Ο θάνατος του Άρη Βελουχιώτη στη Μεσούντα.

*Το μίσος περίσσεψε... "Τα κεφάλια τα κρέμασαν στην πλατεία...". Αυθεντική περιγραφή.

*Αυθεντική ιδιόχειρη περιγραφή,

μιας σκληρής σελίδας της ιστορίας

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Οι συνθήκες θανάτου του Άρη Βελουχιώτη και της ταφής του (που φαίνεται πως δεν έγινε ποτέ) εξακολουθούν να παραμένουν ένα άλυτο μυστήριο, μιας εποχής που όλοι θέλουν να ξεχάσουν, αλλά αυτό δεν μπορεί να συμβεί. Ας πάρουμε όμως τα γεγονότα από την αρχή…

          Ο Άρης Βελουχιώτης υπήρξε απολύτως αντίθετος στη συμφωνία της Βάρκιζας και στις συμβιβαστικές δεσμεύσεις του EAM έναντι του βρετανικού παράγοντα και της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου . Ανοιχτά είχε ταχθεί υπέρ της συνέχισης της ένοπλης δράσης, ενώ είχε εκπονήσει και σχέδιο για την κατάληψη της Αθήνας αμέσως μετά την αποχώρηση των Γερμανών.

          Είναι γνωστό εξάλλου πως ουσιαστικά δεν είχε γίνει απόλυτα δεκτός από την ηγεσία του ΚΚΕ (Σιάντος και Ζαχαριάδης) από τότε που βγήκε στο βουνό έως το θάνατό του. Έτσι μετά και τη σύναξη των καπεταναίων στη Λαμία, αφού είχε επέλθει η Απελευθέρωση, ο Άρης βρέθηκε να περιφέρεται με μια ομάδα πιστών του στα βουνά της Ηπείρου, αφού και η Αλβανία, δεν επέτρεψε την είσοδό του στο έδαφός της, απ’ όπου έλπιζε πως θα έφτανε στη Γιουγκοσλαβία του Τίτο. Για την εξόντωσή του είχαν κινηθεί δραστήρια, ο Στρατός, η Χωροφυλακή και οι ένοπλες παρακρατικές ομάδες  που δρούσαν τότε ανεξέλεγκτα.

          Έτσι, φτάνουμε στις 15 Ιουνίου 1945. Ο Βελουχιώτης και η ομάδα του κυκλώθηκαν στη Χαράδρα του Φάγκου  στον Αχελώο, κοντά στο χωριό Μεσούντα του νομού Άρτας. Ομάδες ένοπλων πολιτών ειδοποιημένες από τσομπαναραίους  έσπευσαν να συλλάβουν τα μέλη της ομάδας. Εκεί μετά από σκληρή μάχη, βρέθηκε νεκρός ο Βελουχιώτης και το πρωτοπαλίκαρο του ο Τζαβέλας, μαζί με άλλους αντάρτες, ενώ πολλοί διέσπασαν τον κλοιό και διέφυγαν.

*Θέαμα αποτρόπαιο... Τα κεφάλια των Βελουχιώτη και Τζαβέλα κρεμασμένα σε φανοστάτη 

της κεντρικής πλατείας των Τρικάλων.

          Ακόμα και σήμερα υπάρχουν έντονες διχογνωμίες αν ο Άρης αυτοκτόνησε ή αν εκτελέστηκε από τους διώκτες του. Σύμφωνα με το βιβλίο του Γεν. Γραμματέα του ΕΑΜ, Λευτέρη Αποστόλου, ο Άρης και ο Τζαβέλας αυτοκτόνησαν με χειροβομβίδα που τοποθέτησαν ανάμεσα στην κοιλιά τους. Άλλοι πάλι αναφέρουν ότι ο Βελουχιώτης αυτοκτόνησε με περίστροφο.  Σύμφωνα με τον Τριανταφυλλίδη, η σύγχυση σχετικά με τα αίτια θανάτου του Βελουχιώτη προκλήθηκε επειδή ο Τζαβέλας αυτοκτόνησε ο ίδιος με χειροβομβίδα αγκαλιάζοντας τον νεκρό Βελουχιώτη, αλλά εξέταση της κεφαλής του Άρη στα Τρίκαλα, έδειξε θανάσιμο τραύμα από σφαίρα στο δεξί αυτί.

          Είναι γνωστό εξάλλου- και το γεγονός αυτό καταγράφεται ως άκρως φρικιαστικό- ότι αποκεφαλίστηκαν τα πτώματά του Βελουχιώτη και του Τζαβέλα και τελικά κρεμάστηκαν σε φανοστάτη της πλατείας Ρήγα Φεραίου των Τρικάλων.

          Για την δραματική ατμόσφαιρα που επικράτησε κατά την καθοριστική μάχη της Μεσούντας και τα μετέπειτα γεγονότα, σώζονται στο Αρχείο της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού του ΓΕΣ οι αυτόγραφες αναμνήσεις του Γεώργιου Ζαγκαβιέρου, αγωνιστή του ΕΔΕΣ κατά την Κατοχή. Ο Ζαγκαβιέρος μάλιστα, τραυματίσθηκε στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου. Το 1957  διετέλεσε και πρόεδρος της γενέτειράς του Μεγαλόχαρης Άρτας. Το κείμενο αυτό, με τις εύλογες και αυτονόητες ανορθογραφίες και ασυνταξίες ενός ανθρώπου που έμαθε στη ζωή του λίγα γράμματα, έχει τίτλο «Πρόχειρες σημειώσεις της εκτελέσεως του Άρη Βελουχιώτη και καπεταναίων του- Ιστορικές βιογραφικές Σιμιόσεις του Γεωργίου Χρ. Ζαγγαβιέρου, εκ  Μεγαλόχαρη Άρτης- Προγωνική καταγωγή Σουλιώτης, από το πρώην χωριό Παλιχώρη Μπότση του Σουλίου».

*Οι αυτόγραφες "Προχειρες Σιμιοσις" του Γεωργίου Ζαγκαβιέρου

Η πορεία προς το θάνατο

          Κατά την αφήγηση αυτή, στις 14 Ιουνίου 1945, ο Ζαγκαβιέρος βρίσκονταν στα κτήματά του, όταν ειδοποιήθηκε από το σύνδεσμό του Στέφανο Καλτσά από τις Πηγές Άρτας, ότι ο Βελουχιώτης με τους συντρόφους του κατεβαίνοντας από τα αλβανικά σύνορα, μέσω των ορεινών χωριών του Ασπροπόταμου έφτασε στη Μεσοχώρα, όπου συναντήθηκε με τους υπεύθυνους του ΕΑΜ. Στην περιοχή εκείνη έγιναν συλλήψεις, δύο εκτελέσεις πολιτών και διάφορες αρπαγές. Γράφει ότι  «πήραν πέντε χρυσές λίρες από μια γυναίκα». Έγινε γνωστή όμως η παρουσία τους εκεί και άρχισαν να κινούνται οι ένοπλες ομάδες των Αγράφων εναντίον της ομάδας του Άρη. Έγιναν ορισμένες συμπλοκές, ενώ προωθούνταν και ενισχύσεις του Στρατού από τα Τρίκαλα.

          Οι κυνηγημένοι οπισθοχώρησαν προς την Μεσούντα, ενώ οι αντικομουνιστικές ομάδες,  άρχισαν να συγκροτούνται οργανωτικά και να τους καταδιώκουν. Ειδοποίησαν επίσης τους κτηνοτρόφους να επαγρυπνούν για να αντιλαμβάνονται όλες τις κινήσεις των συντρόφων του Άρη. Οι αντάρτες χτυπήθηκαν στο Μυρόφυλο και κλείστηκαν στο δάσος και τις χαράδρες που υπάρχουν εκεί. 

          Η κυνηγημένη ομάδα του Άρη έφυγε από τη Μεσοχώρα, πέρασε από το Ανθηρό και έφτασε στο Λιάσκοβο, όπου χτυπήθηκε από τους ένοπλους των Αγράφων και αναγκάσθηκε να οπισθοχωρήσει προς τα Παλιοχώρια και στο Μυρόφυλο. Δύο αντάρτες αιχμαλωτίσθηκαν, ενώ οι άντρες του Άρη από τα χωριά που πέρασαν, πήραν 18 ομήρους. Οι Αγραφιώτες με επιστολή τους ζήτησαν ανταλλαγή των 18 με τους 2. Ο Βελουχιώτης αρνήθηκε την πρότασή τους και συνέχισε την πορεία του, περνώντας τον Αχελώο και κατευθυνόμενος προς τα ορεινά της Ευρυτανίας. Στην Αχυρόλακο, οι αντάρτες κατάκοποι, έπεσαν να κοιμηθούν. Οι ένοπλες ομάδες των Αγράφων (Σταθαίοι, Μόκκας, Κωνσταντέλος) τους πλευροκόπησαν στη χαράδρα του Φάγγου και συνεπλάκησαν μαζί τους, με αυτόματα και χειροβομβίδες. Οι αντάρτες μάλλον αιφνιδιασμένοι κατέβηκαν την απότομη πλαγιά για να περάσουν ξανά τον Αχελώο, αλλά αναγκάσθηκαν να παραμείνουν κρυμμένοι εκεί ανάμεσα στις φτέρες και στα χαμόκλαδα, 24 ώρες. Οι διώκτες τους αλλά και η δύναμη του Στρατού υπό τον υπολοχαγό Μουρελάτο, δεν μπόρεσαν να τους βγάλουν από τους κρυψώνες τους, αφού αυτοί μέσα στο σκοτάδι κατόρθωσαν να εξαφανιστούν. Πίσω τους στην απότομη πλαγιά και στις όχθες του ποταμού βρέθηκαν κουβέρτες, σακίδια, πυρομαχικά και άλλα αντικείμενα και ένας νεοσύλλεκτος αντάρτης από τα Θεσσαλικά χωριά, που δεν μπόρεσε να διαφύγει.

*Ο Άρης Βελουχιώτης στη Λαμία. Η τύχη του είχε προδιαγραφεί από τους διώκτες του

 και από την ηγεσία του ΚΚΕ

  

          Οι ένοπλες ομάδες και ο Στρατός διανυκτέρευσαν  στο Μυρόφυλο και στο Άνω Ραδοβύζι.

          Το βράδυ ο Τζαβέλας με έναν άλλο αντάρτη πήγαν στη στάνη των Φιλιππαίων εκεί κοντά και πήραν ένα τσομπανόπουλο 16 ετών για να τους οδηγήσει μέσα από τα μονοπάτια του δάσους στη Μεσούντα, για να διαφύγουν

          Στις 16 Ιουνίου 1945 είχαν φτάσει κοντά στην Μεσούντα περιμένοντας στο δάσος να βραδιάσει για να περάσουν τον Αχελώο προς τα Άγραφα. Οι κινήσεις τους όμως έγιναν αντιληπτές από τους κτηνοτρόφους, που ειδοποίησαν του ένοπλους των Αγράφων και τον υπολοχαγό Μουρελάτο. Μια άλλη διμοιρία στρατού υπό τον ανθυπολοχαγό Κωνσταντίνο Ψάϊλα με καταγωγή από την Κέρκυρα είχε φτάσει από την Άρτα.

*Η αποχώρηση του Μουρελάτου

          Και ενώ οι διώκτες του Άρη Βελουχιώτη κατέστρωναν σχέδια πώς θα εγκλωβίσουν την ομάδα των ανταρτών ο Μουρελάτος αποχώρησε, αρνούμενος να λάβει μέρος στην περαιτέρω δίωξη, λέγοντας ότι τελείωσε η αποστολή του εκεί. Και έφυγε με τους άνδρες του προς το Μυρόφυλο για να διανυκτερεύσει.

          Όταν αποφασίσθηκε η επίθεση, οι διώκτες έφτασαν στα 10 μέτρα, κατά τον αφηγητή, αιφνιδιάζοντας τον σκοπό καπετάν Δράκο, ο οποίος κάτω από καταιγισμό πυροβολισμών κατέφυγε σε μια βλαχοκαλύβα, αλλά τον συνέλαβε ο ένοπλος Θανάσης Μπεκιάρης από τα Μηλιανά.

          Οι υπόλοιποι αντάρτες, διέφυγαν προς την απότομη κατηφόρα και πολλοί διέφυγαν ενώ αρκετοί συνελήφθησαν αιχμάλωτοι, ανάμεσα στους οποίους και η ανταρτίνα  Δέσπω Τσαρουχά.

 *Η κρίσιμη στιγμή... Ο Ζαγκαβιέρος θεωρεί πως ο Άρης αυτοκτόνησε... 

Ακούσαμε έκρηξη χειροβομβίδος…

          Μετά την πολύωρη μάχη και την εκκαθάριση της περιοχής αργά το βράδυ, γράφει ο Ζαγκαβιέρος «ακούσαμε μέσα σε μια χαράδρα του ποταμού έκρηξη χειροβομβίδος ακριβώς στη θέση που βρίκαμε την επομένη ημέρα τον Άρη με τους Καπεταναίους του. Ασφαλώς την ώρα αυτή είχαν αυτοκτονίσει διότη βρέθηκαν κλεισμένη εγκλωβισμένοι από όλα τα Σημία, δεν υπήρχε διέξοδος στη θέση που βρέθηκαν».

          Την νύχτα, οι διώκτες που δεν γνώριζαν και την περιοχή έμειναν στις θέσεις τους στις απότομες χαράδρες. Το πρωί άρχισαν αν ερευνούν το έδαφος και κυρίως τις χαράδρες. Κάποια στιγμή «βλέπουμε κάτου σε μια χαράδρα τρία πτώματα μαζή αλλά ούτε κανείς ήξερε ποιος ίταν. Λέγαμε αναμεταξύ μας ίσος να είναι Συμμορίτες δεν ίταν εύκολο να πάμε να τους δούμε ίταν απότομος γκριμός, έπρεπε να περάσουμε μακριά από άλλη διάβασι να πάμε να τους δούμε. Βλέπαμε από εκεί που είμασταν μερικούς ένοπλους των Αγράφων που πήγαιναν και τους ερευνούσαν. Μας έλεγαν, Σιμορίτες, και τους έπερναν τα ρούχα, αλλά χωρίς να ξέρουν  και αυτοί ποιοι είναι. Τους πέρασαν για απλούς Σιμορίτας. Προχωρώντας και παρακολουθώντας εγώ από εκεί που είμασταν φθάσαμε σε άλοι χαράδρα. Από εκεί μπορούσε κανείς να πάη στη θέσι που ήταν τα πτώματα. Είπα στους άλλους που είχα μαζί μου εγώ θα πάω να δω τα πτώματα, έχω μια προέστησι ότι καπιον θα βρω Γνωστό μου από τους παλιούς μου φίλους που γνώριζα. Εκείνοι μου λέγανε δεν σου χριάζοντε να τους δει κανένας. Εγώ πήρα την απόφαση να πάω να τους δω ας ήταν μακριά. Είχα την εντύπωση ότι θα βρω Γνωστόν μου. Μαζί μου ακολούθισε ο Κώστα Ζαφείρης. Φθάσαμε στη θέσι που ήταν τα πτώματα.

*Η στιγμή της αναγνώρισης. "Ο Άρης είναι, ο Άρης..."

Η αναγνώριση του Άρη

          Μόλις εγώ πλησίασα στα πτώματα, Βρήκαμε εκεί τρις ενόπλους των Αγράφων που τους είχαν ερευνήσει και κάθονταν ποιο πέρα από τα πτώματα. Μόλις εγώ πλησίασα στα πτώματα Γνώρισα τον Άρη, αλλά δεν πίστευα εάν είναι ο ίδιος, διέψευδα τα μάτια μου. Τον κοιτούσα Συνεχώς από όλα τα σημεία και διερωτούμουν, έλεγα μέσα μου ο Άρης είναι εδώ ο Αρχηγός να είναι θύμα εδώ στην Ακροποταμιά αλλά και πάλι έβλεπα ότη ήταν ο ίδιος. Είπα στον Κώστα Ζαφείρη ο Άρης είναι, ο Άρης και εκείνος δεν το πίστευε. Εγώ όμως δεν γελιόμουν. Τον Γνώριζα πολύ καλά. Ζήσαμε μαζί, είχαμε πολές συναντήσις. Η πρώτη Συνάντηση ήταν στη Βίνιανη το Νοέμβριο 1942 και εν συνέχεια στο Γοργοπόταμο. Κατόπιν στο Τσιφλίκι, εν Συνεχεία το 43 πού ήμουν στην Αγγλική αποστολή στα σαμποταίρ με τον αντ/χη Τομ συναντούμαστε σε περιοδείες με τον Άρη στη Μεγαλόχαρη, στη Χώσεψη, παντού στα Τζουμέρκα, Περτούλη Θεσσαλίας, που ήταν Κινό Στρατηγείο Ζέρβα Άρη και εγγλέζον. Εκεί παρέμεινα περίπου 15 ημέρες με τον Αντ/χη Τομ Για ξεκούραση. Με προσκάλεσαν οι εγγλέζοι Για Συσσίτιο. Στο Αρχηγείο του Άρη τρόγαμε μαζή με τον Άρη και τους Καπεταναίους του. Λιμεριάζαμε με τους Μαυροσκούφηδες. Σιζιτούσαμε, Γελούσαμε Για αυτό τους γνώριζα πολί καλά και τον Άρη και τους καπεταναίους του, μιλούσα πολλές φορές στον Άρη Γιάσ’ Καπετάνιε, χωριάτηκα και αυτός ευγενικά μου απαντούσε Γιάσου Γεώργο τι κάνεις. Με τις αμφιβολίες που είχαμε μεταξύ μας, εγώ τον Σήκωσα από εκεί που ήταν καθιστός.  Έβαλα ένα παιδί και τον βαστούσε  από τις πλάτες και το κεφάλι του απέναντι και τον κοιτούσα. Διαπίστωνα καθαρά ότι ήταν ο ίδιος ο Άρης και έλεγα στους άλους ο Άρης είναι, ο Άρης. Ο Κώστα Ζαφείρης είχε ακόμα αμφιβολία. Μου έλεγε αν είναι ο Άρης είχε χρισή Γέφιρα. Τον θυμούνταν από την επιχείρισι Γοργοποτάμου. Τον κοίταξε και πραγματικά είχε Γέφιρα χρυσή. Τότε βεβαιόθει και ο ίδιος.

*Η αποτετμημένη κεφαλή...

Η χρυσή γέφυρα στα δόντια του Άρη

          Εγώ όταν διαπίστωσα πραγματηκά ότι ήταν ο Άρης Στενοχωρήθηκα αν και αντίπαλοι ήμασταν αντιφρονούντες, δεν Συνταφτηζόμασταν στα φρονήματα αλλά έτρεφε  και Συμπάθεια μεταξίμας. Δεν είχα κάτι ατομικό από τον ίδιο αυτόν, δεν με έθιξε ποτές εις το διάστημα που Συναντιόμασταν. Για αυτό είχα και Σιμπάθεια μαζίτου. Κατόπιν κοίταξα τα άλλα πτώματα. Γνώριζα τον Τζαβέλα με τα αραιά Γένια. Τον Τρίτον δεν τον Γνώριζα. Ο Δράκος μου είπε αργότερα ότι ήταν  Θεσσαλός καραγκούνης».

          Στη συνέχεια ειδοποιήθηκε ο επικεφαλής ένοπλων πολιτών Βόϊδαρος που ήρθε φέρνοντας μαζί του και τον ήδη αιχμάλωτο Δράκο, ο οποίος βεβαίωσε επίσης ότι ο νεκρός, ήταν ο Άρης. Τότε ο Βόϊδαρος διέταξε το Δράκο να κόψει τα κεφάλια των νεκρών, ενώ ο αφηγητής Ζαγκαβιέρος, ζήτησε από όσους άρπαξαν τα ρούχα των νεκρών να τα ξαναφέρουν πίσω για να υποδείξει σε ποιον ανήκουν.

          Τα κεφάλια τα τοποθέτησαν μέσα στην στρατιωτική κυλόττα του Τζαβέλα, τα έδεσαν, τα φορτώθηκε ο Δράκος στη ράχη του και ξεκίνησαν οι ένοπλοι για τα Τρίκαλα.

          Ο  Ζαγκαβιέρος στο δρόμο εμψύχωνε το Δράκο να καταθέσει στον ανακριτή, όσα γνώριζε, ενώ ο Δράκος ζητούσε να τον προστατεύσει από τους ένοπλους να μην τον σπάσουν στο ξύλο, γιατί στον ανακριτή που θα πήγαιναν δεν φοβόταν.

*Η άδοξη πορεία του Βελουχιώτη προς την Αλβανία

          Ο Δράκος του αφηγήθηκε μεταξύ άλλων για την πορεία της ομάδας του Βελουχιώτη προς την Αλβανία, όπου οι Αλβανοί  τους έδιωξαν με τα όπλα και γύρισαν πίσω στο ελληνικό έδαφος.

          «Στείλαμε δύο Γράμματα στο Ζαχαριάδη, δεν μας απήντησε ο Κερατάς» έλεγε ο Δράκος, ο οποίος μάλιστα στην πορεία εκείνη είχε διαφωνήσει με τον Βελουχιώτη υποστηρίζοντας, ότι δεν θα πετύχαινε πλέον ένας νέος ξεσηκωμός του κόσμου. Τώρα στην πορεία προς τα Τρίκαλα- κατά τον αφηγητή- όταν σταματούσαν να ξεκουραστούν κατέβαζε ο Δράκος τα κεφάλια από την ράχη του και τους έλεγε: «Καλά να πάθετε. Εμένα, δεν με ακούσατε».

          Και κάποια στιγμή στην τραγική αυτή διαδρομή προέκυψαν διαφωνίες για το ποιος θα πάρει τα κεφάλια και τους ομήρους. Ο Στρατός είχε πιάσει έναν όμηρο αντάρτη και οι ένοπλοι των Αγράφων15.

          Ο Μουρελάτος επέμενε, πως όλα αυτά ανήκουν στον Στρατό και τα διεκδικούσε. Οι ένοπλοι απαντούσαν ότι μαζί μας είναι η διμοιρία του Ψάϊλα από τη Άρτα, που μπορούσαν και εκείνοι να παραλάβουν ομήρους και κεφάλια. Αλλά ο Ψάϊλας που ήταν έφεδρος δεν νοιαζότανε όπως ο Μουρελάτος, που ενδιαφέρονταν για προαγωγές, παράσημα κ.λπ. Εν τω μεταξύ ο Μουρελάτος επικοινώνησε κρυφά με το διοικητή του Τάγματος να έρθει νύχτα να παραλάβει ο ίδιος τα κεφάλια και τους ομήρους. Ταυτόχρονα κανόνιζε πώς θα κοιμηθούν όλοι και κυρίως ποιος με ποιον, ώστε να μπορεί να δώσει τα κεφάλια στο διοικητή όταν θα έρχονταν τη νύχτα. Ο διοικητής ήρθε πράγματι και πήρε τους ομήρους, ζητώντας να μιλήσει μόνο με τον υπολοχαγό και αγνοώντας τους ένοπλους πολίτες όλους.  Ο Μουρελάτος παρίστανε στον ταγματάρχη πως όλο το «κατόρθωμα» ήταν δικό του, αγνοώντας τους πολίτες. Έγινε καυγάς και στη συζήτηση παρενέβη ο ιατρός Ντερβέναγας που γνώριζε τον Ζαγκαβιέρο και έμαθε από αυτόν τα καθέκαστα, που τα μετέφερε στον ταγματάρχη.

Τα κεφάλια τα κρέμασαν στην πλατεία…

          Η αφήγηση, φτάνει πλέον στο δραματικό και αποτρόπαιο σημείο:

          «Αργά τη νύχτα στις 17-6-1945 κατόπιν μεγάλων περιπετειών φτάσαμε στα Τρίκαλα. Εμάς τους ένοπλους, τη Συνοδία μας πήγε ο ιατρός Ντερβέναγας στο ξενοδοχείο Για ύπνο. Το πρωί  τα Γραφεία της εθνικής Αντιστάσεως η πολιτική οργάνωσις επιτροπές κλπ. τους είχε ανακοινώσει ο ιατρός Ντερβέναγας, Συγκενδρώθηκαν στη πλατεία. Μας έστειλαν κουρέα να ξυριστούμε. Ταυτοχρόνως και μία κουμπανία όργανα. Τραγουδούσαν οι οργανοπαίκτες του τραγούδι του Ζέρβα από την Αθήνα ο Ζέρβας κίνησε στην Ήπειρο να πάι … Τελειώνοντας το ξύρισμα μας πήγαν πατινάδα μέχρι την πλατεία. Μας υποδέχθη πλήθος λαός όταν έμαθαν οι Συμπολεμισταί των πόλεων και των περιχώρων ότι οι οπλαρχηγοί και οι Αντάρτες του Ζέρβα εξόντωσαν τον Αρχηγό του Ε.Α.Μ. /ΕΛ.Α.Σ. τον Άρη Βελοχιώτη με τους Καπεταναίους του».

          Αφού τους φωτογράφισαν και τους επευφημούσε ο κόσμος φτάνουμε και στη αχαρακτήριστη κατάληξη: «Τα κεφάλια τα κρέμασαν στην πλατεία να τα Ίδη να διαπιστωθή ο λαός ότι είναι οι ίδιοι».

          Το βράδυ ο νομάρχης  Τρικάλων παρέθεσε γεύμα στο οποίο κατά τον αφηγητή παρέστησαν Ιατροί, Δικηγόροι, Γεωπόνοι και άλλα μέλη της οργανώσεως, ο καπετάν Ηλίας Τσαντούλας και άλλοι.

          Στη συνέχεια έφυγαν για την Αθήνα, όπου τους υποδέχθηκε ο στρατηγός Ζέρβας και το επιτελείο του.

          Στις 19 Ιουνίου 1945, το γραφείο Επιχειρήσεων της Στρατιωτικής Διοίκησης Λάρισας σε έκθεσή του αναφέρει την εξόντωση του Άρη Βελουχιώτη και της ομάδας του. Την έκθεση υπογράφει ο συνταγματάρχης Πυροβολικού Κωνσταντίνος Μουκανάκης, ο οποίος υπογραμμίζει:

          «Αι κεφαλαί των ΑΡΗ και ΤΖΑΒΕΛΛΑ εξετέθησαν εις κοινήν θέαν εις την πλατείαν της πόλεως ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ. Εδόθη διαταγή να ταφώσιν μετά την λήψιν διαφόρων φωτογραφιών κλπ. παρά της σημάνσεως Χωροφυλακής Τρικκάλων».

Αναπάντητα τα πού, πώς και πότε...

          Η διαταγή δόθηκε, αλλά ποτέ κανένας μέχρι και σήμερα, δεν έμαθε, πού και πώς τάφηκαν οι κεφαλές των Βελουχιώτη και Τζαβέλα!!! Όσο για τις σορούς, πιστεύεται ότι ρίχτηκαν στον Αχελώο.

          Ο Μουκανάκης πάντως ζήτησε να αμειφθούν ηθικά και υλικά οι στρατιωτικοί, που εκτέλεσαν την αποστολή τους, πράγμα που αμφισβήτησε ευθέως ο Ζαγκαβιέρος.

          «Προτείνομεν όπως εις τους Αξ/κούς και οπλίτας των άλλων δύο αποσπασμάτων υπό τον Υπολ/γόν ΖΑΚΑΝ και Ανθ/γόν ΜΠΑΚΛΑΒΑΝ καλώς εκτελέσαντα τας αποστολάς των και εμποδίσαντα την διαφυγήν της ληστοσυμμορίας προς Βορράν δοθώσι ηθικαί αμοιβαί και ειδικώς εις τον Υπολ/γόν ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΝ και τους άνδρας του αποσπάσματός του όχι μόνον ηθικαί αμοιβαί αλλά και χρηματικαί τοιαύται ιδία εις τους οπλίτας, προς υπόκρουσιν του ζήλου αυτών διά την εξόντωσιν και των άλλων ληστοσυμμοριών. Διετάχθη το Τάγμα να υποβάλη σχετικάς προτάσεις».

          Μια άλλη χαρακτηριστική λεπτομέρεια από τις ιδιόχειρες σημειώσεις του Ζαγκαβιέρου είναι η ακόλουθη. Την επόμενη μέρα της μάχης της Μεσούντας, ο υπολογαχός Κωνσταντέλος, επικεφαλής αποσπάσματος, του έλεγε: «Κακώς κάναμε και Σκοτώσαμε τον Άρη. Έπρεπε να τον αφίσουμε ακόμα να καθαρίση πολλούς Μεγάλους διότι αυτή μια ημέρα θα στραφούν εναντίον μας».

          Για το τέλος του Άρη Βελουχιώτη, ο Ευάγγελος Αβέρωφ στο γνωστό βιβλίο του «Φωτιά και Τσεκούρι» δίνει την ακόλουθη εκδοχή:

          «Και όταν κανείς δεν το περίμενε, στις 18 Ιουνίου, οι Αρχές ανήγγειλαν ότι ισχυρά τμήματα της Εθνοφυλακής είχαν καταδιώξει τον Άρη, και ότι, στις 16, οι άνδρες του, κυκλωμένοι κάπου στην ορεινή Δυτική Θεσσαλία, είχαν αναγκασθεί να δεχθούν τη μάχη, που είχε διαρκέσει έξι ώρες. Υπήρχαν νεκροί, μεταξύ των οποίων ο Άρης και ο υπαρχηγός του Τζαβέλας, που τα κεφάλια τους είχαν εκτεθεί στην κεντρική πλατεία των Τρικκάλων, ώστε να μην απομένει η παραμικρή αμφιβολία ότι είχαν πράγματι φονευθεί. Η ομάς του απετελείτο από 80 άνδρες και μια γυναίκα και διέθετε, εκτός από ατομικά όπλα, 14 βαρέα πολυβόλα, δύο όλμους και έναν ασύρματο.

          Αυτή ήταν η επίσημη ανακοίνωση, και σε πολλά σημεία της ήταν ακριβής.

          Αλλά ο άνθρωπος που είχε χύσει τόσο αίμα δεν επέπρωτο να πεθάνει με το όπλο στα χέρια του. Ο Άρης και ο υπαρχηγός του προδόθηκαν από έναν παλαιό σύντροφό τους, τον οποίο θεωρούσαν πιστό τους φίλο και που στο σπίτι του είχαν διανυκτερεύσει. Την αυγή είχαν βγει έφιπποι για να κάμουν αυτοπροσώπως αναγνώριση του εδάφους, προκειμένου η ομάς να συνεχίση την πορεία της. Δεν πρόφθασαν όμως να προχωρήσουν πολύ. Έπεσαν σε ενέδρα που, ειδοποιημένος από τον οικοδεσπότη τους, είχε στήσει ένας οπλαρχηγός του ΕΔΕΣ. Ποιος είναι ο οπλαρχηγός, το γνωρίζουν αρκετά σημαίνοντα μέλη του ΕΔΕΣ. Εκείνος παρέδωσε τα δύο κεφάλια στη Χωροφυλακή. Η υπόλοιπη ανταρτική ομάς του Άρη, καταδιώχθηκε την επομένη και τη μεθεπομένη από την Εθνοφυλακή και τη Χωροφυλακή και διαλύθηκε, αφού άφησε στο πεδίο των αψιμαχιών ελάχιστους νεκρούς και έξι αιχμαλώτους.

          Αυτό υπήρξε το τέλος του ιδρυτού και του πραγματικού Αρχηγού του Στρατού του Κ.Κ.Ε. που κυριάρχησε σε ολόκληρη σχεδόν την Ελλάδα επί ένα και πλέον έτος».

          Το κρέμασμα των κεφαλών στο φανοστάτη της πλατείας Τρικάλων, τα όργανα, τα τραγούδια και τα τραπεζώματα, υπήρξαν μια μελανή σελίδα, που δείχνει τον φανατισμό και τα αγεφύρωτα μίση εκείνης της εποχής. Το άταφο των νεκρών κοντά σε πολλές άλλες μαύρες στιγμές του αιματηρού εμφυλίου σπαραγμού, με ευθύνη και των δύο πλευρών, γιατί τα εγκλήματα ήταν αμφίπλευρα, παραμένουν εσαεί, παραδείγματα προς αποφυγήν…

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης