Δημοσιογράφοι πεσόντες στους αγώνες....

 

*Η ιστορική εφημερίδα "Αδέσμευτη Γνώμη" που εκδόθηκε 

στη διάρκεια της μεγάλης απεργίας του 1975

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το σώμα των Ελλήνων δημοσιογράφων περνάει τις μέρες αυτές τη μεγαλύτερη δοκιμασία του, καθώς διάφορες ανάλγητες πολιτικές αποφάσεις (κυβερνητικές και μνημονιακές), διαλύουν την κοινωνική του ασφάλιση, χωρίς καμιά πρόβλεψη αντικατάστασης του υπάρχοντος συστήματος με άλλο. Αξίζει εδώ να τονίσουμε ότι το κράτος ουδέποτε διέθεσε έστω και ένα ευρώ για την ασφάλιση των δημοσιογράφων, όπως και οι εργοδότες τους. Όμως οι δημοσιογράφοι επέτυχαν να έχουν ικανοποιητική κοινωνική ασφάλιση. Αυτό το σύστημα επιχειρείται τώρα να ισοπεδωθεί, να απαλλοτριωθεί, να μηδενιστεί, αφού ήδη ληστεύθηκαν υπέρ του κράτους, δεκάδες εκατομμυρίων από τα αποθεματικά του. Και οι δημοσιογράφοι με τις οικογένειές τους μένουν ανασφάλιστοι…

                Αυτές οι δραματικές ημέρες, μας κάνουν να στρεφόμαστε στο παρελθόν… στα πεπραγμένα των δημοσιογράφων… στην ιστορία τους... Γιατί και οι δημοσιογράφοι, έγραψαν ιστορία μαζί με όλους τους Έλληνες, σε όλους τους αγώνες, έδωσαν εκτός από τον ιδρώτα τους και το αίμα τους, για να υπάρξει αυτό το κράτος. Αυτό το απόθεμα ιδρώτα και αίματος, που τώρα επιχειρείται να δημευθεί!

                Δεν είναι εφικτό να παρουσιασθεί η συνολική προσφορά των δημοσιογράφων σε όλους τους αγώνες του Έθνους. Ωστόσο με μια φευγαλέα ματιά, μπορούμε να δούμε την προσφορά των ανθρώπων του Τύπου στους αγώνες αυτούς, μαζί με όλους τους Έλληνες. Θα επιλέξουμε την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων, που διπλασίασαν την Ελλάδα, σε έκταση και πληθυσμό.

*Ο Νίκος Καρβούνης (αριστερά) με το συγγραφέα Δημήτρη Χατζή, στην Εθνική Αντίσταση (φωτογραφία Σπύρου Μελετζή) 

O Νίκος Καρβούνης στο Δρίσκο με το Μαβίλη

Ο δημοσιογράφος Νίκος Καρβούνης, πήρε μέρος στο Μακεδονικό Αγώνα και πολέμησε στη συνέχεια στους Βαλκανικούς Πολέμους ως εθελοντής με τους Γαριβαλδινούς στο μέτωπο της Ηπείρου το 1912, παίρνοντας και προαγωγή στο βαθμό του λοχαγού. Είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση αγωνιστή, γιατί αργότερα πήρε μέρος και στην Εθνική Αντίσταση.

Είχε την τύχη να συμπολεμήσει με τον Λορέντζο Μαβίλη, όταν ο ποιητής βρήκε το θάνατο πολεμώντας στο Δρίσκο.

Στις 27 Δεκεμβρίου 1912, ο Γαριβαλδινός εθελοντής και δημοσιογράφος Νίκος Καρβούνης, δημοσίευσε στην εφημερίδα «Σκριπ» την δική του εκδοχή για την τριήμερη εποποιία του Δρίσκου, στην οποία πήρε μέρος και ο ίδιος.

Ο Νίκος Καρβούνης, υπήρξε δημοσιογράφος, λόγιος και συγγραφέας. Γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1880  και πέθανε στην  Αθήνα, στις 17 Φεβρουαρίου 1947. Γύρω στο 1930 ασπάστηκε τη μαρξιστική ιδεολογία. Προσχώρησε στην Εθνική Αντίσταση μέσω της ΠΕΕΑ. Το  τραγούδι «Στ' άρματα - στ' άρματα» που τραγουδούσαν οι αντάρτες του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ, έχει στίχους δικούς του.

