Η Ξάνθη το 1913 εκλιπαρεί: Όχι στη βουλγαρική κατοχή

*Το καλλιγραφικό ψήφισμα προς τον βασιλέα Κωνσταντίνο

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Ξάνθη με ψηφίσματα του λαού της, προσπαθούσε έως την έσχατη ώρα της συμφωνίας στο Βουκουρέστι, αν αποφύγει την τραγική υποδούλωσή της στους ηττημένους Βουλγάρους του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου, το 1913. Ένα από τα ψηφίσματα, που δημοσιεύουμε εδώ, δείχνει την απελπισία του λαού της πόλης και των περιχώρων, μόλις άρχισαν να φτάσουν οι κακές ειδήσεις. Υπενθυμίζουμε ότι η Ξάνθη έζησε την απελευθέρωσή της από τον ελληνικό στρατό το 1913 σχετικά λίγες μέρες. Από τις νίκες των Βουλγάρων στον πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο του 1912 η Ξάνθη περιήλθε σε πρώτη φάση υπό Βουλγαρική κατοχή. 

                Φαίνεται πώς στην Ξάνθη τον Ιούλιο του 1913 έγιναν δύο πάνδημα συλλαλητήρια. Το ένα οργανώθηκε από το Δήμο της πόλης και το άλλο από επιτροπή κατοίκων. Το ψήφισμα της επιτροπής κατοίκων, εκπληκτικά καλλιγραφημένο, απευθύνθηκε στο Βασιλέα Κωνσταντίνο, που βρίσκονταν ακόμα στην Ανατολική Μακεδονία και ετοιμάζονταν να επιστρέψει στην Αθήνα λόγω της ανακωχής, που επέβαλλαν οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής, ανακόπτοντας την ορμή του ελληνικού στρατού, ο οποίος προήλαυνε ακατανίκητος και με δυνάμεις να εισέλθει ακόμα και στη Σόφια.

                Το ψήφισμα του λαού της Ξάνθης, που οργάνωσε επιτροπή Ξανθιωτών στις 28 Ιουλίου 1913, είναι το ακόλουθο:

Ψήφισμα

Λαού Ξάνθης και περιχώρων

Προς την Α. Μεγαλειότητα τον

Βασιλέα Ημών Κωνσταντίνον τον ΙΒ΄

                Απέλπιδες και περίτρομοι επί τω απαισίω αγγέλματι της επαναφοράς της πλουσιωτάτης πλην δυστήνου και πολυπαθούς ημών επαρχίας υπό τον απαίσιον Βουλγαρικόν ζυγόν τον επί οκτάμηνον δηώσαντα, λεηλατήσαντα και τρομοκρατήσαντα αυτήν, του οποίου τα ίχνη πρόσφατα επί της περιουσίας, τιμής, εθνισμού, θρησκείας και ζωής ημών, συνήλθομεν σήμερον εις αυθόρμητον και πάνδημον συλλαλητήριον, Έλληνες και Μουσουλμάνοι, πόλεως και περιχώρων και ομοφώνως εψηφίσθη όπως παρακληθεί και πάλιν η Υμ. Μεγαλειότης ίνα επέμβη δραστηρίως και επιτύχη προσάρτησιν εις την Ελλάδα, στοιχείον προόδου και πολιτισμού.

                Εξαιτούντες έλεος παρά της Υμετ. Μεγαλειότητος επαναλαμβάνομεν ευσεβάστως ότι άλλως θέλομεν αναγκασθή να καταστρέψωμεν εκ θεμελίων την πόλιν και τας κωμοπόλεις μας παραδίδοντες αυτάς εις το πυρ ίνα μη μιανθώσιν εκ του παρά των απαισίων τυράννων, στιγμάτων του πολιτισμού και της ανθρωπότητος.

Εν Ξάνθη τη 28^η Ιουλίου 1913

Η Επιτροπή

Γ. Χεκίμογλους

Δυσανάγνωστη υπογραφή με την παλαιοτουρκική γραφή

Κ. Α. Ζερβουδάκης

Οι έντιμοι εύζωνοι της Μικρασιατικής Καταστροφής

*Η πυρπολημένη Σμύρνη και οι απελπισμένοι πρόσφυγες, είναι η εικόνα του τέλους 
της Μικρασιατικής Εκστρατείας

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, είχε πολλές πτυχές. Δραματικές, τραγικές, ηρωικές… Είχε πολύ πόνο και δάκρυ… Σφυρηλάτησε τους χαρακτήρες των ανθρώπων που συμμετείχαν σ’ αυτήν. Ανέδειξε μαχητές, αλλά και λιποτάκτες. Κλέφτες, αλλά και έντιμους.

