Ένα παράσημο, που δεν παρέλαβε ο τιμημένος με αυτό!!!

 *Από την "Εφετηρίδα του Βασιλείου της Ελλάδος" που εξέδιδε ο ιατρός Κλάδος. 

Ένα ετήσιο αλμανάκ της Οθωνικής περιόδου (1837) με το διάταγμα απονομής "αργυρών νομισμάτων". Ο Γκαλίνα ως απολιτογράφητος αναγράφεται χωριστά.

*Δικαιούχος ο Ιταλός Βικέντιος Γκαλίνα

*Συντάκτης του Συντάγματος της Επιδαύρου

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Ο Ιταλός Βικέντιος Γκαλίνα, σχεδόν ξεχασμένος σήμερα, άφησε βαθύ αποτύπωμα στην ελληνική συνταγματική ιστορία, δεδομένου ότι υπήρξε ο βασικός συντάκτης, με όποιες γνώσεις είχε, του πρώτου φιλελεύθερου μάλιστα συντάγματος, που ψήφισαν οι επαναστατημένοι Έλληνες, μέσα στη φωτιά της μάχης, στην Επίδαυρο, την 1^η Ιανουαρίου 1821.  

                Η Α΄ Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων συνεδρίασε στην Πεδιάδα της Επιδαύρου, την γνωστή Πιάδα, όπως την ονόμαζαν οι κάτοικοι της περιοχής, στις 20 Δεκεμβρίου 1821.

          Η ιστορική αυτή Εθνοσυνέλευση, την 1η Ιανουαρίου 1822,  διακήρυξε την πολιτική ύπαρξη και την ανεξαρτησία του Ελληνικού Έθνους, ψήφισε το πρώτο Σύνταγμα, το Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος και συνέστησε την Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος. Οι αγωνιστές επειδή δεν ήταν έτοιμοι, αλλά δεν είχαν και τις απαραίτητες γνώσεις, κατέφυγαν στις υπηρεσίες ενός Ιταλού φιλέλληνα του Βικέντιου Γκαλίνα, ο οποίος προετοίμασε ένα σχέδιο Συντάγματος, το οποίο βασίζονταν στο ισχύον τότε Βελγικό Σύνταγμα. Εκείνο το σχέδιο με διάφορες προοδευτικότερες για την εποχή τροποποιήσεις, έγινε δεκτό, από την Α΄ Εθνική Συνέλευση.

          Υπενθυμίζεται πως με το ιστορικό εκείνο σύνταγμα, οι Έλληνες εντελώς πρωτοποριακά για την Ευρώπη της αποικιοκρατίας, θέσπισαν την κατάργηση της δουλείας.

                Ο Γκαλίνα γεννήθηκε στη Ραβέννα. Ήταν φιλελεύθερος δικηγόρος, αλλά αναφέρεται και ως έμπορος. Πήρε μέρος  στην επανάσταση των Καρμπονάρων στη Ραβέννα και  το όνομά του υπάρχει στα αρχεία της Αυστριακής Αστυνομίας το 1821. Οι Αυστριακοί το θεωρούσαν  ως ένα από τα τέσσερα μέλη του Ανώτατου Συμβουλίου των Καρμπονάρων της Ρωμανίας. Μνεία του Γκαλίνα κάνει και ο λόρδος Βύρων σε επιστολή του στις αρχές του 1821. Τον περιγράφει  σαν έναν από τους ηγέτες,  που συντόνιζε ο Κόμης Πιέτρο Γκάμπα.

                Μετά την επανάσταση των Καρμπονάρων το 1821 εξορίστηκε και ήρθε στην επαναστατημένη Ελλάδα.  Ο βίος του φαίνεται πως υπήρξε περιπετειώδης .Μετά την Ελλάδα πήγε στην Αίγυπτο και τελικά κατέληξε στη Συρία, όπου πέθανε στο Χαλέπι το 1842, σε ηλικία 47 ετών. 1823. Από τις ελάχιστες πληροφορίες που έχουμε για το βίο του Γκαλίνα, φαίνεται πώς αναχώρησε για την Αίγινα και από εκεί για Σύρο στα τέλη του 1822, όταν τον προσέλαβε ένας Ολλανδός έμπορο ο οποίος είχε εμπορικές υποθέσεις στην Μαύρη Θάλασσα. Από τότε δεν επέστρεψε στην Ελλάδα, και αγνοείται η περαιτέρω τύχη του. Πορτρέτο του δεν έχει διασωθεί.

                Πάντως όταν ήρθε στην Ελλάδα, σχετίσθηκε με τους πολιτικούς ηγέτες της Επανάστασης όπως ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και ο Θεόδωρος Νέγρης  και βρέθηκε να παρακολουθεί τις εργασίες της Α΄ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων. Τότε είδε τον πόθο των Ελλήνων να συγκροτήσουν κράτος με σύνταγμα. Ταυτόχρονα είδε και την έλλειψη γνώσεων για ένα τέτοιο φιλόδοξο εγχείρημα. Ο ίδιος είχε μαζί του κάποια κείμενα ευρωπαϊκών συνταγμάτων

*Η Επανάσταση του 1821. Τοιχογραφία του Μεγάρου της Βουλής

Μέσα στις πορτοκαλιές!!!

        Η πανηγυρική εναρκτήρια συνεδρίαση έγινε σε ένα υπαίθριο χώρο, μέσα σε ένα πορτοκαλεώνα! Εκεί σήμερα υψώνεται μια αναθηματική στήλη. Πρώτος πρόεδρος, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Από τις διηγήσεις των αγωνιστών προκύπτει, ότι όταν άρχισε η Συνέλευση «δάκρυα έρρεον από των οφθαλμών πάντων και ως εν τη ημέρα της Αναστάσεως ανταπεδίδοντο ασπασμοί».

          Στη Συνέλευση αυτή πήραν μέρος 59 άνδρες, οι οποίοι ονομάζονταν «παραστάται» δηλαδή ήταν βουλευτές. Επειδή όμως δεν υπήρχε εκλογικός νόμος, είχαν ουσιαστικά υποδειχθεί από τοπικές συνελεύσεις ή τοπικές διοικήσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις είχαν σταλεί από τους κοτζαμπάσηδες, δηλαδή τους προεστούς, που ασκούσαν τοπικά, μια ιδιότυπη εξουσία. Στη Συνέλευση της Επιδαύρου, είναι γνωστό, ότι κυριάρχησε η διαμάχη μεταξύ των καπεταναίων και των προεστών, ή όπως είναι γνωστή η διαμάχη πολιτικών και στρατιωτικών.         Κάποια στιγμή όμως ήρθε η ώρα της δουλειάς… Να γράψουν και να ψηφίσουν σύνταγμα. Κάτι που κανένας δεν ήξερε, πώς να το κάνει!!!

          Τότε εμφανίσθηκε ο από μηχανής Θεός… Ο Βικέντιος Γκαλίνα! Το περιγράφει γλαφυρά ο γραμματέας της Εθνοσυνέλευσης Νικόλαος Δραγούμης:

          «Συνήλθον δε ουδέν ωρισμένον σχέδιον, ουδεμίαν καθαράν ιδέαν έχοντες περί πολιτεύματος. Ναι μεν πάντες επεπόθουν βασιλέα, αλλά μέχρι της ευρέσεως βασιλέως πώς έπρεπε να κυβερνηθή η Ελλάς;

          Ιταλός τις εκ των προσφύγων, Βικέντιος Γαλλίνας το όνομα, ανήρ λόγιος, έσωσε τους νομοθέτας από της αμηχανίας, αυτοσχεδιάσας σύνταγμα, ό ενεκολπώθησαν προθυμότερον οι πληρεξούσιοι, όσω καθιερούν την περισπούδαστον αυτοίς ισότητα, ήνοιγε τας πύλας της εξουσίας προς πάντας τους Έλληνας, άμα δε εθεράπευε την πατροπαράδοτον εκείνην αντιζηλίαν ήτις και εις γνώμονα επιβλαβή της πολιτείας καταδρομήν περεξετρέπετο παρά τους αρχαίοις. Και τούτο το σχέδιον εγκριθέν, ανεκηρύχθη Νόμος οργανικός έτι ανυπάρκτου κράτους».

          Τούτο επιβεβαιώνει και ο Σκώτος φιλέλληνας Τόμας Γκόρντον στην «Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης» (έκδοση 1833) ότι δηλαδή το Σύνταγμα της Επιδαύρου γράφτηκε κυρίως από έναν Ιταλό, που ονομάζονταν Γκαλίνα.

           Τον Βικέντιο Γκαλίνα μνημονεύει ονομαστικά και ο Τζώρτζ Φίνλεϋ στην «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» (μετάφραση Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη) γράφοντας ότι το σύνταγμα εκείνο ήταν «έργον του Μαυροκορδάτου και του Νέγρη, βοηθουμένων υπό Ιταλού τινός πρόσφυγος, Γαλλίνα τ’ όνομα». Θεωρούσε ότι το κείμενό του περιείχε αοριστίες, αλλά είχε την αξία του γιατί κήρυττε τη θρησκευτική ελευθερία, καταργούσε τη δουλεία και διακήρυττε ότι η δικαστική βάσανος είναι παράνομη, «αλλά δεν εισάγει διατάξεις προς επιβολήν της χρηματικής ευθύνης επί των δημοτικών αρχών των διαχειριζομένων τα δημόσια χρήματα, ούτε την περιστολήν της φορολογικής απληστίας των προεστών και των στρατιωτικών πιέσεων των καπεταναίων».

*Ο Ειρηναίος Θείρσιος 

          Ο γερμανός φιλέλληνας Friedrich Thiersch, που ο ίδιος καθιέρωσε στα ελληνικά την εξελληνισμένη εκδοχή Ειρηναίος Θείρσιος έγραψε ότι οι Έλληνες συμβουλεύονταν τον Ιταλό Βικέντιο Γκαλίνα, ο οποίος είχε φέρει μαζί του ένα βιβλίο, που περιείχε συντάγματα της εποχής του και το οποίο δεν αποχωρίζονταν ποτέ. Με τη βοήθεια του Γκαλίνα κατόρθωσαν οι Έλληνες να δημιουργήσουν σύνταγμα.

*Ο Νικόλαος Σπηλιάδης

          Αλλά και ο πολιτικός και συγγραφέας της εποχής Νικόλαος Σπηλιάδης, με μεγάλη συμμετοχή στις επαναστατικές συνελεύσεις των Ελλήνων είχε γράψει στα Απομνημονεύματά του ότι για την σύνταξη του νέου συντάγματος δούλεψαν οι Αλέξανδρος  Μαυροκορδάτος, Θεόδωρος Νέγρης, Παλαιών Πατρών Γερμανός, Αθανάσιος  Κανακάρης, Πανούτσος  Νοταράς, Ιωάννης  Ορλάνδος, Αναγνώστης  Μοναρχίδης, Π.Σ. Ομηρίδης, Γεώργιος Αινιάν, Δρόσος  Μανσόλας, Ιωάννης Κωλλέτης και Φ. Καραπάνος, «ωδηγήθησαν δε εις την σύνταξιν αυτού από τον φιλέλληνα Βικέντιον Γαλλίναν»

          Αλλά σε σημείωσή του ο Σπηλιάδης προσθέτει: «Άνευ του Γαλλίνα, οι πλειότεροι νομοθέται δεν ήσαν ικανοί να νομοθετήσωσι διότι εστερούντο τοιούτων γνώσεων πολιτείας, και τις εξ'αυτών ηρώτα ποιόν εκ των δύο σωμάτων, είναι ο βασιλεύς, και δυσηρεστείτο διότι έγεινεν ο Μαυροκορδάτος βασιλεύς»!!! Επρόκειτο για το Βουλευτικό και το Εκτελεστικό, τα δύο σώματα διοίκησης των επαναστατημένων. Τέτοια γνώση δηλαδή…

          Βέβαια ο Γκαλίνα, κάποια στιγμή έφυγε από την Ελλάδα, γιατί βρήκε δουλειά κάπου αλλού. Οι Έλληνες όμως δεν τον ξέχασαν…

*Ο Νικόλαος Δραγούμης

          Ο Νικόλαος Δραγούμης γράφει σχετικά: «Το δε πρώτον Βουλευτικόν διακηρύξαν ότι «άξιον Ελλήνων να διαγνωρίζωσιν ανδρών αρετήν, εθεώρησε τον Ιταλόν νομοθέτην καίτοι απολιτογράφητον, μέλος της ευτυχούς εκείνης συνελεύσεως και προέταξε ν’ απονεμηθή και αυτώ το αργυρούν παράσημον, το ψηφισθέν μεν κατά Μάρτιον 1822  υπέρ μόνων των μελών της πρώτης εθνικής συνόδου, ενεργηθέν δε μετά πολλά έτη, το 1835, επί βασιλέως  Όθωνος  και ούχι εν τω 1822 εν Κορίνθω, ως λανθανόμενοι έγραψαν τινες. Αγνοώ δεν αν έζη ο φιλέλλην Ιταλός, ή αν εδόθη εις την οικογένειαν αυτού το ένδοξον αριστείον ίνα φυλάττεται κατά το διάταγμα ως κειμήλιον». 

Τα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας

          Στα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, έχουν σωθεί αναφορές στο παράσημο που αποφασίσθηκε να δοθεί στον Γκαλίνα αλλά και στους άλλους που συνέπραξαν στην δημιουργία νέου συντάγματος.

*Από τα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, 12 Μαρτίου 1822

          Έτσι στη συνεδρίαση του Βουλευτικού της 12^ης Μαρτίου 1822 στην Κόρινθο υπό την προεδρία του αντιπροέδρου Σωτηρίου Χαραλάμπη αποφασίσθηκε να δοθεί το παράσημο και στον Βικέντιο Γκαλίνα.

*Από τα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας,21 Mαρτίου 1822

*Προς τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο

          Στη συνεδρίαση του Βουλευτικού της 21^ης Μαρτίου 1822, που έγινε στην Κόρινθο υπό την προεδρία του αντιπροέδρου Σωτηρίου Χαραλάμπη, εγκρίθηκε η απονομή παρασήμου και στον Βικέντιο Γκαλίνα. Επειδή όμως έγιναν συζητήσεις και υπήρξαν διαφωνίες στο Εκτελεστικό αν πρέπει να παρασημοφορηθεί ο Γκαλίνα και να έχει το δικαίωμα να φέρει αυτό το παράσημο, το Βουλευτικό γνωστοποιούσε στον Πρόεδρο του Εκτελεστικού Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, ότι δόθηκε στον Ιταλό φιλέλληνα το παράσημο και η άδεια να το φοράει. «Ίνα δοθεί αυτώ το βραβείον και η άδεια να στολισθή με αυτό, ως και τα μέλη τα συγκροτήσαντα την εθνικήν Συνέλευσιν» γράφει στα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας.

*Η επιτροπή νομισματοκοπίας με μέλος τον Γκαλίνα

          Στις 3 Ιουνίου 1822, το Βουλευτικό και η ειδική επιτροπή του εγκρίνουν «την νομισματοκοπίαν, εφ ώ διορίζει επιτροπήν συγκειμένην εκ τριών μελών, δηλ. των ευγενεστάτων κ. Πανούτσου Νοταρά, Γκίκα Καρακατσάνη και Βικέντιου Γαλλίνα". Την συγκρότηση της επιτροπής υπογράφει ο Δημήτριος Υψηλάντης. Αυτό σημαίνει, πως ο Γκαλίνα τον Ιούνιο του 1822 βρισκόταν ακόμα στην Ελλάδα.

          Έκτοτε δεν μίλησε κανένας για το παράσημο.

          Το 1835 επί  Όθωνος εγκρίθηκε τελικά η χορήγηση του παρασήμου σε όσους συμμετείχαν στις εγασίες της Α' Εθνικής Συνέλευσης της Επιδαύρου και στον Γκαλίνα. Επρόκειτο για  αργυρό παράσημο απονεμόμενο από το κράτος, σε αναγνώριση της συνεργασίας τους στη σύνταξη του συντάγματος της Επιδαύρου. Φαίνεται πως τελικά ήταν πολύ αργά. Ο Γκαλίνα είχε φύγει από χρόνια από την Ελλάδα και κανένας ποτέ δεν έμαθε αν πράγματι πήρε στα χέρια του ο Γκαλίνα το παράσημο, που τιμής ένεκεν, του απένειμε η Ελλάδα.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης