τη διάνοιξη έχω κάνει στο παρελθόν. Θα κλείσω με έναν στίχο του Βασίλη Σιναπίδη (1943): << Στου Έβρου πάνω τα κύματα, τα στροβιλαφρισμένα,| τριφούντωτες, βαθύσκιωτες ιτιές αλαφρογέρνουν,| μέσα σε μαγνάδια πράσινα, κι΄ ασημοπλουμισμένα,| ποτάμιες νύμφες, που χορό θροϊστικό αχνοσέρνουν......>>.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τό ποίημα πρώτη φορά τό διαβάζω.
      Υπέροχοι στίχοι

      Διαγραφή
  14. Κωστας μηχανοδηγος
    Ευχαριστούμε κ. Αθανασιαδη για το ενδιαφέρον άρθρο σας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Dimitra Kiriazidou
    Σε ευχαριστώ για την ιστορία που μας μαθαίνεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Kostas Patialiakas
    Κατατοπιστικό κείμενο για το αγαπημένο το ποτάμι μας, όπως έγραψα προχθές, Σχόλιό μου στο τέλος της ανάρτησης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Απόστολος Δεμερτζης
    Καταπληκτικό ιστορικό ντοκουμέντο η φωτογραφία, χίλιες λέξεις... Εδώ ταιριάζει απόλυτα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Ioanna Parashaki
    Εξαιρετική δουλειά όπως πάντα. Ευχαριστούμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Michel Dratzidis
    Καλημέρα Παντελη,πολύ ωραίο, το Ευχαριστηθηκα. Να είσαι πάντα καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Νίκος Τσομπανίδης
    Για μια αλλη φορα κε Αθανασιαδη σε ευχαριστουμε για αυτο που κανεις και ενημερωνεις ολους τους Θρακιωτες για την ιστορια μας Οι αναρτησεις σου στην μικρη μας ομαδα αλλα και σε αλλες μεγαλες και μικρες ομαδες,γινονται συνεχως και ακουραστα χωρις κανενα ανταλλαγμα !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Χάρης Αντωνακούδης
    Ίσως γίνει όταν και εάν μπουν οι γείτονες στην Ευρώπη. Πάντως πρέπει

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Σταθης Καραμανιδης
    Είχα δίκαιο τελικά για τα ποταμόπλοια του Έβρου. Κύριε Π. Αθανασιάδη σας ευχαριστούμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Vassilios Kazakidis
    Aαναφέρεται και στην ΤουρκοΒουλγαρική συνθήκη του 1915 η πρόθεση για την διάνοιξη παράλληλης κοίτης για την βελτίωση την πλωϊμότητας του ποταμού, με ανάλογη διαμόρφωση των συνόρων κατά μήκος της ανατολικής όχθης του ποταμού. Η ιδέα εγκαταλείφθηκε κατόπιν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Thomas Papadopoulos
    Θερμά συγχαρητήρια! Πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Αννα Ορεστιαδα
    Το ιδιο γινοταν και στον ποταμο Άρδα με το λεγομενο τσιρνίκ
    Περνουσαν με τα γελαδια τους απο τα Ριζια απεναντι στον Καναδα που ειχαν χωραφια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Πατιαλιάκας Κωνσταντίνος
    Πάντα ζωντανές θα είναι οι αναμνήσεις μας από τον ποταμό Έβρο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Σπύρος Θεοδωροπουλος --
    Εύγε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Eleftheria Perisanidis
    ΕΥΓΕ 👍 Πατριώτη 👍🇬🇷 🤝

