Κυριακή 22 Μαΐου 2022

Τι πολύτιμο έφερε από τη Σμύρνη, ο ζωγράφος Γεώργιος Προκοπίου, το 1922

*Μικρά Ασία. Μια φωτογραφία του Προκοπίου, που έγινε πίνακας


 


 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 


               Ο ζωγράφος Γεώργιος Προκοπίου, μια από τις πλέον εμβληματικές μορφές της ζωγραφικής, υπήρξε παράλληλα ένας εξαίρετος πατριώτης, που με τη συμμετοχή του στους εθνικούς πολέμους, κατέλειπε ιδανικό παράδειγμα ανδρείας. Υπήρξε παράτολμος, γενναίος, αποφασιστικός, ευρηματικός, γενικά άξιος.

               Η μεγάλη παρακαταθήκη του υπήρξαν τα έργα του χρωστήρα του, πίνακες ανεκτίμητης αξίας, αλλά και η συμμετοχή του στους πολέμους, όπου από την πρώτη γραμμή φωτογράφιζε ή κινηματογραφούσε τις μάχες. Αξιοσημείωτη θεωρείται η κινηματογράφηση από τον ίδιο της καταστροφής της Σμύρνης.

Ο Γεώργιος Προκοπίου γεννήθηκε στο προάστιο της Σμύρνης Μπουρνόβα, το 1876. Τα πρώτα μαθήματα στο σχέδιο τα διδάχθηκε από μια Αγγλίδα ζωγράφο, η οποία ζούσε στη Σμύρνη. Σπούδασε από το 1895, στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα με δασκάλους τους μεγάλους ζωγράφους Νικηφόρο Λύτρα και Γεώργιο Ροϊλό. Αποφοίτησε το 1901. Το 1904 πρώτευσε στον Διεθνή Διαγωνισμό Προσωπογραφίας του Αιθίοπα Αυτοκράτορα Μενελίκ Α΄. Τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του Σολομώντος και με τον Αιθιοπικό Αστέρα. Τοποθετήθηκε ως ιδιαίτερος ζωγράφος της Αυλής της Αντίς Αμπέμπα. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1906.

Σάββατο 21 Μαΐου 2022

ΗΜΕΡΙΔΑ: «Προφορικές μαρτυρίες και τεκμήρια για την ιστορία της Αλεξανδρούπολης».



 

    Το Ιστορικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης και το Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης – Μεταπτυχιακό  πρόγραμμα σπουδών,  με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων ελεύθερης Αλεξανδρούπολης διοργανώνουν ημερίδα με θέμα «Προφορικές μαρτυρίες και τεκμήρια για την ιστορία της Αλεξανδρούπολης», η οποία θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 29 Μαΐου 2022 στον ισόγειο χώρο του μουσείου. Στην εκδήλωση θα πάρουν μέρος ιστορικοί, ιστοριοδίφες και συλλέκτες ιστορικού υλικού της πόλης μας.

Πέμπτη 19 Μαΐου 2022

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

 

*Από την εκπομπή της 17ης Μαΐου 2022



               Αυτό ήταν το 15ο επεισόδιο της εκπομπής των "Καστρινών Διαλόγων" για την χρονική περίοδο 2021-22. Είχε επετειακό χαρακτήρα και αναφορά στο γεγονός της απελευθέρωσης του Διδυμοτείχου το Μάιο του 1920.
Προσκεκλημένος ομιλητής ήταν ο κ. Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης, δημοσιογράφος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας. Παρουσίαση Γιάννης Σαρσάκης, συγγραφέας.















Κυριακή 15 Μαΐου 2022

Ας γνωρίσουμε την αξέχαστη Ραιδεστό του 1903, τότε που ανθούσε ο Ελληνισμός εκεί

*Η Ραιδεστός, τότε που έγινε ελληνική...

 


 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης




               Η Ραιδεστός του παρελθόντος υπήρξε μια πόλη, στην οποία χωρίς να έχει την αριθμητική υπεροχή ο Ελληνισμός, ανέπτυξε μια ρωμαλέα Ελληνική κοινότητα, με αξιοσημείωτες επιδόσεις στον πολιτισμό και την οικονομία της εποχής της. Κατά τη διάρκεια της  Οθωμανοκρατίας, γνώρισε σημαντική εμπορική ανάπτυξη, κυρίως λόγω της επίκαιρης θέσης της, ως λιμάνι της Προποντίδας. Επίσης, ήταν γνωστή για τα σιδηρουργεία της, τα οποία βρίσκονταν κυρίως στον έλεγχο της πολυπληθούς αρμενικής κοινότητας και για την εμπορία υφασμάτων.

Η πόλη φέρεται να ιδρύθηκε τον 6ο π.Χ. αιώνα από αποίκους προερχόμενους από τη νήσο Σάμο και ονομαζόταν Βισάνθη. Αργότερα κατά τη βυζαντινή περίοδο έγινε γνωστή ως Ραιδεστός, ονομασία που ευρισκόταν σε χρήση, έως το 1922, που εκδιώχθηκε ο Ελληνισμός. Σήμερα ανήκει στην Τουρκία και ονομάζεται Tekirdağ.

Τη Ραιδεστό της ακμής του Ελληνισμού, θα γνωρίσουμε μέσα από έγγραφα που διασώζονται στο Ιστορικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών, αλλά και στη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων.

Δευτέρα 9 Μαΐου 2022

Ο κεραυνός, που χτύπησε την ιστορική γέφυρα της Αδριανούπολης το 1923


*Η ιστορική γέφυρα της Αδριανούπολης


 



 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Ένας κεραυνός που έπεσε στη γνωστή  γέφυρα της Αδριανούπολης το Μάιο του 1923 και προκάλεσε μια μεγάλη έκρηξη πυρομαχικών, αναστάτωσε την περιοχή, αλλά και την Αθήνα, όπου πολλοί φαντάστηκαν ότι άρχισαν εχθροπραξίες μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και οι εφημερίδες έκαναν έκτακτες εκδόσεις.

