ΤΑ 90α "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

*Η κατάθεση στεφάνων στον Άγνωστο Στρατιώτη

          Στις 29 και 30 Μαΐου γιορτάσθηκαν στην Αθήνα, τα 90α "Ελευθέρια" της Θράκης από τα Θρακικά σωματεία της Αθήνας, με επικεφαλής την Ομοσπονδία.

*Η προέδρος της ΠΑΟΝΕ μιλάει στην εκδήλωση της Καλλιθέας

          Το βράδυ του Σαββάτου, έγινε στη φιλόξενη πλατεία Δαβάκη της Καλλιθέας μεγάλη λαϊκή γιορτή με χορούς και τραγούδια από τη Θράκη αλλά και από άλλες περιοχές της Ελλάδας.

*Η δοξολογία στον Άγιο Γεώργιο Καρύτση

          Το πρωΐ της Κυριακής έγινε Δοξολογία στον Άγιο Γεώργιο Καρύτση και στη συνέχεια ακολούθησε πορεία προς τον Άγνωστο Στρατιώτη και κατάθεση στεφάνων. 

*Η εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από τον Παντελή Στεφ. Αθανασιάδη

          Τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο δημοσιογράφος Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης, αναφερόμενος σε άγνωστα ιστορικά περιστατικά σχετικά με την απελευθέρωση της Θράκης το 1920 αλλά και την διαχρονική φιλοπατρία των Θρακών.

          Το κείμενο του πανηγυρικού λόγου του είναι το ακόλουθο:

          "Τα Θρακικά σωματεία, εορτάζουν σήμερα με υπερηφάνεια, τα ενενηκοστά «Ελευθέρια» της Θράκης. Είναι η ημέρα, που τερματίσθηκε σκλαβιά 600 και πλέον ετών. Είναι η ημέρα κατά την οποία ελπίδες και πόθοι ετών, έγιναν πραγματικότητα και κυμάτισε στην κοινή μας πατρίδα η γαλανόλευκη. Οι επέτειοι όμως, έχουν διπλή ανάγνωση. Είναι στη μία σελίδα τους οι πανηγυρισμοί και οι δοξαστικοί  λόγοι, οι έπαινοι  και οι τιμές. Η άλλη όμως σελίδα, περιέχει σκέψεις, και προβληματισμούς καθώς και τη μελέτη των ιστορικών γεγονότων, κυρίως για την αποφυγή λαθών. Η σημερινή όμως ημέρα εμπεριέχει πλην των πανηγυρισμών και το σπέρμα του βαθύτατου πόνου, αφού το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών της Θράκης, δεν ελευθερώθηκε, ενώ οι αυτόχθονες ελληνικοί πληθυσμοί, δύο χρόνια αργότερα, πήραν τον αναγκαστικό δρόμο της προσφυγιάς, χάνοντας τα πάντα.

*Η εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από τον Παντελή Στεφ. Αθανασιάδη

          Τα γεγονότα των ενδόξων εκείνων ημερών περί την 14^η Μαΐου 1920 είναι γνωστά σε όλους. Τα ανέφερε χθες στην Καλλιθέα η πρόεδρος της ΠΑΟΝΕ κ. Άννα Πεντιφράγκα Καραβία. Ήταν όντως ημέρες χαράς, εθνικής ανάτασης, μεγαλείου και υπερηφάνειας. Ημέρες ελευθερίας! Το Έθνος, μέσα από την υποδούλωση αιώνων, έβρισκε την ανάσα και τη δύναμη να αλλάξει σελίδα και να βαδίσει προς την ελευθερία και την πρόοδο.

Αυτήν την επέτειο εορτάζουμε σήμερα. Σήμερα, που και πάλι η πατρίδα χτυπιέται ανελέητα από την διεθνή κερδοσκοπία και αγωνίζεται να επιπλεύσει μέσα στο αγριεμένο πέλαγος της διεθνούς απληστίας.

