Πέμπτη 22 Απριλίου 2021

Η περικεφαλαία του Κολοκοτρώνη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   https://www.kathimerini.gr/culture/561333835/i-perikefalaia-toy-kolokotroni/

*Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης όπως τον ζωγράφισε ο Peter von Hess, το 1833. Από τον κατάλογο της έκθεσης «Αθήνα-Μόναχο» στην Εθνική Πινακοθήκη το 2000, με επιμέλεια Μαριλένας Ζ. Κασιμάτη. 

 

 

 

Γράφει ο κ. ΓΙΩΡΓΟΣ Θ. ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ*

 

 

Αν ακούσεις τη λέξη «περικεφαλαία», πού τρέχει ο λογισμός σου, ιδίως εφέτος; Μάλλον στον Θεόδωρο (ή «Θοδωράκη») Κολοκοτρώνη. Αυτός αποδεικνύεται ασύγκριτα πιο επιτυχημένος από όλους τους άλλους πρωταγωνιστές του 1821, όχι μόνο ως στρατιωτικός ηγέτης, αλλά και ως ιδιοφυής μάστορας στην αυτοπροβολή και στην αυτομυθοποίηση – δηλαδή, στην κατασκευή του ίδιου του δικού του μύθου για την αιωνιότητα.

Το έκανε βέβαια με τις αναμνήσεις του, που υπαγόρευσε στον Γεώργιο Τερτσέτη – πρώτα δικαστή του, αλλά ύστερα θαυμαστή του και θεματοφύλακα του μύθου του. Αυτός βρήκε και τον μεγαλόστομο τίτλο «Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής», ενώ δεν πρόκειται παρά για εντελώς προσωπικά απομνημονεύματα. Στο πεδίο του γραπτού λόγου, τον Κολοκοτρώνη ξεπέρασε μόνο ο Ιωάννης Μακρυγιάννης. Αλλά στο πεδίο της εικόνας, ο Κολοκοτρώνης αποδείχθηκε ασυναγώνιστος – χάρη στην περικεφαλαία του.

Πολλές ξεχωριστές προσωπικότητες έχουν επίγνωση της σημασίας που αποκτά η εμφάνισή τους, αν πρόκειται να εντυπωθεί και να εντυπωσιάσει τους συγχρόνους τους, αλλά και τους μεταγενέστερους. Το πρώτο παράδειγμα που έρχεται στον νου είναι ο Ναπολέων Βοναπάρτης, με το απλό και γυμνό από στολίδια μαύρο καπέλο του (από το οποίο σώζονται αρκετά δείγματα). Για να εκτιμήσουμε πόσο ρηξικέλευθο και εντυπωσιακό υπήρξε τότε, ως «σήμα κατατεθέν», πρέπει να το συγκρίνουμε όχι τόσο με τα τρίκοχα καπέλα των παλαιών αριστοκρατών, όσο με τα φανταχτερά χρυσοποίκιλτα καπέλα των στρατηγών της Γαλλικής Επανάστασης, φορτωμένα φτερά και άλλα λοφία. Τέτοιο φόρεσε και αυτός, ως στρατηγός της Δημοκρατίας. Ως αυτοκράτορας, όμως, όχι μόνο δεν το χρειαζόταν πια, αλλά έπρεπε επιπλέον να ξεχωρίζει από τους στρατάρχες του, που συνέχισαν να φορούν τέτοια καπέλα.