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Konstantinos Moutzouridis
    Παρα πολυ ενδιαφερον.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. Θωμη Καρακωνσταντινου
    Ο ποταμός ήταν και είναι ζωοδοτης για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής! Με τα γεγονότα των ημερών αποδεικνύεται και σωτήριος για όλους εμάς!!
    κ.Αθανασιαδη πάντα με εκπλησσετε ευχάριστα με την επιλογή των θεμάτων!! Σας ευχαριστώ για την συμπαγή και διασταυρωμενη γνώση που μου προσφέρετε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  31. Είναι χαρά μου τα δικά σου μάτια να διαβάζουν τα δικά μου κείμενα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  32. Θωμη Καρακωνσταντινου Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
    Με τιμάτε!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  33. Έγραψες πάλι Πάντων Ημών Ελεήμων μας, κατ΄εξοχήν Θρακολόγε μας..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  34. Αλεξάνδρα Σπυροπούλου
    Κάθε χρόνο πλημμυρίζει ο ποταμός Έβρος, φέτος αν πλημμύριζε ίσως να να δυσκόλευε τη διέλευση των λαθρομεταναστών. Έχει ομορφιές και ωφέλη, όπως αναφέρεται στο άρθρο. Τη δεκαετία του 1950 τα αγόρια έβοσκαν τα ζώα κι έκαναν μπάνιο το καλοκαίρι στα δροσερά νερά του. Έχω ακούσει στο χωριό μου, τη Ν. Βύσσα, πολλές μαρτυρίες ότι παλαιότερα ήταν πλωτός! Ευχαριστούμε πολύ για την αναδρομή στο παρελθόν με το άριστα ενημερωμένο άρθρο σας κ. Αθανασιάδη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  35. Πασχάλης Νάνος
    ΠΑΝΤΕΛΗ, το 1950/55 υπήρχε επιτροπή με πρόεδρο το ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ ΚΑΛΠΑΚΑ που κάνανε μελέτες με τους Τούρκους να γίνει πλωτός ο ΕΒΡΟΣ. Μετά δεν γνωρίζω τους λόγους που ναυάγησε και πάγωσαν οι μελέτες. Θυμάμαι τις συζητήσεις που γινόταν στο Μαγαζί του Στ.ΚΑΛΠΑΚΑ. Αν προχωρούσε τότε το έργω σήμερα πιστεύω να ήταν καλύτερα τα πράγματα. Καλημερα καλέ μου φίλε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  36. Καλημέρα Πασχάλη. Δεν γνωρίζω. Θυμάμαι τον εργολάβο Καλπάκα και το ζαχαροπλάστη Καλπάκα στον κεντρικό δρόμο του Σουφλίου. Είχα συμμαθήτρια την κόρη του Ερμιόνη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  37. Μενεξια Μαργαζογλου
    Τυχεροι που μαθαινουμε την ιστορια της Θρακης μας... καλος σας απογευμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  38. Τεκμηριωμένη αναδρομή με μοναδικα στοιχεια που συνθέτουν το παζλ του πρόσφατου παρελθόντος ιδιαίτερα πολύτιμα για όλους μας.Ευχαριστουμε κ. Αθανασιαδη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  39. Ευχαριστούμε είναι λίγο,να είσαι γερός δυνατός και πάντα με όρεξη να γίνεσαι δάσκαλος όλων μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  40. Panagiota Pitiakoudi
    Διαχειριστής
    Πόσα μας μαθαίνεις....σε ευχαριστούμε 🙏🙏🙏🙏🙏🙏

