Πώς δεν ανατινάχθηκε η Βουλή το 1863!!!

*Απόσπασμα από το Επίσημα Πρακτικά της Β΄ Εθνικής Συνέλευσης. 

Ο Ζυμβρακάκης ανακοινώνει τις πληροφορίες του για σχέδιο υπονόμευσης της Συνέλευσης

*Και όμως εκκενώθηκε βίαια,

όταν ακούσθηκε ένας… θόρυβος!!!

*Τραυματίσθηκε ο Τρικούπης…

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Ήταν 10 Μαΐου του 1863, όταν η Βουλή, η Β΄ Εθνική Συνέλευση όπως ονομάζονταν, έζησε στιγμές, που έμειναν στην ιστορία, διανθισμένες με γέλια και ειρωνείες, όταν κάποιες συνωμοσιολογικές πληροφορίες περί ανατινάξεως της Εθνοσυνέλευσης μέσω ενός υπονόμου, συνδυάσθηκαν με έναν άσχετο  θόρυβο, προκαλώντας πανικό και ποδοπατήματα των πληρεξουσίων όπως αποκαλούσαν τότε τους εκλεγμένους αντιπροσώπους του Έθνους.

          Η Β΄ Εθνοσυνέλευση, συνεδρίαζε σε μια «σανιδόπηκτον» παράγκα που είχε ανεγερθεί δίπλα στο χώρο της σημερινής Παλαιάς Βουλής, το Μέγαρο της οποίας τότε, ανεγείρονταν ακόμα.

          Ας δούμε όμως τα κωμικοτραγικά γεγονότα από την αρχή:

          Η ανακοίνωση που έκανε από του βήματος, σύμφωνα και με τα Επίσημα Πρακτικά της Εθνικής Συνέλευσης ο πληρεξούσιος και φρούραρχος Χρήστος Ζυμβρακάκης, πληρεξούσιος Μινώας (συνοικισμού Κρητών) πάγωσε το χαμόγελο των αντιπροσώπων του  Έθνους.

          -Και πριν ή εκλεχθώ φρούραρχος της Συνέλευσης είχον μάθει τι διενεργούμενον κατ’ αυτής, όπερ έσπευσα να κοινοποιήσω εις τον τότε Πρόεδρον της Κυβερνήσεως. Δυστυχώς αι απαίσιαι αυταί φήμαι εξακολουθούσι. Ταύτην  την στιγμήν έμαθον παρά του διευθυντού της Διοικητικής Αστυνομίας ότι η Συνέλευσης διατρέχει έσχατον κίνδυνον. Προτείνω να προσληφθώσιν αυτήν την στιγμήν οι αναγκαίοι μηχανικοί και να γίνη αυστηρά και επιστημονική εξέτασις των πέριξ οικιών και ιδίως μιας εξ αυτών, εις ην υποτίθεται  ή φημίζεται ότι προπαρασκευάζεται υπόνομος σκοπόν έχουσα την ανατροπήν της Συνελεύσεως.

          Οι πληρεξούσιοι που τα άκουσαν καταθορυβήθηκαν. Μερικοί μάλιστα έσπευσαν να βγουν έξω… Πάντως η συνεδρίαση συνεχίσθηκε με θέμα την πρόταση του πληρεξούσιου Φθιώτιδας Τιμολέοντος Βάσσου να εξορισθούν από την Ελλάδα όσοι είχαν υπηρετήσει τον Όθωνα. Έγινε μάλιστα και ψηφοφορία και η πρόταση απορρίφθηκε. Αντίθετα είχε γίνει δεκτή η πρόταση του πληρεξουσίου Ερμιονίδας Γεωργίου Μίληση, πως όποιος συλληφθεί να δρα υπέρ του Όθωνος να συλλαμβάνεται και να τιμωρείται κατά τους ισχύοντες νόμους.

          Σύμφωνα με όσα έγραψαν οι εφημερίδες, ο Ζυμβρακάκης συνιστούσε στους πληρεξούσιους να απομακρυνθούν από τον περίβολο του κτιρίου. Μάλιστα και ο ίδιος αφού τα είπε, έφυγε από τη Συνέλευση.

          Ανέφεραν επίσης, ότι τέτοιες καταγγελίες είχαν γίνει και άλλοτε. Επρόκειτο- έγραφαν για κάποιους πιστούς του εκθρονισθέντος βασιλέως Όθωνος, οι οποίοι διέθεσαν χρήματα και έπεισαν στη Βενετία κάποιον Έλληνα, να ανατινάξει το κτίριο της συνέλευσης κατασκευάζοντας υπόνομο. Έγιναν έρευνες αλλά δεν προέκυψε τίποτα ούτε σημάδια εκσκαφής υπονόμου. Έτσι όλες εκείνες οι καταγγελίες είχαν χαρακτηρισθεί ως ψευδείς. 

*Η αρχή του ρεπορτάζ της "Παλιγγενεσίας"

Μπαμ!!! Ηκούσθη στον αέρα…

          Η συζήτηση κυλούσε ομαλά αν και στα αυτιά όλων ηχούσαν ακόμα οι καταγγελίες του Ζιμβρακάκη.

          Όταν ξαφνικά ακούγεται απ’ έξω ένας δυνατό θόρυβος!!!

          Αμέσως «Ηχεί η σάλπιγξ». Συναγερμός!!! Και ο σκοπός φωνάζει: «Εις τα όπλα»!!!.

          Σύγχυση και πανδαιμόνιο μέσα στην αίθουσα της συνεδρίασης. Όλοι νόμισαν, ότι έγινε η… έκρηξη από τον υπόνομο που θα ανατίναζε το κτίριο!!! Φόβος και τρόμος στην Εθνική Συνέλευση. Μέσα σε πανικό άρχισαν όλοι να πηδάνε από τα εδώλιά τους και να σπεύδουν να βγουν έξω.

          Μια εικόνα μας δίνει η «Παλιγγενεσία» στο δικό της ρεπορτάζ. «Τότε δε καταληφθέντες πάντες υπό πανικού φόβου, αναπηδώσιν από των καθισμάτων, τρέχουσι βιαίως και σωρηδόν προς τα θύρας και τα παράθυρα της συνελεύσεως, συνωθούνται, συναγκωνίζονται, παρασύρουσι και καταπατώσιν παν το προστυχόν και τέλος εξέρχονται εν φόβω μεγάλω και ταραχή πάντες ακέραιοι και σεσωσμένοι από της τρομεράς και καταστρεπτικής της υπονόμου εκρήξεως!».

*Ο Πρόεδρος της Εθνικής Συνέλευσης Αριστείδης Μωραϊτίνης. Ατάραχος...

          Μόνο ο Πρόεδρος της Συνέλευσης Αριστείδης Μωραϊτίνης, πληρεξούσιος των εν Τεργέστη και Βενετία Ελλήνων, παρέμεινε ψύχραιμος στη θέση του καλώντας όλους που έφευγαν πανικόβλητοι να συνέλθουν.

          Κατά τον «Ραδάμανθυ» και οι ακροατές των θεωρείων δεν φάνηκαν γενναιότεροι και μιμήθηκαν τους πληρεξούσιους «τινές δε και υπερέβησαν αυτούς κατά τε την ταχύτητα της φυγής και το πήδημα των παραθύρων. Μόνον οι ολίγοι παρευρεθέντες ξένοι έμειναν ακίνητοι εν τω θεωρείω των ίσως διότι δεν εγνώριζον περί  τίνος επρόκειτο».

          Πάντως όσοι πληρεξούσιοι έσπευσαν να βγουν από την αίθουσα, έδειξαν ότι έχουν πανικοβληθεί. Μερικοί καταπάτησαν τον γέροντα Αμβρόσιο Σκαραμαγκά, πληρεξούσιο των Ελλήνων της προξενικής περιφερείας Οδησσού και κάποιοι άλλου που συνωθούνταν στην έξοδο έριξαν κάτω τον Τρικούπη, ο οποίος ήταν μαζί με τον υπουργό Εσωτερικών. Ο Τρικούπης χτύπησε ελαφρά στο κεφάλι- ευτυχώς όχι σοβαρά-  και τον πήραν τα αίματα.

 *Ο Σπυρίδων Τρικούπης και ο Χαρίλαος Τρικούπης

Ποιος Τρικούπης τραυματίσθηκε ελαφρά;

          Ποιος Τρικούπης ήταν όμως; Στη Β΄ Συνέλευση μετείχαν ο Σπυρίδων Τρικούπης, πληρεξούσιος των Ελλήνων του Μάντσεστερ και ο Χαρίλαος Τρικούπης πληρεξούσιος των Ελλήνων του Λονδίνου. Οι εφημερίδες που περιγράφουν τα γεγονότα αναφέρονται στον ελαφρό τραυματισμό του κ. Τρικούπη, χωρίς να γράφουν το αρχικό έστω του μικρού ονόματος.

          Επρόκειτο όμως τελικά για τον Σπυρίδωνα Τρικούπη. Στα Επίσημα Πρακτικά της Β΄ Εθνικής Συνέλευσης δημοσιεύονται για την 10^η Μαΐου 1863 και τα πρωτόκολλα δύο ψηφοφοριών που έγιναν επί προτάσεων πληρεξουσίων. Και στα δύο πρωτόκολλα φέρεται ως ψηφίσας ο Σπυρίδων Τρικούπης. Προφανώς ο γιος του Χαρίλαος απουσίαζε… 

*Ο επίλογος στο ρεπορτάζ του "Ραδάμανθυ". Γέλωτας και οίκτος...

Η καρεκλομαχία!!!

          Τελικά τι είχε συμβεί; Τι ήταν εκείνος ο κρότος, που σκόρπισε τον τρόμο;

          Ο κρότος εκείνος, που μερικοί τον πέρασαν… για κρότο έκρηξης. Ήταν ο κρότος μιας… καρέκλας του παρακείμενοι καφενείου, που έσπασε!!!

          Απλά ο πληρεξούσιος Ξηροχωρίου (Ευβοίας) Τηλέμαχος Ρούκης διαπληκτίσθηκε στο καφενείο με τον πρώην (τότε) βουλευτή Γυθείου Δημήτριο Δημητρακάκη. Ο αδελφός του Ρούκη, αξιωματικός, συνεπλάκη με τον Δημητρακάκη και άρπαξαν τις καρέκλες του καφενείου… Καρεκλομαχία!!! Κάποιες καρέκλες έσπασαν και από το θόρυβο οι πληρεξούσιοι νόμισαν ότι έγινε η έκρηξη της υπονομευμένης υπονόμου!!!

          Κλαυσίγελως….

          Όταν συνήλθαν οι πληρεξούσιοι από τον τρόμο, ξαναμπήκαν στην αίθουσα και συνέχισαν τη συζήτηση σε νομοσχέδιο του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου για τις βοσκές.

Κλωτσιά του Σκαλτσά στο Δαγρέ!!!

          Η συνεδρίαση εκείνη της Εθνικής Συνέλευσης, είχε ένα ακόμα επεισόδιο.

          Ο πληρεξούσιος Τριχωνίδας Βασίλειος Σκαλτσάς ή Σκαλτσοδήμος, διαφώνησε έντονα με τον πληρεξούσιο Καλαμών Κωνσταντίνο Δαγρέ.

          Όταν ολοκληρώθηκε η συζήτηση ο Σκαλτσάς περίμενε έξω από τη θύρα του προαυλίου το Δαγρέ και όταν αυτός τον πλησίασε, του έδωσε μια κλωτσιά.  Ο Δαγρές σήκωσε το μπαστούνι του να τον χτυπήσει, αλλά και οι συνοδοί του Σκαλτσά τράβηξαν αμέσως πιστόλια. Επενέβησαν όμως οι ψυχραιμότεροι και έληξε εκεί το επεισόδιο.

          Ο Δαγρές δήλωσε, ότι η πράξη του Σκαλτσά ήταν άνανδρη και τον χαρακτήρισε δολοφόνο.

          Στις 14 Μαΐου 1863 ο Σοφοκλής Καρύδης, που εξέδιδε την εφημερίδα «Φως» δημοσίευσε πρωτοσέλιδο σατιρικό ποίημα, γράφοντας μεταξύ άλλων:

"Η Συνέλευσις μας πύργος έγινε της Βαβυλώνος!

Επηδούσαν από θύρας και παράθυρα συγχρόνως

Σαν τραγιά, χωρίς καπέλλα και παπούτσια στα ποδάρια,

Πετεινόποδες Πατέρες! Θάρρος λάβετε μεγάλο!

Την παλληκαριά σας ψάλλω!".

*Το σατιρικό ποίημα του Σοφοκλή Καρύδη στο "Φώς".

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

ΠΗΓΕΣ:

*Επίσημα Πρακτικά της Β' Εθνοσυνέλευσης

*Τύπος εποχής