Τα άγνωστα βάσανα, του Αλεποχωρίου Έβρου

*Τουρκικός στρατός, των αρχών του 20ου αιώνα, στην Αδριανούπολη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Το Αλεποχώρι στον νομό Έβρου, είναι ένα παλαιό και μικρό χωριό στα δυτικά του Διδυμοτείχου και εγγύτατα στα σύνορα με τη Βουλγαρία. Ελληνικό χωριό, παλαιόθεν. Ας πάμε τώρα στα 1875. Υπάρχει για τη χρονιά αυτή στη Βιβλιοθήκη της Βουλής, μια «Επίτομος Έκθεσις» που συνετάγη στην Αδριανούπολη στις 20 Οκτωβρίου 1875, από τον Ιάκωβο Κωνσταντινίδη και αναφέρεται σε πόλεις και χωριά της Θράκης. 

Στο κεφάλαιο «Παρατηρήσεις» για τα χωριά της επαρχίας Λιτίτζης (Ορτάκιοϊ, Ακαλάνι, Λιτίτζα, Πλαβού κλπ.) αναφέρει, ότι το Αλεποχώρι είχε «300 ψυχάς και 50 οικίας».

*Εικόνα από τον υστεροβυζαντικό ναό του Αγίου Αθανασίου Αλεποχωρίου

          Προσθέτει όμως και τα ακόλουθα, που είναι άκρως ενδιαφέροντα: «Προ 106 ετών αι κώμαι αύται ούσαι ως εκ της παραδόσεως γίνεται δήλον, πολυπληθέστεραι, επυρπολήθησαν και ελεηλατήθησαν παρά των βαρβάρων Τούρκων εξαγριωθέντων ως φαίνεται εκ της κατ’ αυτών επαναστάσεως των της Πελοποννήσου Ελλήνων (1770). Αι εκκλησίαι ή αι κατά καιρούς ανακαλυπτόμεναι αρχαιότητες μαρτυρούσιν λαμπρώς περί των αρχαιοτήτων αυτών. Τα χωρία ταύτα εκτός των υπερόγκων φόρων, ους ετησίως τελούσιν τη Αυτ. Κυβερνήσει επιβάλλονται εις εκτάκτους, ως λ.χ. εσχάτως γενήσαν κίνησιν των εφέδρων. Κατά την ενταύθα διάβασιν αυτών μόνο το Αλεποχώριον λ. Οθ. 15 προς διατροφήν εξόδευσεν. Εντεύθεν ευλόγως δύναταί τις να εικάση τίνος ένεκεν τα χωρία ταύτα ολονέν απορούσιν».

*Τουρκικό ιππικό

          Η παρατήρηση αυτή είναι συγκλονιστική γιατί μας αποκαλύπτει, ότι η Θράκη που βρισκόταν «στο στόμα του λύκου» πλήρωνε με αίμα και με χρήμα τις αποτυχημένες επαναστατικές κινήσεις της άλλης Ελλάδας. Ειδικά η αναφορά της χρονολογίας 1770, υπογραμμίζει ότι η Θράκη πλήρωσε με υψηλό τίμημα, την αποτυχία της επαναστατικής κίνησης της αυτοκράτειρας Αικατερίνης, η οποία είχε στείλει στην Πελοπόννησο τον πρίγκιπα Αλέξη Ορλόφ, να ξεσηκώσει τους Έλληνες. Αλλά για τις θυσίες αυτές της Θράκης δεν έχει γράψει τίποτα, κανένας από τους μεγάλους ιστορικούς, οι οποίοι πάντοτε περιόριζαν την ιστοριογραφία τους στην λεγόμενη Παλαιά Ελλάδα. Επιπλέον υπάρχουν αναφορές στις καταστροφές, που προκάλεσαν οι Τούρκοι σε αρχαιότητες της Θράκης.

          Στην ίδια «Επίτομο Έκθεση» γίνεται αναφορά και στο Ορτάκιοϊ. Η εκκλησία του, αναφέρει, ότι είχε τοκισμένες 120 λίρες Τουρκίας σε ανθρώπους «οίτινες απωλέσαντες σχεδόν την περιουσίαν των δυσκολεύονται ν’ αποτίσωσι τους τόκους εξ ών διατηρούνται τα σχολεία. Φόβος υπάρχει μη, δια της αναλγησίας του Μητροπολίτου Ιγνατίου απολεσθώσι εξ ολοκλήρου αι 120 λίραι».

          Μια άλλη πολύτιμη πληροφορία μας παρέχει το έγγραφο αυτό. Αναφέρεται, ότι η επαρχία Λιτίτζης έλαβε την ονομασία της από την ομώνυμη κωμόπολη, που ήταν ανέκαθεν η έδρα της. Όταν όμως πυρπολήθηκε το 1770 από τους Τούρκους, η έδρα της επαρχίας μεταφέρθηκε στο Ορτάκιοϊ.

 

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

*Τουρκόπουλα εκπαιδεύονται σε στρατιωτική σχολή της Αδριανούπολης