Ας επανέλθουμε όμως στα γεγονότα της απελευθέρωσης, αλλά και της απώλειας του μεγαλύτερου μέρους της Θράκης, για το οποίο δούλεψαν εις βάρος της Ελλάδος, οι γεωστρατηγικοί υπολογισμοί των Μεγάλων Δυνάμεων, αλλά και η ελληνική ασύγγνωστη αδιαφορία. Τότε που η βάσκανος μοίρα, μας οδήγησε από το θρίαμβο του 1920 στην Καταστροφή του 1922.

*Η εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από τον Παντελή Στεφ. Αθανασιάδη

          Στην Κοινοβουλευτική Ιστορία της Θράκης, που δεν γράφηκε ακόμα ολοκληρωμένη, υπάρχει μια άγνωστη ανατριχιαστική καταγγελία σχετική με την απώλεια του μεγαλύτερου μέρους της. Έγινε στις 13 Φεβρουαρίου 1924 από τον πληρεξούσιο της Καλλιπόλεως και αργότερα βουλευτή Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνο Φίλανδρο. Η καταγγελία του, που έχει αποτυπωθεί στα Επίσημα Πρακτικά της Βουλής αλλά και στις σελίδες 226 και 227 της Εφημερίδας των Συζητήσεων του Ελληνικού Κοινοβουλίου, δείχνει ότι οι Θράκες πληρεξούσιοι, που εκπροσωπούσαν τους συμπατριώτες τους στην Ελληνική Βουλή, είχαν αναπτύξει μεγάλη δραστηριότητα με στόχο να εξασφαλίσουν την απελευθερωθείσα πατρίδα τους, γιατί έβλεπαν τους επερχόμενους κινδύνους.

          Ας δούμε όμως τι ακριβώς κατήγγειλε ο Κ. Φίλανδρος.

          «Επανερχόμενος επί του θέματος δηλώ ότι ήλθε προ διετίας στιγμή (εννοεί το έτος 1922) κατά την οποίαν οι αντιπρόσωποι των Θρακών εν τη Γ΄ των Ελλήνων Συνελεύσει εμβρόντητοι επληροφορήθησαν από πρέσβυν Μεγάλης Δυνάμεως ότι προ της Μικράς Ασίας εκινδύνευε και η Θράκη. Συντετριμμένοι τότε συνήλθομεν κατ’ ιδίαν και συνετάξαμεν σχετικόν υπόμνημα το οποίον παρεδώσαμεν εμπιστευτικώς εις Υπουργόν, αντικαθιστώντα τον τότε Πρόεδρον της Κυβερνήσεως, απουσιάζοντα εις Ευρώπην και παρεκαλέσαμεν αυτόν όπως το εισαγάγη τάχιστα εις το Υπουργικόν Συμβούλιον. Μετά μίαν εβδομάδα εις εναγώνιον ερώτησίν μας απαθώς και αταράχως μας απήντησεν: «Ά!!! Το ξέχασα στην τσέπην μου!». Ναι, κύριοι πληρεξούσιοι, υπόμνημα με ντοκουμέντα τοσαύτης σοβαρότητος, υπόμνημα το οποίον διελάμβανεν ότι κοντά εις την Μικράν Ασίαν εκινδύνευε και η Θράκη, εκρατήθη μίαν εβδομάδα εις τα θυλάκια του υπουργού εκείνου και δεν εξήχθη ειμή …

*Σκίτσο του Κωνσταντίνου Φίλανδρου, από την εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος" (1924)

          Η φράση του καταγγέλλοντος κόπηκε στη μέση γιατί πολλοί βουλευτές σηκώθηκαν όρθιοι και φώναζαν «Ποίος ήταν ο Υπουργός εκείνος;».

           Και ο Φίλανδρος συνέχισε:             

           «Ο κ. Βοζίκης, ο Γεν. Διοικητής της απολεσθείσης μετέπειτα Θράκης, ο οποίος αντικαθίστα τον απουσιάζοντα τότε εν Ευρώπη Πρόεδρον της Κυβερνήσεως εν τω υπουργείω της Δικαιοσύνης και τη διευθύνσει του Πολιτικού Γραφείου. Ούτος καθ’ ημάς εκρίθη ως αρμοδιώτερος. Εις ποίον άλλον έπρεπε να αποταθώμεν; «Όποιος πέση στη θάλασσα, το φίδι αγκαλιάζει» λέγει μια παροιμία. Και ηρωτώμεθα: «Πού εμάθατε σεις ότι κινδυνεύει η Θράκη;.». «Μας το είπε ο δείνα πρεσβευτής» απηντήσαμεν. Τότε έμεινε εμβρόντητος. Αλλά σας ικετεύομεν, κ. Υπουργέ, σώσατε τη δυστυχή Θράκη, σώσατε την Μ. Ασίαν. «Δεν διατρέχομεν κανένα κίνδυνον» μας απήντησε στερεοτύπως».

          Έτσι ξεχάσθηκε η Θράκη, στην… τσέπη του Βοζίκη!  

          O Χαράλαμπος Βοζίκης, που ξέχασε το υπόμνημα για τον κίνδυνο τον οποίο διέτρεχε η Θράκη, στην τσέπη του σακακιού του, είχε υπηρετήσει από 8 Μαΐου 1921 ως υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου και προσωρινά Δικαιοσύνης, αλλά και Επισιτισμού στην κυβέρνηση του Δημητρίου Γούναρη, η οποία είχε σχηματισθεί στις 26 Μαρτίου 1921 και ανασχηματίσθηκε στις 2 Μαρτίου 1922. Παραιτήθηκε στις 3 Μαΐου 1922 και ανέλαβε μετά, η βραχύβια κυβέρνηση Νικολάου Στράτου και στη συνέχεια έως την Μικρασιατική Καταστροφή η κυβέρνηση Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη.

          Όταν έγινε ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης Γούναρη, ο Βοζίκης τοποθετήθηκε υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου και ανέλαβε την Πολιτική Διοίκηση της νεοσύστατης Διοίκησης Θράκης. Στις 16 Ιουνίου 1922 ανανεώθηκε από την κυβέρνηση Πρωτοπαπαδάκη η θητεία του Βοζίκη ως Γενικού Διοικητού Θράκης.

          Δηλαδή στον μοιραίο άνθρωπο, είχαν ανατεθεί οι τύχες της Θράκης!  

*Η δοξολογία

          Όμως η Ανατολική Θράκη, στην οποία οι αντίπαλοι Τούρκοι δεν προέβαλαν σοβαρή αντίσταση, και ο στρατιωτικός ηγέτης τους συνταγματάρχης Τζαφέρ Ταγιάρ συνελήφθη  άδοξα αιχμάλωτος από έναν Έλληνα κτηνοτρόφο, και παραδόθηκε στον Ελληνικό Στρατό, χάθηκε οριστικά για την Ελλάδα, αφού προηγουμένως απελευθερώθηκε πλήρως. Όπως είχε χαθεί πολλά χρόνια πριν και η Βόρεια Θράκη, δηλαδή η Ανατολική Ρωμυλία.

Χάθηκαν δηλαδή, εκείνα τα τμήματα της  Θράκης, που οι αυτόχθονες κάτοικοί τους ζούσαν πάντα με την ελπίδα της απελευθέρωσης και πήραν μέρος σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες του Έθνους. Γιατί πάντα είχαν μέσα τους άσβεστο το όραμα της Ελευθερίας. Γιατί πάντα αγωνίζονταν να ελευθερωθούν. Γιατί το καντήλι της ελπίδας τους για λευτεριά, δεν έσβησε ποτέ.

Εδώ, αντί άλλης αναφοράς, θα σας διαβάσω ένα απόσπασμα, από την έκθεση του Έλληνα υποπροξένου στην Αίνο, Εμμανουήλ Ξένου. Είναι γραμμένη ακριβώς την επομένη της αποχώρησης των ρωσικών στρατευμάτων, τα οποία στο ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878 κατατρόπωσαν τα τουρκικά στρατεύματα, κατέλαβαν τη Θράκη και έφθασαν έως τον Άγιο Στέφανο, έξω από την Κωνσταντινούπολη. Έμειναν εκεί περί τους εννέα μήνες. Αρχικά δημιούργησαν ελπίδες στους υπόδουλους Έλληνες, για απελευθέρωση, αλλά σύντομα διαψεύσθηκαν κατά τρόπο τραγικό.

Η διάψευση των ελπίδων τους όμως, δεν στάθηκε εμπόδιο στην αναζωπύρωση των προσδοκιών των Θρακών. Αυτό το άγνωστο απόσπασμα του διπλωματικού εγγράφου, είναι αντάξιο της Θρακικής φιλοπατρίας και υπάρχει σήμερα στο Ιστορικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών. Αναφέρει ειδικότερα ο Ξένος στο υπουργείο:

          «Δεν θεωρούμεν άνευ σκοπού, αλλά οφείλομεν να αναγγείλωμεν υμίν, ότι ιερείς τινές Έλληνες εκ των περιχώρων Αίνου, μετά των Τζορμπατζήδων (Δημογερόντων) προσήλθον προς ημάς, λέγοντες εμπιστευτικώς ότι αν ήτο δυνατόν να εμφανισθή είς μόνος οπλαρχηγός εις τα μέρη ταύτα εκ των ημετέρων με μόνον εκατόν παλληκάρια, τέσσερις έως πέντε χιλιάδες εκ των δούλων Ελλήνων δύνανται προθύμως να τον ακολουθήσουν. Δεν θα είναι ανωφελές περί τούτου ν’ αναλογισθώμεν ότι εις μίαν ώραν απροσδοκήτου πολέμου, οι χωρικοί ούτοι δύνανται να υπηρετήσωσι μεθ’ όλης της οφειλομένης ζωηρότητος, ανδρείας και πατριωτισμού. Διότι αν ούτοι υπεδέχθησαν τους Ρώσσους μετά τοσούτου ενθουσιασμού εις ποίον βαθμόν άραγε ήθελε φθάσει ο ενθουσιασμός ούτος κηρυσσομένου πολέμου μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας;».

Οι Θράκες ήταν ψυχικά έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να πολεμήσουν για την ελευθερία. Οι Θράκες δεν συνήθιζαν να απουσιάζουν από εκεί, που τους καλούσε το καθήκον. Ας θυμηθούμε, ότι δεν έλειψαν από την Επανάσταση του 1821, παίρνοντας μέρος με πολυάριθμους αγωνιστές σε μάχες και σε ναυμαχίες. Είχαν εκπροσώπηση στις Επαναστατικές Εθνικές Συνελεύσεις, εκείνες τις πρώιμες μορφές κοινοβουλευτισμού, όπως προκύπτει από τα σωζόμενα έγγραφα στα Αρχεία της Εθνικής Παλιγγενεσίας, που εναπόκεινται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής. Είχαν ορίσει μάλιστα ως εκπρόσωπό τους τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.

*Η κατάθεση στεφάνων στον Άγνωστο Στρατιώτη

          Αργότερα, όταν η Ελλάδα απελευθερώθηκε και ειδικότερα μετά την Επανάσταση των Μακρυγιάννη και Καλλέργη στις 3 Σεπτεμβρίου 1843, η χώρα μας απέκτησε ομαλό συνταγματικό βίο. Στην Α΄ Εθνική Συνέλευση, που ψήφισε το πρώτο Σύνταγμα της χώρας μας το Μάρτιο του 1844, ο αγωνιστής Χατζηχρήστος, εκπροσωπούσε μεταξύ άλλων και τους Θράκες.

          Το 1862, έγινε η Επανάσταση, που εκθρόνισε τον βασιλέα Όθωνα και ενέκρινε να γίνει βασιλέας των Ελλήνων ο Δανός πρίγκιπας Γεώργιος. Η Επανάσταση εκείνη συγκρότησε τη Β΄ Εθνική Συνέλευση, η οποία ψήφισε το μακροβιότερο Σύνταγμα της Ελλάδας, το Σύνταγμα του 1864, που άντεξε έως το 1911. Σ’ αυτή την  Εθνοσυνέλευση, είχε εκπροσωπηθεί η προξενική περιφέρεια της Αδριανούπολης, από τους Νικόλαο Παντολέοντα, Ραγκαβή Αλέξανδρο (γεννημένο στην Κωνσταντινούπολη) και Ράλλη Γεώργιο (Κωνσταντινουπολίτης και αυτός, προπάππος του πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη).

          Αξιομνημόνευτη στιγμή από την κοινοβουλευτική ιστορία της Θράκης, ήταν όταν στις 2 Μαρτίου 1913 διαβάσθηκε στη Βουλή αναφορά των υπόδουλων Ελλήνων της Θράκης, αλλά και της Ανατολικής Μακεδονίας, που ζητούσαν οι περιοχές τους οι οποίες είχαν απελευθερωθεί μάλιστα από τον Ελληνικό Στρατό και το Ελληνικό Ναυτικό, να συμπεριληφθούν στα μελλοντικά σύνορα της Ελλάδας. Ατυχώς η Συνθήκη του Βουκουρεστίου δεν πραγματοποίησε τα όνειρά τους.

Οι Θράκες δεν απογοητεύθηκαν. Περίμεναν, να κάνει την κίνηση που έπρεπε, το Ελληνικό κράτος. Η κίνηση αυτή, άργησε να έρθει πάρα πολύ. Ήρθε το 1920. Και η Θράκη ανέπνευσε τον αέρα της ελευθερίας. Αυτή την τιμημένη επέτειο, εορτάζουμε, εδώ που συγκεντρωθήκαμε, οι Θράκες του Αττικού λεκανοπεδίου.

          Σήμερα η Θράκη υπονομεύεται ποικιλοτρόπως  και πλήττεται από πολλές συμφορές. Συμφορές, που προκαλεί η φύση. Ας θυμηθούμε τις πάμπολλες  καταστρεπτικές πλημμύρες σχεδόν κάθε χρόνο. Και συμφορές, που προκαλεί η διεθνής οικονομική κρίση. Μια κρίση, που την πληρώνουμε όλοι χωρίς στην ουσία να φταίμε.

*Χοροί της Θράκης

          Η Θράκη σήμερα απαιτεί τη στοργική συμπαράσταση του Κράτους για να αντέξει, να μπορέσει να ορθοποδήσει και να ανοιχτεί με επιτυχία, όπως και στο απώτατο παρελθόν στην Βαλκανική ενδοχώρα, δημιουργώντας ανάπτυξη και πολιτισμό.

          Οι Θράκες, άνθρωποι υπομονετικοί και λιτοί, με δόγμα ζωής τους την φιλοπατρία, είναι βέβαιο, πως θα αντέξουν τα δεινά οποιασδήποτε κρίσης, προσδοκώντας πάντα να έρθουν καλύτερες ημέρες για την Ελλάδα.

Τιμώντας τη μεγάλη αυτή επέτειο, ας αφήσουμε τη σκέψη μας και τις μνήμες μας να πετάξουν ψηλά στον καταγάλανο ουρανό και να φτερουγίσουν πάνω από τα άγια χώματα της Θράκης. Ας αναλογισθούμε τις θυσίες επώνυμων και ανώνυμων Θρακών, χάρη στις οποίες απολαμβάνουμε εμείς σήμερα τα αγαθά της ελευθερίας, παρόλες τις οικονομικές δυσχέρειες. Ας χαλυβδώσουμε τις ελπίδες μας, ότι θα έρθουν καλύτερες μέρες.

Τότε, που θα μπορούν οι Θράκες, να πουν στη δικιά τους ντοπιολαλιά «Σπολάτη»!

Χρόνια Πολλά σε όλους!!!"

ΑΛΛΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

*Ο σπουδαίος πρωτοχορευτής και χοροδιδάσκαλος Γ. Παντζιαρίδης

*Χοροί της Θράκης

*Το κοινό παρακολουθεί στην Πλατεία Δαβάκη της Καλλιθέας

*Η δημοσιογράφος Ρούλα Βαρσαμακίδου παρουσιάζει την εκδήλωση στην Καλλιθέα