                Η ήττα που υπέστη ο Ελληνισμός παρομοιάζεται με την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Ο ελληνικός στρατός είχε φτάσει λιγότερα από 100 χιλιόμετρα από την Άγκυρα, όταν τα πάντα άλλαξαν. Η πορεία του αναχαιτίσθηκε και υποχρεώθηκε σε επώδυνες συμπτύξεις, που σύντομα τον οδήγησαν στα πλοία των δυτικών παραλίων της Μικράς Ασία. Ήττα σε όλα τα πεδία. Διάλυση των πάντων, πλην ελαχίστων περιπτώσεων, όπως η υποχώρηση του 5/42 Συντάγματος του Πλαστήρα, η ανεξάρτητη Μεραρχία του Θεοτόκη, το συγκρότημα Φράγκου κ.λπ.

Ο «μαύρος» Σεπτέμβριος της Θράκης, το 1922

*Αρχίζει η δραματική εκκένωση της Αδριανούπολης. Οκτώβριος 1922

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

         Ο Σεπτέμβριος, είναι μήνας τραγικών εθνικών αναμνήσεων, καθώς συνδέεται με την Μικρασιατική Καταστροφή, το κάψιμο της Σμύρνης, το δράμα 1,5 εκ. προσφύγων και την τέλεια αποθράσυνση των Τούρκων από τον Κεμάλ έως τον έσχατο χωρικό. Μέσα από αυτό τα αποκαΐδια, γεννήθηκε η Επανάσταση των Γονατά- Πλαστήρα.      

Η Ανατολική Θράκη, πλήρως προσαρτημένη στην Ελλάδα από το 1920, πρωτίστως, αλλά και η Δυτική, αποτέλεσαν στόχο της πολιτικής της Τουρκίας, γιατί στο διεθνές επίπεδο είχαν μεταστραφεί οι διαθέσεις των συμμάχων μας, οι οποίοι έδειξαν ότι είναι έτοιμοι να αποδεχθούν τις απαιτήσεις του Κεμάλ, ο οποίος απαιτούσε να πάρει την Ανατολική Θράκη με την Αδριανούπολη, προκειμένου να υπογράψει συνθήκη ειρήνης.  Η Θράκη συνολικά εκείνο το «μαύρο» Σεπτέμβριο ζούσε το δικό της δράμα. Στην Αθήνα, η κυβέρνηση παρέπαιε, στο μέτωπο της Μικράς Ασίας ο στρατός υποχωρούσε και στη Θράκη οι κάτοικοι ζούσαν έντονα το καθεστώς τρόμου των ασύδοτων ληστών, που αλώνιζαν…  
        Οι Θράκες βουλευτές Φίλιππος Μανουηλίδης και Γεώργιος Εξηντάρης αντιπροσωπεύοντες και τους άλλους Θράκες βουλευτές επισκέφθηκαν στο σπίτι του τον πρωθυπουργό Κ. Τριανταφυλλάκο και διαμαρτυρήθηκαν γιατί στην Αδριανούπολη είχαν συλληφθεί οι Φιλελεύθεροι βουλευτές Περικλής Κουρτίδης και Νικόλαος Κωνσταντόπουλος. Ταυτόχρονα εξέφρασαν την αγωνία των Θρακικών πληθυσμών ζητώντας τη λήψη μέτρων. Ο Τριανταφυλλάκος τους διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση «θέλει μεριμνήση επειγόντως και κατά τον προσήκοντα τρόπον»!!!  (Βλέπε σχετικά στο https://sitalkisking.blogspot.com/2016/06/1922_15.html). Τι είχε συμβεί με τους δύο συλληφθέντες βουλευτές; Οι Περικλής Κουρτίδης και Νικόλαος Κωνσταντόπουλος είχαν παρουσιασθεί στο στρατηγό Βλαχόπουλο και ζήτησαν να τους επιτρέψει να στείλουν στο βασιλέα Κωνσταντίνο, τηλεγράφημα με το οποίο να τον παρακαλούν να αναθέσει το σχηματισμό κυβέρνησης στον Ελευθέριο Βενιζέλο και με δεύτερο τηλεγράφημα ζητούσαν ακρόαση από το βασιλέα. Ο Βλαχόπουλος μόλις άκουσε το αίτημα διέταξε αμέσως τη σύλληψη και κράτησή τους!!! Λίγες μέρες αργότερα, στην εφημερίδα «Φως» της Θεσσαλονίκης (8/9/1922) δημοσιεύθηκε το τηλεγράφημα του Θρακικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης «Αλληλοβοήθεια» προς τον βασιλέα, που υπέγραφαν ο πρόεδρος Π. Σ. Τζιρίτης και ο γενικός γραμματέας Κλ. Μίσιος. Με το τηλεγράφημα αυτό ικέτευαν τον Κωνσταντίνο «όπως δια μιας γενναίας και εθνοσωτηρίου χειρονομίας καλέση εφ’ όσον καιρός τον μόνον ενδεδειγμένον υπό των περιστάσεων Ελευθέριον Βενιζέλον προς Σωτηρίαν Πατρίδος». Άλλοι στρατηγοί, άλλη νοοτροπία λογοκριτική…..