               Αξίζει όμως να έχουμε κατά νουν την πολιτική κατάσταση της εποχής εκείνης. Η Τουρκία, λόγω της ήττας της Γερμανίας και των συμμάχων της στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο   είχε υποχρεωθεί να δεχθεί την εγκατάσταση αρμοστών των νικητριών Δυνάμεων στην Κωνσταντινούπολη. Η Ελλάδα, ηττημένη στο μέτωπο της Μικράς Ασίας, είχε οδηγηθεί σε διαπραγματεύσεις με την Τουρκία στη Λωζάννη, ενώ παράλληλα αναδιοργάνωνε το στρατό της στον Έβρο. Αυτή η αναδιοργάνωση απασχολούσε τους Τούρκους, οι οποίοι θεωρούσαν ότι από εκεί θα δεχθούν επίθεση. Τα πνεύματα ήταν εξημμένα εκατέρωθεν με τους φιλοπόλεμους στρατηγούς.

               Το περιστατικό της Αδριανούπολης, ήταν ικανό να θεωρηθεί ως έναρξη νέου πολέμου μεταξύ των δύο χωρών. Αλλά πόλεμος τελικά, δεν συνέβη…

Πέμπτη 5 Μαΐου 2022

Ο σεισμός, που ισοπέδωσε τη Χίο, το 1881

*Το κάστρο της Χίου σε παλαιά χαλκογραφία
 



 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 


               Η Χίος φέρει βαρύ φορτίο στην ιστορία της, ένα Ολοκαύτωμα το Μάρτιο του 1822 και μια βιβλική καταστροφή από φοβερό σεισμό το 1881. Η σφαγή στη Χίο από τους Τούρκους είναι γνωστή και διδάσκεται στα σχολεία. Επιπλέον έχει εμπνεύσει το Γάλλο ζωγράφο Ευγένιο Ντελακρουά, ο οποίος με καταπληκτικούς πίνακες διεκτραγώδησε το δράμα του νησιού σε όλο τον κόσμο και συντήρησε την μνήμη ενός ανθρωπιστικού εγκλήματος.

               Η άλλη καταστροφή από το σεισμό, έγινε πάλι Μάρτιο μήνα, το 1881 και άφησε θάνατο και ερείπια. Η καταστροφή αυτή είναι άγνωστη και δεν έχει διασωθεί στη συλλογική μνήμη.

               Οι πρώτες πληροφορίες που έφτασαν στην Αθήνα ανέφεραν ότι από τον ισχυρό σεισμό της Χίου υπήρχαν 3.000 νεκροί και τραυματίες, οι μετασεισμοί εξακολουθούσαν, ενώ όλος ο πληθυσμός βρισκόταν στο ύπαιθρο. Ο σεισμός σημειώθηκε γύρω στις 2 μμ. Ήταν 22 Μαρτίου, ημέρα Κυριακή. Έγινε αισθητός ακόμα και στην Αθήνα, ενώ σείσθηκαν και τα ανατολικά παράλια της Εύβοιας.

Οι πρώτοι που προσέτρεξαν και πρόσφεραν βοήθεια ήταν οι ναύτες του γαλλικού πολεμικού Bouvel. Προσέτρεξαν επίσης πληρώματα πολεμικών των Μεγάλων Δυνάμεων που έπλεαν στο Αιγαίο.

               Λίγες μέρες αργότερα δημοσιεύθηκαν πληροφορίες ότι ο αριθμός των νεκρών έως τις 23 Απριλίου ανέρχονταν σε 4.000. Μόνο η πόλη της Χίου είχε 1.000 νεκρούς. Αργότερα ο αριθμός των νεκρών του νησιού έφτασε τις 5.000!!! 

Κυριακή 1 Μαΐου 2022

Η ανατίναξη του Οριάν Εξπρές στο σταθμό του Πυθίου, το 1903

*Η πρώτη είδηση για την ανατίναξη του Οριάν Εξπρές στην "Ακρόπολι"


 

 


 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Το επείγον  τηλεγράφημα που έφτασε από την Αδριανούπολη στο υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα, το βράδυ της 14ης Αυγούστου 1903, κινητοποίησε τους πάντες. Ο πρόξενος Νικολάου τηλεγραφούσε: 

               «Αμαξοστοιχία rapide εξ Ευρώπης κατερχομένη δια Κων/πολιν εν σταθμώ Kouleli Bourgas ανετινάχθη υπό Βουλγάρων επιβιβασθέντων εν τη αμαξοστοιχία εν Βουλγαρία. Εφονεύθησαν τινες και επληγώθησαν. Συνελήφθησαν πέντε επιβάται ένοχοι».

               Ακολούθησε και δεύτερο τηλεγράφημα:

               «Κατόπιν σημερινού τηλεγραφήματος καθέκαστα: Δύο βαγόνια εθραύσθησαν, 16   επληγώθησαν και 6 εφονεύθησαν ών είς Έλλην Δημήτριος Χαραλαμπάκος εξ Ουζούν Κιοπρού. Άπαντες λοιποί Οθωμανοί».

               Κάποιες μικρές ανακρίβειες ήταν λογικό να υπάρχουν αν σκεφθεί κανείς τις δυσχέρειες στις επικοινωνίες εκείνης της εποχής.

               Τι είχε συμβεί όμως στο Κούλελι Μπουργκάς, όπως ονομάζονταν επί Οθωμανοκρατίας το σημερινό Πύθιο;