1822: Η κατάργηση της δουλείας στην Ελλάδα

 *Η Επανάσταση του 1821 προχώρησε με τόλμη στην κατάργηση της δουλείας. 

Τοιχογραφία του Μεγάρου της Βουλής

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

               Οι Έλληνες, όταν ξεκίνησαν τον αγώνα της απελευθέρωσης το 1821, είχαν βαθιά συναίσθηση της έννοιας της σκλαβιάς. Είχαν βιώσει επί 400 και πλέον χρόνια, τη δύναμη και την σκληρότητα του κατακτητή, που έκανε ελεύθερους ανθρώπους σκλάβους και τους πουλούσε στα σκλαβοπάζαρα της Μεσογείου. Ανάλογα φαινόμενα ζούμε σήμερα, με το φαινόμενο το trafficking, που ουσιαστικά πωλούνται ως σκλάβοι στα σκλαβοπάζαρα της νύχτας, γυναίκες και μικρά παιδιά.

          Το 1821, μέσα από τη φωτιά της Επανάστασης, έσπευσαν όλοι οι αγωνιζόμενοι να δημιουργήσουν θεσμούς ελευθερίας και χρηστής διοίκησης. Η πρώτη μεγάλη κίνηση έγινε με την Α΄ Εθνοσυνέλευση, που συνήλθε στην Επίδαυρο και ψήφισε το πρώτο ελληνικό Σύνταγμα.

          Με το Σύνταγμα εκείνο, οι Έλληνες, εντελώς πρωτοποριακά για την Ευρώπη της αποικιοκρατίας, θέσπισαν την κατάργηση της δουλείας. 


          Διάφορα κράτη της Ευρώπης και κυρίως μετά την Γαλλική Επανάσταση του 1789 είχαν αρχίσει να καταργούν τη δουλεία, αλλά μόνο για τα εδάφη τους. Το δουλοκτητικό καθεστώς, εντελώς υποκριτικά, παρέμενε στις εκτεταμένες αποικίες όλων των Ευρωπαίων.

*Πώληση σκλάβων στις ΗΠΑ το 1856.

          Ας μην ξεχνάμε επίσης, ότι όταν οι ευρωπαίοι  ουσιαστικά εξολόθρευσαν τον γηγενή πληθυσμό της Αμερικανικής ηπείρου, η ζήτηση σε εργατικά χέρια καλύφθηκε από Αφρικανούς σκλάβους. Έτσι, ξεκίνησε η πιο μακροχρόνια εκμετάλλευση σκλάβων. Υπολογίζεται ότι από τον 15ο μέχρι τον 18ο αιώνα μεταφέρθηκαν στην Βόρεια Αμερική, Κεντρική Αμερική και Νότια Αμερική περισσότεροι από 20.000.000 Αφρικανοί. Κινήσεις για την κατάργηση της δουλείας σημειώθηκαν κατά το 18ο αιώνα. Το σύνταγμα των ΗΠΑ, του 1788, προέβλεπε την απελευθέρωση των δούλων μέσα σε μια περίοδο 20 χρόνων. Ωστόσο, η δουλεία συνέχισε να υφίσταται στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ. Στις αρχές του 19ου αιώνα, η Βρετανία, η Γαλλία και τα περισσότερα από τα νέα ανεξάρτητα έθνη της Νότιας και Κεντρικής Αμερικής κατάργησαν τη δουλεία. Αλλά και οι Πορτογάλοι και οι Ισπανοί, κάλυπταν τις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό στις νέες χώρες (Αμερική) με μεταφορά Αφρικανών σκλάβων.

*Δείγμα της υπογραφής του Θεόδωρου Νέγρη

Οδηγός μας η Επανάσταση του 1821

          Σώζεται σήμερα στα  Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, που εναπόκεινται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής ένα έγγραφο, που χαρακτηρίζεται μεγάλης ιστορικής και ανθρωπιστικής αξίας. Έχει αριθμό αρχείου 151 και εκδόθηκε στην Κόρινθο στις 25 Φεβρουαρίου 1825. Υπογράφεται από τον Αρχιγραμματέα της Επικρατείας, Μινίστρο των Εξωτερικών Υποθέσεων και Πρόεδρο του Συμβουλίου των Μινίστρων Θεόδωρο Νέγρη.

          Το έγγραφο αυτό με την μεγάλη αξία του απευθύνεται προς τον Μινίστρον του Πολέμου Νότη Μπότσαρη και αναφέρει:

          «Γνωστοποιείται κατ’ επιταγήν της Διοικήσεως προς το Μινιστέριον του Πολέμου, ότι, επειδή η Διοίκησις αρχήν θεμελιώδη έχει την κατάργησιν της δουλείας:

          Α΄. Είναι απηγορευμένον άχρις εκδόσεων ειδικού νόμου να πωλώνται και ν’ αγοράζωνται, καθ’ όλην την ελληνικήν επικράτειαν, άνθρωποι εκατέρωθεν των γενών παντός έθνους.

          Β΄. Αν τυχόν ευρίσκωνται ή ακολούθως ευρεθώσιν αργυρώνητοι , από αυτήν την ώραν είναι ελεύθεροι και από τους ιδίους δεσπότας ακαταζήτητοι.    

          Το Μινιστέριον του Πολέμου να ενεργήσει ταύτην την επιταγήν, εφ’ όσον ανήκει των αυτώ Μινιστερίω.

          Εν Κορίνθω τη κε΄ Φεβρουαρίου 1822».

          Στην εποχή μας το φαινόμενο της δουλείας, έχει υποκατασταθεί με το φαινόμενο του trafficking. Το οποίο, παρά τις προσπάθειες των διωκτικών αρχών όλων των χωρών, καθημερινά θεριεύει εξαιτίας της υποκρισίας, αλλά και της αδηφάγου συμπεριφοράς μεγάλης μερίδας ανθρώπων, δεδομένου ότι τα κέρδη από την ελεεινή αυτή λειτουργία είναι τεράστια.

Ως  trafficking ορίζεται η παράνομη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική- οικονομική εκμετάλλευση, η στρατολόγηση, η μεταφορά, μετακίνηση, εγκατάσταση ή παραλαβή προσώπων, μέσω της απειλής ή χρήσης βίας ή άλλων μορφών εξαναγκασμού.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης