Γράφει ο
Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Η περιοχή του νομού Έβρου, κατά την
διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου απέκτησε καίρια σημασία για τους Έλληνες,
που ήθελαν να ακολουθήσουν την εξόριστη κυβέρνηση του Καΐρου στο αγώνα κατά της
ναζιστικής Γερμανίας και της φασιστικής Ιταλίας.
Ήταν
η μοναδική διέξοδος προς τη Μέση Ανατολή, λόγω των ποτάμιων συνόρων (συν το
χερσαίο τμήμα του Καραγάτς). Άλλωστε υπήρχε στην Αδριανούπολη ελληνικό
προξενείο, αλλά και κάποιος υποτυπώδης άτυπος σταθμός βοήθειας στους διαφεύγοντες
στις Σαράντα Εκκλησίες. Υπήρχε βέβαια και η θαλάσσια οδός διαφυγής, από τα
νησιά μας.
Η
Τουρκία θέλοντας να διατηρεί καλές σχέσεις με τους Άγγλους και τους άλλους συμμάχους,
επέτρεπε την είσοδο Ελλήνων στο έδαφος της και την προώθησή τους στη Μέση
Ανατολή, μέσω της Νίγδης. Καλές σχέσεις όμως διατηρούσε και με τους παραδοσιακούς φίλους της τους
Γερμανούς. Έτσι πολλές φορές συλλαμβάνονταν Έλληνες διαφεύγοντες και
παραδίδονταν στους Γερμανούς.
Είναι
γνωστό, ότι η Τουρκία όταν εξερράγη ο
Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, είχε αδιαμφισβήτητο
φιλογερμανικό προσανατολισμό, ιστορικά και πρακτικά αποδεδειγμένο. Η
τουρκική πολιτική υποκριτικά
εμφανίζονταν να επιμένει στην "ουδετερότητα". Κατά βάθος περίμενε γερμανική νίκη, ώστε
μέσα σε ένα νέο πλαίσιο ανακατανομής ζωνών επιρροής να μπορέσει να ανασυστήσει την Οθωμανική αυτοκρατορία, με σύμφωνη γνώμη και των Γερμανών του Χίτλερ.
Η
βασική σκόπευση της Τουρκίας ήταν να εισέλθει στον πόλεμο στο
πλευρό της Γερμανίας σε περίπτωση νίκης της τελευταίας
στο μέτωπο του Καυκάσου. Η νίκη αυτή, θα άνοιγε το δρόμο της κατάκτησης της
Μέσης Ανατολής. Με άλλα λόγια θα άνοιγε για τον Χίτλερ ο δρόμος και για τα
πετρέλαια της Μοσούλης.
Οι Δυτικοί σύμμαχοι προσπαθώντας να κερδίσουν την Τουρκία της πρόσφεραν ακόμα και οπλικά συστήματα, έως τον Δεκέμβριο του 1944! Αυτά τα συμμαχικά όπλα η Τουρκία φυσικά δεν τα χρησιμοποίησε ποτέ εναντίον της Ναζιστικής Γερμανίας.