Η μάχη των Βρυσικών και η αιχμαλωσία διοικητή τάγματος, το 1948

*Αυτοπρόσωπη αφήγηση της αιχμαλωσίας του αντισυνταγματάρχη διοικητή του 559 Τ.Π.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η δραματική περίοδος του Εμφυλίου Πολέμου, περίοδος αιματοχυσίας και μίσους, κρύβει πολλές ενδιαφέρουσες πτυχές είτε ομαδικές είτε ατομικές. Ο νομός Έβρου, όπου είχε αναπτυχθεί δυναμικό ανταρτικό κίνημα, ταλανίσθηκε ιδιαίτερα, αφού αποτέλεσε θέατρο σκληρών μαχών μεταξύ του στρατού και των ανταρτών.

Η γειτνίαση με τη Βουλγαρία, επέτρεπε στους αντάρτες να έχουν ασφαλή καταφύγια ανασυγκρότησης μετά τις μάχες, να εξασφαλίζουν όπλα και πυρομαχικά και να έχουν κατά περίπτωση και σημαντικές επιτυχίες σε τακτικό επίπεδο.

Η περίπτωση της άγνωστης μάχης των Βρυσικών Διδυμοτείχου, είναι χαρακτηριστική της ατμόσφαιρας που επικρατούσε, γιατί δείχνει και την μαχητικότητα των ανταρτών, αλλά και την σταθερή πεποίθηση στρατιωτών και αξιωματικών να αντιμετωπίσουν την απειλή της ανταρσίας. Επιπλέον η αιχμαλωσία του διοικητή της στρατιωτικής δύναμης, η μεταφορά του στη Βουλγαρία, η δραπέτευσή του και η επάνοδός του στο ελληνικό έδαφος, εν μέσω βουλγαρικών πυρών, δείχνει τις πραγματικές διαστάσεις του αγώνα εκείνης της τραγικής περιόδου. Μιλάμε για γεγονότα, που αφορούσαν το 559 Τάγμα Πεζικού.

Μια συνολική θεώρηση του Εμφυλίου στον Έβρο

*Αξιωματικοί του 559 Τάγματος Πεζικού στον Κυπρίνο. Καθιστός στο κέντρο ο υπολοχαγός Αθ. Χατζηγεωργίου (αρχείο Αθ. Χατζηγεωργίου, Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ  )

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το τέλος του Αυγούστου, σχετίζεται επετειακά με τον τερματισμό του Εμφυλίου Πολέμου 1946- 1948, που ταλάνισε αφάνταστα την Ελλάδα, οδήγησε σε μια φρικτή αιματοχυσία και καθυστέρησε την πορεία της χώρας προς την πρόοδο και την ανάπτυξη, όταν τα άλλα κράτη με την ολοκληρωτική καταστροφή του Γ’ Ράιχ, έβαζαν τα θεμέλια της ανόδου τους. Επιπλέον δε, ένας νέος διχασμός έριξε τη σκιά του επάνω στους ανθρώπους και στις σχέσεις κράτους- πολιτών.  

                Ο Εμφύλιος ανήκει πλέον στην Ιστορία. Ωστόσο δεν πρέπει να αγνοούμε την Ιστορία. Οφείλουμε να την μελετούμε, κυρίως για να εντοπίζουμε τα λάθη του παρελθόντος ώστε να τα αποφεύγουμε στο μέλλον.

                Το όραμα του Ελληνισμού πρέπει να βλέπει προς την κατεύθυνση της προόδου, της ανάπτυξης και της ευημερίας, ειδικά μάλιστα μετά τη φοβερή οικονομική κρίση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια.

                Πολλοί φίλοι και συμπατριώτες μου από τον νομό Έβρο, πολλές φορές μου ζητούν να τους δώσω όσες πληροφορίες έχω για τις πόλεις και τα χωριά τους της εποχής που εκεί διαδραματίζονταν οι φοβερές συγκρούσεις του Εμφυλίου. Έτσι άρχισα να γράφω αποσπασματικά με μορφή Χρονικού αρχικά κατά έτος για τα γεγονότα αυτά, που δεν τα γνωρίζουν οι νεώτεροι ενώ οι συμπατριώτες μου μεγάλης ηλικίας έχουν περιορισμένη εικόνα  μόνο του χωριού τους ή της πόλης τους. Έτσι, προέκυψε ένας ικανός αριθμός άρθρων, που αφορούν το νομό Έβρου είτε κατά έτος είτε κατά μεγάλες και ιδιαίτερες μάχες. Το υλικό θα μπορούσε να αποτελέσει ένα βιβλίο, αλλά ας μην το συζητήσουμε αυτό εδώ.