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  41. Vaggelis Tsiakiris
    ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΑΘΕΝΟΥΜΕ ΠΟΛΑ. ΑΠ ΤΑ ΓΡΑΦΌΜΕΝΑ ΣΟΥ ΝΑΣΕ ΚΑΛΛΑ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  42. Πασχάλης Νάνος
    ΠΑΝΤΕΛΗ.Αυτο το πολύ σοβαρό θέμα του ΕΒΡΟΥ το θυμάμαι από το 1954 όπου ο αείμνηστος ΣΟΥΦΛΙΩΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΛΠΑΚΑΣ ήταν πρόεδρος τις επιτροπής που διαπραγματευτικε για αρκετό καιρό το θέμα.Αλλα δεν προχώρησε.Τα θυμάμαι γιατί γινόταν συζήτηση στο μαγαζί που δούλευα.Του Σταμ.ΚΑΛΠΑΚΑ.Να περάσεις όμορφες γιορτές με υγεία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  43. ας γράψω και εγώ αυτό που διάβασα κάπου, αλλά δεν ξέρω αν ισχύει...ένας επιπλέον λόγος που ήθελαν οι Τούρκοι το χερσαίο τμήμα των 11 χιλιομέτρων στο προγεφύρωμα του Κάραγατς ήταν γιατί ήθελαν να έχουν ένα κομμάτι του ποταμού Έβρου μέσα στο έδαφός τους για να ελέγχουν την κυκλοφορία των καραβιών που μέχρι και τότε, το 22 υπήρχαν σχέδια να γίνει πλωτός, όπως γράφετε και στο κείμενό σας και να φτάνει μέχρι Φιλιππούπολη και αν ήταν δυνατόν με δεξαμενές να φτάσει μέχρι τον Δούναβη, ώστε να συνδεθεί το Αιγαίο με την Δυτική Ευρώπη σε μεταφορές...η ανάπτυξη της περιοχής με ένα τέτοιο έργο θα ήταν τεράστια...δυστυχώς για την περιοχή μας...δεν έγινε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  44. θα ήταν ευχής έργο να γινόταν κάτι τέτοιο και σήμερα ακόμα, γιατί θα έδινε μεγάλη ώθηση στις εξαγωγές της περιοχής μας, και θα τελείωνε η απομόνωση που έχουμε λόγω περιοχής αλλά και λόγω που συνορεύουμε με ένα δύσκολο γείτονα, την Τουρκία...με δεδομένο την Βουλγαρία και την Ρουμανία στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα είχαμε μεγάλη ανάπτυξη και διεισδυτικότητα στις αγορές της Ευρώπης και επικοινωνία που σήμερα δεν την έχουμε ούτε με δρόμο, με τρένο ή αεροπλάνο...
    Γιάννης Λυμπερίδης
    Καραγατσιανός
    Ορεστιαδίτης
    Ταξχος ε.α.
    Ιατρός ΩΡΛ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  45. Τριαδα Φωτοπουλου! Άξιο τέκνο του Έβρου μα κ του Διδυμότειχο, σε ευχαριστούμε, μαθενουμε πολλά,

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  46. ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΥΜΠΕΡΙΔΗΣ
    εξαιρετικό το άρθρο σας....έχετε κάποια στοιχεία που να ήθελαν ο Έβρος να συνδεθεί με τον Δούναβη με δεξαμενές ανύψωσης για να συνδεθεί μετά με όλη την Ευρώπη; επιπλέον οι Τούρκοι γνωρίζοντας αυτό το θέμα ήθελαν να έχουν ένα κομμάτι του εντός των συνόρων τους για να τον ελέγχουν γιαυτό και επέμεναν να πάρουν το χερσαίο τμήμα των 11 χιλιομέτρων του Κάραγατς...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πολύ ενδιαφέρον αυτό, αλλά δυστυχώς δεν έχω στοιχεία.

      Διαγραφή
  47. Απόστολος Ελευθεριάδης
    Παντελή καλησπέρα από Διδυμότειχο Έβρου τό άρθρο για τής παρεμβάσεις πού γίναν ή θα γινόταν στον Έβρο ποταμό είναι εξαιρετικό έτσι θα γίνουν γνωστά στους νεότερους
    Αυτά πού αναφέρονται στο άρθρο τα άκουγα από τον πατέρα τής μητέρας μου στο Σουφλί καί έλεγε ότι περνούσαν απέναντι με πλαβες μεγάλες για χωρούν τα κάρα πού έσερναν βόδια καί τό χειμώνα όταν παγονε ο Έβρος περνούσαν πάνω από πάγο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  48. Paschalis Kazantzis
    ε ρε τι μου θυμησατε τωρα. το αραμπα καηκι

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  49. Σμα Αγγε
    Εποχή 1973 έγινε διάνοιξη τού Έβρου σέ συμφωνία με τούς Βούλγαρους έως το Δίλοφο.Σταματησε όμως επειδή δεν συμφώνησε η Τουρκία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή