Η µατωµένη Πρωτοχρονιά του 1942

Από ΤΟ ΒΗΜΑ

http://www.tovima.gr/world/article/?aid=436880&wordsinarticle=Τομαή

*Η πείνα της κατοχής και τα συσσίτια

*Πλήθος µηνύµατα ηγετών συµµαχικών χωρών 

εξήραν τη µαχητικότητα και το φρόνηµα 

του ελληνικού λαού

Της κ. Φωτεινής Τομαή*

Εβδοµήντα χρόνια πριν, ακριβώς σαν σήµερα, παραµονή Πρωτοχρονιάς του 1942, δεκάδες ευχετήρια µηνύµατα ηγετών συµµαχικών κρατών προς την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση, αλλά και διαγγέλµατα προς τον δοκιµαζόµενο ελληνικό λαό που ζούσε έναν απ’ τους φρικτότερους χειµώνες, γεννούν αισθήµατα θαυµασµού για το µεγαλείο του φρονήµατος, την αξιοπρέπεια και τη µαχητικότητα µε την οποία στάθηκε απέναντι στους κατακτητές του. 

Σε δύσκολες εποχές όπως αυτή που διανύουµε, η συλλογική µας µνήµη µπορεί, εκτός από το να διδάσκει, ακόµη και να θεραπεύει, να γεννά ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο... 



«Αποτελεί κεφάλαιον εθνικής υπερηφανείας ο τρόπος µε τον οποίον ο ελληνικός λαός εδέχθη και φέρεται προς τους κατακτητάς. Αναγκασθείς να υποκύψη εις την υλικήν βίαν, παρέµεινε ψυχικώς ελεύθερος και ακατάβλητος» έγραφε στην πολυσέλιδη έκθεσή της λήγοντος του έτους 1941 η ελληνική πρεσβεία στην Αγκυρα. Και παρακάτω, αναφερόµενη«...εις την βαθείαν ψυχικήν διάστασιν που ο Ελλην διαδηλοί και η οποία υπάρχει µεταξύαυτού και του κατακτητού», σηµείωνε: «Η υπέροχος υποδοχή την οποία έκαµεν ο ελληνικός λαός εις το σύνθηµα (της Νίκης) V, η αστραπιαία του διάδοσις, οι µύριοι τρόποι οι οποίοι επενοήθησαν δια να το θέσουν υπό τα όµµατα των Γερµανοϊταλών είναι κεφάλαιοντο οποίον όταν γνωσθή εις όλας του τας λεπτοµερείας, θα ρίψη νέον φως επί του ψυχικού θάρρους του Ελληνος...». 

*Η ναζιστική κατοχή στην Ελλάδα

Ωστόσο, από νωρίς ήδη τόσο η ένδοξη ελληνική αντίσταση σε όλα τα µέτωπα µε τελευταία και κορυφαία τη Μάχη της Κρήτης όσο και του απλού κόσµου των αµάχων, ακόµη και των µικρών παιδιών που, καίτοι λιµοκτονούσαν και θερίζονταν από ασθένειες, δεν συµβιβάζονταν αλλ’ αντιστέκονταν µε κάθε τρόπο και µέσο στους κατακτητές, είχε γίνει γνωστή κυρίως µέσω των ραδιοφωνικών σταθµών στο εξωτερικό. Ο θαυµασµός των Συµµάχων αντικατοπτρίζεται κάλλιον παντός άλλου στα πρωτοχρονιάτικα µηνύµατα των ξένων ηγετών παραµονές Πρωτοχρονιάς του 1942. Από δελτίο του BBC µε ηµεροµηνία 30 ∆εκεµβρίου 1941 διαβάζοµε: 

*Ο πρωθυπουργός Εμμανουήλ Τσουδερός

«Μεταξύ των Πρωθυπουργών των Συµµάχων Κυβερνήσεων και του Ελληνος Πρωθυπουργού κου Τσουδερού αντηλλάγησαν θερµά ευχετήρια τηλεγραφήµατα επί τω Νέω  Ετει. Ο κος Τσώρτσιλ ετηλεγράφησεν εξ Ουασιγκτώνος παρακαλών τον κον Τσουδερόν να δεχθή τας καλυτέρας ευχάς του δι’ εαυτόν και δια τον γενναίον λαόν της Ελλάδος. Ο Πρωθυπουργός της Αυστραλίας και αρχηγός του Εργατικού Κόµµατος κος CURTIN ετηλεγράφησεν εκφράζων τας προσωπικάς ευχάς του και τας ευχάς της Κυβερνήσεώς του και του λαού της Αυστραλίας προς τον Πρωθυπουργόν µας και δι’ αυτού προς τον Βασιλέα των Ελλήνων και το Ελληνικόν Εθνος, και διαδηλών την ένθερµον πίστιν του ότι η Σταυροφορία των ελευθέρων εθνών θα κατορθώση ταχέως να ανατρέψη τας δυνάµεις του Κακού. Ο Πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας κος FRASER αποστέλλων τας ευχάς του εκφράζει την ολόψυχον συµπάθειαν και τον θαυµασµόν της Κυβερνήσεως και του λαού τηςΝέας Ζηλανδίας προς τον γενναίον Ελληνικόν λαόν, ο οποίος δοκιµάζεται σήµερον υπέρ της ελευθερίας και του πολιτισµού.
Ο Πρωθυπουργός του Καναδά κος MACKENZIE KING, εκφράζων πρώτον τας ευχάς της Κυβερνήσεώς του προς τον Πρωθυπουργόν, τον Βασιλέα τα µέλη του Υπουργικού Συµβουλίου και τον Ελληνικόν λαόν, προσθέτει: “∆ιαβεβαιώσατε τον Βασιλέα των Ελλήνων ότι ο Καναδάς ενθυµείται πάντοτε την ηρωϊκήν αντίστασιν του Ελληνικού έθνους και ότι οι Καναδοί είναι ακωλύτως ηνωµένοι µε τον Ελληνικόν λαόν εν τη αποφάσει να πράξουν παν το κατά δύναµιν δια την υπεράσπισιν, την διαφύλαξιν και την αποκατάστασιν της ελευθερίας”.
Ο Στρατηγός DE GAULLE ευχόµενος εις τους Ελληνας δια το Νέον Ετος, προσθέτει: Η ελευθέρα Γαλλία είναι υπερήφανος ότι είναι σύντροφος του ευγενούς Ελληνικού έθνους εις τον αποφασιστικόν αγώνα εναντίον των δυνάµεων της βίας”.
Τηλεγραφήµατα απέστειλαν επίσης προς τον κον Τσουδερόν ο Πρωθυπουργός του Βελγίου, της Ολλανδίας, ο στρατηγός Σίµοβιτς, Πρωθυπουργός της Γιουγκοσλαβίας και ο κος Μπένες, Πρόεδρος της Τσεχοσλοβακίας».
Στον ίδιο φάκελο (1941-1942 Θ/4, 21) ο αναγνώστης εντοπίζει ευχετήρια µηνύµατα του Οικουµενικού Πατριάρχη Βενιαµίν (... «Χάρις Χριστού αναδείξει επί τέλλοντα νέον ενιαυτόν λυτρωτικήν, ειρηνόδωρον, κοσµοπαντοπληρή αποκατάστασιν ελευθερίας δικαίου»), του αµερικανού προέδρου Ρούζβελτ, του προέδρου της Ελβετικής Οµοσπονδίας, του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Χριστόφορου, του ύπατου αρµοστή της Ν. Ζηλανδίας στρατηγού Sir Bernard Freyberg, του προέδρου του Συµβουλίου των Σοβιέτ Ιωσήφ Στάλιν ( «...Εκφράζω την πεποίθησιν περί της τελικής συντριβής του ηµετέρου κοινού εχθρού και της αναγεννήσεως της ανεξαρτησίας του»), του προέδρου της Συρίας, του Αρχιεπισκόπου Πάφου Λεοντίου, δεκάδων ελληνικών κοινοτήτων στο εξωτερικό, διανοουµένων Ελλήνων που ζούσαν εκτός Ελλάδος, επιχειρηµατιών (Μποδοσάκη), αποστράτων κ.ά. 

Ανάµεσα σε πλήθος εγγράφων του οικείου φακέλου ξεχωρίζουν τα εµπνευσµένα διαγγέλµατα του πρωθυπουργού Εµµανουήλ Τσουδερού από το Λονδίνο προς τον χειµαζόµενο λαό (ΑΠ 5647) και τις Ενοπλες ∆υνάµεις (ΑΠ 5671): 

«Αγαπητοί µου Συµπατριώται, Το 1941, ένα από τα µεγαλύτερα αλλά και σκληρότερα έτη της ελληνικής ιστορίας, παρήλθε. Κατά το έτος αυτό, η Ελλάς, κατάφορτος από νέαν δόξαν, µετά αγώνας επικούς που επροκάλεσαν τον θαυµασµόν όλης της οικουµένης, είδε το έδαφός της να καταπατήται ολόκληρον από τους εισβολείς, τους νικηµένους Ιταλούς, τους µηχανοκινήτους Γερµανούς και τους λαφυραγωγούς Βουλγάρους που όπισθεν των άλλων, ήλθαν σαν κοράκια και τσακάλια να τραφούν µε σάρκας ελληνικάς. Χιλιάδες Ελλήνων εθανατώθησαν από τους κατακτητάς, τα ελληνικά αγαθά και η παραγωγή ανηρπάγησαν, το Ελληνικόν Εθνος κατεδικάσθη υπό του εχθρού εις θάνατον από ασιτίαν, και το ακόµηχειρότερον ο λαός µας ωθείται εις ηθικήν συντριβήν.
Ο εχθρός όµως δεν θα κατορθώση να εκτελέση την οικτράν του απόφασιν. Παρά τας συµφοράς και τας στερήσεις, ο ελληνικός λαός ίσταται πάντοτε όρθιος, αδάµαστος, ανίκητος ψυχικώς, και αγωνίζεται δια να φέρη την µεγάλην ηµέραν της εθνικής απολυτρώσεως».
Και προς τους ένστολους: «Γενναίοι φρουροί της Πατρίδος, η στιγµή της δράσεως είναι κοντά µας και η δόξα σας περιµένει. Εύχοµαι το 1942 να είναι νικηφόρον και να επαναφέρη όλους εις την γλυκειά πατρίδα γεµάτους δόξαν και κοµιστάς της ελευθερίας». 

*Ο κατοχικός πρωθυπουργός Γεώργιος Τσολάκογλου

Ο «ΔΟΤΟΣ» ΤΣΟΛΑΚΟΓΛΟΥ

Το «ΟΧΙ» το είπε ο λαός!

Το ύπουλο χτύπηµα που δέχθηκε η χώρα από τη φασιστική Ιταλία και συµπλήρωσε ο κατά τα άλλα θαυµαστής του αρχαιοελληνικού πολιτισµού Αδόλφος Χίτλερ συνάντησε έναν λαό ενωµένο σαν γροθιά να πολεµάει τον εχθρό από το Αλβανικό µέτωπο ως το τελευταίο χωριό της Κρήτης. Και ενώ τόσο ο βασιλιάς όσο και η κυβέρνηση τον είχαν αφήσει στην τύχη του εγκαταλείποντας τη χώρα, ο δοτός «πρωθυπουργός» του Χίτλερ στρατηγός Τσολάκογλου φέρεται, σύµφωνα µε το υπ. αριθµ. 3 πολυσέλιδο ∆ελτίο Πληροφοριών που σταθερά συνέτασσε στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής η ελληνική πρεσβεία στην Αγκυρα, να χρέωνε στον βασιλιά το ηρωικό «ΟΧΙ» των Ελλήνων που µάλιστα δεν δίσταζε να αποκαλεί «ηλίθιο»!. Γράφει η έκθεση επί λέξει αναφερόµενη σε όσα καταλόγιζε ο Τσολάκογλου στον Γεώργιο: «∆εν µας ήκουσες όταν προπαρασκεύαζες και εσκηνοθέτεις ένα πόλεµον, όστις ουδέν πλεονέκτηµα ηδύνατο να αποφέρη εις την Ελλάδα. Και δεν µας ήκουσες ούτε όταν είπες το ηλίθιον, ασυνείδητον και γελοίον “ΟΧΙ” και ήγαγες την Ελλάδα εις τον πόλεµον». Εναν πόλεµο που, όµως, πλήρωσε ο ελληνικός λαός µε το αίµα του, εκείνος που πράγµατι είπε το ΟΧΙ και έµεινε µόνος να υπερασπίζεται Θερµοπύλες... 

Η κυρία Φωτεινή Τομαή είναι ιστορικός, πρεσβευτής σύμβουλος Α΄ στο υπουργείο Εξωτερικών.