"ΠΑΞΟΙ- ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΘΟΥΣ"

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΝΕΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

«Παξοί – Τα νησιά του πάθους»

του Γιώργου Λεκάκη, www.lekakis.com

Από τις εκδόσεις «Ερωδιός» της Θεσσαλονίκης κυκλοφόρησε ένα νέο πολυτελές λεύκωμα για τα νησιά των Παξών, με τίτλο «Παξοί-τα νησιά του πάθους».

Το κείμενο και οι φωτογραφίες ανήκουν στον συγγραφέα Γιώργο Λεκάκη, ο οποίος μελετά αυτήν την πολυνησία από το 2003 τουλάχιστον...

Το λεύκωμα, το οποίο αποτελείται από 200 έγχρωμες σελίδες μεγάλου σχήματος, διανθίζεται από περισσότερες από 400 φωτογραφίες! Όσον αφορά το κείμενο, εξετάζει την νήσο από την εποχή που το Ιόνιο πέλαγος ονομαζόταν… Κρονία Αλς έως το σήμερα…

Στα 16 κεφάλαιά του θα βρείτε τα πάντα για τους Παξούς, όπως: συγκοινωνία-επικοινωνία, ετυμολογία, λεξαριθμητική (είναι τυχαίο να βγάζουν ίσους πυθμένες όλες οι λέξεις που έχουν χρησιμοποιηθεί ως τοπωνύμια της πολυνησίας: Παξοί-Εριούσσα-Ερικούσα;), έκταση-πληθυσμό, κλίμα, γεωμορφολογία και σεισμούς…

Έως ότου εισέλθουμε στην μυθολογία της περιοχής… Εκεί θα μάθουμε πως η νήσος απεκόπη από την Κέρκυρα με το κτύπημα της κοσμικής τρίαινας του Ποσειδώνος, γιατί ήθελε ένα ιδιαίτερο μέρος να στεγάσει τον έρωτά του με την εκλεκτή της καρδιάς του, την Αμφιτρήτη… Έτσι πήραν το όνομά τους οι Παξοί, από τα (ερωτικά) πάθη του θεού της θάλασσας… Αλλά εδώ θα ακουστεί και η μυστικιστική φωνή «Ο μέγας Παν τέθνηκεν!»…

Στους Παξούς έχουν βρεθεί λίθινα εργαλεία που χρονολογούνται 100.000 χρόνια πριν από σήμερα… Έπειτα, το βιβλίο περνά στην κυρίως Ιστορία των Παξών: Αυτή «αρχίζει» το 734 π.Χ. με την αποίκηση της Κέρκυρας από τους Κορινθίους… Στην αρχαία νεκρόπολη των Παξών ευρέθη, μεταξύ άλλων, ένα σπάνιο εύρημα: Θαμμένος σκελετός αλόγου (6^ου-5^ου αι. π.Χ.)!.. Τι δουλειά είχε το αρχαίο άλογο στους Παξούς; Έκτοτε άλογο δεν ξαναέκανε την εμφάνισή του στο νησί έως σήμερα!... Ακολουθεί η τρομερή ναυμαχία Κερκυραίων-Κορινθίων (432 π.Χ.) και η α΄ ναυμαχία των Παξών, η ναυμαχία της Τεύτας των Ιλλυριών, που είχε ως συνέπεια οι Ρωμαίοι να «βάλουν πόδι» για πρώτη φορά στα εσωτερικά της Ελλάδος… Αντώνιος και Κλεποάτρα ίσως περνούσαν κάποιες ήσυχες ερωτικές μέρες στους Παξούς…

