Πώς έπεσε μια κολώνα στο Ολυμπιείον, το 1852

*Το δημοσίευμα της εφημερίδας "Αιών"

 Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η χθεσινή βροχόπτωση και το χαλάζι στην Αθήνα, θύμισε μια ανάλογη περίπτωση του 1852. Μια φοβερή κακοκαιρία τη νύχτα της 14ης προς την 15^η Οκτωβρίου του έτους εκείνου, που κράτησε πέραν των τριών ωρών, προκάλεσε τεράστιες καταστροφές στην Αττική, αλλά και μια αγιάτρευτη πληγή.

          Έπεσε μια κολώνα στον ναό του Ολυμπίου Διός!!!

          Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή με βάση δημοσίευμα της εφημερίδας «Αιών». Την φοβερή εκείνη νύχτα, μια απροσδόκητη λαίλαπα που άρχισε από τις 8 μμ. Και κράτησε πέραν  της 11^ης νυκτερινής, έπληξε την Αττική. Δυνατή βροχή αλλά και δύο μικρού μεγέθους σεισμοί, έκαναν το σκηνικό εφιαλτικό.

*Από την εφημερίδα "Αθηνά" της 17ης Οκτωβρίου 1852

          Οι δρόμοι είχαν πλημμυρίσει. Οι Αθηναίοι είχαν κλειστεί στα σπίτια τους και δεν μπορούσαν να ξεμυτίσουν στους δρόμους, χωρίς να κινδυνεύουν. Ξεριζώθηκαν  πανύψηλα δέντρα και έσπασαν τα κλαδιά πολλών άλλων.

          Ο μολύβδινος θόλος της Ρωσικής Εκκλησίας του Αγίου Νικοδήμου στην οδό Φιλελλήνων «διπλώθηκε» σε ορισμένα σημεία του.  Στη διπλανή Εκκλησία των Διαμαρτυρομένων, ξηλώθηκαν οι λίθινες πλάκες. Πολλά δημόσια κτίρια αλλά και οικίες έπαθαν ζημιές. Καταστροφές σημειώθηκαν και στον Κήπο των Ανακτόρων, τον σημερινό Εθνικό Κήπο.

*Συντρίμια... 

          Η μεγαλύτερη όμως καταστροφή συνέβη στους στύλους του ναού του Ολυμπίου Διός.  Κατέρρευσε με κολώνα ηλικίας 22 αιώνων, που είχε συνολικά 18 υπερμεγέθεις σπονδύλους.

          «Η στήλη αύτη- έγραφε ο «Αιών» στις 15 Οκτωβρίου 1852- είναι η μεσαία των εις διάστημά τι αποκεχωρισμένων τριών στηλών εκ της κεφαλίδος του ναού του Ολυπίου Διός. Ικανή βλάβη θλασμάτων εγένετο  εις τινας των σπονδύλων».

          Συγκλονισμένος από την πτώση, ο ποιητής Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, έγραψε ποίημα με τίτλο "Προς την υπό λαίλαπος δεινής, κρημνισθείσαν στήλην του Oλυμπίου Διός". Το ποίημα εκείνο κατέληγε:

«Εἶχε σημάν᾿ ἡ ὥρα σου. Στ᾿ ἄγριο πέρασμά του

μιὰ νύχτα σ᾿ ἔσπρωξε ὁ βοριὰς μὲ τὰ πλατιὰ φτερά του

κι ὅλη σ᾿ ἐσώριασε στὴ γῆ... Σκέλεθρο χαλασμένο

νὰ μέν᾿ ὁλόρθο εἶν᾿ ἄσχημο, καλύτερα γειρμένο...».

          Τη σημαδιακή εκείνη νύχτα, εννήθηκε και ο Αθηναιογράφος Δημήτριος Καμπούρογλους.  Μάλιστα ο Γεώργιος Δροσίνης, στα 80α γενέθλια του Καμπούρογλου, είχε δημοσιεύσει στο περιοδικό "Νέα Εστία" την 1η Νοεμβρίου 1932 τον στίχο:

«Τη μέρα που γεννήθηκες

γκρεμίστηκε η κολώνα.

Στη θέση της στυλώθηκες

θα φτάσεις τον αιώνα!».

          Θυμίζουμε ότι ο ναός του Ολυμπίου Διός ή Ολυμπιείο ή οι Στύλοι του Ολυμπίου Διός, είναι ένας σημαντικός αρχαίος ναός στο κέντρο της Αθήνας. Η κατασκευή του ξεκίνησε τον 6ο αιώνα π.Χ. και ολοκληρώθηκε επί του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού τον 2ο αιώνα μ.Χ. Ήταν ο μεγαλύτερος ναός της Ελλάδας κατά τους Ελληνιστικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους.

*Πανοραμική θέα από το εστιατόριο παρακείμενου ξενοδοχείου

          Τα θεμέλια του πρώτου ναού στο χώρο, είχε κτίσει ο τύραννος των Αθηνών Πεισίστρατος το 515 π.χ. αλλά οι εργασίες σταμάτησαν, όταν ο γιος του Πεισιστράτου, Ιππίας εξοστρακίστηκε το 510 π.χ.

          Ο ναός κατασκευάστηκε από πεντελικό μάρμαρο και είχε μήκος 96 μέτρων. Είχε 104 κολώνες Κορινθιακού ρυθμού, η κάθε μία ύψους 17 μέτρων, διαμέτρου 2,6 μέτρων και βάρους 364 τόνων.

*Παλαιά καρτ ποστάλ, που δείχνει πώς ήταν η κολώνα, που κατέρρευσε το 1852 

          Καταστροφές εκείνο το φοβερό βράδυ έγιναν και στο λιμάνι του Πειραιά, όπου καταστράφηκαν ιστιοφόρα και λέμβοι, ενώ τέσσερα μεγάλα πλοία εκτινάχθηκαν στην ξηρά και καταστράφηκαν. Δύο μπρίκια αγκυροβολημένα έξω από λιμάνι ναυάγησαν. Το ένα ανήκε στον Γαλαξιδιώτη καραβοκύρη Γουργούρη και το άλλο στον Σπετσιώτη Γκίνη.

          Ανάλογη λαίλαπα έπληξε και την Μεσσηνία, όπου καταστράφηκαν 4.000 ελαιόδεντρα και τα όψιμα γεωργικά προϊόντα.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης