του Γεώργιου Λαμπουσιάδη
*Σημαντική η προσφορά του
προς τη Θράκη
*Ανεκτίμητο το έργο του
Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Ο Γεώργιος Λαμπουσιάδης, υπήρξε μια μεγάλη
Θρακική μορφή των γραμμάτων, αγνοημένη σήμερα, παρά τον μεγάλο όγκο του έργου
του. Λόγιος της Αδριανούπολης, σημαντικός ιστοριοδίφης, έγραψε, δίδαξε σε
σχολεία της Θράκης, προσέφερε στον πολιτισμό και την ιστορία και βοήθησε στη
διάσωση αρχαιολογικών θησαυρών.
Υπήρξε
ευτύχημα για τη διατήρηση της μνήμης του και την απόδοση της οφειλόμενης τιμής,
η εκδήλωση, που οργάνωσε στις 28 Ιουνίου 2019, το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης
(ΕΜΘ), στην Αλεξανδρούπολη, με ομιλήτρια, την εγγονή του τιμώμενου κ. Λένα Καρανικολάου.
Παράλληλα λειτούργησε έκθεση με χειρόγραφα του Γ.Ι. Λαμπουσιάδη, που αποτελούν
μέρος του αρχειακού υλικού του ΕΜΘ, προερχόμενα από δωρεά της κ. Καρανικολάου.
Έγινε επίσης προβολή του ντοκιμαντέρ «Ίχνη Στοργής» (παραγωγή ΕΜΘ). Το ντοκιμαντέρ
πραγματοποιήθηκε με την ευγενική χορηγία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Χαριλάου Κ.
Κεραμέως.
Ο Λαμπουσιάδης γεννήθηκε στην
Αδριανούπολη το 1858. Η οικογένειά του ήταν εύπορη. Σπούδασε στην ιδιαίτερη
πατρίδα του και στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών
του επέστρεψε στη γενέτειρά του και διορίστηκε δάσκαλος. Δίδαξε στο Καβακλή,
στο Λουλέ- Μπουργάζ (Αρκαδιούπολη), στη Ραιδεστό, στα Μάλγαρα, στο Σουφλί και
τελευταία στο Γυμνάσιο και στο φημισμένο Ζάππειο Παρθεναγωγείο Αδριανουπόλεως,
εκπαιδευτικά ιδρύματα μεγάλης ακτινοβολίας.
*Η υπογραφή του Γεώργιου Λαμπουσιάδη
Ανεκτίμητη η προσφορά του προς τη Θράκη
Ακάματος, δίδαξε πενήντα ολόκληρα
χρόνια ενώ επί σαράντα χρόνια υπήρξε γενικός γραμματέας του Φιλεκπαιδευτικού
Συλλόγου Αδριανουπόλεως (σ.σ. η συνέχεια του ιστορικού αυτού συλλόγου υπάρχει
σήμερα στην Ορεστιάδα).
Δημοσίευσε επί σειρά ετών, μελέτες
στην «Εκκλησιαστική Αλήθεια» και στο «Νεολόγο» Κωνσταντινουπόλεως και μετά το
θάνατό του δημοσιεύθηκαν εργασίες του στο περιοδικό «Θρακικά» στην Αθήνα.
Κορωνίδα της προσφοράς του προς
τη Θράκη, υπήρξε η συμμετοχή του στην επιτροπή, που άλλαξε τα τοπωνύμια, αλλά
και τα ονόματα διαφόρων πόλεων και χωριών της Θράκης, από οθωμανικά σε
ελληνικά, μετά την απελευθέρωση το 1920.
*Το ελληνικό Γυμνάσιο της Αδριανούπολης
Ο Λαμπουσιάδης υπήρξε κοινωνικά
δραστήριος. Ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Πολύκαρπος (κατά κόσμον Βαρβάκης)
είχε «χειροθετήσει» το 1911 τον Λαμπουσιάδη σε Χαρτοφύλακα της Εκκλησίας της
Αδριανουοπόλεως. Η Οθωμανική κυβέρνηση, το ίδιο έτος τον διόρισε μέλος της
υποεπιτροπής Αδριανουπόλεως για τη συγγραφή της ιστορίας της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας. Το 1920, όταν ελευθερώθηκε η Ανατολική Θράκη, ο ύπατος αρμοστής
Αντώνιος Σαχτούρης τον διόρισε εφορεύοντα επιμελητή των Αρχαιοτήτων Θράκης. Ο
ίδιος ο Λαμπουσιάδης έγραφε προς τον Μ. Γεδεών στην Κωνσταντινούπολη στις 19
Μαΐου 1922 ότι περιηγήθηκε στην Ανατολική Θράκη και ανακάλυψε και συνέλεξε
πλείστες αρχαιότητες. Στην Αδριανούπολη είχε ιδρύσει ένα αρχαιολογικό μουσείο
και το πλούτισε με αρχαιότητες, που βρέθηκαν το 1882, όταν καταστράφηκε ένα
μεγάλο μέρος των τειχών της πόλης. Τις είχε μαζέψει και τις αποθήκευσε αρχικά
τότε σε ένα υπόγειο του Ζαππείου Παρθεναγωγείου.
Το 1921 ήθελε να εκδώσει με τον
γιατρό Θ. Παρασκευόπουλο από την Αγχίαλο περιοδικό με τίτλο «Θρακική
Βιβλιοθήκη» αλλά η ιδέα του αυτή δεν ευοδώθηκε.
*Το Ζάππειο Παρθεναγωγείο Αδριανούπολης
Ο Δ.Γ. Καμπούρογλου είχε γράψει
για τον Λαμπουσιάδη: «Αι Θρακικαί μελέται
του και αι περί Αδριανουπόλεως μνημειακαί και τοπογραφικαί εργασίαι του
πρόκεινται ως πολύ τιμητικά υποδείγματα επιτελέσεως του προς εκπόνησιν
πατριδολογίας καθήκοντος».
Πέθανε στην Αθήνα το 1926 σε ηλικία 68 ετών, σε
μία κλινική των Αθηνών, όπου είχε καταφύγει για να ανακουφισθεί από τους πόνους
της πάθησης που τον καταταλάνισε.
*Μαθήτριες του Ζαππείου Παρθεναγωγείου Αδριανούπολης
Η εργογραφία του
Μια ενδεικτική εργογραφία του, δημοσίευσε με την ευκαιρία της τελευταίας εκδήλωσης, το Εθνολογικό Μουσείο
Θράκης και είναι η ακόλουθη:
«Περί τειχών Αδριανουπόλεως»
«Περί Αδριανουπόλεως»
«Μνημειακαί καί τοπογραφικαί
εργασίαι»
«Βιογραφία του Αδριανουπολίτου
Πατριάρχου Κυρίλλου του ΣΤ΄»
«Περί Αγιασμάτων»
«Περί της Μονής Λαμπούς»
«Περί Ευρυζέλμιδος του Θρακός»
«Περί της Δεβέλτου», παραλίας
παρά την Αγχίαλο
*Ιστορία Θρακικών πόλεων:
«Πλωτινούπολη»
«Βεργούλω»
«Μικρά Νίκαια και Νίκη»
«Κομοτηνή»
«Διδυμότειχο»
«Ελεύθερα»
«Αρκαδιούπολις (Βαβά-Εσκή και
Λιουλιέ-Βουργάζ)»
*Μελέτες δημοσιευμένες στις
εφημερίδες και τα περιοδικά:
«Εκκλησιαστική Αλήθεια»
Κωνσταντινουπόλεως
«Νεολόγος» Κωνσταντινουπόλεως,
«Θρακικά» Αθηνών
«Μνημεία της Ιστορίας των
Αθηναίων»
*Ο σύλλογος καθηγητών της Αδριανούπολης, το 1920
Ο βίος του Γεώργιου Λαμπουσιάδη,
οι μελέτες του και η κοινωνική προσφορά του, που αναδείχθηκαν από την εκδήλωση
του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης, πρέπει να αποτελέσουν παράδειγμα για τους νέους
Θράκες επιστήμονες, που οφείλουν να μελετήσουν και να αναδείξουν το συνολικό
έργο του και βασιζόμενοι σε αυτά να προωθήσουν την μελέτη της ιστορίας της Θράκης
σε νέα πεδία.
Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Θεόδωρος Κυρκούδης
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ εγγονή του κα Λέλα Καρανικολου ήταν απολαυστική.Ο προπάππους της από τη μάνα της Χριστιδης είχε & 2 γιους που
πήγαν να σπουδάσουν ιατρικη στη Σόφια κ εκσλαυίστηκαν. Ο προπαππος πήρε ανάποδες και τους αποκλήρωσε.
Η περιουσία έμεινε όλη στο γαμπρό Λαμπουσιαδη. Ο οποίος ως σχολαρχης δε δεχόταν το μισθό διότι η πατρίς ήτο πτωχή.
Όταν έφυγαν από κει έχασε τη γη κάτω απ τα πόδια του, η συζ. πέθανε κι αυτός με 3 κόρες βρέθηκε στην Ξάνθη
Πριν την εγκατάσταση στην Ξάνθη, ίσως διδαξε κάποιο διαστημα στο Σουφλί.
Στην Ξανθη παντρεψε την κορη του Ελενίτσα με τον Καρανικολό, τραπεζικό απο
τον Πύργο. 5,5 χρονών έφυγε το 1940 η Λέλα Καρανικολού απο Ξάνθη για Πύργο.
Στην Αδριανούπολη το σπίτι ήταν αρχοντικό διόροφο στην κεντρικη πλατεία κάπου εκει που ειναι σημερα ο πεζοδρομος στη διασταύρωση με μπαλούκ παζαρ.
Είχαν μια βαλίτσα έγγραφα του Λαμπουσιαδη αλλα τα εγκατέλειψαν στους Βουλγαρους όταν έφυγαν το 1940. Η κα Λέλα χαρισε στην Αγγέλα Γιαννακίδου (ΕΜΘ) μια λατρευτική εικονα της οικογενειας του 17 αιωνα, ένα δαχτυλίδι χωρίς πέτρα και το χρυσο ρολόι του Λαμπουσιάδη και 2 φωτογραφίες.
Ειναι η τελευταια απόγονος και δεν εχει απογόνους.
Προβλήθηκε τέλος το ντοκυμαντερ που ετοιμάστηκε.
Ήταν ένας τεραστιος λόγιος της Θράκης που πέθανε από καρκίνο το 1926 στην Αθήνα.
Ευχαριστώ Θόδωρε, για τις συμπληρώσεις
ΑπάντησηΔιαγραφήΑναστάσιος Δαλακίδης
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο βάθος των μελετών σου εντυπωσιάζει κάθε φορά!!! Ευχαριστώ πολύ, Παντελή!
Katerina Kaltsou
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ κ. Λέλα Καρανικολού ως τελευταία απόγονος, με το άγχος της κατάληξης των ιδιόχειρων σημειώσεων και των εργασιών του σπουδαίου παππού της Γ. Λαμπουσιάδη, δώρησε στο ΕΘΜ και την κ. Αγγέλα Γιαννακίδου, το έργο του, το οποίο πλέον εκτίθεται στο μουσείο, έτοιμο να υποδεχτεί ερευνητές. Μια δωρεά που έγινε με πρωτοβουλία της και την τιμά ιδιαιτέρως, αποδεικνύοντας την αγάπη της οικογένειας τη Θράκη και τον Έβρο. Στη συλλογή του Εθνολογικού Μουσείου υπάρχει και ανέκδοτο συγγραφικό έργο του αειμνήστου καθηγητή, Πεδίον δόξης λοιπόν λαμπρό, για τωρινούς και μελλοντικούς ερευνητές.
Pantelis Athanasiadis
ΑπάντησηΔιαγραφήΠρο ημερών πέρασα από το ΕΜΘ και μου τα έδειξε η κ. Γιαννακίδου.
Δημητρης Αλεξιου
ΑπάντησηΔιαγραφήΘερμά συγχαρητήρια κύριε Παντελή Αθανασιάδη που προβάλλεται την ιστορία και τον πολιτισμό της Θράκης
Georgia Angelina
ΑπάντησηΔιαγραφήΕξαιρετικό ότι αυτό το αρχείο ήρθε στον Έβρο. Συγχαρητήρια στην κα. Καρανικολάου και στην κα.Γιαννακίδου. Αποτελεί πολύτιμο υλικό και φυσικά θα το μελετήσω!!!!
Φωτεινη Σιδηρα
ΑπάντησηΔιαγραφήEίχα την τύχη να παραβρεθώ στην εκδήλωση που διοργάνωσε το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης για τον Γεώργιο Λαμπουσιάδη, και εντυπωσιάστηκα για το πλούσιο έργο του , αλλά και για την γενικότερη προσφορά του στην πατρίδα, που τελικά τον ... ξέχασε !!!!!!!!!!
Κύριε Αθανασιάδη κάνετε μία προσπάθεια να αναρτηθεί στο YOUTUBE το ντοκοματερ που προβλήθηκε στην ομιλία που έγινε στην μνήμη του Γ. Λαμπουσιάδη. Με αυτόν τον τρόπο θα γίνει πιό γνωστή η προσωπικότητα του λαμπρού αυτού τέκνου της Θράκης. Εγώ προσωπικά εγνώριζα το όνομα του Λαμπουσιάδη , αλλά δεν εγνώριζα ότι ήταν μέλος της επιτροπής που έδωσε τις Ελληνικές ονομασίες στα χωρία και της πόλεις της Θράκης.Ήταν ένα τιτάνιο έργο που τελείωσε σε λιγότερο από ένα χρόνο. Στις εκλογές του Νοεμβρίου 1920 και την απογραφή που έγινε στο τέλος του 1920 -αρχές 1921 σχεδόν όλες οι πόλεις και τα χωριά της Θράκης εμφανίζονται με Ελληνικά ονόματα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚύριε Βασιλείου, πολλή καλή η πρότασή σας, αλλά δεν έχω στην κατοχή μου το σχετικό βίντεο. Θα παρακαλέσω το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης αν μπορεί να το κάνει.
ΑπάντησηΔιαγραφήThodoros Tsitsekidis
ΑπάντησηΔιαγραφήΥπάρχουν τέτοιοι θησαυροί κι' εμείς καθεύδουμε υπό μανδραγόρα....
Γκαϊντατζης Δημήτριος
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτός που έδωσε τα ονόματα στα χωριά μας από τα Τούρκικα που είχαν μέχρι τότε!!!!!!