Έπειτα, το νησί γνωρίζει διαφόρους κατακτητές: Γότθους, Νορμανδούς, Γενοβέζους, Ενετούς… Ώσπου φθάνουμε στην β΄ ναυμαχία των Παξών (1537): Ο Δόρια νικά τους Οθωμανούς και τερματίζεται η πειρατική σταδιοδρομία του Μπαρμπαρόσα (αργότερα εδώ θα τελειώσει και του πειρατή Πιτσενίνου)… Τα νησιά αποκτούν δικό τους στρατό (1624)… Επανάσταση των Παξινών (1810)… Ο Θ. Κολοκοτρώνης αποβιβάζεται στους Παξούς (1814)… και ο Οδ. Ανδρούτσος υπανδρεύει εδώ την αδελφή του με Παξινό (1820)… Και σιγά-σιγά έρχεται η Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα (1863)…

Ο Αυστριακός δούκας Σαλβατόρ προσαράζει στο νησί και μένει μαγεμένος… Γι’ αυτό και παρέμεινε 6 μήνες και έγραψε ένα σπουδαίο σύγγραμμα για τα νησιά, το σπουδαιότερο κείμενο για τους Παξούς του 19^ου αι.

Το βιβλίο συνεχίζει με τους επιφανείς άνδρες που ανέδειξαν οι Παξοί (και δεν είναι και λίγοι!): Πρώτος ο πυρπολητής Γεώργιος Ανεμογιάννης, ο Θ. Βελλιανίτης (αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων), ο μουσικός Γιάννης Σπάθας, ο λαϊκός παλαιστής Γιάγκος Αντίοχος «Αμερικάνος», κ.ά. καθηγητές, αθλητές, καλλιτέχνες, επιστήμονες, ποιητές, συγγραφείς…

Και ακολουθεί η λαογραφία των νησιών: Προλήψεις, παροιμίες, βρισιές, κατάρες, ευχές, γλώσσα, ομιλία, μουσική, τραγούδια, χοροί, παραμύθια, έρωτας, γάμος, γέννα, βάπτιση, θάνατος, ενδυμασία, παιγνίδια, αρχιτεκτονική (αξιομνημόνευτες οι στέρνες κι οι ξερολιθιές των Παξών), επαγγέλματα, γιατροσόφια, πανηγύρια, έθιμα, κύκλος του χρόνου, κουζίνα, έως το Διεθνές Φετσιβάλ Μουσικής των Παξών…

Το βιβλίο συνεχίζει με την πανίδα και την χλωρίδα (αξιοσημείωτο ότι εκατοντάδες ελαιόδενδρα είναι ηλικίας άνω των 600 ετών!), την σπουδαία ελαιοκομία στα νησιά, και τον λοιπό πλούτο τους…

Εν τέλει, ταξειδιωτική περιήγηση ανά χωριό, κατά πως μας συνηθίζει ο Γ. Λεκάκης: Γάιος, η γραφική πρωτεύουσα… Και αλφαβητικά: Αργυράτικα, Αρωνάτικα, Βασιλάτικα (με το αρχοντικό των Μποτσαραίων), Βόντζα (περίφημα για το γκρεμό Μουσμούλι και την βραχοκαμάρα τον Τρυπητό ή Ποσειδώνιο), Γεωργουτσάτικα, Γραμματικέικα, Δαλιετάτικα, Καστανίδα (περίφημη για τα δυσπρόσιτα αρχαία σπίτια με πολεμίστρες, που εδώ τα λεν ελληνόσπιτα), Κατσιμάτικα (όπου η οικία της αδελφής του Ανδρούτσου), Κουκούλια, Λάκκα (το βορειότερο χωριό, έναντι της Λευκίμμης Κερκύρας, με φάρο, κ.ά.), Λογγός (με το παλαιό εργοστάσιο σαπωνοποιείο-ελαιουργείο-πυρηνελαιουργείο), Μαγαζιά (με την αρχαίανεκρόπολη, τις λαξευτές στέρνες, την παραλία του Ερημίτη, το Μουσείο Λαδιού), Μακράτικα, Μανεσάτικα, Μαστοράτικα, Μπογδανάτικα (ίσως με ναό του Διονύσου), Μποϊκάτικα, Οζιάς (με χριστιανικές παλαιοβασιλικές κτισμένες επί αρχαίων ναών και ιαματική πηγή), Πλάτανος ή Φουντάνα, Φαναριωτάτικα (με την παλαιότερη στέρνα των Παξών, την «Ελληνικιά», στο χείλος του γκρεμού!)… Και ακολουθεί περιήγηση για τον γύρο των Παξών…

