ΔΥΟ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΜΟΝΟΜΑΧΙΕΣ, ΤΟ 1902, ΑΛΛΑ ΧΩΡΙΣ…ΜΠΑΜ!!!

*Οι δύο "μονομάχοι" Βασίλειος Βουδούρης και Κωνσταντίνος Τρικούπης, 

στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων

*Δύο αλλεπάλληλες μονομαχίες

σημαντικών πολιτικών, το 1902,

με αναπάντεχα αποτελέσματα.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

         Το Φεβρουάριο του 1902, δύο μονομαχίες- αναίμακτες ευτυχώς- συγκλόνισαν την κοινή γνώμη της μικρής τότε Αθήνας, αφού οι μονομάχοι, ήταν διακεκριμένοι πολιτικοί της εποχής εκείνης αλλά και απόγονοι μεγάλων τζακιών. Πρωθυπουργός, ήταν ο Αλέξανδρος Ζαΐμης και Πρόεδρος Βουλής ο Νικόλαος Λεωνίδας.

          Όλα άρχισαν στις 9 Φεβρουαρίου 1902. Την ημέρα εκείνη, η Βουλή συζητούσε το σημαντικό νομοσχέδιο «Περί δυνάμεως του κατά γην στρατού κατά το 1902» με ομιλητές τους Νικ. Λεβίδη, Γ. Θεοτόκη Στέφ. Δραγούμη, Λεων. Δεληγεώργη,  Βασ. Βουδούρη Θεόδ. Βελλιανίτη, Νικ. Χατζίσκο, Γ. Πετροπουλάκη. Προήδρευε ο Νικόλαος Λεωνίδας, εκ Σπετσών.

          Στις αγορεύσεις που επεκτάθηκαν σε κριτική για το ρόλο των βασιλοπαίδων στο Στράτευμα, αλλά και για την ήττα στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, θεωρήθηκε, ότι μεταξύ άλλων διατυπώθηκαν και υπαινιγμοί κατά του Χαρίλαου Τρικούπη, γεγονός που ενόχλησε τον βουλευτή Μεσολογγίου Κωνσταντίνο Τρικούπη, εξάδελφο του μεγάλου  πολιτικού.

*Συνεδρίαση στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής, απ' όπου ξεκίνησαν οι δύο "μονομαχίες".

          Μετά την αγόρευσή ο Β. Βουδούρης ο οποίος είχε διατελέσει το Πρόεδρος Βουλής από το 1892 έως το 1895 και υπουργός Ναυτικών το 1899- 1901, εγκατέλειψε το έδρανό του και πήγε προς την έξοδο από την αίθουσα. Εκεί συναντήθηκε με τον υπολοχαγό Πυροβολικού Ι. Ιωαννίδη με τον οποίο συνομίλησε. Γύρω τους υπήρχαν και άλλες μικροομάδες βουλευτών, που συνομιλούσαν σε «πηγαδάκια». Τότε ο βουλευτής Κ. Τρικούπης, πλησίασε τον Βουδούρη και άρχισε να του απευθύνει το λόγο με θυμό.

          -Έβρισες πάλι τον Τρικούπη (εννοώντας τον Χαρίλαο)!

          -Δεν τον έβρισα γιατί τον σέβομαι περισσότερο από σένα, απάντησε ο Ευβοεύς πολιτικός.

          -Τον έβρισες.

          -Δεν τον έβρισα και άφησέ με ήσυχο, ήταν η απάντηση.

          Ο Βουδούρης θέλησε να διαμαρτυρηθεί, αλλά ο Τρικούπης οργισμένος του έδωσε ένα χαστούκι στο πρόσωπο!!! Ο δαρείς έσπρωξε τον επιτιθέμενο, ενώ οι πλησιέστεροι έσπευσαν να χωρίσουν τους συμπλεκόμενους.

          Ο Τρικούπης άρχισε να βρίζει το Βουδούρη, ο οποίος προσπάθησε να αρπάξει το ξίφος του υπολοχαγού Ιωαννίδη για να χτυπήσει τον Τρικούπη, τον πρόλαβε όμως ο αξιωματικός «με κίνδυνον να σουβλισθεί ο ίδιος» κατά την περιγραφή των εφημερίδων.

