Κολύμπησε... για τη λευτεριά της Θράκης, ο Γ. Κονδύλης!!!

*Η ανταπόκριση του Κώστα Αθάνατου στην "Πατρίδα". Ο Κονδύλης κολυμβών...

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Είναι γνωστό ότι ο Γεώργιος Κονδύλης υπήρξε ασυγκράτητος σε ό,τι έβαζε στο νου του. Παράφορος κυριολεκτικά. Ορμητικός και ασταμάτητος. Γι' αυτό του κολλήσανε το παρατσούκλι "Κεραυνός". Και παρά την ευθύνη του στην επαναφορά της βασιλείας το 1935, δεν μπορεί κανείς να του αρνηθεί ότι πολέμησε για την πατρίδα από το 1896 έως το 1923 ως στρατιωτικός και στη συνέχεια ως πολιτικός.

                Βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των στρατιωτικών και πολιτικών εξελίξεων.  Δεν είναι τυχαίο ότι διετέλεσε πρωθυπουργός, αντιβασιλέας, αλλά και πολλές φορές βουλευτής και υπουργός.

                Ο Κονδύλης αγωνίσθηκε ιδιαιτέρως και για την απελευθέρωση της Θράκης.

                Η δράση του άρχισε από την ηλικία των 18 ετών όταν κατατάχθηκε εθελοντής στο στρατό  και πήρε μέρος στην Κρητική Επανάσταση του 1896. Αργότερα έδρασε ως  οπλαρχηγός στο Μακεδονικό αγώνα κυρίως στην περιοχή Καστοριάς και Μοριχόβου.

*Ο Γεώργιος Κονδύλης στον Μακεδονικό Αγώνα

Εν συνεχεία  στάλθηκε με ειδική αποστολή ως περιοδεύων αντιπρόσωπος της ποτοποιίας Καμπά (1906) στην Αγαθούπολη της Βόρειας Θράκης και όταν απελάθηκε επανήλθε ως δάσκαλος, με το ψευδώνυμο Νικόλαος Ζιάγκας στο Σαμμάκοβο της Ανατολικής Θράκης οργανώνοντας και αυτός μαζί με άλλους 16 αξιωματικούς τον Ελληνισμό έναντι των Βουλγάρων, ο εθνικισμός των οποίων άρχισε να γίνεται επικίνδυνος με τη δράση των κομητατζήδων.

Πολέμησε με το βαθμό του υπολοχαγού στους Βαλκανικούς πολέμους 1912- 1913. Διακρίθηκε για την πολεμική του δράση και προήχθη σε λοχαγό. Κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετείχε στις επιχειρήσεις του Βουλγαρικού μετώπου (1916-1918). Ειδικότερα το 1916 με την έκρηξη του Κινήματος της Θεσσαλονίκης, συμμετέχοντας σ΄ αυτό προήχθη στο βαθμό του ταγματάρχη και τέθηκε επικεφαλής των ταγμάτων του λεγόμενου Στρατού Εθνικής Αμύνης αναλαμβάνοντας στη συνέχεια διοικητής του συντάγματος Σερρών. Πήρε μέρος στις μάχες του Βουλγαρικού Μετώπου το 1915-16 . Στη μεγάλη μάχη του Σκρα διακρίθηκε και προήχθη κατ΄ εκλογή στο βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Συμμετέσχε στην εκστρατεία στην Ουκρανία το 1919 ως διοικητής συντάγματος και προήχθη σε συνταγματάρχη. Αργότερα στάλθηκε στις επιχειρήσεις της Μικράς Ασίας (1919-1920), όπου έδρασε κυρίως στην περιοχή του Σαλιχλή. Υπέβαλε παραίτηση το 1923 και αποστρατεύθηκε, αφού το 1922 υπηρέτησε ως διοικητής Μεραρχίας στον νομό Έβρου.

*Ο Γεώργιος Κονδύλης, περί το 1920

Κολυμπώντας… πολεμούσε!!!

                Γενικά η στρατιωτική του δράση είναι πλούσια και γνωστή. Εκείνο που είναι άγνωστο είναι ότι τη Θράκη, για την οποία τόσο αγωνίστηκε, επιχείρησε να την απελευθερώσει το 1920… κολυμπώντας!!!

                Το 1920, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος εξασφάλισε στο Σαν Ρέμο την συναίνεση των συμμάχων και αμέσως εξουσιοδότησε τον ελληνικό στρατό να καταλάβει την Ανατολική Θράκη, μετά και την απελευθέρωση της Δυτικής Θράκης. Βάσει του σχεδίου, η  ΙΧ Μεραρχία υπό τον Υποστράτηγο Γεώργιο Λεοναρδόπουλο, από την περιοχή του Κάραγατς και Νοτιότερα και η Μεραρχία Ξάνθης υπό τον Υποστράτηγο Κωνσταντίνο Μαζαράκη στην περιοχή Διδυμοτείχου και Νοτιότερα θα επετίθεντο Ανατολικά προς κατάληψη της περιοχής Μπαμπά Εσκί, με σκοπό να διασπάσουν στη μέση τα Τουρκικά στρατεύματα και να αποκλείσουν την Αδριανούπολη.

*Ο βασιλεύς Αλέξανδρος επί του θωρηκτού "Αβέρωφ"

Ταυτόχρονα από την πλευρά της Προποντίδας τα πολεμικά πλοία μας θα μετέφεραν στρατεύματα για να εγκλωβίσουν τους Τούρκους από περισσότερες πλευρές. Ο θρυλικός «Αβέρωφ» στον οποίο επέβαινε ο βασιλεύς Αλέξανδρος, με κυβερνήτη τον Μαυρουδή, αποβίβασε δυνάμεις ανατολικά της Ραιδεστού. Απόβαση έγινε και στην Ηράκλεια και στο Σουλτάνκιοϊ. Στις ναυτικές επιχειρήσεις μετείχαν επίσης το θωρηκτό «Κιλκίς», το ανιχνευτικό πλοίο «Ιέραξ» που ρυμουλκούσε μια μεγάλη μαούνα με φαντάρους, δύο συνοδευτικά αγγλικά πολεμικά σκάφη, τα επίτακτα ελληνικά μεταγωγικά «Πάραλος», «Δωδεκάνησος», «Πελοπόννησος», «Πηνειός» και άλλα οπλιταγωγά,  που μετέφεραν από την Πάνορμο της μικρασιατικής ακτής, στρατιωτικές δυνάμεις.

*Οι φαντάροι ατενίζουν τα Θρακικά παράλια

Ξανά στη Θράκη το 1920

                Η στιγμή της απόβασης ήταν ιστορική. Μια τεράστια μαούνα συρόμενη από βενζινάκατο, προσέγγισε στα οπλιταγωγά και φόρτωσε στρατιώτες δύο λόχων υπό τον συνταγματάρχη Γεώργιο Κονδύλη «τον τόσο ασυλλόγιστα ηρωικόν διοικητήν, για τον οποίο πείθομαι πλέον ότι όσα κι αν λεχθούν είναι λίγα μπροστά εις την αλήθειαν της παραφόρου ανδρείας του. Πώς να περιγράψει κανείς αυτήν  την σκηνήν;» κατά την δημοσιογραφική περιγραφή…

                Η μαούνα με 200 φαντάρους πλέει προς την στεριά. Όμως ο Κονδύλης, είναι ασυγκράτητος.

                Πρώτος, όπως έγραψε τότε ο Κώστας Αθάνατος, απεσταλμένος της εφημερίδας «Πατρίς», ο συνταγματάρχης Κονδύλης, βγάζει ένα αλαλαγμό θριάμβου και πέφτει στη θάλασσα!!! Τον ακολουθούν κολυμπώντας όλοι οι φαντάροι του. Βυθίζονται όλοι τους έως το λαιμό και μετά από λίγα λεπτά φτάνουν στην ακτή μουσκεμένοι, ενώ τα πολεμικά πλοία με τα κανόνια τους βάλλουν συνεχώς κατά των Τούρκων.