  Έγραφε χαρακτηριστικά το 1912 για  την μάχη του Δρίσκου ότι από το Μέτσοβο αναχώρησαν οι Έλληνες Γαριβαλδινοί στις 24 Νοεμβρίου 1912. Ανάμεσά τους εκτός του Αλέξανδρου Ρώμα, υπήρχαν ο Λορέντζος Μαβίλης «πανευγενής ιππότης άλλων εποχών, αντικαταστήσας την εύμολπον χώραν δια του ξίφους του πολεμιστού» (Για τον Μαβίλη βλέπε στη θέση http://sitalkisking.blogspot.gr/2013/10/cl-harris-1897.html ) ο  Ναθαναήλ Δομενεγίνης «άξιος έγγονος του Ναθαναήλ Δομενεγίνη, του πολεμιστού του Πέτα» ο υπολοχαγός Τοπάλης «Κερκυραίος ευπατρίδης Ηπειρωτικής καταγωγής» ο υπολοχαγός Γερακάρης «Κρης ευπατρίδης, άλλοτε δήμαρχος Ρεθύμνης». 
 Έγραψε για τον Καρβούνη ο Σωτήριος Σκίπης: «Δεν υπάρχει κανείς από τους αυτόπτας μάρτυρας των μαχών της Ηπείρου, ο οποίος να μην ομιλή με θαυμασμόν δια τον ποιητήν και δημοσιογράφον Νίκον Καρβούνην ο οποίος επολέμησε ως αντάρτης εις την Μακεδονίαν και ως Γαριβαλδινός εις την  Ήπειρον αφ’ όπου εγύρισεν με τον βαθμόν του λοχαγού…». 

*Ο Πέτρος Καλαμίδας ("Εμπρός" 1913)

Ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Καλαμίδας Πέτρος

         Τον Καλαμίδα ως δημοσιογράφο, αναφέρει σε χρονογράφημά του στο «Σκριπ» (5/1/1913) ο Σωτήριος Σκίπης.                

         Ο Ηλίας Κατσαντώνης (πολεμικός ανταποκριτής του «Εμπρός» στο μέτωπο της Ηπείρου κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους) στο βιβλίο του «Η εκπόρθησις του Μπιζανίου» γράφει στη σελίδα 37, για τη μάχη της Μανωλιάσας Ιωαννίνων, που έγινε στις 16 Δεκεμβρίου 1912, για το δημοσιογράφο Πέτρο Καλαμίδα, που στρατεύθηκε και πολεμούσε:  

«Σήμερον ο λοχαγεύων ανθυπολοχαγός Π. Καλαμίδας, ένας ξανθός ωραίος λεβέντης, συνέχισε την μάχην δια να καταλάβη υπερκείμενον λόφον.

         Τα πυρά εξηκολούθουν ακατάπαυστα μέχρι της εσπέρας όταν μίαν στιγμήν ο λόχος ελύγισεν.

          Ο αξιωματικός ευρέθη τότε εις την πρώτην γραμμήν, έσυρε το ξίφος του γεμάτος θυμόν και αυταπάρνησιν.

           -Παιδιά μου, τους είπεν, ατενίσατε τα Γιάννενα και την λίμνην και κάμετε το καθήκον σας. Εμπρός!

           -Ζήτω η Πατρίς! Ζήτω ο λόχος, εβροντοφώνησαν με ένα στόμα οι άνδρες.

           Μετά ημίσειαν ώραν ο λόχος ηρίθμει 70 νεκρούς και τραυματισμένον εις το κεφάλι τον γενναίον αρχηγόν του. Αλλ’ είχε καταλάβει το αντέρεισμα και η θυσία ήτο γλυκεία, όπως κάθε καρποφόρος θυσία».

            Ο Καλαμίδας έχασε τη ζωή του σε άλλο σημείο, που δεν έχει καταγραφεί στα Αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, την Πρωτοχρονιά του 1913.

*Ο Σταμ. Σταμ. με τη βουλγαρική σημαία. Εφημερίδα "Πατρίς" 16 Ιουλίου 1913

Το λάφυρο του Σταμ. Σταμ.

           Μια κόκκινη βουλγαρική σημαία με κεντημένα χρυσά γράμματα, που υπάρχει στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της οδού Σταδίου, κρύβει μια ηρωική πράξη ενός δημοσιογράφου. Είναι λάφυρο του Β’ Βαλκανικού Πολέμου…

            Ο έφεδρος δεκανέας Σταμάτης Σταματίου, που μαθήτευσε κοντά στον πατριάρχη της ελληνικής δημοσιογραφίας το Βλάση Γαβριηλίδη, την άρπαξε από  Βούλγαρο σημαιοφόρο, πολεμώντας σώμα με σώμα στη μάχη της Στρώμνιτσας, το 1913.

            Ο Σταμάτης Σταματίου, γνωστότερος ως Σταμ. Σταμ. όπως υπέγραφε τα κείμενά του, γεννήθηκε το 1881 στη Ναύπακτο.

            Σε ηλικία 14 ετών πήγε στην Αθήνα όπου τελείωσε τις γυμνασιακές σπουδές του στο Λεόντειο Λύκειο και φοίτησε κατόπιν στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, με τα λεφτά που έβγαζε από την εργασία του.

            Διέπρεψε ως δημοσιογράφος, ευθυμογράφος και σκιτσογράφος.

           Διακρίθηκε ιδιαίτερα στη μάχη της Στρώμνιτσας, όταν στις 10 Ιουλίου 1913, έβλεπε ότι στο αντίπαλο βουλγαρικό τμήμα με το οποίο πολεμούσαν υπήρχε μια κόκκινη σημαία. Αυτή η σημαία τον προκάλεσε και τον εκνεύρισε. Έτσι, αποφάσισε να την πάρει. Ρίχτηκε στην μάχη που γινόταν με ξιφολόγχες, σώμα με σώμα, πάλεψε με τον βούλγαρο σημαιοφόρο, και την  άρπαξε αν και δέχτηκε πολλά χτυπήματα. Αυτή η σημαία ήταν για τον Σταματίου το μεγάλο λάφυρο. Τιμητικά προήχθη σε λοχία για την ανδρεία του.

             Η κόκκινη σημαία, που άρπαξε στη μάχη ο Σταματίου, σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Αθήνας.

*Ο Δ.Γ. Χατζηγιαννάκογλους, από την εφημερίδα "Ελλάς" 20 Δεκεμβρίου 1912 

Και άλλοι δημοσιογράφοι…

Ο γνωστός ποιητής Ρώμος Φιλύρας, από ηλικία 14 ετών είχε αρχίσει να εργάζεται σε αθηναϊκές εφημερίδες και να δημοσιογραφεί. Στρατεύθηκε και πολέμησε στη μάχη των Γιαννιτσών και σε άλλες μάχες κατά την μαρτυρία του Σωτηρίου Σκίπη, ο οποίος είχε γράψει στο «Σκριπ» στις 8 Ιανουαρίου 1913:
«Διά τον πρώτον λόγιον και δημοσιογράφον που έμαθα ότι επόλεμησεν ανδρείως είναι ο Ρώμος Φιλύρας. Αυτό το ασθενικό παιδάκι ποιος θα το πιστεύση ποτέ ότι αναδείχθη ήρως εις όλας τας μάχας της Μακεδονίας; Εγώ ο ίδιος δεν θα το επίστευα εάν δεν μου το έλεγεν ο αλησμόνητος αδελφός μου, την ημέραν που πέρασε από τον Πειραιά να υπάγη εις την  Ήπειρον. Υπηρέτει ως απλούς στρατιώτης εις τον λόχον του».  

Ο Δ. Γ. Χατζηγιαννάκογλους, δημοσιογράφος και εκδότης του περιοδικού «Πύρρος» πήγε εθελοντής στον πόλεμο και έπεσε πολεμώντας ηρωικά στη Σιάτιστα.

Ο Ανδρέας Τσαμόπουλος συντάκτης του «Εμπρός», τραυματίστηκε στο Σαραντάπορο.

Ο Κώστας Μιχαλόπουλος τραυματίσθηκε στο Σαραντάπορο.
Ο Βασίλειος Κατωπόδης έκανε το καθήκον του σαν στρατιώτης στα μέτωπα της Μακεδονίας και της Ηπείρου και σαν δημοσιογράφος, στέλνοντας δεκάδες ανταποκρίσεις στην εφημερίδα του  Σπ. Σίμου προσωπικού φίλου του Ελευθέριου Βενιζέλου. Ο Σίμος που ήταν τότε εκτός από διευθυντής της «Πατρίδος» και βουλευτής, είχε τοποθετηθεί ως πολιτικός σύμβουλος του στρατηγού Σαπουντζάκη στο μέτωπο της Ηπείρου.

Πολέμησαν επίσης στους Βαλκανικούς Πολέμους ο μετέπειτα ακαδημαϊκός Διονύσιος Κόκκινος, (στρατιώτης το 1912-13 έγραψε πολεμικές εντυπώσεις και ιστορικές μονογραφίες , που τυπώθηκαν σε βιβλίο το 1914) ) ο Κωνσταντίνος Κιτσόπουλος, που τραυματίσθηκε στο Σαραντάπορο, ήταν λοχίας του 1^ου Συντάγματος Πεζικού (διευθυντής του περιοδικού «Ίρις») ο Π. Οικονόμου, ο Κωνσταντινίδης, ο Ράπτης, ο Γιαννόπουλος κ.ά.

*Ο Ευστάθιος Δογάνης

Ο Ευστάθιος Ν. Δογάνης

Ο δημοσιογράφος Ευστάθιος Δογάνης θυσιάστηκε αργότερα στη Μακεδονία κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Σήμερα αναπαύεται στο στρατιωτικό νεκροταφείο Αξιούπολης.

Ο Δογάνης γεννήθηκε το έτος 1894 στην Κάτω Κλειτορία (Μαζέικα) της επαρχίας Καλαβρύτων. Σπούδασε στη Νομική και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παράλληλα ασχολήθηκε, με την δημοσιογραφία. Σε ηλικία 22 ετών, κατατάχθηκε εθελοντής στη Μακεδονία στο στρατό της Εθνικής Άμυνας, ως βενιζελικός. Τοποθετήθηκε στο 3ο τάγμα του 1ου Συντάγματος ως ανθυπολοχαγός υπό τον λοχαγό Γεώργιο Κονδύλη.

Βρήκε το θάνατο στη μάχη για την κατάληψη του οχυρωμένου από τους βουλγάρους λόφου Σεμέν Ντε Φερ, στα νότια της Γευγελής στις 22 Απριλίου 1917. Ο Δογάνης διακρίθηκε ιδιαίτερα, όταν με 14 άνδρες κατέλαβαν το λόφο απωθώντας τους Βουλγάρους.  Όμως δύο τελευταίοι βούλγαροι, υποχωρώντας, πέταξαν μια χειροβομβίδα που προκάλεσε το θάνατο του ανθυπολοχαγού Ευστάθιου Δογάνη. Η τελευταία του φράση, λέγεται ότι ήταν: "Δημοκρατία στην Ελλάδα". Μεταθανατίως του απονεμήθηκε ο βαθμός του υπολοχαγού και το κοντινότερο στο μοιραίο λόφο χωριό, πήρε το όνομα Δογάνη.

*Ο Κωνσταντίνος Κιτσόπουλος

                Οι θυσίες των δημοσιογράφων συνεχίσθηκαν αργότερα και στο Μικρασιατικό Μέτωπο (Βλέπε σχετικά την περίπτωση του Ιωάννη Δαμηλάτη (συνεργάτη του Ανδρέα Καβαφάκη στον «Ελεύθερο Τύπο») στη θέση http://sitalkisking.blogspot.gr/2016/10/blog-post_19.html). Άξια μνείας είναι και η περίπτωση του τραυματισμού των δημοσιογράφων  Κώστα Φαλτάϊτς της εφημερίδας «Εμπρός» και Στράτου Κτεναβέα, της εφημερίδας «Χρονικά» που τραυματίσθηκαν στο Σαγγάριο (Βλέπε σχετικά στη θέση http://sitalkisking.blogspot.gr/2016/11/blog-post.html).

          Μπορεί σήμερα, οι τεχνικοί της εξουσίας να θέλουν τους δημοσιογράφους υποτελείς τους, μπορεί στο παρελθόν να βρέθηκαν μερικοί πρόθυμοι συμπαραστάτες δημοσιογράφοι στα σχέδια των εξουσιαστών, όμως στην πλειοψηφία του το σώμα των δημοσιογράφων εργάσθηκε έντιμα με το λαό, για το λαό και τη χώρα.
          Οι δημοσιογράφοι πρέπει να είναι έτοιμοι για σκληρούς αγώνες σε ειρηνική εποχή.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

*Ο δημοσιογράφος Ιωάννης Δαμηλάτης

*Ο δημοσιογράφος Κώστας Φαλτάΐτς στην Προύσα το 1921