Το αιματηρό χρονικό του 1947 στον Έβρο…

*Επίθεση στρατιωτών κατά οχυρών θέσεων των ανταρτών

*Μάχες, σκοτωμοί και καμένα σπίτια,

*Ο Γολγοθάς σε μια στενή λωρίδα γης

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Το 1947, ήταν η δεύτερη τραγική χρονιά του εμφυλίου. Τραγική για την Ελλάδα, τραγική και για τον Έβρο… Το αίμα κυλούσε ασταμάτητο και από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές… Η χρονιά εκείνη όμως έμελλε να είναι σημαδιακή, καθώς συνέβησαν σημαντικά γεγονότα, στη σπαρασσόμενη χώρα μας.

          Στις 24 Ιανουαρίου μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Τσαλδάρη, σχηματίσθηκε κυβέρνηση εθνικής συνεργασίας υπό τον Δημήτριο Μάξιμο. Πέντε μέρες αργότερα κατέφθασε στην Ελλάδα η Διεθνής Εξεταστική Επιτροπή με απόφαση του ΟΗΕ, η οποία θα διερευνούσε τα αίτια της εμφύλιας σύγκρουσης και τα αίτια που την υποκινούσαν. Στις 12 Μαρτίου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρυ Τρούμαν εξήγγειλε το πρόγραμμα βοηθείας για την Ελλάδα και την Τουρκία, γνωστό ως «δόγμα Τρούμαν» που για τη χώρα μας σήμαινε σταδιακή απαγκίστρωση των Άγγλων και εγκατάσταση των Αμερικανών, οι οποίοι πλέον θα κατεύθυναν αποφασιστικά την οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων και της οικονομίας της Ελλάδας, για να διατηρηθεί η χώρα στρατηγικά, στο πλευρό των Δυτικών.  

          Βασικό μέλημα της κυβέρνησης ήταν η αναδιοργάνωση του στρατεύματος, γιατί η ανάπτυξη του αντάρτικου κινήματος σε ολόκληρη τη χώρα, δημιουργούσε ποικίλους κινδύνους.

          Μέσα στο κλίμα αυτό, μακριά από τα κέντρα λήψης των αποφάσεων, καταταλαιπωρημένοι από την Κατοχή και τώρα το αντάρτικο, οι κάτοικοι του Έβρου ζούσαν το δικό τους μαρτύριο. Και μάλιστα σε μια στενή λωρίδα γης ανάμεσα σε Βουλγαρία και Τουρκία.

*Από έγγραφο του Γ΄ΣΣ. Οι απώλειες των ανταρτών από το Φεβρουάριο έως το Νοέμβριο του 1947, γραμμένες με το χέρι... Αρχείο ΔΙΣ/ΓΕΣ

             Πότε ήταν οι αιμοδότες του στρατεύματος με κατάταξη υποχρεωτική ή εθελοντική και πότε ήταν οι αιμοδότες του αντάρτικου ως ιδεολογικά προσκείμενοι ή βιαίως στρατολογούμενοι. Και από τις δύο όχθες έχυναν το αίμα τους…

          Από τις 17 Ιανουαρίου 1947 ο Α/ΓΕΣ αντιστράτηγος Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος σε απόρρητη ανάλυσή του προς το υπουργείο Εξωτερικών για την κατάσταση σε όλη την Ελλάδα, υπογράμμιζε ότι στην περιοχή του νομού Έβρου, δρούσε συγκρότημα δυνάμεως περίπου 700- 800 ανταρτών. Το συγκρότημα αυτό, εμφανίσθηκε να είναι καλά οργανωμένο. «Προέβη- τόνιζε- κατ’ επανάληψιν εις ισχυράς επιθετικάς ενεργείας κατά των ημετέρων τμημάτων ευθύς άμα τη εμφανίσει του. Τελευταίως από 17 Δ/μβρίου και εντεύθεν εξεδήλωσε 3 ισχυράς επιτυχείς επιθέσεις, της τελευταίας τοιαύτης, εκδηλωθείσης κατά της διλοχίας του χωρίου ΚΥΡΙΑΚΗ». Εκτιμούσε επίσης ότι τα ανταρτικά τμήματα της Θράκης, είχαν καλή ηγεσία.

*Από τα Αρχεία της ΔΙΣ/ΓΕΣ. "Ο διαταχθείς να βάλλη σκοπευτής δεν ενεργεί καλώς...". 
Μήπως δεν ήθελε ο Έλληνας να σκοτώσει Έλληνες; 

  

Η μάχη της Κυριακής Σουφλίου

                Η μάχη της Κυριακής ξύπνησε ξανά τα αντανακλαστικά της ηγεσίας του στρατεύματος, γιατί οι αντάρτες μετά τον Κόρυμβο, πέτυχαν μια σημαντική νίκη, διαλύοντας ένα τάγμα του τακτικού στρατού, που έδρευε εκεί.

                Η Κυριακή, είναι ένα μικρό χωριό στο κεντρικό τμήμα του νομού Έβρου ΒΔ του Σουφλίου. Οι αντάρτες επιτέθηκαν τη νύχτα της 6^ης προς 7^η Ιανουαρίου και μετά από σκληρή και αιματηρή μάχη κατόρθωσαν να αιχμαλωτίσουν τους στρατιώτες και τους αξιωματικούς του 552 Τάγματος Προκαλύψεως. Τραυματίας ο διοικητής του τάγματος ταγματάρχης Γεώργιος Ρεΐσης, και άλλοι τέσσερις αξιωματικοί. Νεκροί 16 στρατιώτες και τέσσερις αξιωματικοί, 32 στρατιώτες τραυματίες από τους οποίους οι έξι βαρύτατα. Από τους αντάρτες οι νεκροί ήταν 10, κατά τον καπετάν Κρίτωνα 30 κατά τις κυβερνητικές πηγές, και οι τραυματίες 23, από τους οποίους 4 βαρύτατα. Τα λάφυρα πολλά.

                Αλλά για τη μάχη της Κυριακής, θα χρειασθεί να επανέλθουμε με άλλο λεπτομερές άρθρο.

*Ψώρα και ψείρες στα χωριά...

Ψώρα και ψείρες...

                Οι πληροφορίες που είχε το 557 ΤΠ ήταν ότι οι αντάρτες στις 11, 12 και 13 Ιανουαρίου είχαν καταλάβει τα χωριά Μεταξάδες, Παλιούρι και Αβδέλα και στρατολόγησαν περίπου 40 νέους. Άλλοι αντάρτες έκαψαν τον αστυνομικό σταθμό Βρυσικών. Ο αντισυνταγματάρχης Π. Δεμέστιχας σε αναφορά του υπογράμμισε ότι οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις δεν πρέπει να υπερβαίνουν σε διάρκεια την εβδομάδα διότι "διότι όλα τα γύρωθεν χωρία έχουν ψώραν και ψείρες" και "διότι προκαλείται αγανάκτησις των κατοίκων, διότι καταλαμβάνονται υπό των στρατιωτών τα σπίτια τους, καταναλίσκονται διά τε την θέρμανσιν και την παρασκευήν συσσιτίου καυσόξυλα"!!!  

                Σημαντικό ρόλο στο βόρειο μέρος του νομού Έβρου, έπαιξε και το 551 Τάγμα Πεζικού του στρατού, το οποίο το Φεβρουάριο του 1947 με άνωθεν διαταγή μεταστάθμευσε στην περιοχή της Χελιδόνας.

                Στις 20 Ιανουαρίου 1947 δύναμη χωροφυλάκων και στρατιωτών συνεπλάκη με ομάδα ανταρτών μέσα στο χωριό Κοίλα Φερών, 23 χιλμ. ΒΑ της Αλεξανδρούπολης  και με μια άλλη πολυμελή ομάδα που είχε εισβάλει προηγουμένως στο γειτονικό χωριό Αρδάνιο. Τέσσερις αντάρτες έχασαν τη ζωή τους και κάποιοι άλλοι τραυματίσθηκαν, αλλά τους  πήραν οι συμπολεμιστές τους και τους διέσωσαν. Κατά την υποχώρησή τους οι αντάρτες χτυπήθηκαν από άλλη κυβερνητική δύναμη και επακολούθησε τρίωρη μάχη. Στον τόπο αυτής της συμπλοκής βρέθηκαν τα πτώματα οχτώ άγνωστων ανταρτών. Επίσης βρέθηκαν τα τρόφιμα που είχαν πάρει νωρίτερα οι αντάρτες από το Αρδάνιο, ένα οπλοπολυβόλο με κυριλλικά γράμματα, ένα γερμανικό μυδραλιοβόλο και μερικά τουφέκια . Από τους κυβερνητικούς τραυματίσθηκε ένας χωροφύλακας.

                Δυο μέρες αργότερα, από το Διδυμότειχο τηλεγραφούσαν για συμπλοκή στη θέση Κουκάτση (;). Σκοτώθηκαν έξι αντάρτες, έγραψαν οι εφημερίδες

                Στις 26 προς 27 Ιανουαρίου πολυάριθμη  ομάδα ανταρτών επιτέθηκε εναντίον του χωριού Νίψα, 15 χιλμ. ΒΑ της Αλεξανδρούπολης. Η μάχη χωροφυλάκων και ανταρτών υπήρξε σκληρή. Τρείς χωροφύλακες και τρείς αντάρτες έχασαν τη ζωή τους.

                Λήγοντος του Ιανουαρίου μια ομάδα σαμποτέρ ανταρτών, αφαίρεσε ένα τμήμα σιδηροτροχιάς μεταξύ Σουφλίου και Κορνοφωλιάς, που όμως αντικαταστάθηκε γρήγορα.

*Χειρόγραφο Δελτίο Τύπου του ΓΕΣ για συμπλοκές στη Βυρίνη Σουφλίου

Στόχος τα τρένα

                Τα τρένα ήταν συνήθης στόχος των ανταρτών. Στις 2 Φεβρουαρίου μια ομάδα ανταρτών συνέλαβε αιφνιδιαστικά τους φύλακες της γραμμής Σουφλίου- Διδυμοτείχου και αφαίρεσε τους συνδετήρες μιας σιδηροτροχιάς. Μετά από λίγο πέρασε η αμαξοστοιχία που ερχόταν από Αλεξανδρούπολη και φυσικά εκτροχιάστηκε. Δεν υπήρξαν θύματα, αλλά η ατμομηχανή, δέκα βαγόνια και η σιδηροδρομική γραμμή σε μήκος 100 μέτρων καταστράφηκαν.

                Στις 10 του μηνός αντάρτες επιτέθηκαν κατά του χωριού Γιαννούλη Σουφλίου. Τους απώθησαν οι στρατιωτικές δυνάμεις. Ο απολογισμός ήταν 15 αντάρτες νεκροί, κατά τις κυβερνητικές ανακοινώσεις. Δυο μέρες αργότερα άλλη ομάδα ανταρτών πήγε στο χωριό Προβατώνας Σουφλίου όπου έκαψε το κτίριο του δημοτικού σχολείου, φόρτωσε τρόφιμα σε εννέα κάρα και έφυγε.  

                Στις 17 Φεβρουαρίου στις 10 το πρωί, τμήματα στρατού και χωροφυλακής συνεπλάκησαν μέσα στο χωριό Δαδιά Σουφλίου με ομάδα 100 ανταρτών, η οποία τελικά διασκορπίσθηκε, συναποκομίζοντας και τους τραυματίες της. Στον χώρο της συμπλοκής εγκαταλείφθηκε ένας νεκρός αντάρτης άγνωστης ταυτότητας, ένα οπλοπολυβόλο Μπρεν και πολλά τρόφιμα.

                Την ίδια μέρα, αμέσως μετά την εγκατάστασή του στη Χελιδόνα, το 551 ΤΠ, πραγματοποίησε μεγάλη επιδρομή εναντίον του χωριού Χιονάδες με διλοχία. Διοικητές των λόχων ο υπολοχαγός Βαλαής, ο λοχαγός Πορφύρης και ο έφεδρος υπολοχαγός Αλέξανδρος Γκιρτζής. Επικεφαλής ο διοικητής του Τάγματος αντισυνταγματάρχης Χαράλαμπος Μούρκος. Η δύναμη πέρασε από Μικρή και Μεγάλη Δοξιπάρα, πέρασε και από το Χανδρά και δεν βρήκε τίποτα. Στους Χιονάδες   συνάντησαν χωρικούς να φεύγουν χωρίς να σταματούν όταν τους φώναξαν οι στρατιώτες. Έγινε χρήση όπλων και τραυματίσθηκε στην ωμοπλάτη μια γυναίκα από τα Αμπελάκια, σύζυγος αντάρτη.

                Η πορεία εκείνη ανάμεσα στα χωριά μέσα σε χιόνι, λάσπη και ανώμαλο έδαφος δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία γιατί ο στρατός δεν συνάντησε πουθενά αντάρτες. Την ίδια αποτυχία είχε και μια έρευνα προς το χωριό Πολιά. Ανάλογες έρευνες έγιναν και τα χωριά Λάδη και Κυπρίνος και προς τα μεθοριακά φυλάκια, υπό βροχή και ψύχος.

                Από τις εφημερίδες της 19^ης Φεβρουαρίου 1947, πληροφορούμαστε για την έντονη δράση των ανταρτικών ομάδων.  Αρχικά μαθαίνουμε ότι πολυάριθμη ανταρτική ομάδα μπήκε στο χωριό Αμπελάκια Ορεστιάδας και έκαψε οχτώ σπίτια πολιτικών αντιπάλων, μέσα στα οποία απανθρακώθηκαν πέντε άτομα. Επίσης τραυμάτισαν ένα πρώην χωροφύλακα και του έκαψαν το σπίτι και φεύγοντας πήραν 12 άτομα, που τα στρατολόγησαν βίαια.  Έξω από τη Δαδιά ένα απόσπασμα συνεπλάκη με ομάδα ανταρτών, σκοτώνοντας 10. Επόμενος στόχος στις λίγες μέρες που ακολούθησαν, ήταν το χωριό Θυρέα Διδυμοτείχου, όπου έκαψαν επτά σπίτια και εκτέλεσαν τη σύζυγο του προέδρου της κοινότητας.

*1947. Στρατιώτες φρουρούν τα μεταλλεία της Κίρκης (Φωτογραφία Ηλία Τζιώρα)

                Η δράση των ανταρτών συνεχίσθηκε εκείνες τις μέρες. Από τα Λαγηνά Σουφλίου πήραν 20 αγελάδες που ανήκαν σε χωροφύλακα και πριν φύγουν έκαψαν 6 σπίτια.

                Στις 2 Μαρτίου χτυπήθηκε στην περιοχή της Κίρκης, η αμαξοστοιχία που πήγαινε στην Αλεξανδρούπολη. Σκοτώθηκε ένας συνοδός και τραυματίσθηκαν τρείς, αλλά το τρένο έφτασε στον προορισμό του κανονικά. Την ίδια μέρα μια άλλη ομάδα ανταρτών λεηλάτησε και έκαψε το σταθμό της Κίρκης και έκοψε τα καλώδια της τηλεφωνικής σύνδεσης Αλεξανδρούπολης- Κομοτηνής.

                Στις 4 Μαρτίου ο στρατός του Βορείου Έβρου, κινήθηκε προς τα χωριά Πολιά, Αβδέλα και Μεταξάδες, μέσα από λάσπη και δυνατή βροχή. Όταν πλησίασαν προς τον Γκοστ Τεπέ της Πολιάς, ομάδα 10-15 ανταρτών έβαλε εναντίον τους με αυτόματα όπλα. Τελικά οι αντάρτες υπό τον καπετάν Σαράφη, υποχώρησαν στα υψώματα νοτιοδυτικά της Αβδέλας και δυτικά των Μεταξάδων. Ο στρατός μπήκε στους Μεταξάδες, διανυκτέρευσε και την επομένη επέστρεψε στη Χελιδόνα.

                Εκείνη τη μέρα, αντάρτες μπήκαν στο Κουφόβουνο Διδυμοτείχου και στρατολόγησαν 28 άνδρες και 2 γυναίκες. 
                Την ίδια μέρα το 557 ΤΠ που ξεκίνησε από το Διδυμότειχο συνεπλάκη με αντάρτες και είχε τετράωρη μάχη στο ύψωμα Γκουγκούσκα προς την κατεύθυνση των Βρυσικών. Στα Βρυσικά οι αντάρτες ενισχύθηκαν με περίπου 50 αντάρτες υπό τον καπετάν Φασουλή. Στη συνέχεια, σύμφωνα με αναφορά του λοχαγού Β. Παυλόπουλου, μέσα στο χωριό Κυανή βρήκαν 76 τσουβάλια άλευρα που είχαν προλάβει να αλέσουν οι αντάρτες και ήταν έτοιμοι να τα φυγαδεύσουν. Επίσης βρήκαν 58 κουτιά γάλα, 28 ζευγάρια άρραφτα τσαρούχια, 13 τεμάχια ποδοπάνια τσαρουχιών, μάλλινες κάλτσες, πουλόβερ, 80 ψωμιά, 150 αυγά και παστωμένο κρέας. Άλλοι αντάρτες πήγαν στο Μαυροκλήσι και πυρπόλησαν το σχολείο, το σπίτι του προέδρου της κοινότητας και ενός χωροφύλακα.

                Περί τα μέσα Μαρτίου, ισχυρές δυνάμεις ανταρτών επιτέθηκαν στη θέση Μεταλλεία Κίρκης της περιοχής Αλεξανδρούπολης, εναντίον διερχόμενης αμαξοστοιχίας. Οι επιτιθέμενοι αποκρούσθηκαν τελικά από άνδρες της Χωροφυλακής που συνόδευαν την αμαξοστοιχία και από άλλους, που προσέτρεξαν σε ενίσχυση από την Κίρκη. Κατά τη συμπλοκή αυτή σκοτώθηκαν 15 αντάρτες. Από τους άνδρες της Χωροφυλακής σκοτώθηκαν συνολικά επτά, οι Παρτάλης Κωνσταντίνος και Τζώρτζης Γεώργιος και άλλοι πέντε από αυτούς που συνόδευσαν την αμαξοστοιχία .

                Ένα άλλο χτύπημα των ανταρτών έγινε στις αρχές Απριλίου  και στη Μεγάλη Τραύα Διδυμοτείχου. Οι αντάρτες εκτέλεσαν  12 άτομα και έκαψαν 25 σπίτια. Ανάμεσα σ’ αυτά ήταν και το σπίτι του ιερέα, ο οποίος ήταν μέσα και κάηκε. Απήχθησαν και ορισμένοι πολίτες. Ο καπετάν Κρίτωνας έγραψε ότι ορισμένοι «Χίτες» ταμπουρώθηκαν στα σπίτια τους και αμύνονταν. Οι αντάρτες για παραδειγματισμό έβγαζαν τα γυναικόπαιδα και έκαιγαν τα σπίτια των Χιτών.

                Μια άλλη επίθεση με βαρύ οπλισμό, σημειώθηκε στις 8 Απριλίου 1947 εναντίον του Σταθμού Χωροφυλακής Λευκίμης Σουφλίου, που τον υπεράσπιζαν 20 άνδρες. Η μάχη άρχισε στις 4 το απόγευμα και τερματίσθηκε στη 1 μετά τα μεσάνυχτα, όταν η δύναμη των χωροφυλάκων ενισχύθηκε από δύναμη στρατιωτών. Έχασαν τη ζωή τους ο ενωμοτάρχης άνευ θητείας Δημοσθένης Παυλίδης και οι χωροφύλακες Γεώργιος Μητρόπουλος και Βασίλειος Μαλαγάρας. Τραυματίσθηκε ο χωροφύλακας Άγγελος Αλτιμπαράκης. Οι κάτοικοι της Λευκίμης μετά τη μάχη μέτρησαν ένδεκα νεκρούς αντάρτες και ανέφεραν ότι είδαν άλλους 17 τραυματίες που τους μετέφεραν με ζώα οι σύντροφοί τους.

                Στις 11 το βράδυ της 11^ης Απριλίου 1947, ομάδα 300 ανταρτών επιτέθηκε εναντίον του Σταθμού Χωροφυλακής και του Λόχου Κυνηγών στο χωριό Λάδη Διδυμοτείχου. Η μάχη κράτησε έως τη 1.30΄ τη νύχτα. Σκοτώθηκε ο χωροφύλακας Ανέστης Ταμπουρέζος και τραυματίσθηκαν οι χωροφύλακες  Χρίστος Λαζίδης και Βασίλειος Βούλγαρης. Έχασαν τη ζωή τους πέντε αντάρτες, ενώ οι τραυματίες μεταφέρθηκαν από τους συντρόφους τους. Κατά τη διάρκεια της μάχης λεηλατήθηκαν δύο παντοπωλεία. Ο οδηγός Μιχαήλ Γουναρόπουλος, που βρέθηκε στη Λάδη υποχρεώθηκε να φορτώσει το αυτοκίνητό του με τρόφιμα και να ακολουθήσει τους αντάρτες. Ένας άλλος οδηγός ο Αθανάσιος Μαυρίδης κατόρθωσε να διαφύγει εγκαταλείποντας το αυτοκίνητό του. Το ίδιο βράδυ άλλοι αντάρτες έκαψαν σπίτια στη Γεμιστή, ενώ από το γειτονικό Αρδάνιο γέμισαν και πήραν 15 κάρα με τροφές.

*Ο Μιχαήλ Παρασχίδης ή Θράκης, σε φωτογραφία του 1944 στο Διδυμότειχο

Το Πάσχα των ανταρτών

                Η 12^η Απριλίου 1947 συνέπεσε να είναι Μεγάλο Σάββατο. Οι αντάρτες θέλησαν να γιορτάσουν το Πάσχα με τους χωρικούς. Για το λόγο αυτό ετοιμάσθηκε το απόγευμα μια διμοιρία με καινούργιες στολές και άρτιο εξοπλισμό και πήγε το βράδυ συντεταγμένη στο Μεγάλο Δέρειο «για να αποδώσει τιμές στην  μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης» έγραψε ο καπετάν Κρίτων. Την συνόδευε ο ακροναυπλιώτης Ανδρέας Κανάκης ή Καρακώστας και ο δικηγόρος Μιχαήλ Παρασχίδης ή Θράκης από το Διδυμότειχο. Και όταν ο ιερέας έψαλε το «Χριστός Ανέστη» οι αντάρτες κατά το ελληνικό έθιμο, πυροβόλησαν στον αέρα… Το  βράδυ εκείνο σκορπίστηκαν στα σπίτια του χωριού και γιόρτασαν μαζί με τους χωρικούς το Πάσχα, τσουγκρίζοντας κόκκινα αυγά, ενώ οι γυναίκες τους έφερναν τσουρέκια. Ήταν ένα μικρό ανθρώπινο διάλειμμα…

                Στόχος των ανταρτών υπήρξε και το Διδυμότειχο στις 21 Απριλίου 1947. Ισχυρή δύναμη ανταρτών, χρησιμοποιώντας όλμους και Πυροβολικό επιτέθηκε κατά της πόλης του Διδυμοτείχου. Η δύναμη της υποδιοίκησης Χωροφυλακής και ΜΑΥδες αμύνθηκαν σθεναρά και έτσι οι επιτιθέμενοι δεν κατόρθωσαν να εισβάλουν στην πόλη του Διδυμοτείχου. Την  επομένη έγινε άλλη μια ανεπιτυχής ανταρτική επίθεση κατά του Διδυμοτείχου.

                Δύο τάγματα ανταρτών πραγματοποίησαν επίθεση εναντίον των Φερών στις 24 Απριλίου 1947, αλλά αποκρούσθηκαν από διμοιρία άνευ θητείας χωροφυλάκων υπό τον ανθυπασπιστή Μιχαήλ Σισκόπουλο, από την δύναμη του Σταθμού Χωροφυλακής Φερών υπό τον ανθυπασπιστή Στάϊκο και απόσπασμα της Εθνοφρουράς.  Σκοτώθηκαν τέσσερις αντάρτες.

                Τρείς μέρες αργότερα μια ομάδα 100 ανταρτών επιτέθηκε εναντίον του χωριού Καβησσός Φερών, αλλά αποκρούσθηκε από διμοιρία χωροφυλάκων άνευ θητείας.

                Στις 29 Απριλίου δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ελευθερία» ανταπόκριση του Γρηγόρη Στακτόπουλου (Σ.Σ. το 1949 κατηγορήθηκε για τη δολοφονία του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζωρτζ  Πόλκ, πράξη που δεν αποδέχτηκε ποτέ) σύμφωνα με την οποία ο βουλευτής των Φιλελευθέρων Έβρου Γρηγόριος Χρυσοστόμου, έστειλε τηλεγράφημα στον αρχηγό των Φιλελευθέρων Θεμιστοκλή Σοφούλη και τους υπουργούς Δημόσιας Τάξης Ναπολέοντα Ζέρβα και Στρατιωτικών Φίλιππο Δραγούμη, στους οποίους ανέφερε ότι η ύπαιθρος έχει εγκαταλειφθεί στη διάθεση των ανταρτών και οι χωρικοί εγκαταλείπουν τα πυρπολούμενα χωριά και καταφεύγουν στις πόλεις.

*Ο αρχηγός των ανταρτών του Έβρου Βαγγέλης Κασάπης 

ή Κρίτων, πριν το ΚΚΕ, τον μετακινήσει στο Γράμμο.

                Στις 6 Μαΐου αναφέρθηκε στις εφημερίδες ότι αντάρτες που πέρασαν από τη Δαδιά Σουφλίου επιστράτευσαν 15 ομοϊδεάτες τους και απήγαγαν τους αντιφρονούντες Γεώργιο Μάτσα και Α. Αραμπατζή.
                Την επομένη 7 Μαΐου μεγάλη ομάδα ανταρτών υπό τον καπετάν Ανανία μπήκε στο Δελήτιο (σήμερα Ευγενικό) και πήρε τρόφιμα τα οποία μετέφερε στα αντάρτικα λημέρια στο Ιμαμλάρ μέσω του δρομολογίου Δελήτιο- Σαύρα- Γιατράδες και τοποθεσία Γελαδάρα. 

                Στις 25 Μαΐου 1947 σημειώθηκε μάχη τμήματος στρατού με ομάδα ανταρτών μεταξύ των χωριών Μελία και Κοίλα Φερών. Συνελήφθησαν αιχμάλωτοι οι αντάρτες Κ. Παντελάκης 20 ετών δάσκαλος και οι Χρ. Μοσχόπουλος, Ν. Καμπουρίδης και Σταύρος Καλαϊτζίδης, που μεταφέρθηκαν στην Αλεξανδρούπολη.

                Στις 31 Μαΐου ο Τύπος έγραψε ότι εντάθηκε η δράση των ανταρτών σε όλο το νομό Έβρου σε συνδυασμό με τις ανατινάξεις γεφυρών.  Έξω από την Αλεξανδρούπολη σε ένα αμπέλι βρέθηκε εκρηκτικό υλικό (πυροκροτητές, ταχύκαυστα και βραδύκαυστα φυτίλια και άλλα εναύσματα) και 19 κιβώτια δυναμίτιδας. Εξάλλου στο δημόσιο δρόμο κοντά στο χωριό Προβατώνας Σουφλίου αυτοκίνητο της Χωροφυλακής έπεσε σε ενέδρα ανταρτών. Σκοτώθηκαν τέσσερις χωροφύλακες και τραυματίσθηκαν πέντε. Στο Τύχιο (σήμερα Τυχερό) δυνάμεις της Χωροφυλακής και των ΜΑΥδων συνεπλάκησαν με αντάρτες και επέτυχαν την απελευθέρωση 10 στρατιωτών, οι οποίοι είχαν αιχμαλωτισθεί.

                Ο Ιούνιος είχε πυρπόληση δύο κατοικιών στο ΒΔ άκρο του Σουφλίου, την εκτέλεση ενός αντιφρονούντος πολίτη και τον τραυματισμό μιας γυναίκας. Μια άλλη ομάδα ανταρτών έκαψε δύο σπίτια στην Κορνοφωλιά.
                 Στις 17 Ιουνίου μια ομάδα ανταρτών μπήκε στο Αλεποχώρι Διδυμοτείχου και έκαψε το σπίτι του αγροφύλακα Δημήτριου Μιχαλόπουλου, ενώ στρατολόγησε όπως ανακοινώθηκε, 35 ομοϊδεάτες. Ταυτόχρονα την ομάδα ακολούθησαν και 15 οικογένειες του χωριού προσκείμενες στο ΚΚΕ. Πάντως 7 από τους φερόμενους ως επιστρατευθέντες επέστρεψαν στο χωριό. Αυτοί, φοβούμενοι ακριβώς το ενεδεχόμενο της βίαιης στρατολόγησής τους, είχαν κρυφτεί. 

                Στο τέλη του πρώτου δεκαημέρου του Ιουνίου οι αντάρτες χτύπησαν τον οικισμό Τρείς Μύλοι Σουφλίου. Μετά το 1923 το χωριό αυτό κατοικήθηκε κυρίως από πρόσφυγες. Καταστράφηκε οριστικά στον Εμφύλιο και οι λιγοστοί του κάτοικοι μετακινήθηκαν στη Δαδιά. Οι επιτεθέντες έκαψαν το σχολείο και δυο σπίτια, λεηλάτησαν τον σπίτι του προέδρου Γ. Δαμίρη και απήγαγαν τον ίδιο. Μερικοί αντάρτες μπήκαν και στη Δαδιά, όπου έκαψαν διάφορα σπίτια.

*Απόσπασμα αναφοράς για τη μάχη της Μπάρας, από τα αρχεία της ΔΙΣ/ΓΕΣ

Αλλόφρονες, άνευ περισκελίδων…

                Σύμφωνα με σωζόμενη έκθεση στη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, στις 19 Ιουλίου 1947, το 551 Τάγμα Πεζικού πληροφορήθηκε από δύο αντάρτες, που παραδόθηκαν στην περιοχή Ορμενίου, ότι ένα Τάγμα ανταρτών δρούσε με βάση το εγκαταλελειμμένο χωριό Μπάρα, επί της οροθετικής γραμμής προς τη Βουλγαρία. Προσφέρθηκαν μάλιστα οι δύο αντάρτες να οδηγήσουν οι ίδιοι το στρατό, εκεί. Αμέσως ετοιμάσθηκε ένα απόσπασμα υπό τον λοχαγό Γεώργιο Μανωλόπουλο διοικητή του 1^ου λόχου που έδρευε στον Πεντάλοφο και τον διοικητή του 2^ου λόχου που έδρευε στο Ορμένιο, υπολοχαγό Αναστάσιο Βαλαή. Το απόσπασμα ξεκίνησε στις 2.30 τη νύχτα και κινήθηκε προς τη Μπάρα. Η κύκλωση των ανταρτών στο λεγόμενο Στρατηγείο της Μπάρας ήταν ανέφικτη γιατί η μια πλευρά της περιοχής  σχεδόν ακουμπούσε στη γραμμή των συνόρων.  Έτσι η επίθεση έγινε κατά μέτωπο και από τα πλάγια. Την επίθεση όμως αντιλήφθηκε πρώτος ο μάγειρας των ανταρτών που ετοίμαζε πρωινό ρόφημα και άρχισε να πυροβολεί, με αποτέλεσμα να ξυπνήσουν οι κοιμώμενοι αντάρτες «οίτινες- κατά την επίσημη έκθεση- αλλόφρονες και πολλοί άνευ περισκελίδων ετράπησαν προς το εσωτερικόν της Βουλγαρίας και ούτω δυστυχώς δεν επετεύχθη η σύλληψίς των».

                Ο στρατός πάντως πήρε ως λάφυρα: 18 ημιαυτόματα όπλα, 1 κιβώτιο με χειροβομβίδες, 1 γερμανικό ατομικό όλμο με 10 βλήματα, μεγάλη ποσότητα φυσιγγίων διαφορων τύπων, 1 κιβώτιο με υγειονομικό υλικό ιταλικής προέλευσης,2 βουλγαρικά κιβώτια εκρηκτικών με βραδύκαυστο φυτίλι, δύο καζάνια συσσιτίου, διάφορα μαγειρικά σκεύη, το αρχείο του Τάγματος των ανταρτών, 1 άλογο, 1 πρόβατο, διάφορα ατομικά είδη ανδρών και γυναικών. Ο στρατός πήρε επίσης το αρχείο του καπετάν Ανανία (Κατμερίδης Θεόδωρος). Την έκθεση υπογράφει ο αντισυνταγματάρχης Χαράλαμπος Μούρκος.

*Απόσπασμα αναφοράς για τη μάχη της Μπάρας (ΔΙΣ/ΓΕΣ)

                Προς τα τέλη του Ιουνίου 1947 μια μεγάλη ομάδα ανταρτών υπό τον καπετάν Κρίτωνα κατά τις κυβερνητικές πληροφορίες, κύκλωσε ομάδα νεοσύλλεκτων στρατιωτών στην περιοχή των Μεταξάδων 2 χιλμ. από την ελληνοβουλγαρική μεθόριο. Η επίθεση άρχισε τα μεσάνυχτα και κράτησε τρεις ώρες. Πέντε αντάρτες σκοτώθηκαν. Σκοτώθηκε και ένας λοχίας του στρατού. Στη συμπλοκή αυτή, αναφέρθηκε ότι συμμετείχαν και πολλές ανταρτίνες.

*Οι βουλευτές διεκτραγωδούν το δράμα της Θράκης

                Στις 26 Ιουνίου ο βουλευτής Ι. Μαρινάκης με τηλεγράφημά του προς τον πρωθυπουργό Κ. Τσαλδάρη υπογράμμιζε ότι στη Θράκη έχει επιδεινωθεί η δημόσια τάξη, οι αγρότες εγκαταλείπουν τα χωριά τους και ότι το Τρίγωνο του Άρδα ελέγχεται από τους αντάρτες.

                Ο Ιούλιος άρχισε με το κάψιμο 22 κατοικιών στο Φυλακτό Σουφλίου και με ανεπιτυχή σαμποτάζ στις σιδηροδρομικές γραμμές μεταξύ Διδυμοτείχου και Σουφλίου.

                Στις 8 Ιουλίου σημειώθηκε επίθεση στο χωριό Λουτρός, 14 χιλμ βόρεια της Αλεξανδρούπολης. Οι επιτεθέντες έκοψαν τις τηλεφωνικές γραμμές, έκαψαν το σιδηροδρομικό σταθμό, το γραφείο της κοινότητας και τρία καταστήματα. Επιστράτευσε αρκετούς κατοίκους και εκτέλεσε 2 πολίτες. Την επομένη έγινε εκ νέου ανατίναξη της σιδηροδρομικής γραμμής Αλεξανδρούπολης- Σουφλίου σε μήκος 50 μέτρων. Λίγες μέρες μετά μεταδόθηκε από την Αλεξανδρούπολη ότι οι αντάρτες ανατίναξαν μια σιδηροδρομική γέφυρα στο σταθμό της Μέστης.

                Στις 30 Ιουλίου 1947, πολυμελής ομάδα ανταρτών χτύπησε  με βαρύ οπλισμό τις Φέρες. Αποκρούσθηκε μετά από τετράωρη μάχη από την δύναμη του Σταθμούς Χωροφυλακής , ενός μεταβατικού αποσπάσματος και ανδρών των ΜΑΥ. Τέσσερις χωροφύλακες άνευ θητείας τραυματίσθηκαν. Οι απώλειες των ανταρτών έμειναν ανεξακρίβωτες. Σκοτώθηκε μια γυναίκα και τραυματίσθηκε το τεσσάρων ετών παιδί της. Ομάδα σαμποτέρ των ανταρτών έκαψε τρία σπίτια.

                Την ίδια μέρα στις 11 το βράδυ περίπου 500 αντάρτες χτύπησαν με βαρύ οπλισμό το χωριό Λάβαρα Διδυμοτείχου. Οι χωροφύλακες του Σταθμού και ΜΑΥδες (Οι ΜΑΥ, ήταν οι Μονάδες Ασφαλείας Υπαίθρου, επανδρωμένες από πολίτες, κατά κανόνα φιλοκαθεστωτικούς) αντιστάθηκαν με σθένος. Στις 3 τη νύχτα έφτασε στα Λάβαρα ο διοικητής της Υποδιοίκησης Χωροφυλακής Διδυμοτείχου με μικρή δύναμη και ανάγκασε τους αντάρτες να υποχωρήσουν. Κατά τη διάρκεια της μάχης οι αντάρτες που μπήκαν στο χωριό έκαψαν περίπου 40 σπίτια και το οίκημα του σιδηροδρομικού σταθμού. Στο αρχηγείο Χωροφυλακής αναφέρθηκε, ότι έκαψαν τη σύζυγο του χωροφύλακα Κατσαρού και τη γριά Αθανασία Τοκαμάνη, σκότωσαν άλλο ένα άτομο και απήγαγαν ένα ακόμα. Λεηλάτησαν διάφορα σπίτια. Επιπλέον ανατίναξαν τη σιδηροδρομική γραμμή Αμορίου- Λαβάρων και κατέστρεψαν τις τηλεφωνικές γραμμές. Οι απώλειες των ανταρτών υπολογίσθηκαν σε δέκα νεκρούς, που τους παρέλαβαν οι άλλοι αντάρτες υποχωρώντας.  Τραυματίσθηκε ο σταθμάρχης Χωροφυλακής ενωμοτάρχης Μάνθος Σαμέλος, σκοτώθηκαν δύο ΜΑΥδες και ένας κηρύχθηκε αγνοούμενος. Υποχωρώντας οι αντάρτες συνεπλάκησαν με Λόχο Κυνηγών, κοντά στο χωριό Μαυροκλήσι  και διασκορπίσθηκαν. Τραυματίσθηκε ελαφρά ο άνευ θητείας χωροφύλακας Ιωάννης Δραγόζης.

*Η επίθεση κατά της Αλεξανδρούπολης

                Και πάλι την ίδια μέρα 30 Ιουλίου στις 11 το βράδυ τάγμα των ανταρτών υπό τον αλεξανδρουπολίτη καπετάνιο Νίκο (Μεσηνέζης) προσέβαλε από τρία σημεία την Αλεξανδρούπολη. Δύναμη στρατού, χωροφυλακής και ΜΑΥ απέκρουσε τους επιτεθέντες. Ομάδα ανταρτών σαμποτέρ έβαλε φωτιά στον κυλινδρόμυλο Μασούρα στις βόρειες παρυφές της πόλης. Μια περίπολος τους έτρεψε σε φυγή και έτσι αποφεύχθηκε η πυρπόληση των παρακείμενων αποθηκών της Αγροτικής Τράπεζας και των εγκαταστάσεων των Γαλλοελληνικών Σιδηροδρόμων. Από την ομάδα των σαμποτέρ σκοτώθηκε ο ένοπλος Ιωάννης Μαρουφίδης και ο οδηγός της Δημήτριος Κακάγκας.

                Ο βουλευτής Έβρου με το κόμμα των Λαϊκών Βασίλειος Μητσόπουλος με τηλεγράφημά του προς τον πρωθυπουργό Δημήτριο Μάξιμο και τους υπουργούς Στρατιωτικών και Δημόσιας Τάξης διεκτραγωδεί την κατάσταση στο νομό, τονίζοντας: «Κατάστασις ασφαλείας νομόν Έβρου απελπιστική. Πληθυσμός υπαίθρου αλλόφρων εγκαταλείπει τα πάντα καταφεύγων κέντρα».

*Ο αλευρόμυλος του Μασούρα στην Αλεξανδρούπολη

                Την επομένη 31 Ιουλίου 1947, απόσπασμα της Χωροφυλακής συνεπλάκη με αντάρτες στο χωριό Μαυροκλήσι Διδυμοτείχου με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 10 αντάρτες και να τραυματισθούν άλλοι. Από το απόσπασμα τραυματίσθηκε ένας χωροφύλακας. Επίσης στην περιοχή Βυρίνης Σουφλίου, εγγύτατα προς τα βουλγαρικά σύνορα περίπολος του στρατού αντελήφθη μια πολυάριθμη ομάδα ανταρτών να κινείται εναντίο της. Αμέσως άρχισε συμπλοκή και η περίπολος κατόρθωσε να φτάσει έως τα κρησφύγετα των ανταρτών και να καταστρέψει διάφορες εγκαταστάσεις, σύμφωνα με Δελτίο Τύπου του υπουργείου Στρατιωτικών.

                Στο 551 ΤΠ περιήλθαν πληροφορίες για συγκέντρωση ανταρτών στην περιοχή τριγώνου για επίθεση εναντίον του Πενταλόφου. Κινήθηκαν δυνάμεις από την περιοχή Μηλέας, Ορμενίου και Κυπρίνου. Η δύναμη από τον Κυπρίνο εβλήθη από ανταρτικά πυρά. Στη μάχη που έγινε εκεί, Βούλγαροι από το μεθοριακό φυλάκιο έβαλαν κατά των στρατιωτών για να διευκολύνουν τη διαφυγή των ανταρτών. Εκεί σκοτώθηκε ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Ευάγγελος Ψυχογιός και ο στρατιώτης Ευάγγελος Αντωνόπουλος. Ταυτόχρονα δυνάμεις από τον Πεντάλοφο υπό τους αξιωματικούς Βαλαή και Πατσαρίση ελίχθηκαν για να κυκλώσουν τους αντάρτες, οι οποίοι διέφυγαν προς την ελληνοβουλγαρική μεθόριο.

                Στις  αρχές Αυγούστου αναγγέλθηκε από την Αλεξανδρούπολη ότι αντάρτες απήγαγαν από το κτήμα του, έξω από την πόλη τον ακτινολόγο Γ. Αποστόλου. Η σύζυγός του ήταν πρόξενος της Γαλλίας.

*Αναφορά για τη μάχη των Πετρωτών. Αρχεία ΔΙΣ/ΓΕΣ

                Περί τις 13 Αυγούστου 1947, ομάδα ανταρτών δρούσε στα χωριά του Τριγώνου συγκεντρώνοντας κυρίως τρόφιμα από τα χωριά. Ο στρατός έβγαλε αμέσως ενέδρες. Μία ενέδρα χτυπήθηκε κοντά στη Φτελιά από αντάρτες, που σε κοντινό δρόμο οδηγούσαν βοϊδάμαξες γεμάτες τρόφιμα. Ο λόχος Ορμενίου τους καταδίωξε και έγινε μάχη έξω από τα Πετρωτά. Οι φορτωμένες βοϊδάμαξες πέρασαν τελικά μέσα στη Βουλγαρία ανάμεσα από τα φυλάκια 31 και 32.  Τρόφιμα και ρούχα πήραν οι αντάρτες φορτώνοντας 30 κάρα, από τοθ Σπήλαιο, την Πλάτη και τον Άρζο Ορεστιάδας.

                Την νύχτα της 16^ης Αυγούστου ισχυρή δύναμη ανταρτών υπό τη ηγεσία του Γεώργιου Καραλή και του Κρίτωνα (Βαγγέλη Κασάπη) πραγματοποίησε επίθεση στα χωριά Λουτρός και Άνθεια της Αλεξανδρούπολης και αποκρούσθηκε από μεταβατικό απόσπασμα Χωροφυλακής και τους άνδρες του σταθμού Χωροφυλακής Άνθειας. Κατά τη μάχη σκοτώθηκαν 15 αντάρτες και τραυματίσθηκε ο χωροφύλακας Σταύρος Ευαγγέλου.

                Ένας άλλος ύπουλος εχθρός στην διάρκεια του εμφυλίου ήταν οι νάρκες. Στις 27 Αυγούστου είχε κανονισθεί μεθοριακή συνάντηση με τον Βούλγαρο λοχαγό Ζέλεφ, διοικητή της Βουλγαρικής Προκάλυψης του Ορτάκιοϊ για να υπογραφεί πρωτόκολλο αποφυγής μεθοριακών επεισοδίων. Ο λοχαγός Γεώργιος Μανωλόπουλος, πήγε στο 43^ο φυλάκιο με αυτοκίνητο. Και ενώ βρισκόταν 300 μ. προ του ελληνικού φυλακίου και 500 μ. προ του βουλγαρικού το όχημα προσέκρουσε σε δύο νάρκες και ανατινάχθηκε. Τραυματίσθηκε ο Μανωλόπουλος και 12 στρατιώτες, δύο από τους οποίους υπέκυψαν τελικά στα τραύματά τους. Βρέθηκε και Τρίτη νάρκη που δεν είχε εκραγεί.

                Στις 7 Σεπτεμβρίου σημειώθηκε συμπλοκή ανταρτών και χωροφυλάκων στη θέση Κίρ Κονάκ της Λευκίμης Σουφλίου. Οχτώ αντάρτες έχασαν τη ζωή τους και ένας άνευ θητείας χωροφύλακας.

*Ο τραυματισμός του διοικητής VII Μεραρχίας, από νάρκη

Νάρκη στο όχημα του στρατηγού…

                Όσοι διάβασαν στις 9 Σεπτεμβρίου 1947 εφημερίδες πληροφορήθηκαν έκπληκτοι ότι μια νάρκη στο δημόσιο δρόμο έξω από το Διδυμότειχο 7 χιλμ, κοντά στο χωριό Αμόριο, ανατίναξε το απόγευμα της προηγουμένης, το θωρακισμένο αυτοκίνητο στο οποίο επέβαινε ο διοικητής της VII Μεραρχίας υποστράτηγος Αλέξανδρος Ασημακόπουλος, ο γενικός διοικητής Θράκης στρατηγός Κοσμάς και ο διοικητής Χωροφυλακής Ηρακλόπουλος. Ο οδηγός του οχήματος στρατιώτης Γεώργιος Γαλάνης, έχασε τη ζωή του και ο Ασημακόπουλος τραυματίσθηκε. Επίσης σκοτώθηκε και ο ιδιώτης Πρόδρομος Καραφυλίδης, που τυχαία βρέθηκε κοντά στο σημείο της έκρηξης.
                Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ασημακόπουλος 55 ετών τότε, δεν διέφυγε από τη σκληρή του μοίρα. Στα μέσα Μαρτίου 1948, έχασε τη ζωή του έξω από το Φυλακτό Σουφλίου, όταν το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαινε προσέκρουσε σε νάρκη, που είχαν τοποθετήσει αντάρτες.

                Στις 15 του ίδιου μήνα μια 15μελής ομάδα ανταρτών συνέλαβε και εκτέλεσε τέσσερις πολίτες δεξιών φρονημάτων κάπου κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα, σε σημείο μη κατονομαζόμενο από τον Τύπο. Δύναμη της χωροφυλακής και των ΜΑΥ κατεδίωξε τους αντάρτες, που επιχείρησαν να περάσουν τον ποταμό Έβρο με βάρκα. Έγινε ανταλλαγή πυροβολισμών. Οι αντάρτες, άλλοι σκοτώθηκαν και άλλοι πνίγηκαν.

                Τη νύχτα της 23^ης Σεπτεμβρίου ισχυρή ομάδα ανταρτών επιτέθηκε εναντίον του Σταθμού Χωροφυλακής Συκορράχης Αλεξανδρούπολης. Η δύναμη του σταθμού αμύνθηκε και απέκρουσε τους επιτιθέμενους. Στη μάχη αυτή τραυματίσθηκε ο ανθυπασπιστής Γρηγοράκος και οι χωροφύλακες Απόστολος Δημόπουλος και Ιωάννης Θεοδωρίδης. Στην ευρύτερη περιοχή της Συκορράχης έγιναν  στη συνέχεια και  διαδοχικές μάχες στο σιδηροδρομικό σταθμό και στις θέσεις Έξι Δέντρα, Καράκες, Γαλαρίες και Μπανιέρα. Σκοτώθηκαν τέσσερις αντάρτες ανάμεσα στους οποίους και ο καπετάν Λαλάκος από την Κομοτηνή.

                Την ίδια μέρα μια ομάδα ανταρτών πραγματοποίησε επίθεση εναντίον του χωριού Μάνδρα Σουφλίου. Απωθήθηκε από τους χωροφύλακες αλλά αναφέρθηκε στο Αρχηγείο Χωροφυλακής ότι σημειώθηκαν 40 νεκροί και τραυματίες από την πλευρά των ανταρτών. Από τους χωροφύλακες τραυματίσθηκε ένας χωροφύλακας.    

                Στις 5 Οκτωβρίου 1947 μια μεγάλη ομάδα ανταρτών επιτέθηκε εναντίον του Σταθμού Χωροφυλακής  στη Μάκρη Αλεξανδρούπολης, αλλά αποκρούσθηκε μετά από δίωρη μάχη. Έκαψαν δύο σπίτια και απήγαγαν 7 άτομα. Τμήματα στρατού υπό τον ταξίαρχο Παπανικολάου, διεξήγαγε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην τοποθεσία Ιμαμλάρ όπου ήταν το αρχηγείο του Καπετά Κρίτωνα, κοντά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Υπήρξαν πολλοί νεκροί αντάρτες και τραυματίες.

                Στις 13 του μηνός στις 11 το βράδυ οι αντάρτες χτύπησαν τη 24μελή φρουρά των χωροφυλάκων στη στρατηγική θέση Μαγγάζι, νότια του Σουφλίου. Οι χωροφύλακες υπό τον ανθυπασπιστή Σκλαβούνο Γκλέζο απέκρουσαν την επίθεση. Σκοτώθηκαν 3 αντάρτες και τραυματίσθηκε ένας.

                Νέα επίθεση ανταρτών εναντίον της φρουράς στη γέφυρα του χωριού Λουτρός βορειανατολικά της Αλεξανδρούπολης, σημειώθηκε τη νύχτα της 18^ης Οκτωβρίου. Οι επιτιθέμενοι αποκρούσθηκαν με επιτυχία. Από τη φρουρά τραυματίσθηκαν τρεις οπλίτες.
                 Εν τω μεταξύ μια ομάδα σαμποτέρ, έκοψαν περί τους 100 τηλεγραφικούς στύλους μεταξύ των χωριών Μάνη και Δελήτιο, ενώ άλλοι ανατίναξαν μια σιδηροδρομική γέφυρα μεταξύ Μέστης και Βένας.

                Δύο μέρες αργότερα, το 1^ο Συγκρότημα του Αρχηγείου των Ανταρτών  Έβρου έκανε επίθεση εναντίον του παραμεθόριου χωριού Ορμένιο, στην περιοχή του Τριγώνου Άρδα. Οι αντάρτες εκτέλεσαν τρεις γυναίκες και έκαψαν επτά σπίτια. Από την επίθεση αυτή οι αντάρτες είχαν τέσσερις νεκρούς.

                Στις 21 προς 22 Οκτωβρίου, οι αντάρτες ανατίναξαν μερικώς μικρή σιδηροδρομική γέφυρα προς το χωριό Μάνδρα και διέφυγαν.

*Η αναφορά του επιθεωρητή Β. Γερουλάνου (ΓΑΚ Έβρου)

                Την νύχτα της 23ης προς 24η Οκτωβρίου ομάδα ανταρτών ανατίναξε το τετρατάξιο διδακτήριο του Δημοτικού σχολείου Κυανής και το κατέστρεψαν ολοσχερώς, σύμφωνα με αναφορά του επιθεωρητή Β. Γερουλάνου προς τη Διεύθυνση Στοιχειώδους Εκπαιδεύσεως του υπουργείου Παιδείας.
                Την επόμενη νύχτα έγινε συμπλοκή ομάδας ανταρτών με δύναμη της Χωροφυλακής στο γειτονικό χωριό Μάνη. Από τη συμπλοκή αυτή και εξαιτίας βλημάτων όλμων που έπεσαν καταστράφηκε μέρος της στέγης του διδακτηρίου του Δημοτικού Σχολείου, υπέστη ρωγμή ο τοίχος της ΒΑ πλευράς του και έσπασαν όλα τα τζάμια του σχολείου. 

                Επιθέσεις ανταρτών σημειώθηκαν και στις 25 Οκτωβρίου 1947. Τη νύχτα έγινε επίθεση από το 3^ο και 4^ο συγκρότημα του Αρχηγείου Έβρου επιτέθηκαν εναντίον του χωριού Λαγηνά νοτίως του Σουφλίου από όπου πήραν τρόφιμα και έκαψαν σπίτια. Άλλη ομάδα, έκοψε τηλεφωνικούς στύλους κοντά στο Διδυμότειχο. 

*Η επίθεση κατά της Μάνης Διδυμοτείχου

     

                Στις 26 Οκτωβρίου 1947 στις 7.30 το απόγευμα 300 αντάρτες πραγματοποίησαν επίθεση κατά του χωριού Μάνη Διδυμοτείχου. Η δύναμη του σταθμού Χωροφυλακής και των ΜΑΥδων αμύνθηκε και απέκρουσε την επίθεση. Κατά την επίθεση οι αντάρτες έκαψαν επτά σπίτια, στρατολόγησαν ομοϊδεάτες τους, πήραν τρόφιμα και απήγαγαν δύο δεξιούς πολίτες, από τους οποίους εκτέλεσαν τον ένα.  Σκοτώθηκαν πέντε αντάρτες, που τους παρέλαβαν οι σύντροφοί τους. Το πρωί της επομένης, βρήκε το θάνατο ένα παιδί από χειροβομβίδα. Την βρήκε στο πεδίο της μάχης και την περιεργάζονταν με αποτέλεσμα να εκραγεί. Την ίδια μέρα μια ομάδα σαμποτέρ ανταρτών έπεσε σε ενέδρα του στρατού.Σκοτώθηκε ένας αντάρτης.

                Στις 8 Νοεμβρίου οι αντάρτες επιτέθηκαν στο χωριό Πετράδες, ανατολικά του Διδυμοτείχου εγγύς του ποταμού  Έβρου και εκτέλεσαν τον πρόεδρο του χωριού και έναν άλλο χωρικό.
                 Συμπλοκές των δυνάμεων του 557 ΤΠ και ανταρτών, σημειώθηκαν στις 2 Δεκεμβρίου 1947 στην ευρύτερη περιοχή Λάδης και Μεταξάδων. Η μάχη αυτή ξεκίνησε όταν το Τάγμα πληροφορήθηκε από ιδιώτη ότι οι αντάρτες συνέλαβαν "βουκόλον παίδα, κατασχέσασα και τα υπ' αυτού βόσκοντα βοοειδή ζώα εις θέσν Λαγιαρνί". Από την πολύωρη μάχη, έχασε τη ζωή του ένας στρατιώτης της Φρουράς Λάδης. Οι απώλειες των ανταρτών σε νεκρούς και τραυματίες υπερέβαιναν τους 20, κατά την αναφορά του Τάγματος. Επίσης ένα αντάρτης κοντά στο χωριό Μάνη και ένας κοντά στο Διδυμότειχο παραδόθηκαν στις κυβερνητικές δυνάμεις. Μια λεπτομέρεια: Βρέθηκαν όπως ανέφερε το 557 ΤΠ προς την 27η Ορεινή Ταξιαρχία, φυσίγγια των πολυβόλων Μπρεν "φέροντα χαραγμένας τας αιχμάς των βολίδων δια την πρόκλησιν οδυνηρών και μεγάλων τραυμάτων". 

*Η σκληρή μάχη του Σουφλίου

Η μάχη του Σουφλίου

                Στις 7 Δεκεμβρίου 1947 από τις 4.30 μ.μ. τρεις ομάδες ανταρτών συνολικής δύναμης 800 ανδρών επιτέθηκαν από πολλές πλευρές εναντίον του Σουφλίου. Την ίδια ώρα άλλη ομάδα ανταρτών με πυρά απασχόλησε το στρατιωτικό τμήμα που έδρευε στην Κορνοφωλιά και την φρουρά χωροφυλακής της τοποθεσίας Μαγγάζι νοτιότερα. Το Σουφλί υπεράσπιζαν δυνάμεις του Στρατού, της Χωροφυλακής και ΜΑΥ.

                Αρκετοί αξιωματικοί βρίσκονταν στο «Σπίτι του Στρατιώτη» όπου ο «Σύλλογος Φίλων του Στρατού» όπου «εδίδετο τέϊον προς τιμήν της εορτής του Πυροβολικού» όταν ακούσθηκε η έκρηξη ενός βλήματος όλμου. Ήταν η αρχή μιας σφοδρής μάχης. Αμέσως όλοι οι αξιωματικοί έφυγαν για τις θέσεις τους. Ο διοικητής του ουλαμού Πυροβολικού Α/2 λοχαγός Χρ. Χριστοδουλάκης έσπευσε στα πυροβόλα του, όπου ήδη βρίσκονταν ο ανθυπολοχαγός Παν. Πλουμίδης και άρχισαν να βάλουν για να αναχαιτίσουν τους επιτιθέμενους από εκεί.               

                Η μάχη κράτησε 12 ώρες και υπήρξαν σημαντικές απώλειες εκατέρωθεν. Οι επιτιθέμενοι έκαψαν δύο σπίτια. Επίσης παραδόθηκαν (ή ενδεχομένως αιχματωλίσθηκαν) εννέα αντάρτες. Σφοδρές επιθέσεις δέχτηκαν τα περιφερειακά φυλάκια «Βίμπλης», «Κοσμάς» και «Φυλιρίδης». Σύμφωνα με την έκθεση του υπερασπιστή της πόλης αντισυνταγματάρχη Αθανάσιου Φροντιστή σημαντικό ρόλο στη διάσωση της πόλης έπαιξε ο ουλαμός Πυροβολικού, που με τις εντυπωσιακά ακριβείς βολές του, διασκόρπισε τους επιτιθέμενους.

                Τα Χριστούγεννα εκείνης της δραματικής χρονιάς, γιορτάστηκαν με το δάχτυλο στην σκανδάλη και από τις κυβερνητικές δυνάμεις και από τους αντάρτες. Όπως συνέβη στις 26 Δεκεμβρίου 1947 με τους φαντάρους που με δυνατή βροχή ξεκίνησαν από το Σουφλί  για τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, στο πλαίσιο της εκκαθαριστικής επιχείρησης «Τσατάλ Καγιά- Βυρίνη» με την εφαρμογή του σχεδίου «Αλέξανδρος»….

                Ξημέρωνε το 1948. Πιο διψασμένο για αίμα….

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης