Ο εορτασμός για τα 96 χρόνια ελευθερίας της Θράκης

*Με επίκεντρο, 

την κοινοβουλευτική ιστορία της Θράκης

 *Ο ομιλητής στην εκδήλωση της Καλλιθέας Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

         Με μεγάλη συμμετοχή του Θρακικού στοιχείου της Αθήνας, γιορτάσθηκαν τα 96^α «Ελευθέρια» της Θράκης. Επίκεντρο των εκδηλώσεων ήταν η μεγάλη μουσικοχορευτική εκδήλωση στην πλατεία Δαβάκη της Καλλιθέας (Σάββατο 28 Μαΐου) και η δοξολογία και η κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη (29 Μαΐου).

          Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση της Καλλιθέας ήταν ο δημοσιογράφος Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης, ενώ τον πανηγυρικό της ημέρας στη δοξολογία στον Άγιο Γεώργιο Καρύτση, εκφώνησε ο συγγραφέας Γιώργος Ψύλλας.

          Στην Καλλιθέα σχολιάστηκε η απουσία των βουλευτών των νομών της Θράκης, όλων των  κομμάτων, πλην του κ. Τάσου Δημοσχάκη (ΝΔ Έβρου) ο οποίος παρακάθισε και παρακολούθησε ολόκληρη την εκδήλωση.

*Πυκνή και μεγάλη η συμμετοχή των Θρακιωτών της Αττικής

          Χορούς από τη Θράκη παρουσίασαν, το χορευτικό συγκρότημα της Πανθρακικής Ομοσπονδίας Νότιας Ελλάδας (χοροί Σοφικού Ανατολικής Θράκης και Βόρειας Θράκης) ο Σύλλογος Θρακιωτών Ανατολικής Αττικής και Μεσογαίας (χοροί Δυτικής Θράκης) ο Πολιτιστικός Λαογραφικός Σύλλογος Διδυμοτείχου «Το Κάστρο» (χοροί από τα 13 χωριά των Μάρηδων) ο Σύλλογος Θρακιωτών και Φίλων της Θράκης (χοροί Δυτικής Θράκης). Συμμετείχαν οι μουσικοί Δημούδης Μανώλης (κρουστά) Δολιανίτης Πέτρος (Ακορντεόν) Ιντζούδης Σωτήρης (Γκάϊντα) Κουμής Γιάννης (Καβάλι- Τραγούδι).

          Μετά την ολοκλήρωση της εκδήλωσης ακολούθησε γλέντι με ανοιχτή συμμετοχή του κοινού. 

*Ο Γιώργος Ψύλλας εκφωνεί τον πανηγυρικό της ημέρας

Η Δοξολογία και η κατάθεση στεφάνων 

          Την Κυριακή 29 Μαΐου, τελέσθηκε από την ΠΑΟΝΕ Δοξολογία στον Άγιο Γεώργιο Καρύτση, στην οποία την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης. Παρέστη επίσης ο βουλευτής Έβρου (ΝΔ) Αναστάσιος Δημοσχάκης.

          Ο συγγραφέας Γιώργος Ψύλλας αναφέρθηκε στον πανηγυρικό της ημέρας, αναφέρθηκε στο ιστορικό της Απελευθέρωσης της Θράκης και διατύπωσε απόψεις για την προβολή των αρχαιολογικών θησαυρών της Θράκης και στα όμορα κράτη. Διερωτήθηκε μάλιστα γιατί δεν υπάρχει επιστημονικό ενδιαφέρον των Ελλήνων αρχαιολόγων για την μελέτη και την ανάδειξη των θησαυρών αυτών, που έτσι αφήνονται στα χέρια ξένων.

          Ακολούθησε πορεία και κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.   

*Η πορεία των Θρακών προς την πλατεία Συντάγματος

Η κοινοβουλευτική ιστορία της Θράκης

          Ο κεντρικός ομιλητής δημοσιογράφος Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης, ανέπτυξε στην Καλλιθέα το θέμα |"Η κοινοβουλευτικής ιστορία της Θράκης" τονίζοντας:    

          «Καλησπέρα σας, συμπατριώτισσες και συμπατριώτες, Καλησπέρα σας φίλες και φίλοι της Θράκης, που μας τιμάτε με την παρουσία σας.

          Ζητώ συγγνώμην, που αναγκάζομαι να απευθυνθώ στο εκλεκτό ακροατήριο καθιστός. Υπάρχουν προβλήματα.

Επιθυμώ επίσης να ευχαριστήσω θερμά τον πρόεδρο της Πανθρακικής Ομοσπονδίας Νότιας Ελλάδας (ΠΑΟΝΕ) Κώστα Πολυχρονίδη και σύσσωμο το Διοικητικό της Συμβούλιο, για την ευγενική τους πρόσκληση, να μιλήσω σήμερα σ’ αυτήν την συγκέντρωση τιμής και μνήμης για την Θράκη. Η ΠΑΟΝΕ, είναι ζωντανό κύτταρο καλλιέργειας του Θρακικού πολιτισμού και συνέχισης της ιστορίας και της παράδοσής μας. Ευχαριστίες εκφράζω και προς την κ. Σίσσυ Καζακίδου, για την παρουσίασή της.

*Ο πρόεδρος της ΠΑΟΝΕ Κώστας Πολυχρονίδης 

Ας έρθω όμως στο θέμα της σημερινής ομιλίας μου.

Η Θράκη, γιορτάζει κάθε Μάιο, τα «Ελευθέριά» της. Τιμά την επέτειο, που μετά από περίπου 600 χρόνια σκλαβιάς, είδε ξανά τη λευτεριά στα μέρη της.

Οι επέτειοι όμως, έχουν διπλή ανάγνωση. Είναι στη μία σελίδα τους οι πανηγυρισμοί και οι δοξαστικοί  λόγοι, οι έπαινοι  και οι τιμές. Η άλλη όμως σελίδα, περιέχει σκέψεις, και προβληματισμούς καθώς και τη μελέτη και ανάλυση των ιστορικών γεγονότων, κυρίως για την αποφυγή λαθών.

Οι μέρες του 1920, όταν ελευθερώθηκε η Θράκη, ήταν όντως ημέρες χαράς, εθνικής ανάτασης, μεγαλείου και υπερηφάνειας. Ημέρες ελευθερίας! Το Έθνος, μέσα από την υποδούλωση αιώνων, έβρισκε την ανάσα και τη δύναμη να αλλάξει σελίδα και να βαδίσει προς την ελευθερία και την πρόοδο.

Πρόθεσή μου δεν είναι να εκφωνήσω ένα βαρυσήμαντο λόγο, με βαθυστόχαστα νοήματα και ηχηρά σχήματα λόγου. Πρόθεσή μου είναι να αφηγηθώ όσο γίνεται πιο απλά ορισμένα περιστατικά της ηρωικής αλλά και δραματικής εκείνης εποχής. Περιστατικά, που μπορεί να μας γεμίσουν περηφάνια, αλλά και περιστατικά, που μπορεί να μας φέρουν δάκρυα στα μάτια.

*Ο υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων της ΠΑΟΝΕ Γιώργος Σιαλάκης

Ας θυμηθούμε όμως εν τάχει τα συμβάντα εκείνων των ετών 1920-1922.

         Μαζί με την Δυτική Θράκη από το Μάιο έως και τον Ιούλιο του 1920 απελευθερώθηκε σταδιακά και η Ανατολική Θράκη, στην οποία οι Τούρκοι, με εμφανείς αδυναμίες, δεν προέβαλαν σοβαρή αντίσταση και ο στρατιωτικός ηγέτης τους ο κεμαλικός συνταγματάρχης Τζαφέρ Ταγιάρ συνελήφθη  άδοξα αιχμάλωτος, από έναν Έλληνα ποιμένα, και παραδόθηκε στον Ελληνικό Στρατό. Δυστυχώς όμως η Ανατολική Θράκη τελικά χάθηκε οριστικά για την Ελλάδα το 1922, αφού προηγουμένως απελευθερώθηκε πλήρως. Η Θράκη το 1922 κυριολεκτικά σφαγιάστηκε, όπως έγραφε τότε ο Τύπος. Οι εφημερίδες μίλησαν απερίφραστα ότι η Ανατολική Θράκη κηδεύτηκε! Το μαρτυρούσαν τα αμέτρητα καραβάνια των δυστυχισμένων προσφύγων.

Χάθηκαν με άλλα λόγια, εκείνα τα τμήματα της  Θράκης, που οι αυτόχθονες κάτοικοί τους ζούσαν πάντα με την ελπίδα της απελευθέρωσης και πήραν μέρος σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες του Έθνους.

Εδώ, αντί άλλης αναφοράς, για να καταδείξω τους εθνικούς πόθους των Θρακών, θα αναφερθώ σε ένα διπλωματικό έγγραφο του Έλληνα υποπρόξενου στην Αίνο, Εμμανουήλ Ξένου. Είναι γραμμένο ακριβώς την επομένη της αποχώρησης των ρωσικών στρατευμάτων, τα οποία στο ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878 κατατρόπωσαν τα τουρκικά στρατεύματα, κατέλαβαν τη Θράκη και έφθασαν έως τον Άγιο Στέφανο, έξω από την Κωνσταντινούπολη. Η αναφορά αυτή δείχνει τον πατριωτισμό των Θρακών. Οι Ρώσοι έμειναν εκεί περί τους εννέα μήνες και διέψευσαν τις ελπίδες των  υπόδουλων Ελλήνων, ότι θα τους απελευθερώσει το «ξανθό γένος» των προφητειών του ιερομόναχου Αγαθάγγελου Πολυείδη από την Αδριανούπολη.

Η διάψευση των ελπίδων τους όμως, δεν στάθηκε εμπόδιο στην αναζωπύρωση των προσδοκιών των Θρακών. Αυτό το άγνωστο διπλωματικό έγγραφο, είναι αντάξιο της Θρακικής φιλοπατρίας και υπάρχει σήμερα στο Ιστορικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών. Αναφέρει ειδικότερα ο Εμμανουήλ Ξένος από την Αίνο, ότι εμφανίσθηκαν ιερείς της περιοχής και δημογέροντες και ζήτησαν να σταλεί ένας οπλαρχηγός με εκατό άνδρες στα μέρη τους και αυτοί θα συγκέντρωναν τέσσερις έως πέντε χιλιάδες υπόδουλους Έλληνες να πολεμήσουν για την ελευθερία.

Οι Θράκες ήταν ψυχικά έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να πολεμήσουν για την ελευθερία.  Ας θυμηθούμε, ότι δεν έλειψαν από την Επανάσταση του 1821, παίρνοντας μέρος  με πολυάριθμους αγωνιστές σε μάχες και σε ναυμαχίες. Είχαν εκπροσώπηση και στις Επαναστατικές Εθνικές Συνελεύσεις.

Οι πρόγονοί μας δεν απογοητεύθηκαν. Περίμεναν, να κάνει την κίνηση που έπρεπε, το Ελληνικό κράτος. Η κίνηση αυτή, άργησε να έρθει. Ήρθε το 1920. Και η Θράκη ανέπνευσε τον αέρα της ελευθερίας.

Με τέτοια οράματα και τέτοια όνειρα, φτάσαμε  στο Μάιο του 1920, όταν ο ελληνικός στρατός, με εντολή της Αντάντ, άρχισε να προελαύνει ανατολικά από την περιοχή της Ξάνθης και να απελευθερώνει διαδοχικά, τη Δυτική και τον Ιούλιο την Ανατολική Θράκη.

          Η Θράκη τελικά, παρά τη χαρά της απελευθέρωσης το 1920, μάτωσε το 1922, εντελώς άδικα και χωρίς η Τουρκία να επιχειρήσει στρατιωτική ανακατάληψη της Ανατολικής Θράκης. Το μεγάλο κομμάτι της Ανατολικής Θράκης παραχωρήθηκε στην Τουρκία και ο πληθυσμός της ξεριζώθηκε. Αυτό επέβαλαν τότε τα πολιτικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα των συμμάχων μας. Δυστυχώς!!!

Τα γεγονότα της δόξας αλλά και του δράματος της Θράκης στην αρχή της δεκαετίας του 1920, είναι πιστεύω, σε όλους μας γνωστά.

Σήμερα  θα δούμε κάποια άλλη πτυχή του ελεύθερου βίου της κοινής μας πατρίδας της Θράκης,  Θα μιλήσουμε για την κοινοβουλευτική ιστορία της και θα θίξουμε και κάποιες άγνωστες πτυχές της.

Η κοινοβουλευτική ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας μας, άρχισε το 1920, όταν η Θράκη, έγινε μέρος της ελληνικής Επικράτειας, μετά από σκλαβιά έξι αιώνων.

Ωστόσο η  κοινοβουλευτική ιστορία της Θράκης, έχει μεγαλύτερο έστω και έμμεσο χρονικό βάθος. Οι Θρακιώτες, που δεν έλειψαν από την Επανάσταση του 1821, είχαν όπως είπα, εκπροσώπηση στις Επαναστατικές Εθνικές Συνελεύσεις, εκείνες τις πρώιμες μορφές κοινοβουλευτισμού, όπως προκύπτει από σωζόμενα έγγραφα στα Αρχεία της Εθνικής Παλιγγενεσίας.

Μεταξύ άλλων, υπάρχει ένα έγγραφο, με το οποίο γνωστοποιείται, στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση του 1829 στο Άργος, η συνένωση Θρακών και Βιθυνών. Τους παροικούντες στην επαναστατημένη Ελλάδα Θράκες και Βιθυνούς, θα εκπροσωπούσαν ο Φαναριώτης Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ο Αινίτης στην καταγωγή Μαργαρίτης Κούταβος και ο Κωνσταντίνος Σχινάς. Γραμματέας της επιτροπής των Θρακο-Βιθυνών είχε ορισθεί ο Σκαρλάτος Δημήτριος από την Κωνσταντινούπολη.

Η επιτροπή αυτή συνέταξε στο Άργος στις 24 Ιουλίου 1829, έγγραφο που υπέβαλε στη Δ΄ Εθνοσυνέλευση, στο οποίο εξ ονόματος των Θρακών και Βιθυνών, οι οποίοι είχαν καταφύγει στη μαχόμενη  Ελλάδα, υπογράμμιζε τους αγώνες τους και ανέφερε ότι ζητούσαν γη για να ριζώσουν στην καινούργια πατρίδα, «ως πολίται και τέκνα μιας και της αυτής μητρός, της αναγεννωμένης Ελλάδος. Ζητούμεν τόπον πρόσφορον, δια να κτίσωμεν στέγην και να σκεπάσωμεν υπ’ αυτήν τα κεκμηκότα μέλη μας. Ζητούμεν χώραν αρόσιμον, δια να θρέψωμεν, καλλιεργούντες αυτήν τας πεινώσας οικογενείας μας». Ζητούσαν γη να χτίσουν σπίτια και να την οργώσουν για να ταΐσουν τις οικογένειές τους. Στο ίδιο έγγραφο γίνεται λόγος και για τις σφαγές των Τούρκων στην Κωνσταντινούπολη, τις Κυδωνίες και τη Θράκη εξαιτίας  της Επανάστασης, που εξερράγη στην κυρίως Ελλάδα. Ο ίδιος ο Καποδίστριας, στήριξε ενθέρμως το αίτημα των Θρακών και Βιθυνών.  Άσχετα αν τελικά δεν έγινε τίποτε…

*Ο Καποδίστριας στήριζε το αίτημα των Θρακοβιθυνών για παραχώρηση γης 

ώστε να δημιουργήσουν μια κανούργια πατρίδα

Οι Θράκες πάντα είχαν εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Συγκινητική είναι η αναφορά προς το Βουλευτικό Σώμα, του Αδριανουπολίτη αγωνιστή Χατζή Γεώργιου, ο οποίος σε φάση του εμφυλίου σπαραγμού κατήγγειλε το Μάιο του 1825, ότι ορισμένοι στρατιώτες κατέστρεφαν και έκαιγαν σπίτια στο Ναύπλιο, πουλώντας την ξυλεία και τα καρφιά τους. Τα σπίτια αυτά θα χρησιμοποιούνταν για τις ανάγκες του Αγώνα.

Θρακιώτης και νοικοκύρης ο Χατζή Γεώργιος, φρόντιζε και πονούσε για την εθνική περιουσία, όταν τακτικοί στρατιώτες την κατέστρεφαν και πουλούσαν τα υλικά. Και κατέφυγε στο Βουλευτικό.

Αργότερα, όταν η Ελλάδα απελευθερώθηκε και ειδικότερα μετά την Επανάσταση των Μακρυγιάννη και Καλλέργη στις 3 Σεπτεμβρίου 1843, η χώρα μας απέκτησε ομαλό συνταγματικό βίο. Στην Α΄ Εθνική Συνέλευση, που ψήφισε το πρώτο Σύνταγμα της χώρας μας το Μάρτιο του 1844, ο αγωνιστής Χατζηχρήστος, σερβικής καταγωγής, εκπροσωπούσε τους Θράκες, τους Βούλγαρους και τους Σέρβους.

Το 1862, έγινε η Επανάσταση, που εκθρόνισε τον βασιλέα Όθωνα και ενέκρινε να γίνει βασιλέας των Ελλήνων ο Δανός πρίγκιπας Γεώργιος. Η Επανάσταση εκείνη συγκρότησε τη Β΄ Εθνική Συνέλευση, η οποία ψήφισε το μακροβιότερο Σύνταγμα της Ελλάδας, το Σύνταγμα του 1864, που άντεξε έως το 1911. Στην Εθνοσυνέλευση αυτή, είχε εκπροσωπηθεί η προξενική περιφέρεια της Αδριανούπολης, από τους Νικόλαο Παντολέοντα, Ραγκαβή Αλέξανδρο (γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη) και Ράλλη Γεώργιο (Κωνσταντινουπολίτης, προπάππος του πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη).

Η Θράκη μέσα στη Βουλή, έζησε στιγμές εθνικού μεγαλείου και εθνικής ταπείνωσης.

*Η υπογραφή της τραγικής συνθήκης του Βουκουρεστίου

        Αξιομνημόνευτη στιγμή από την κοινοβουλευτική ιστορία της κοινής πατρίδας μας, ήταν όταν στις 2 Μαρτίου 1913 διαβάσθηκε στη Βουλή αναφορά των υπόδουλων Ελλήνων της Θράκης, αλλά και της Ανατολικής Μακεδονίας, που ζητούσαν, οι περιοχές τους οι οποίες είχαν απελευθερωθεί μάλιστα από τον Ελληνικό Στρατό και το Ελληνικό Ναυτικό, να συμπεριληφθούν στα μελλοντικά σύνορα της Ελλάδας. Ατυχώς η Συνθήκη του Βουκουρεστίου όπως γνωρίζουμε, δεν πραγματοποίησε τα όνειρά τους. Παραχώρησε την Δυτική Θράκη στους ηττημένους του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου, στους Βούλγαρους.

Λυπηρή όμως ήταν ταυτόχρονα η συνεδρίαση της ίδιας ημέρας, της 2ας Μαρτίου 1913, όταν διεξήχθη στη Βουλή και μια συζήτηση, που εξόργισε τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος αναγκάσθηκε να ξεκαθαρίσει, πως δεν θέλει την Θράκη στη φάση εκείνη και ότι ενημέρωσε για τις προθέσεις του τους συμμάχους Σερβία, Βουλγαρία, Μαυροβούνιο.

Από τη συζήτηση εκείνη, αποκαλύφθηκε ότι ο Βενιζέλος 3 ή 4 εβδομάδες μετά την έναρξη του Α΄ Βαλκανικού πολέμου γνωστοποίησε στους συμμάχους ότι η Ελλάδα δεν θα διεκδικήσει τη Θράκη, ακόμα και αν της την προσφέρουν!!! Η τύχη όμως τα έφερε να είναι πρωθυπουργός ακόμα, το 1920, τότε που ελευθερώθηκε η Θράκη.

*Απόσπασμα των δηλώσεων Βενιζέλου περί Θράκης 

από τα Επίσημα Πρακτικά της Βουλής (2/3/1913)

Είπε συγκεκριμένα το 1913 ο Βενιζέλος και είναι καταχωρημένο στα Επίσημα Πρακτικά: «Εδήλωσα ρητώς ότι ποιούμαι την θυσίαν της Θράκης, ζητών αλλαχού ανταλλάγματα. Η δήλωσις δε αύτη εγένετο από πολλού χρόνου, εγένετο εβδομάδας τινάς, 3 ή 4 μετά την έναρξιν του απελευθερωτικού αγώνος».

Ανάλογα ήταν και τα δημοσιεύματα του Τύπου, που μιλούσαν για θυσία της Θράκης.

Μέγιστη στιγμή ήταν, όταν στις 18 Μαΐου 1920 (με το παλιό ημερολόγιο) ο πρωθυπουργός Ελευθέριος  Βενιζέλος ανακοίνωσε στην  Εθνική Αντιπροσωπεία, ότι ο εθνικός Στρατός, κατέλαβε ολόκληρη τη Θράκη και τμήματα του βρίσκονταν ήδη στρατοπεδευμένα στο προάστιο της Αδριανούπολης Καραγάτς. Η Βουλή με ασταμάτητα χειροκροτήματα χαιρέτισε τη μεγάλη εκείνη είδηση. 

Η Ανατολική Θράκη το καλοκαίρι του 1920 έγινε ελληνική παρά την υποτυπώδη αντίσταση που προέβαλε ο στρατιωτικός διοικητής της, συνταγματάρχης Τζαφέρ Ταγιάρ. Ο ίδιος μάλιστα είχε συλληφθεί και μεταφέρθηκε στην Αθήνα. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή αντηλλάγη με τον έλληνα αιχμάλωτο υποστράτηγο Κλαδά.

Η Θράκη, την εποχή της απελευθέρωσης συνδέθηκε και με ένα μεγάλο εκσυγχρονισμό της εκλογικής διαδικασίας στην Ελλάδα, τον οποίο συνήθως αγνοούμε.

*Το νομοσχέδιο για την προσάρτηση της Θράκης

Στις 18 Αυγούστου 1920, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ελευθερίου Βενιζέλου και υπουργός των Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ρακτιβάν, κατέθεσε στη Βουλή δυο νομοσχέδια. Το ένα «Περί προσαρτήσεως της Θράκης» και το άλλο «Περί βουλευτικών εκλογών εν Θράκη». Με το πρώτο νομοσχέδιο, η Ελλάδα προσαρτούσε στην Επικράτειά της, τόσο τη σημερινή Δυτική Θράκη, που παρέλαβε από τους συμμάχους της Αντάντ, όσο και την πρόσφατα απελευθερωθείσα τότε από τους Τούρκους, Ανατολική Θράκη.

          Για το δεύτερο νομοσχέδιο ο Ρακτιβάν ανέφερε στη Βουλή, ότι επειδή «δεν είναι εφικτή η εφαρμογή εκεί του εν Ελλάδι κρατούντος συστήματος των σφαιριδίων» προτείνεται η χρήση των χάρτινων ψηφοδελτίων.

Μέχρι και το 1926, οι Έλληνες ψήφιζαν στις βουλευτικές εκλογές με το σύστημα των σφαιριδίων. Μια κάλπη, στην οποία έριχναν μέσα αντί για ψηφοδέλτια, μεταλλικά σφαιρίδια.

Παλαιοκομματικοί βουλευτές ήγειραν ενστάσεις, θεωρώντας ότι η εισαγωγή χάρτινου ψηφοδελτίου στη Θράκη θα αποτύχει, γιατί ο πληθυσμός ήταν αγράμματος. Καταλάβαιναν ότι θα έχαναν τις νοθείες που έκαναν με το σύστημα των σφαιριδίων. Και αντιδρούσαν έντονα. Τη συζήτηση παρακολουθούσε με ενδιαφέρον ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, έχοντας το αριστερό του χέρι δεμένο και συγκρατούμενο με άσπρο ύφασμα από τον ώμο του. Σχεδόν ένα μήνα πριν, είχε δεχθεί δολοφονική επίθεση στον σιδηροδρομικό σταθμό Λυών των Παρισίων από τους Τσερέπη και Κυριάκη. Έτσι, αποφάσισε να παρέμβει βλέποντας τις αμφισβητήσεις των παλαιοκομματικών και να τονίσει:

*Η παρέμβαση του Βενιζέλου

ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Δύο είναι οι κυριώτεροι λόγοι, ένεκα των οποίων επροτιμήσαμεν το ψηφοδέλτιον. Ο πρώτος είναι υλικός, είναι το ζήτημα της κατασκευής καλπών και της συγκεντρώσεως όλων των άλλων εκλογικών ειδών, δια το οποίον δεν υπάρχει χρόνος. Και δεύτερος είναι ότι οι κάτοικοι των Νέων Χωρών είναι συνηθισμένοι από μακρού χρόνου, προ της εισαγωγής του Τουρκικού Συντάγματος, ήσαν συνηθισμένοι, λέγω εις την δια ψηφοδελτίων ψηφοφορίαν, διότι υπήρχον αι κοινοτικαί εκλογαί, κατά τας οποίας ψηφοδέλτιον μετεχειρίζοντο. Ως προς το εγγράμματον των κατοίκων σας πληροφορώ, ότι οι κάτοικοι της Θράκης είναι όλοι σχεδόν τελείως εγγράμματοι (χειροκροτήματα). Αλλ’ οι εκτός της Βουλής θορυβούντες δια την εν Θράκη ψηφοφορίαν, δεν το πράττουν από κανέν ενδιαφέρον περί του πώς θα ασφαλισθή η ακριβής ψηφοφορία εν Θράκη. Φωνάζουν διότι γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι Θράκες θα τους μαυρίσουν.

Τελικά το νομοσχέδιο την ημέρα εκείνη έγινε δεκτό κατ΄ άρθρο και στο σύνολό του. Η λεγόμενη Βουλή των Λαζάρων, λίγο πριν λήξει η θητεία της ψήφισε το νόμο με τον οποίο καθιερωνόταν για τις εκλογές της μόλις απελευθερωθείσας Θράκης, το χάρτινο ψηφοδέλτιο για πρώτη φορά.

          Με χάρτινο ψηφοδέλτιο έγιναν το Νοέμβριο του 1920 οι εκλογές στη Θράκη και στο μέτωπο της Μικράς Ασίας. Στην υπόλοιπη χώρα, χρησιμοποιήθηκαν για μία ακόμα φορά τα σφαιρίδια. Ήταν οι δραματικές εκείνες εκλογές, που έχασε ο Βενιζέλος στο απόγειο της δόξας του. Το 1923 έγιναν βουλευτικές εκλογές με χάρτινο ψηφοδέλτιο στις λεγόμενες Νέες Χώρες, στην Αθήνα και τον Πειραιά.

Η Θράκη είχε πρωτοπορήσει…  

Τελικά το 1926 πλέον, έγιναν εκλογές σε όλη την Ελλάδα με χάρτινο ψηφοδέλτιο.

Στιγμή όμως μεγάλης εθνικής ανάτασης για τη Θράκη, ήταν όταν μετά τις μοιραίες εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920 (που αναπάντεχα και με δραματικές συνέπειες έχασε ο Ελευθέριος Βενιζέλος) οι εκλεγμένοι Θράκες αντιπρόσωποι από την Ανατολική και τη Δυτική Θράκη, μπήκαν για πρώτη φορά στη Βουλή των Ελλήνων. Η Ηνωμένη Αντιπολίτευση, δεν βρήκε καν υποψηφίους στις νεοαπελευθερωθείσες περιοχές. Οι εκλεγέντες πληρεξούσιοι στην Θράκη, ανήκαν όλοι στο κόμμα των Φιλελευθέρων.

Στις 18 Ιανουαρίου 1921 με το παλαιό ημερολόγιο, συνεδρίασε η νέα Βουλή, η οποία εκείνη την ημέρα, ανέδειξε Πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Λομβάρδο- Αργασάρη. Πρωθυπουργός ήταν ο Δημήτριος Ράλλης.

Το χαρακτηριστικό εκείνης της συνεδρίασης είναι, ότι για πρώτη φορά ορκίστηκαν και πήραν μέρος και οι αντιπρόσωποι από την Θράκη, οι οποίοι είχαν εκλεγεί μετά την απελευθέρωση της περιοχής το 1920.

*Ο Αναστάσιος Μπακάλμπασης

Στη συνεδρίαση εκείνη, πρώτοι κλήθηκαν να ψηφίσουν κατά την αλφαβητική σειρά των νομών, οι βουλευτές της Αδριανούπολης. Μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος και το σύντομο λόγο που εκφώνησε ο νεοεκλεγείς Κ. Αργασάρης- Λομβάρδος, ήταν έτοιμος να διακόψει τη συνεδρίαση. Τότε από το δεξιό άκρο της Βουλής ξεπετάχθηκες ένας βουλευτής κρατώντας ένα χαρτί με σημειώσεις. Κατευθύνθηκε στο βήμα εν μέσω θυελλωδών χειροκροτημάτων. Ήταν ο νεαρότερος βουλευτής από τη Θράκη. Κοντός, αλλά σφριγηλός και ευκίνητος. Ήταν ο βουλευτής Καλλιπόλεως Αναστάσιος Μπακάλμπασης. Η πρώτη θρακική φωνή, που ακούσθηκε μέσα στη Βουλή! Εύλογα συγκινημένος, απευθύνθηκε προς την Εθνική Αντιπροσωπεία εκ μέρους των Θρακών, τονίζοντας μεταξύ άλλων με δυνατή φωνή και διακοπτόμενος, όπως έγραψαν οι εφημερίδες, συχνά «από ένα λυγμόν πατριωτικόν»:

«Κατόπιν πέντε αιώνων δουλείας και πολιτικού χωρισμού, η Θράκη ελευθέρα πλέον καταλαμβάνει την θέσιν αυτής εν τη μεγάλη ελευθέρα Ελληνική Οικογενεία. Ζήτω η Θράκη». Έντονα χειροκροτήματα διέκοψαν για λίγο τον Μπακάλμπαση, που συνέχισε υπογραμμίζοντας:

«Η εθνική συνείδησις των Θρακών παραμείνασα αγνώς ελληνική διαμέσου αιώνων διωγμού, διακηρύττει σήμερον, ότι ουδέποτε ελησμόνησεν την υψηλήν αυτής αποστολήν». Είπε και άλλα…

Ο Μπακάλμπασης γεννήθηκε στην Καλλίπολη το 1889. Εξελέγη το 1920 βουλευτής Καλλίπολης. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή πολιτεύθηκε στο νομό Ροδόπης εξελέγη πολλές φορές βουλευτής, και διετέλεσε υπουργός σε διάφορες κυβερνήσεις.

*Σκίτσο του Κωνσταντίνου Φίλανδρου από την εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος" (1924)

Ας δούμε τώρα μια άλλη άγνωστη ιστορία. Αυτή την έχω αφηγηθεί και το 2010. Στην Κοινοβουλευτική Ιστορία της Θράκης, που δεν γράφηκε ακόμα ολοκληρωμένη, υπάρχει μια άγνωστη ανατριχιαστική καταγγελία σχετική με την απώλεια του μεγαλύτερου μέρους της. Έγινε στις 13 Φεβρουαρίου 1924 από τον πληρεξούσιο της Καλλιπόλεως και αργότερα βουλευτή Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνο Φίλανδρο. Η καταγγελία του, που έχει αποτυπωθεί στα Επίσημα Πρακτικά της Βουλής, δείχνει ότι οι Θράκες που εκπροσωπούσαν τους συμπατριώτες τους στην Ελληνική Βουλή, είχαν αναπτύξει μεγάλη δραστηριότητα με στόχο να εξασφαλίσουν την απελευθερωθείσα πατρίδα τους, γιατί έβλεπαν τους επερχόμενους κινδύνους.

Ο Κωνσταντίνος Φίλανδρος κατήγγειλε χωρίς να διαψευσθεί ότι το 1922 οι Θράκες βουλευτές, που είχαν πληροφορίες από πρεσβευτή μεγάλης δυνάμεως και έβλεπαν τη ραγδαία κατάρρευση του μετώπου της Μικράς Ασίας συνέταξαν ένα υπόμνημα, προειδοποιώντας ότι κινδυνεύει η Θράκη. Το παρέδωσαν εμπιστευτικά στον υπουργό Δικαιοσύνης Χαράλαμπο Βοζίκη, ο οποίος εκπροσωπούσε προσωρινά τον πρωθυπουργό Δημήτριο Γούναρη, που απουσίαζε στο εξωτερικό. Όταν μετά από μερικές μέρες τον ρώτησαν τι συνέβη και δεν εισήγαγε το υπόμνημά τους στο υπουργικό συμβούλιο, αυτός απαθώς τους απάντησε ότι το ξέχασε… στην τσέπη του!!! Και όταν του ζήτησαν να γίνει κάτι γιατί η Θράκη κινδυνεύει απάντησε με απάθεια:

 «Δεν διατρέχομεν κανένα κίνδυνον». Έτσι ξεχάσθηκε η Θράκη, στην… τσέπη του Βοζίκη!  

*Η αίθουσα Ολομέλειας της Βουλής

http://sitalkisking.blogspot.gr/2016/05/blog-post_29.html

          Από το 1920 μέχρι σήμερα, υπηρέτησαν τα συμφέροντα της Θράκης συνολικά πλέον των 300 βουλευτών. Είναι κυρίως Χριστιανοί, αλλά και  Μουσουλμάνοι, Αρμένιοι και Εβραίοι. Ακόμα πρέπει να αναφέρουμε, ότι στο διάστημα 1929-1935 όταν η χώρα μας είχε και Γερουσία με το Σύνταγμα του 1927 αναδείχθηκαν και πέντε γερουσιαστές από τη Δυτική Θράκη. Ονομαστικά, βουλευτές και γερουσιαστές, τους αναφέρει σε μια εργασία του δημοσιευμένη στα «Θρακικά» ο Σταμάτης Γεωργούλης.

          Κάτι που δεν έχει διερευνηθεί από τους θρακικούς φορείς, είναι η έμμεση εκπροσώπηση της Θράκης στο Κοινοβούλιο, από βουλευτές άλλων περιφερειών, που όμως είχαν θρακική ρίζα. Θα μπορούσαν δηλαδή να σχηματίζουν μαζί με τους εκάστοτε εν ενεργεία βουλευτές των νομών της Θράκης ένα μόνιμο, άτυπο Θρακικό λόμπυ. Δεν θα σας πω ονόματα. Θα κάνω μια εξαίρεση για τον νυν πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Η οικογένεια της μητέρας του, κατάγονταν από το Μπαμπά Εσκί, δηλαδή τον Αρτίσκο, της περιοχής των Σαράντα Εκκλησιών.

Σήμερα η Θράκη υπονομεύεται ποικιλοτρόπως και πλήττεται από πολλές συμφορές. Συμφορές, που προκαλεί η φύση. Ας θυμηθούμε τις πάμπολλες  καταστρεπτικές πλημμύρες σχεδόν κάθε χρόνο. Και τις πρόσφατες καταστροφές από το χαλάζι. Και συμφορές, που προκαλεί η διεθνής και ελληνική οικονομική κρίση.

          Η Θράκη απαιτεί τη στοργική συμπαράσταση του Κράτους για να αντέξει, να μπορέσει να ορθοποδήσει και να ανοιχτεί με επιτυχία, όπως και στο απώτατο παρελθόν στην Βαλκανική ενδοχώρα, δημιουργώντας ανάπτυξη και πολιτισμό.

Τιμώντας τη μεγάλη αυτή επέτειο, ας αφήσουμε τη σκέψη μας και τις μνήμες μας να πετάξουν ψηλά στον καταγάλανο ουρανό και να φτερουγίσουν πάνω από τα άγια χώματα της Θράκης. Ας αναλογισθούμε τις θυσίες επώνυμων και ανώνυμων Θρακών, χάρη στις οποίες απολαμβάνουμε εμείς σήμερα τα αγαθά της ελευθερίας, παρ’ όλες τις οικονομικές δυσχέρειες. Ας χαλυβδώσουμε τις ελπίδες μας, ότι θα έρθουν καλύτερες μέρες.

          Θρακιώτισσες και Θρακιώτες, κρατείστε ψηλά τις σημαίες.

          Ζήτω η Ελλάδα!!! Ζήτω η Θράκη!!!                

          Χρόνια Πολλά σε όλους!!!"

*Ας κρατήσουν οι χοροί....

*Στιγμιότυπο από την ομιλία

Τα χορευτικά συγκροτήματα με τον βουλευτή Αναστάσιο Δημοσχάκη

Κυριακή 29 Μαΐου. Η πορεία προς τον Άγνωστο Στρατιώτη ξεκινάει...

...και προσεγγίζει στην πλατεία Συντάγματος.

*Μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη

Στεφάνι και από την νέα γενιά, υπό την καθοδήγηση της μαμάς!