Σάββατο 14 Ιουνίου 2014

Η αντίσταση στη Νάξο και ο ΣΤΝ του Δέτση

*O αρχηγός της Ναξιακής αντίστασης Γεώργιος Δέτσης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Νάξος είναι ένα από τα ομορφότερα νησιά των Κυκλάδων. Νησί παραγωγικό με εργατικούς κατοίκους, οι οποίοι όταν τους χρειάσθηκε η πατρίδα έκαναν το καθήκον τους στο ακέραιο. Η ιστορία της Νάξου χάνεται στα βάθη των αιώνων.
                Ιδιαίτερη αναφορά θα κάνουμε σήμερα στην περίοδο της Κατοχής, όταν η Νάξος υπέστη τα πάνδεινα από τους Ιταλούς και Γερμανούς κατακτητές, αλλά και έδειξε την φιλοπατρία των κατοίκων της, που αντιστάθηκαν στους εχθρούς. Άλλωστε στη Νάξο γεννήθηκε και ο Μανώλης Γλέζος, που η κατοχή τον βρήκε στην Αθήνα και όχι στο νησί του.
                Στις 5 Μαΐου 1941 άρχισε η μαύρη νύχτα της Κατοχής όταν αποβιβάσθηκαν στη Νάξο, τα πρώτα ιταλικά στρατεύματα και την κατέλαβαν χωρίς καμιά αντίσταση, αφού δεν υπήρχε εκεί στρατός και οχυρώσεις.
                Αργότερα όμως, όταν κατέρρευσε το καθεστώς του Μουσολίνι στις 8 Σεπτεμβρίου 1943, τα ιταλικά στρατεύματα παρέδωσαν την εξουσία στους Γερμανούς οι οποίοι κατέλαβαν το τη Νάξο στις 12 Οκτωβρίου 1943.
                Η κατοχή έφερε πολλά δεινά στο ειρηνικό νησί. Ο επισιτισμός έγινε κύριο πρόβλημα, εξαιτίας των λεηλασιών και των αρπαγών των Ιταλών στην παραγωγή του νησιού. Σημειώθηκαν ακόμα και θάνατοι από πείνα ιδιαίτερα στις ορεινές περιοχές. Τα ίδια και όταν ήρθε η ναζιστική κατοχή. Μόνο για παράδειγμα στην Κόρωνο, αναφέρεται, ότι πέθαναν  πολλοί άνθρωποι από την πείνα. Γενικά η Νάξος κατά τη διάρκεια της Κατοχής, έχασε το ένα τέταρτο του πληθυσμού της.
                Ταυτόχρονα οι κατακτητές εφάρμοζαν βίαια εξοντωτικά μέτρα κατά του πληθυσμού. Παντού ξυλοδαρμοί και φυλακίσεις. Οι νησιώτες ήταν απελπισμένοι.
                Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες γεννήθηκε η ανάγκη αντίστασης κατά των κατακτητών. Την ανάγκη αυτή υλοποίησε ο Νάξιος ταγματάρχης τότε Γεώργιος Δέτσης οργανώνοντας το λεγόμενο Στρατιωτικό Τμήμα Νάξου (ΣΤΝ) την κύρια δηλαδή αντιστασιακή οργάνωση. Το καλοκαίρι του 1941 ο Μανώλης Φάρκωνας, στέλεχος του ΚΚΕ, εξόριστος από την εποχή της  δικτατορίας του Μεταξά στη Φολέγανδρο, δραπέτευσε και κατέφυγε στη Νάξο, όπου με τον Απειρανθίτη δικηγόρο Γιάννη Κατινά, στέλεχος επίσης του ΚΚΕ, δημιούργησαν σε διάφορα χωριά, τους δικούς τους αντιστασιακούς πυρήνες.
                Ο Γεώργιος Δέτσης είχε γεννηθεί στο Δαμαριώνα Νάξου το 1902.  Έκανε καριέρα στις Ένοπλες Δυνάμεις φθάνοντας στο βαθμό του αντιστράτηγου. Πέθανε στην Αθήνα στις 26 Σεπτεμβρίου 1996 και ενταφιάσθηκε στον τόπο της γέννησής του, το Δαµαριώνα.
                Σε μικρή ηλικία κατετάγη στο Στρατό ωs υπαξιωµατικόs και έλαβε µέροs στη Μικρασιατική Εκστρατεία, όπου τραυματίσθηκε στη µάχη τnς Κιουτάχειας το 1921 και µεταφέρθηκε στον Πειραιά για θεραπεία. Αργότερα πολέμησε εναντίον των lταλών στα Ηπειρωτικά βουνά.
*Γερμανικό υδροπλάνο που κατέπεσε σε αερομαχία με βρετανικά αεροσκάφη 
νότια της Νάξου στις 16 Σεπτεμβρίου 1943. Ανελκύστηκε το 2013.


Με πυρήνες μόνιμους αξιωματικούς…

                Ας επανέλθουμε όμως στο ιστορικό της συγκρότησης αντιστασιακής ομάδας στη Νάξο. Ο Δέτσης λειτουργώντας μεθοδικά ως στρατιωτικός, μάζεψε γύρω του, τους πρώτους πυρήνες της οργάνωσής του, όταν την ίδρυσε στις 21 Νοεμβρίου 1941. Ήταν οι μόνιμοι αξιωματικοί Κατσούλης Εμμανουήλ υπολοχαγός, Καραμπάτσης Δημήτριος υπολοχαγός, Πατσαρίσης Αντώνιος ανθυπολοχαγός, όλοι του Πεζικού και Κυπαρίσσης Νικόλαος ανθυπολοχαγός Μηχανικού. Υπήρχαν επίσης πολλοί κάτοικοι των χωριών της Νάξου.
                Ο ταγµατάρχns Γεώργιος  Δέτσns εγκατέστησε το αρχηγείο του στο περιβόλι του πατέρα του, στο Δαµαλά, και συνεργαζόταν µε το κλιµάκιο των Άγγλων κοµάντος του νησιού και τις άλλεs οργανώσεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ µε κέντρο την Απείρανθο υπό το συνταγματάρχη Φλ. Μπάκαλο.
                Στα στελέχη του ο Δέτσης, έθεσε τους σκοπούς της οργάνωσης ΣΤΝ, που ήταν:
                Η συγκρότηση ανταρτικών ομάδων για ένοπλη δράση εν καιρώ. Η συγκέντρωση πληροφοριών στρατιωτικού ενδιαφέροντος και η διαβίβασή τους στο στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Η διενέργεια πράξεως δολιοφθοράς στις εγκαταστάσεις και τα μέσα μεταφορών του εχθρού. Η άσκηση ανατρεπτικής προπαγάνδας στις τάξεις των κατακτητών. Η προστασία και φυγάδευση Ελλήνων και συμμάχων. Η τόνωση του φρονήματος του κόσμου που υπέφερε  και η κάθε είδους παρακώλυση του εχθρού.

*Η Νάξος σήμερα

Η οργάνωση του ΣΤΝ

                Για την εκπλήρωση του σκοπού της οργάνωσης συγκροτήθηκαν οι ακόλουθες μονάδες και υπηρεσίες του ΣΤΝ.
                Βασικά δημιουργήθηκε ένα ένοπλο τμήμα ανταρτών, που το αποτελούσαν εννέα ομάδες με επικεφαλής άτομα κυρίως εμπειροπόλεμα, αξιωματικοί μόνιμοι και έφεδροι. Οι ομάδες αυτές έγιναν με τρόπο που κάλυπταν τα μεγάλα κεφαλοχώρια, ώστε κάθε περιοχή του νησιού να μπορεί να διαθέτει ανά πάσα στιγμή ένοπλους άνδρες έτοιμους για δράση. Με άλλα λόγια υπήρχαν τέτοιες ομάδες στην Απείρανθο, το Χαλκί, το Φιλότι, το Αμάρι, την Τρίπολη, τις Μελάνες, την Κωμιακή, το Σαγκρί και την πρωτεύουσα Χώρα. 
                Τα ένοπλα τμήματα περιλάμβαναν και άοπλους αγωνιστές, που ήταν χρήσιμοι σε άλλου είδους αποστολές, όπως αγγελιοφόροι, σύνδεσμοι, οδηγοί, πληροφοριοδότες κ.λπ. με αποτέλεσμα να αριθμούνται συνολικά στην αντιστασιακή ομάδα του Δέτση περί τα 250 άτομα. Η οργάνωση του ένοπλου τμήματος του ΣΤΝ και των παράλληλων υπηρεσιών του άρχισε τον Νοέμβριο του 1941.
*Στυλιανός Κουμερτάς. Δολοφονήθηκε στην Κόρωνο στις 16/ Μαΐου 1943 , από Ιταλό στρατιώτη κατά τη διάρκεια συσιτίου 

                Το 1942 ήρθαν με υποβρύχιο από την Μέση Ανατολή στην Αγιασό Νάξου πέντε Ιερολοχίτες  Έλληνες, οι Σερβετιάδης, Φουριώτης και Μπενίκος, για κατασκοπεία και δύο ασυρματιστές.  Οι κύριοι συνεργάτες τους στη Νάξο ήταν ο ταγματάρχης Γεώργιος Δέτσης (Χατζής) και ο Γιάννης Δέτσης (Κουρμούλης). Οι Δέτσηδες παρέλαβαν τους Ιερολοχίτες και τους οδήγησαν πρώτα στη σπηλιά της Λαγκάδας, όπου έμειναν για 1Ο ημέρες και στη συνέχεια πήγαν στο Κάστρο στην Θεοσκέπαστη. Επειδή υπήρχε κίνδυνος να τους εντοπίσουν οι κατακτητές, κατέληξαν στο μιτάτο στη θέση Κατσούλη του Νικόλαου Δέτση (Καφαντάρη). Εκεί έμειναν έως τον Οκτώβριο του 1944, όταν δηλαδή έγινε η έγινε η αποχώρηση των Γερμανών από τη Νάξο.
                Σχεδόν κάθε μέρα, αφηγούνται παλαιοί Ναξιώτες, ένας από τους Ιερολοχίτες έπαιρνε μαζί του τον μικρό Γιάννη (Καφαντάρη) 15 ετών, γιο του Νικόλαου Δέτση, και κατέβαιναν στα Λιβάδια και τη Χώρα με πρόσχημα να πουλήσουν λάστιχα από αυτοκίνητα για κατασκευή αυτοσχέδιων  παπουτσιών και για να προμηθευτούν τρόφιμα. Στην πραγματικότητα  διενεργούσαν  κατασκοπεία και συγκέντρωναν πληροφορίες. Ο μεγαλύτερος γιος του Νικόλαου (Καφαντάρη), Γιώργης Δέτσης, καθόταν στην θέση Κατσούλη κρατώντας «τσίλιες» ώστε να ειδοποιήσει τους άλλους σε περίπτωση κινδύνου.
                Από την 1η Δεκεμβρίου 1943 η αντίσταση της Νάξου εντάχθηκε στο Αρχηγείο της 133 Δυνάμεως Μέσης Ανατολής εκτελώντας όλες τις συμμαχικές εντολές αντίστασης στο ναζισμό. 


*Δημήτριος Κουφόπουλος. Πέθανε στις 2 Σεπτεμβρίου 1944 
από τα δολοφονικά χτυπήματα των Γερμανών 

Κατασκοπεία στις Κυκλάδες

                Μια άλλη πτυχή της αντίστασης της Νάξου ήταν οι ομάδες πληροφοριών και κατασκοπείας από τον Νοέμβριο του 1941. Δίκτυα πληροφοριών και κατασκοπείας απλώθηκαν σε ολόκληρο το νησί αλλά και στα γειτονικά νησιά των Κυκλάδων.
                Ειδική υπηρεσία από επίλεκτους άνδρες της οργάνωσης ΣΤΝ αναπτύχθηκε στις έδρες των ιταλικών και των γερμανικών τμημάτων, παρακολουθώντας στενά τις δραστηριότητές τους.
                Αυτές οι ομάδες συγκέντρωναν χρήσιμες πληροφορίες τόσο για το ΣΤΝ όσο και για το συμμαχικό στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Υπήρχε στενή επαφή με το συμμαχικό στρατηγείο μέσω διάφορων διαύλων αλλά και μέσω ασυρμάτου. Στη Νάξο είχε εγκατασταθεί κρυφά ασύρματος των συμμάχων. Ταυτόχρονα είχε οργανωθεί μυστική υπηρεσία πλοιαρίων μεταξύ όρμου Κλείδου Νάξου και Τσεσμέ Τουρκίας, όπου υπήρχε εγκατεστημένη αμερικανική αποστολή. Στην Τουρκία υπήρχε επίσης κλιμάκιο της ελληνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών. Συγκεκριμένα με τον μόνιμο υπολοχαγό Κοσκινά Βασίλειο και τον υπίλαρχο Στεφανίδη και πολλούς άλλους, διαβιβάζονταν οι πληροφορίες για το Αιγαίο. Πληροφορίες μεταδίδονταν επίσης με διάφορα βρετανικά και ελληνικά πλωτά μέσα, που προσέγγιζαν κρυφά τη Νάξο. Υπήρχαν επίσης Άγγλοι και Έλληνες πράκτορες, πολλές φορές και μεμονωμένοι, που βοηθούσαν από εκεί τον συμμαχικό αγώνα.
                Μεταξύ άλλων αναφέρεται η άφιξη από τη Λέρο στις 25 Σεπτεμβρίου 1943 ομάδας Άγγλων (ένας λοχαγός, δύο υποπλοίαρχοι και έξι στρατιώτες).
                Μια ακόμα ομάδα Άγγλου αξιωματικού του Ναυτικού αποβιβάσθηκε κρυφά στον όρμο Κλείδου της Νάξου στις 14 Οκτωβρίου 1943.
                Άλλη ομάδα Άγγλων υπό ένα ταγματάρχη αποβιβάσθηκε στον ίδιο όρμο στις 2 Φεβρουαρίου 1944.
                Καταδρομική ομάδα υπό τον Άγγλο λοχαγό Ίρλα έφτασε στη Νάξο στις 17 Μαΐου 1944.
                Ομάδα του Ιερού Λόχου υπό τον ανθυπολοχαγό Σερφετιάδη έφτασε κρυφά στο νησί στις 26 Σεπτεμβρίου και έφυγε στις 15 Οκτωβρίου 1944.
                Ομάδα του Ιερού Λόχου υπό τον υπολοχαγό Δ. Αυλητή αποβιβάστηκε στο νησί στις 7 Οκτωβρίου 1944. 
                Ως πράκτορες πληροφοριών λειτούργησαν οι αξιωματικοί Κοσκινάς, Στεφανίδης και Κόρκας καθώς και πολλοί άλλοι.
                Η αντίσταση του ΣΤΝ απέστειλε στο συμμαχικό στρατηγείο της Μέσης Ανατολής σχεδιαγράμματα της διάταξης και των εγκαταστάσεων των Γερμανών στα Κυκλαδονήσια και παρείχε ακριβείς πληροφορίες για τις κινήσεις των πλωτών μέσων των Γερμανών. Από τις πληροφορίες αυτές οι σύμμαχοί επέλεγαν να χτυπήσουν με τα αεροπλάνα τους, πλωτούς αλλά και χερσαίους στόχους, και να οργανώνουν διάφορα σαμποτάζ, όπως:
                *Ο βομβαρδισμός στις 23 Οκτωβρίου 1943 από τα συμμαχικά αεροπλάνα των γερμανικών εγκαταστάσεων της Νάξου.
                *Ο πολυβολισμός στις 30 Οκτωβρίου 1943 γερμανικών σκαφών στο λιμάνι της Νάξου. Στις επιχειρήσεις αυτές υπήρξαν και θύματα κάτοικοι της Νάξου. Στη διάρκεια της επίθεσης εναντίον των γερμανικών πλοίων στο λιμάνι της Νάξου από 4 συμμαχικά αεροπλάνα εκείνη τη μέρα, σκοτώθηκαν από τα πυρά των γερμανικών πλοίων δύο νέοι στην παραλία της Νάξου (Πόρτα Γυαλού) ενώ παρακολουθούσαν μαζί με πολύ κόσμο τους βομβαρδισμούς. Ήταν ο καθηγητής Νικηφόρος Λεγάκης και ο νεαρός  Δημ. Βάλβης.
                *Ο βομβαρδισμός στις 13 Μαρτίου 1944, δύο γερμανικών εξοπλισμένων ιστιοφόρων, που μετέφεραν τρόφιμα και καύσιμες ύλες. Το ένα ιστιοφόρο βυθίσθηκε και το άλλο υπέστη μεγάλες ζημιές από πυρκαγιά.
                *Η προσβολή την Πρωταπριλιά του 1944 ενός ιστιοφόρου, που μετέφερε βαρέλια καυσίμων.
                *Στις 4 Απριλίου 1944 προσβλήθηκε το αεροδρόμιο της Πάρου και οι εγκαταστάσεις του.
                *Ο βομβαρδισμός στις 6 Απριλίου των γερμανικών εγκαταστάσεων στη Νάξο.
                *Το ίδιο συνέβη και στις 15 Απριλίου 1944.
*Εμμανουήλ Κουφόπουλος, δολοφονήθηκε στις 18 Μαΐου 1943

Αντιναζιστική προπαγάνδα και φυγαδεύσεις

                Σημαντικό ρόλο στον αντιστασιακό αγώνα του ΣΤΝ έπαιξε και η υπηρεσία προπαγάνδας, που οργάνωσε.  Αποστολή της ήταν η διατήρηση και η εξύψωση  του φρονήματος του χειμαζόμενου λαού και η διάβρωση του ηθικού των κατακτητών.
                Για το λόγο αυτό επιλέχθηκαν κατάλληλοι προπαγανδιστές του ΣΤΝ. Κυκλοφορούσαν παράνομα κάθε μέρα δελτία ραδιοφωνικών ειδήσεων, που λαμβάνονταν από μυστικά ραδιόφωνα που διέθετε η οργάνωση και από συμμαχικές υπηρεσίες. Επίσης κυκλοφορούσαν διάφορα προπαγανδιστικά περιοδικά και άλλα έντυπα, που έστελναν μυστικά οι συμμαχικές υπηρεσίες. Έριξαν επίσης ανατρεπτικές προκηρύξεις του ΣΤΝ και του συμμαχικού στρατηγείου στους Γερμανούς.
                Η οργάνωση ενίσχυε φτωχές οικογένειες και θύματα πολέμου. Μοίρασε φάρμακα που είχε στείλει ο διοικητής του Ιερού Λόχου συνταγματάρχης Τσιγάντες καθώς και ιματισμό και υπόδηση. Το ΣΤΝ  με δικούς του γιατρούς έφεδρους αξιωματικούς, παρείχε και δωρεάν ιατρική περίθαλψη σε άπορους
                Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η υπηρεσία φυγάδευσης Ελλήνων και συμμάχων.
                Στις 7 Οκτωβρίου 1943 φυγαδεύτηκαν οι αξιωματικοί Αγιοπετρίτης, Παπαδάκης και άλλοι.
                Στις 14 Οκτωβρίου 1943 φυγαδεύτηκε ένας χωροφύλακας.
                Την Πρωτομαγιά του 1944 μεταξύ Αμοργού και Αστυπάλαιας μια γερμανική τορπιλάκατος συγκρούσθηκε με το υπ’ αριθμ. 1380 B.C. συμμαχικό πλοιάριο. Από τη σύγκρουση αυτή ναυάγησαν 5 Άγγλοι, από τους οποίους οι δύο είχαν τραυματισθεί, αλλά με ενέργειες του ΣΤΝ φυγαδεύτηκαν.
                Στις 18 Αυγούστου φυγαδεύτηκε κατόπιν εντολής του αρχηγείου της Μέσης Ανατολής ένας Ιταλός υπολοχαγός ονόματι Σάρι.
                Στις 24 Αυγούστου 1944 φυγαδεύτηκαν οι Έλληνες ιδιώτες Βλησίδης Μάνθος και Νικόλαος Ναυπλιώτης.
                 
Έφυγαν οι φασίστες, ήρθαν οι ναζί
                               
                Τον Σεπτέμβριο του 1943 συνθηκολόγησε η Ιταλία. Στις 12 Οκτωβρίου όμως άρχισαν να αποβιβάζονται στη Νάξο γερμανικές δυνάμεις. Οι Ιταλοί πανικόβλητοι άρχισαν να εγκαταλείπουν τις θέσεις τους και να καταφεύγουν στο εσωτερικό του νησιού για να διασωθούν. Οι ανταρτικές δυνάμεις του Δέτση, που δεν διέθεταν επαρκή όπλα για σθεναρή αντίσταση, αφού αντιστάθηκαν όσοι μπορούσαν στους Γερμανούς, αναγκάσθηκαν να υποχωρήσουν και να καταφύγουν στα ορεινά λημέρια τους.
                Στις 12 Οκτωβρίου 1943 η οργάνωση ΣΤΝ επετέθη εναντίον των Γερμανών.
                Αργότερα στις 17 Μαΐου 1944 στη θέση Ψιλή Άμμος ένα τμήμα Άγγλων κομάντος, που το αποτελούσαν 13 οπλίτες και 3 αξιωματικοί με πρόθεση να χτυπήσουν κάποιο στόχο της γερμανικής φρουράς Νάξου. Διοικητής τους ήταν ο Άγγλος λοχαγός Ίρλα.
                Ο επικεφαλής της αντίστασης Νάξου ταγματάρχης Γεώργιος Δέτσης ήρθε αμέσως σε προσωπική επαφή με τον Ίρλα, τον οποίο ενημέρωσε για την κατάσταση και συνεργάσθηκε μαζί του στην επιλογή του στόχου, που θα έπλητταν οι Άγγλοι κομάντος. Σαν στόχος επελέγη το κτίριο, στο οποίο ήταν εγκατεστημένη η γερμανική φρουρά του νησιού. ‘Έως τις 23 Μαΐου 1944 κάθε συνεργασία και προπαρασκευή για την εκτέλεση αυτού του εγχειρήματος είχε ολοκληρωθεί. Σε ενίσχυση των Άγγλων κομάντος διατέθηκε ένα τμήμα των ανταρτών του ΣΤΝ.
                Τα μεσάνυχτα της 24ης Μαΐου 1944 ήταν η ώρα μηδέν για την προσβολή του στόχου. Εκείνη την ώρα το τμήμα προσβολής των Γερμανών είχε πλησιάσει το κτίριο σε ελάχιστη απόσταση και το προσέβαλε με καλά αποτελέσματα. Την ήσυχη μαγιάτικη νύχτα αναστάτωσαν οι πυροβολισμοί των επιτιθέμενων Άγγλων και Ναξιωτών και οι φωνές των αιφνιδιασμένων Γερμανών.


*Γεώργιος Βαλληνδράς, ένας από τους ηρωικούς αντάρτες του ΣΤΝ, που έπεσε μαχόμενος 
στην μάχη απελευθέρωσης της Νάξου 

Η απελευθέρωση της Νάξου

                Στις 12 Οκτωβρίου 1944 η αντίσταση της Νάξου  είχε πληροφορίες ότι η γερμανική δύναμη της Νάξου είχε συγκεντρωθεί στη Χώρα και επρόκειτο να αναχωρήσει την επομένη από το νησί, με ακάτους. Το απόγευμα εκείνης της μέρας διατάχθηκε όλη η ανταρτική δύναμη του ΣΤΝ να συγκεντρωθεί προς τους χώρους των Γερμανών με πρόθεση να τους χτυπήσουν αιφνιδιαστικά, όταν θα επιβιβάζονταν στις ακάτους.
                Παράλληλα, ένα τμήμα του Ιερού Λόχου από 35 άνδρες αποβιβάστηκε στην Νάξο το πρωί της 13ης Οκτωβρίου, σχεδόν υπό τα όμματα των Γερμανών, οι οποίοι βλέποντας αυτή την κινητικότητα κλείστηκαν στο Κάστρο με πρόθεση να αμυνθούν.
                Στην ιστορική µάχη στο Κάστρο τns Χώραs για την απελευθέρωση τns Νάξου, από 13 έως 15 Οκτωβρίου 1944, ενωµένεs οι δυνάµεις του Σ.Τ.Ν. και του ΕΛΑΣ, κάτω από  τις διαταγέs του Γεώργιου Δέτση, έλαβαν ενεργό µέροs και µε τoυς Ιερολοχίτες και τους Άγγλους κοµάντοs απελευθέρωσαν την Νάξο.
*Μια οδός φέρει τιμητικά το όνομά του Γιώργου Βαλληνδρά 
και μια αναμνηστική πλάκα θυμίζει τον ηρωικό θάνατό του.

                 Έως τις 10 π.μ. το τμήμα του Ιερού Λόχου είχε καταλάβει τελικά τις θέσεις του και από τις 11 π.μ. σε συνεργασία και με τους Νάξιους αντάρτες, άρχισαν την επίθεση εναντίον των Γερμανών.
                Η μάχη κράτησε ως τις 4.30 μ.μ. της 15ης Οκτωβρίου, οπότε και όλοι οι Γερμανοί συνελήφθησαν αιχμάλωτοι. Ένας Γερμανός έπεσε νεκρός. Οι αιχμαλωτισθέντες ήταν 71. Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν ένας νεκρός και 3 τραυματίες.
                Η Νάξος όμως πανηγύριζε την ελευθερία της…

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης


ΠΗΓΕΣ

12 σχόλια:

  1. Emmanouil Simos
    ΑΓΑΠΗΤΕ ΙΣΤΟΡΙΚΕ ΜΑΣ ΣΑ ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΩ ΜΙΑ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ Μ΄ΑΥΤΗ ΤΗΣ ΣΑΜΟΥ.Η ΙΔΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ Ο ΙΔΙΟΣ ΗΡΩΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ΜΕ ΑΝΑΜΙΞΗ ΒΕΒΑΙΑ ΤΩΝ ΑΓΓΛΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΤΣΙΓΑΝΤΕ.ΥΠΗΡΞΑΝ ΚΑΙ ΔΟΣΙΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΠΑΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΤΟΥΣ ΟΙ ΕΛΑΣΙΤΕΣ ΑΡΓΟΤΕΡΑ.ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΜΕΙ ΤΥΠΩΘΗΚΑΝ ΣΤΑ ΣΑΜΙΩΤΙΚΑ ΠΕΡΙΟ ΔΙΚΑ'ΑΠΟΠΛΟΥΣ ΜΕΘΟΡΙΟΣ ΚΛΠ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Έχω διαβάσει πριν χρόνια και το σχετικό με τη Σάμο αυτής της εποχής, μυθιστόρημα "Η Ασημόπετρα", του Κ. Καλαντζή...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Γιώργος Νύκτας
    ΕΥΤΥΧΩΣ ΠΟΥ ΥΠΗΡΧΑΝ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΓΕΝΑΙΟΙ!!! ΣΗΜΕΡΑ, ΑΣΤΑ!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΕΝΑ ΕΧΩ ΝΑ ΠΩ ΜΟΝΟ ΣΥΝΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ.ΣΟΥ ΔΙΝΕΙ ΔΥΝΑΜΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ΔΕΤΣΗΣ ΝΙΚΟΣ [ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ]
    ΕΓΩ ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΣΑΣ.
    ΘΑ ΣΑΣ ΘΕΛΑΜΕ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ ΚΟΝΤΑ ΜΑΣ ΣΤΟ www.greeksurnames.blogspot.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Irene Vellis
    ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ ΣΕ ΜΕΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Σύρος 12 Οκτωβρίου 2014.Ώρα 21.00
    Πραγματοποιήθηκαν στην χώρα της Νάξου,παρουσία πολιτικών και στρατιωτικών αρχών,φορέων και κατοίκων,εκδηλώσεις μνήμης και απότισης του οφειλόμενου φόρου τιμής, με την ευκαιρία της 70ης επετείου από την απελευθέρωση της νήσου από τα Γερμανικά στρατεύματα.
    Το απόγευμα της 11ης Οκτωβρίου 2014 στο Δημοτικό Θέατρο << Ιάκωβος Καμπανέλης>> ο Ιερολοχίτης Αντιστράτηγος ε.α Κωνστ. Κόρκας,Επίτιμος Διοικητής 1ης Στρατιάς[93 ετών],ομίλησε για την απελευθέρωση της Νάξου,καθόσον ως Ιερολοχίτης,Υπολοχαγός τότε,συμματείχε στις επιχειρήσεις.
    Το πρωί της Κυριακής τελέσθηκε επίσημη Δοξολογία στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό,χοροστατούντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ.κ. Καλλινίκου,παρουσία πολιτικών και στρατιωτικών αρχών,φορέων και πλήθους λαού.Τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο Πρόεδρος της Απειράνθου κ. Γεωρ. Μπάκαλος.Επακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφανιών στο παρακείμενο μνημείο Ιερολοχιτών.
    Κωνστ. Πατιαλιάκας
    Αντιστράτηγος ε.α

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Andreas Makrides
    Συγχαρητήρια Παντελή για την ανάδειξη της τόσο άγνωστης αυτής πτυχής της Εθνικής μας Αντίστασης...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Kostas Patialiakas
    Τις Κυκλάδες απελευθέρωσε, όπως έχω γράψει σε άλλο κείμενο του ιστολογίου του φίλου Παντελή, ο Ιερός Λόχος σε συνεργασία με ειδικές δυνάμεις και ναυτικές δυνάμεις των Βρετανών. Στη Νάξο υπήρξε συνεργασία και με τις τοπικές αντιστασιακές οργανώσεις. Είναι λογικό να μην δράσουν στις Κυκλάδες αντιστασιακές οργανώσεις κατά τη διάρκεια της κατοχής, αφενός λόγω της μικρής έκτασης των νησιών και αφετέρου της ισχυρής παρουσίας στην αρχή Ιταλικών και μετά Γερμανικών στρατευμάτων. Υπόψη η νήσος Μήλος κατελήφθηκε από άνδρες του Ιερού Λόχου την 8η Μαίου 1945, δηλαδη με τη λήξη του Β΄ Παγλοσμίου Πολέμου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. 71 αιχμάλωτοι? μάλλον κάποιο λάθος κάνετε , στη Νάξο είχαν μείνει ελάχιστοι γερμανοί σε αριθμό κάτω από 10

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Στέφανος Ξεφτέρης
    Τα πάνδεινα δεν περιγράφουν τη κατάσταση ακριβώς... Υπήρξαν χωριά με νεκρούς από τη πείνα τα 3/4 των κατοίκων τους (Ναξιωτιης εδώ).

    Αν κάποιος ενδιαφέρεται για την ιστορία της Νάξου μπορεί να βρει τα βιβλία του Φιλολόγου και πρώην Βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Νίκου Λεβογιαννη

    ΑπάντησηΔιαγραφή