Και δεν σταματά εδώ η γνωριμία που θέλει να μας κάνει το βιβλίο με τα νησιά. Συνεχίζει με το νησάκι Αντίπαξος, φημισμένο για το καλόκρασί του, αλλά και για τα καθαρά διαυγέστατα νερά του, απ’ τα ωραιότερα νερά του κόσμου… Γνωστό και από την κατοίκηση Σουλιωτών, και από τον ιστορικό φάρο του…

Και η περιήγηση της πολυνησίας των Παξών επιμένει με τα άλλα νησιά του συμπλέγματος: Άγ. Νικόλαος (με κάστρο κτισμένο με σχέδια τουντα Βίντσι!), Δασκάλια, Καλτσονήσι, Λιθάρια, Μαρμάρι, Μογγονήσι, Παναγία (με φερώνυμη μονή Ηπειρωτών εκ Βέλιανης)…

Το βιβλίο κλείνει με ένα κεφάλαιο, αφιερωμένο στα «Πετρέλαια της Ελλάδος», εξ αφορμής του πετρελαίου που αναδύεται στον Αντίπαξο. Έχει ως υπότιτλο «Οι αρχαίοι Έλληνες εγνώριζαν για τα πετρέλαια της Θάσου, αλλά και της Πιερίας, της Ζακύνθου, της Ιόππης και της Λιβύης»…

Τέλος, το βιβλίο τεκμηριώνεται από 6 σελίδες βιβλιογραφία, ενώ σε όλο το κείμενο υπάρχουν περισσότερες από 330 υποσημειώσεις-παραπομπές!

Στον πρόλογό του ο δήμαρχος Παξών κ. Σπύρος Χ. Μπογδάνος αναφέρει ότι «Μια χούφτα καταπράσινα νησιά και βραχονησίδες ανάμεσα Κέρκυρα και Λευκάδα, είναι οι Παξοί. Κατοικημένοι από προϊστορικούς χρόνους με πρώτο κάτοικο τον Ποσειδώνα, που θέλοντας  να βρει καταφύγιο του έρωτά του με την Αμφιτρίτη, δημιούργησε τους Παξούς, αποκόβοντάς τους από την Κέρκυρα. Ερωτικό νησί γίνεται από τότε καταφύγιο των εραστών των δυσκολιών της ζωής αλλά και της ομορφιάς της φύσης, των δημιουργημάτων και της θάλασσας. Ένας πλούτος συσσωρευμένος σε λίγα τετραγωνικά χιλιόμετρα, περιφρουρούμενος από κατοίκους, φίλους και εραστές. Νεώτερος εραστής των Παξών, όπως και όλων των μικρών νησιών, ο λαογράφος  και ερευνητής Γιώργος Λεκάκης, που με την αγάπη και τις γνώσεις του προβάλλει την ομορφιά και τις ιδιαιτερότητες αυτών των μικροκόσμων, που λίγοι γνωρίζουν κι απολαμβάνουν. Οι φυσικές ομορφιές, η αρχιτεκτονική, ο πολιτισμός, η παράδοση αλλά και η καθημερινότητα είναι αυτά που χαρακτηρίζουν τους Παξούς και δεν είναι τυχαίο ότι όλα αυτά τους οδήγησαν στην απόκτηση του τίτλου του Πολιτιστικού Χωριού της Ευρώπης το 2004».

Εκδόσεις «Ερωδιός», τηλ. 2310-282.782.