                Στη γέφυρα του «Ιέρακος» υπήρχαν και δύο κινηματογραφιστές, που κατέγραφαν σε φιλμ αυτές τις σκηνές. Ήταν ο γνωστός ζωγράφος Προκοπίου και ο κινηματογραφιστής και φωτογράφος Μαυρογένης. Οι Τούρκοι έριξαν δύο βλήματα εναντίον του «Ιέρακος» που έπεσαν όμως αριστερά και δεξιά χωρίς να βλάψουν το σκάφος. Υπήρξε άμεση καταδίωξη. Ο Κώστας Αθάνατος έγραψε: «Καθ’ όλην την διάρκειαν της κεραυνοβόλου επιθέσεως ο Κονδύλης ήτα πάντοτε μπροστά, οδηγών, ηγούμενος αυτοπροσώπως των στρατιωτών του». Η Ραιδεστός κατελήφθη, όπως και η υπόλοιπη Ανατολική Θράκη. Ο Κονδύλης μούσκεψε, αλλά πέτυχε το στόχο του…

*Η ανταπόκριση του Λ. Ξανθού στον "Ελεύθερο Τύπο"

                Στον «Ελεύθερο Τύπο» ο απεσταλμένος του Λ. Ξανθός έγραψε: «Η θάλασσα αφρίζει, κυματίζει και συνταράσσεται, αλλά τα Ελληνικά μεταγωγικά σκάφη φέροντα τους ηρωικούς στρατιώτας μας δεν σταματούν στιγμήν. Μία διλοχία υπό τον γενναίον συνταγματάρχην κ. Κονδύλην ευρίσκεται ήδη εις ολίγων μέτρων απόστασιν από της ξηράς, επιβαίνουσα τεθωρακισμένου μεταγωγικού. Οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται τον κίνδυνον και στρέφουν την προσοχήν των εις αυτήν ανοίγοντες εναντίον της σφοδρόν πυρ. Αλλ’ οι γενναίοι στρατιώται μας είναι ατάραχοι. Τους εμψυχώνει η αδιαφορία προς τον θάνατον και η γενναιότης του συνταγματάρχου των κραυγάζοντος διαρκώς:

                -Εφθάσαμεν!... Εφθάσαμεν!...

                Οβίδες, μύδροι και σφαίρες εκρήγνυνται πέριξ του ελληνικού μεταγωγικού, το οποίον προχωρεί κλυδωνιζόμενον επί της τεταραγμένης θαλάσσης, χωρίς να διακόπτη τον δρόμον του. Οι  Έλληνες στρατιώται με τα όπλα εις τας χείρας ετοιμάζονται να πηδήξουν εις την ακτήν. Ο καθείς θέλει την ιδικήν του δόξαν να πηδήση πρώτος εις την ξηράν ή να να αποθάνη…

                Αιφνιδίως όμως, ενώ ο εχθρός μαίνεται και παντού πέριξ βρέχει σφαίρας και μύδρους ο ηρωικός Κονδύλης πηδά εις την θάλασσαν κραυγάζων προς τους γενναίους του στρατιώτας:

                -Ακολουθείστε με!...

                Δεν προφθάνει όμως να τελειώση την φράσιν του και ολόκληρον το πλήρωμα του μεταγωγικού εγείρεται και τον ακολουθεί ριπτόμενον εις το ύδωρ, εν ζητωκραυγαίς και επευφημίαις. Φθάνουν δι’ αλμάτων εις την ακτήν και προχωρούν εμπρός διάβροχοι, χωρίς να σταθούν στιγμήν».

                Πέρασαν από τότε 97 χρόνια. Τιμή και δόξα σε όσους αγωνίσθηκαν για την απελευθέρωση της Θράκης, άσχετα αν το 1922 χάσαμε την Ανατολική Θράκη, που έπεσε θύμα των γεωπολιτικών συσχετισμών των μεγάλων δυνάμεων και των συμφερόντων τους.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

ΠΗΓΕΣ:

*Αρχεία εφημερίδων «Πατρίς» και «Ελεύθερος Τύπος», Ιούλιος 1920