Σχολείο της Επιδαύρου γίνεται Μουσείο της Α΄ Εθνικής Συνέλευσης του 1821

*Ο χώρος της Α΄ Εθνικής Συνέλευσης, με την αναθηματική στήλη

Σε μία ειδική εκδήλωση υπεγράφη σύμβαση μεταξύ της Βουλής των Ελλήνων και του Δήμου Νέας Επιδαύρου σύμφωνα με την οποία το Κοινοβούλιο αναλαμβάνει την χρηματοδότηση της διαμόρφωσης του παλαιού δημοτικού σχολείου της Νέας Επιδαύρου σε Μουσείο, το οποίο θα στεγάσει και θα αναδείξει το ιστορικό και αρχειακό υλικό της Α΄ Εθνικής Συνέλευσης.

Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στον ιστορικό τόπο της Νέας Επιδαύρου, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 190 χρόνων από το μεγάλο αυτό εθνικό γεγονός, τη σύμβαση υπέγραψε από την πλευρά της Βουλής ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου κ. Φίλιππος Πετσάλνικος και από την πλευρά του Δήμου, ο Δήμαρχος κ. Κωνσταντίνος Γκάτζιος. Παραβρέθηκαν ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και βουλευτής Αργολίδας κ. Γιάννης Μανιάτης και ο βουλευτής Αργολίδας κ. Γιάννης Ανδριανός.

Ο Πρόεδρος της Βουλής, στην ομιλία του, αναφέρθηκε στην ιστορικότητα της Νέας Επιδαύρου και στο χρέος να διαφυλαχθεί αλλά και να αναδειχθεί η αξία του τόπου, υπογραμμίζοντας πως «η σύγκληση της Α’ Εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου στις 20 Δεκεμβρίου 1821, αποτελεί το πολιτικό γεγονός- ορόσημο για την έναρξη της προσπάθειας εθνικής ολοκλήρωσης. Αποτελεί την πρώτη συλλογική πολιτική πράξη του Αγώνα και σηματοδοτεί την ανάγκη για πολιτική οργάνωση και για λήψη αποφάσεων στη βάση δημοκρατικών αρχών».

*Η υπογραφή της σύμβασης 

«Οφείλουμε να διαφυλάξουμε και να αναδείξουμε

την αξία της ιστορίας του τόπου»

«Η Α΄ Εθνοσυνέλευση- είπε ο κ. Πετσάλνικος- επιβεβαίωσε τη θέληση για υπέρβαση των διαφωνιών, των σκοπιμοτήτων και των αντιθέσεων  που ενυπήρχαν στους κόλπους  των εμπνευστών της Επανάστασης μέσα από μία διαδικασία ανοιχτού, ελεύθερου διαλόγου. Σε αυτήν την ιστορική πλατεία τα Μέλη της Εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου συναντήθηκαν για να συναποφασίσουν και να θεμελιώσουν τις βάσεις μίας  κεντρικής διοίκησης που θα συντόνιζε τον Αγώνα, ασκώντας κρατική εξουσία. Η σημασία της Α’ Εθνοσυνέλευσης και του πρώτου Συντάγματος του Αγώνα διατηρούν μία διαχρονική ιστορική αξία που συνίσταται στο θάρρος, την τόλμη και την αποφασιστικότητα που εκφράστηκαν για πρώτη φορά και που βοήθησαν την Επανάσταση να στεριώσει και να συνασπίσει τους Έλληνες στον κοινό σκοπό της. Την αξία αυτή οφείλουμε να διαφυλάξουμε και να αναδείξουμε».

Στο πλαίσιο αυτό, η Βουλή θα χρηματοδοτήσει με 100.000 ευρώ τις εργασίες για την ανακαίνιση του παλαιού δημοτικού σχολείου και τη διαμόρφωση του Μουσείου. Επιπλέον, ο Πρόεδρος της Βουλής δεσμεύτηκε για περαιτέρω οικονομική ενίσχυση, προκειμένου να πραγματοποιηθούν αισθητικές παρεμβάσεις και στην κεντρική πλατεία, υπό την καθοδήγηση και την αυστηρή επίβλεψη αρχαιολόγων. Στο χώρο αυτό, όπως ανέφερε ο κ. Πετσάλνικος, θα πραγματοποιείται κάθε χρόνο  συμβολικά, μια ανοικτή Συνεδρίαση Διαρκούς Επιτροπής του Κοινοβουλίου, παρουσία φορέων.

«Η  ανακαίνιση του κτιρίου του Δήμου πάνω στην ιστορική πλατεία της Α’ Εθνοσυνέλευσης με τη βοήθεια  του Ελληνικού Κοινοβουλίου και η μετατροπή του σε Mουσείο ανταποκρίνεται στο χρέος μας να διασώσουμε την ιστορική μας μνήμη», επισήμανε ο κ. Πετσάλνικος.

Το κτίσμα , το οποίο στο παρελθόν λειτούργησε ως σχολείο και σήμερα στεγάζει το κέντρο νεότητας του Δήμου Επιδαύρου, θα διαμορφωθεί σε εκθεσιακό χώρο που θα φιλοξενεί ιστορικά κειμήλια του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα.

«Το έργο  έχει ως στόχο να αναδείξει κυρίως  στα μάτια των νέων γενεών  την αξία της δημοκρατίας και της ελευθερίας θυμίζοντας σε όλες και όλους τις θυσίες και τους αγώνες που χρειάστηκαν για την κατάκτησή τους», κατέληξε ο Πρόεδρος της Βουλής.

Η ιστορία

Η Πρώτη Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου άρχισε τις εργασίες της στις 20 Δεκεμβρίου του 1821, οι οποίες ολοκληρώθηκαν στις 16 Ιανουαρίου του 1822.

Ήταν η πρώτη σύγκληση νομοθετικού σώματος του νέου Ελληνικού Κράτους, κατά την οποία ορίστηκε η πολιτική ύπαρξη και η ανεξαρτησία της Ελλάδας. Συντάχθηκε η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Ελλάδος και ψηφίστηκε το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδος, το «Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος».

Σε αυτό προβλεπόταν η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, η αντιπροσωπευτική αρχή, καθώς και η διάκριση των εξουσιών, ενώ ορίστηκε και το εθνικό σύμβολο, η ελληνική σημαία.

          Η Α΄ Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων συνεδρίασε στην Πεδιάδα της Επιδαύρου, την γνωστή Πιάδα, όπως την ονόμαζαν οι κάτοικοι της περιοχής, στις 20 Δεκεμβρίου 1821.

          Η ιστορική αυτή Εθνοσυνέλευση, την 1η Ιανουαρίου 1822,  διακήρυξε την πολιτική ύπαρξη και την ανεξαρτησία του Ελληνικού Έθνους, ψήφισε το πρώτο Πανελλήνιο Σύνταγμα, το Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος και συνέστησε την Προσωρινή Διοίκηση της χώρας.

Οι αγωνιστές επειδή δεν ήταν έτοιμοι, αλλά δεν είχαν και τις απαραίτητες γνώσεις, κατέφυγαν στις υπηρεσίες ενός Ιταλού φιλέλληνα του Βικέντιου Γκαλίνα, ο οποίος προετοίμασε ένα σχέδιο Συντάγματος, το οποίο βασίζονταν στο ισχύον τότε Βελγικό Σύνταγμα. Εκείνο το σχέδιο με διάφορες προοδευτικότερες για την εποχή τροποποιήσεις, έγινε δεκτό, από την Α΄ Εθνική Συνέλευση. Το Μάρτιο του 1822 το πρώτο Βουλευτικό Σώμα, αποφάσισε να τον τιμήσει με αργυρό παράσημο, αλλά είναι τελικά άγνωστο αν το παρέλαβε ακόμα και επί της βασιλείας του Όθωνα το 1835, όταν δόθηκαν τότε πολλά από τα παράσημα που είχαν απονεμηθεί επί Επαναστάσεως.

          Η πανηγυρική εναρκτήρια συνεδρίαση έγινε σε ένα υπαίθριο χώρο, μέσα σε ένα πορτοκαλεώνα! Εκεί σήμερα υψώνεται μια αναθηματική στήλη. Πρώτος πρόεδρος, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος.

*Ο πρώτος πρόεδρος Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος

          Στον ευρύτερο χώρο, έχει διασωθεί ένας οικίσκος και κάποια άλλα κτίσματα, όπου συνεδρίαζαν οι πληρεξούσιοι και εργαζόταν η Γραμματεία. Ο οικίσκος αυτός κηρύχθηκε διατηρητέος το 1956.  

Από τις διηγήσεις των αγωνιστών προκύπτει, ότι όταν άρχισε η Συνέλευση «δάκρυα έρρεον από των οφθαλμών πάντων και ως εν τη ημέρα της Αναστάσεως ανταπεδίδοντο ασπασμοί».

          Στη Συνέλευση αυτή πήραν μέρος 59 άνδρες, οι οποίοι ονομάζονταν «παραστάται» δηλαδή ήταν οιονεί βουλευτές. Επειδή όμως δεν υπήρχε εκλογικός νόμος, είχαν ουσιαστικά υποδειχθεί από τοπικές συνελεύσεις ή τοπικές διοικήσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις είχαν σταλεί από τους κοτζαμπάσηδες, δηλαδή τους προεστούς, που ασκούσαν τοπικά, μια ιδιότυπη εξουσία.

Στη Συνέλευση της Επιδαύρου, είναι γνωστό, ότι κυριάρχησε η διαμάχη μεταξύ των καπεταναίων και των προεστών, ή όπως είναι γνωστή η διαμάχη πολιτικών και στρατιωτικών.   

          Η Επίδαυρος προτιμήθηκε από το Άργος, που ήταν η αρχική πρόταση, γιατί δεν διέθετε πολλά σπίτια, για να μαζευτούν εκεί πολλοί στρατιωτικοί. Ήταν η ιδέα των πολιτικών, που δεν ήθελαν στα πόδια τους, τους καπεταναίους. Επιπλέον, σκέφτονταν οι πολιτικοί ότι σε περίπτωση ταραχών, θα μπορούσαν να έρθουν ενισχύσεις από τη θάλασσα ή στην ανάγκη οι ίδιοι να καταφύγουν στο κοντινά νησιά.

Στα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, που εναπόκεινται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής, διασώζεται η απόφαση της 9 Μαΐου 1822, με την οποία, το χωριό της Πιάδας, πήρε την ονομασία Νέα Επίδαυρος και οι κάτοικοι του απαλλάχτηκαν από την καταβολή του φόρου της δεκάτης, επειδή φιλοξένησαν τις εργασίες της Εθνοσυνέλευσης. Στην απόφαση αναφέρεται ότι είναι δίκαιο «αι επερχόμεναι γενεαί τόσων των Πεδιαδιτών όσον και των άλλων Ελλήνων να μη λησμονήσωσι τον τόπον της Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως».

 Ενώ σε ένα άλλο έγγραφο της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδος γίνεται μνεία της φιλόξενης διάθεσης των κατοίκων της Πιάδας «οι οποίοι με την φιλόφρονα περιποίησιν ήν έδειξαν εις τα μέλη της Συνελεύσεως, έλαβον ξενίσαντες υπό τα στέγας αυτών άπαν το έθνος,  και διότι οι Πιαδίται πρώτοι έβαλον εις το κοινόν ταμείον το αργύριον της συνεισφοράς, δόντες διπλά παραδείγματα και της φιλοξενίας και της υποταγής προς την υπερτάτην Διοίκησιν».

          Και επειδή πολύ λόγος είχε γίνει όταν ο πρώην πρόεδρος της Βουλής κ. Απόστολος Κακλαμάνης είχε καθιερώσει το απουσιολόγιο με την ποινή της περικοπής της βουλευτικής αποζημίωσης για όσους βουλευτές απουσιάζουν από τις συνεδριάσεις, ας δούμε τι έκαναν οι παλαιότεροι:

          Στις 5 Μαΐου 1822 στο Βουλευτικό Σώμα εκείνης της εποχής είχε αποφασισθεί ότι όποιος εκ των βουλευτών «δεν ευρεθεί εις το βουλευτήριον, να πληρώνει απροφασίστως τάλλαρον έν»!

          Ένα μέρος των εργασιών της Α΄ Εθνικής Συνέλευσης, διεξήχθη στην Κόρινθο, όπου αρκετές φορές προήδρευε  ο Δημήτριος Υψηλάντης.