          Βούιξε η Αθήνα όλη και τα πράγματα άρχισαν να παίρνουν άσχημη τροπή. Ο Βουδούρης, προσπάθησε να καταπραΰνει τα πράγματα και δήλωσε την επομένη ότι «είναι πεπεισμένος και βεβαιοί επί τω λόγω της τιμής ότι η χειρ του αντιπάλου του δεν έθιξε το πρόσωπόν του. Κατά συνέπειαν δεν θεωρεί εαυτόν προσβεβλημένον». 

          Τελικά όμως ο Βουδούρης φαίνεται πως άλλαξε γνώμη. Η καθυστέρησή στην απόφασή του αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι ήθελε να ακούσει και τις γνώμες των στενών φίλων του αν και ο πρώην πρωθυπουργός Γεώργιος Θεοτόκης, συνιστούσε μετριοπάθεια.

*Έπεσε το χαστούκι;

          Έτσι ο προσβληθείς, ζήτησε από τον συνταγματάρχη Ιππικού Σούτσο να μεταβεί στον Τρικούπη και να του ανακοινώσει την απόφαση για μονομαχία. Δεύτερος μάρτυρας ήταν ο Βούλτσος.

          Ο Σούτσος επιβαίνοντας σε άμαξα πήγε στον Τρικούπη και του ανακοίνωσε τα καθέκαστα. Αυτός όρισε μάρτυρες τους στρατιωτικούς Λαπαθιώτη και Δούσμανη.

          Έτσι άρχισαν οι διαβουλεύσεις των μαρτύρων των δύο πλευρών ενώ ο Βουδούρης δημόσια διακήρυσσε με δηλώσεις του ότι δεν είχε καμιά πρόθεση να θίξει τη μνήμη του αείμνηστου Χαρίλαου Τρικούπη.

          Τελικά οι διαπραγματεύσεις των μαρτύρων είχαν αποτέλεσμα, αφού ο Βουδούρης βεβαίωνε με επιστολή του ότι σέβεται την μνήμη του αείμνηστου Χαρίλαου Τρικούπης και δεν διανοήθηκε ποτέ να προσβάλει τη μνήμη του. Αμέσως μετά ο Τρικούπης με δική του επιστολή εξέφρασε τη λύπη του για την παρεξήγηση και ότι εξακολουθεί να τιμά και να υπολήπτεται το Βουδούρη.

          Αποτέλεσμα ήταν να μην διεξαχθεί τελικά αυτή η μονομαχία…

*Άλλο δημοσίευμα....

Ο ΣΟΥΡΗΣ ΣΑΤΙΡΙΖΕΙ…

          Επειδή ήταν Φεβρουάριος και Απόκριες, ο Γεώργιος Σουρής σατίρισε το περιστατικό στο «Ρωμηό» » της 16ης Φεβρουαρίου 1902, εμφανίζοντας τον ήρωά του Περικλέτο να εισβάλει στο σαλόνι του Φασούλη, ντυμένος Ανατολίτης Χατζής και να λέει:

«Τζάνουμ, μεγάλο στη Βουλή γένηκε νταβαντούρι

Κώστα Τρικούπη λέανε πως βάρεσε Μπουντούρη

Μπουντούρης άρπαξε σπατί Τρικούπη να τρυπήση…

Χριστέ κι Παναγία μου, καυγά να κοπαρντίση.

Τρικούπης δεν ικτύπησε,

Μπουντούρης ντεν ιτρύπησε.

Τρικούπης άλλοι λέανε πως άστραψε σκαμπίλι

Του Ναυτικού Βασίλη.

Άλλοι σκαμπίλι λέανε πως πήγε στον αέρα,

Κι ούλοι ιπροσμέναν φονικό να γίνη τη Δευτέρα.

Μα φονικό ντεν γένηκε… μάρτυρες κουβεντιάσανε,

Άρτικ εξηγηθήκανε κι ιστέ, τα συμβιβάσανε».

*Οι άλλοι δύο "μονομάχοι" Κωνσταντίνος Τοπάλης και Κωνσταντίνος Κουμουνδούρος

Η ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ ΤΟΠΑΛΗ- ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ

          Δεν πρόλαβε να ηρεμήσει η κοινωνία της Αθήνας και μια νέα μονομαχία ήρθε να ταράξει ξανά τα νερά της ήρεμης πρωτεύουσας.        
          Στις 12 Φεβρουαρίου 1902 ο βουλευτής και στρατιωτικός Κωνσταντίνος Κουμουνδούρος, γιος του πρώην πρωθυπουργού Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, που είχε διατελέσει υπουργός Ναυτικών το 1899 στην κυβέρνηση Θεόδωρου Δηλιγιάννης και το 1901 υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση Γεωργίου Θεοτόκη, κατηγόρησε τον υπουργό Δικαιοσύνης Κωνσταντίνο Τοπάλη, βουλευτή από το Βόλο, ότι καθυστερούν αναιτιολόγητα οι ανακρίσεις για τις αιματηρές ταραχές,  που είχαν γίνει στις 8 Νοεμβρίου 1901. Επρόκειτο για τα γνωστά «Ευαγγελιακά».

          Στην σκληρή αγόρευσή του, είπε μεταξύ άλλων ότι «εάν εκαθήμην εις την θέσιν ταύτην (δεικνύει τας υπουργικάς έδρας) και εφερόμην ούτω, θα ήμην ανάξιος τοιαύτης υπουργικής τιμής. Αλλά δι’ όσα είπεν ο επί της Δικαιοσύνης κ. υπουργός, είναι άξιος της περιφρονήσεώς μου και ούτε και αυτής».

          Ο Τοπάλης, θεώρησε ότι ο Κουμουνδούρος είχε υπερβεί τα όρια του κοινοβουλευτικού ελέγχου και ανέθεσε στο βουλευτή Αττικής και υποστράτηγο Γιαννηκώστα και στον ταγματάρχη Πυροβολικού Λαπαθιώτη, να επισκεφθούν τον Κουμουνδούρο και να ζητήσουν το λόγο για την προσβολή κατά του υπουργού Δικαιοσύνης. Αυτοί δεν κατόρθωσαν να συναντήσουν τον Κουμουνδούρο και του άφησαν επιστολή. Την επομένη ο Τοπάλης εμφανίστηκε στη Βουλή «με απαστράπτοντα υψηλόν πίλον». Εμφανίσθηκε και ο Κουμουνδούρος. Ο πρωθυπουργός όμως Αλέξανδρος Ζαΐμης ανακοίνωσε την προσωρινή απομάκρυνση του Τοπάλη από το υπουργείο Δικαιοσύνης το οποίο ανέλαβε ο Νικόλαος Τριανταφυλλάκος.

*Ο Τύπος βοούσε...

          Από την πλευρά του ο πρώην πρωθυπουργός Γεώργιος Θεοτόκης κατέβαλε προσπάθειες να πείσει τον Κωνσταντίνο Κουμουνδούρο να αναζητήσει συμβιβαστική λύση για να αποφευχθεί η μονομαχία.

          Η διεξαγωγή της μονομαχίας πάντως, αποτέλεσε ένα θρίλερ για τους δημοσιογράφους, αλλά και για την αστυνομία, επειδή τελικά δόθηκε εντολή στην αστυνομία, να εμποδίσει τους δύο άνδρες να μονομαχήσουν.

          Έγιναν αλλεπάλληλες συσκέψεις. Οι μάρτυρες και οι μονομάχοι έπαιζαν συνεχώς κρυφτούλι με τους δημοσιογράφους και μεταφέρονταν από τοποθεσία σε τοποθεσία. Ωστόσο την τελευταία νύχτα, της 16^ης Φεβρουαρίου, διανυκτέρευσαν όλοι μαζί μάρτυρες και πρωταγωνιστές στην έπαυλη Μάνου στην Κηφισιά.

          Την άλλη μέρα πολύ πρωί ξεκίνησαν για τον τόπο της μονομαχίας στο Κεφαλάρι. Ο Κουμουνδούρος φορούσε «πίλον μιραμπώ, ποδήρες επανωφόριον και εστηρίζετο επί χονδρής ράβδου». Ο Τοπάλης «έφερεν επίσης μαύρον επανωφόριον και υψηλόν πίλον». Και οι μάρτυρες φορούσαν πολιτικά, πλην του Λαπαθιώτη που φορούσε τη στρατιωτική στολή του.

          Στον τόπο της μονομαχίας έγιναν οι γνωστές διαδικασίες. Οι μάρτυρες έστριψαν κέρμα για να καθορίσει η τύχη την θέση των μονομάχων, μετρήθηκαν τα είκοσι βήματα και παραδόθηκαν τα δύο πιστόλια. «‘Ετοιμοι» δόθηκε το πρώτο παράγγελμα από τον Γιαννηκώστα και ακολούθησε το δεύτερο και τρομερό «Πύρ»!!!

          Και….

          …Επήλθε η έκπληξη: Ο Τοπάλης αντί να πυροβολήσει κατά του αντιπάλου του, έστρεψε το πιστόλι του προς τον ουρανό. Σχεδόν ταυτόχρονα και ο Κουμουνδούρος, έκανε το ίδιο…. Δεν αλληλοπυροβολήθηκαν, γιατί προφανώς τα είχαν προσυμφωνήσει.

          -Κύριοι, η μονομαχία ετελείωσεν, ανέκραξαν οι μάρτυρες. Κενώσατε τα πιστόλια σας εις τον αέρα.

          Ο Τοπάλης πυροβόλησε προς τα σύννεφα. Ο Κουμουνδούρος πυροβόλησε στο χώμα, για να αποδειχθεί ότι τα όπλα δεν ήταν… άδεια. Και μετά όλοι μαζί επέστρεψαν στην βίλλα Μάνου, όπου οι δύο μονομάχοι αντάλλαξαν θερμή χειραψία, «εις ένδειξιν συμφιλιώσεως».

          Ο Τοπάλης, δήλωσε στους δημοσιογράφους: «Ύψωσα το πιστόλιόν μου προς τα επάνω, διότι δεν ηθέλησα να πυροβολήσω τον κ. Κουμουνδούρον, προς τον οποίον ουδέποτε ήμην διατεθειμένος εχθρικώς. Την διά των όπλων λύσιν της διαφοράς εζήτησα χάριν της ακεραιότητος του υπουργικού αξιώματος…».

          Και έκλεισε και αυτή η μονομαχία, που έγινε τυπικά αλλά όχι και ουσιαστικά. Και το κυριώτερο, με τη λύση που δόθηκε, δεν υπήρξαν θύματα, αντίθετα με την μονομαχία των Σπυρίδωνος Στάη (υπουργού Παιδείας) και του βουλευτή Τρικάλων Κωνσταντίνου Χατζηπέτρου το 1904, όταν ο πρώτος σκότωσε τον δεύτερο σε μονομαχία στους Τράχωνες.

          Στο ίδιο φύλλο του «Ρωμηού, ο Σουρής αναφέρθηκε και σ’ αυτήν την μονομαχία, γράφοντας:

Μόλις ιφιλιώσανε κι πάει τούτη η φούρια,

Κι χαβαντήσια της Βουλής εβγήκανε καινούργια.

Μονομαχία τα γενή με ντυό Κωστήδες πάλι

Το Κουμουντούρο πιάστηκε μαζί με το Τοπάλη,

Κι ούλ’ ισαστίζουν κι ερωτούν τον Κώστα το Βολιώτη,

Πώς με τον Κώστα τάβαλε τον Πεντεπηγαδιώτη.

Αλήτεια, τι τα γένωμε μ’ ιτούτα τα ντουέλα

Κι ιμάρτυρες να τρέχουμε κι δος του σύρε κι έλα.

Άειντε να ντούμε μπακαλούμ… πράμα Βουλή κι τούτη

Ταρρείς πως είναι Τρανσβαάλ… μαχαίρι και μπαρούτι.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Υστερόγραφο

*Για τη φονική μονομαχία Στάη- Χατζηπέτρου βλέπε στη θέση http://sitalkisking.blogspot.gr/2009/11/1904.html

*Για το  πορτρέτο του Κωνσταντίνου Κουμουνδούρου βλέπε στη θέση http://sitalkisking.blogspot.gr/2009/11/1904.html

*Για το πορτρέτο του Βασιλείου Βουδούρη βλέπε στη θέση http://sitalkisking.blogspot.gr/2011/11/43.html