Παρασκευή 16 Μαΐου 2014

Τα τρένα, ο μεγάλος στόχος των ανταρτών 1946-49

 
*Ανατιναγμένο τρένο στη Θράκη, το 1947


*Ανατινάξεις, νάρκες
και ένοπλες επιθέσεις

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Ο σιδηρόδρομος στη χώρα μας, υπήρξε μεγάλο θύμα της εμφύλιας διαμάχης κατά τα έτη 1946-49. Τα τρένα, οι σιδηροδρομικές γεφυρούλες, και τα οικήματα των σταθμών, συχνά υπήρξαν στόχοι  ανατινάξεων και εμπρησμών. Ήταν εύκολος στόχος, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, όπου οι αντάρτες είχαν ευκολία πρόσβασης στις συνήθως αφύλακτες γραμμές.
          Η λειτουργία των τρένων στη διάρκεια του Εμφυλίου ήταν μια πραγματική εποποιία των σιδηροδρομικών υπαλλήλων, οι οποίοι με πραγματική αυτοθυσία κινούσαν τους συρμούς πάνω στις συχνά υπονομευμένες με νάρκες γραμμές. Ή έπρεπε να αντέξουν τις ένοπλες επιθέσεις των ανταρτών, οι οποίοι χτυπούσαν με όποιο τρόπο μπορούσαν τις διερχόμενες αμαξοστοιχίες.
          Οι ζημιές που προκλήθηκαν στις υποδομές των σιδηροδρόμων ήταν τεράστιες. Τραύματα στο κορμί της χώρας μας, που επουλώθηκαν πολύ αργότερα.
          Σήμερα με βάση διασωθείσες αναφορές των ελληνικών σιδηροδρόμων προς τις στρατιωτικές αρχές, αλλά και δημοσιεύματα εφημερίδων, θα δούμε ένα πανόραμα των ανατινάξεων τρένων και υποδομών. Οι αναφορές αυτές, που υπογράφονταν κυρίως από τους  διευθυντές Σιδηροδρόμων Θεσσαλονίκης Βεκρή και Καβούρη και απευθύνονταν στο Γ΄ΣΣ (Α2 γραφείο), υπάρχουν στα Αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού. Οπωσδήποτε, δεν αποτελούν συνολική ιστορία των σιδηροδρόμων κατά τα έτη 1946-49. Αποτελούν όμως ένα μεγάλο ψηφιδωτό αρμολογημένο από τις μικρές ψηφίδες των κατά τόπους περιστατικών. Τα τρένα ήταν συνήθης στόχος των ανταρτών , γιατί αποτελούσαν πολύτιμο συνεργάτη του εθνικού στρατού (μεταφορά οπλιτών, πυρομαχικών κ.λπ.).
          Υπολογίζεται ότι κατά τα έτη 1946-49, πραγματοποιήθηκαν από τους αντάρτες 525 δολιοφθορές σε σιδηροδρομικές γραμμές. Καταστράφηκαν 330 σιδηροδρομικές γέφυρες.