Θράκη: Το Ελδοράδο του 1920...

*Τα μέλη της Διάσκεψης του Σαν Ρέμο, το 1920.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Είναι γνωστό, ότι στη Διάσκεψη στο Σαν Ρέμο τον Απρίλιο του 1920, αποφασίσθηκε η τύχη της Ανατολικής και Δυτικής Θράκης, η οποία κατέστη ελληνική μετά από αιώνες δουλείας. Το Σαν Ρέμο είναι παραθαλάσσια πόλη της Βόρειας Ιταλίας, στην περιφέρεια της Λιγουρίας. Η πόλη είναι πολύ γνωστή ως τουριστικός προορισμός στην Ιταλική Ριβιέρα. Στις εργασίες εκείνης της ιστορικής συμμαχικής Διάσκεψης προήδρευσε ο Ιταλός πρωθυπουργός Φραντσέσκο Σαβιέρο Νίττι.  Όταν ελήφθησαν οι αποφάσεις για την Ελλάδα, ο Νίττι εξουσιοδότησε τον διευθυντή των γραφείων της διάσκεψης Ιταλό διπλωμάτη μαρκήσιο Βενόστα να αναγγείλει επίσημα στον Τύπο την προσάρτηση της Θράκης.

                Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Σαν Ρέμο είχε μεταβεί και ο μουσουλμάνος πρόκριτος της Δυτικής Θράκης Αχμέτ Ιχσάν Μπέης, ο οποίος διαβεβαίωσε τα μέλη της Διάσκεψης ότι οι Μουσουλμάνοι της Θράκης προτιμούσαν τότε, έναντι κάθε άλλου κράτους την Ελλάδα. Δεν ήθελαν τους Νεότουρκους και κυρίως τους Βουλγάρους λόγω των πολλών βιαιοπραγιών που είχαν διαπράξει εκεί από το 1913 έως το 1918.

                Στην Αθήνα πάντως ήταν πολλοί εκείνοι, που εκτός από την ύψιστη σημασία της απελευθέρωσης μιας ελληνικής περιοχής, είδαν το γεγονός αυτό ως ευκαιρία τόνωσης των οικονομικών του κράτους. Με άλλα λόγια έβλεπαν τη Θράκη, ως ένα Ελδοράδο για την Ψωροκώσταινα.

Η Θράκη ανάμεσα στις μυλόπετρες του Εθνικού Διχασμού

*Καρτ ποστάλ βενιζελικών της εποχής του Εθνικού Διχασμού, κατά του βασιλέως. 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο Εθνικός Διχασμός των ετών 1914-1917 είναι μια μαύρη σελίδα στην Νεώτερη Ιστορία της Ελλάδας. Πρόκειται για πολιτικά κυρίως γεγονότα,  που αναφέρονται στη διένεξη μεταξύ του πρωθυπουργού της Ελλάδας Ελευθέριου Βενιζέλου και του βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄ σχετικά με την είσοδο ή μη της Ελλάδας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η διένεξη αυτή, που κόστισε πολύ ακριβά στην Ελλάδα, διαίρεσε την χώρα σε δύο πολιτικά  στρατόπεδα και προκάλεσε εξαιρετικά βαθύ χάσμα- ενίοτε και θανατηφόρο- στην ελληνική κοινωνία για πάρα πολλά χρόνια μετά. Τα απόνερα του Διχασμού δεν άφησαν τότε, στην φάση της μεγάλης οξύτητας, ανεπηρέαστη και την μόλις απελευθερωμένη Θράκη, όχι βέβαια με την ένταση που αυτή η εθνική μάστιγα εκδηλώθηκε σε άλλες περιοχές της χώρας. Και ήταν επόμενο να δοκιμασθεί και η Θράκη. Δεδομένου ότι αποτελούσε μια καθαρόαιμη βενιζελική περιοχή, η οποία υπολογίζονταν ότι ψήφισε το κόμμα των Φιλελευθέρων κατά 80%.

Ιωάννης Κοπτερός: Ένας άγνωστος ήρωας της Καβάλας

*Η Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, στην ιστοσελίδα της, έχει Αρχείο Πεσόντων, στους αγώνες του Έθνους. Αυτά τα λίγα γράφει για τον ήρωα δίοπο Ιωάννη Κοπτερό

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ποιος γνωρίζει σήμερα τον πραγματικό Άγνωστο Στρατιώτη και Ήρωα, τον δίοπο Ιωάννη Κοπτερό από το Πλωμάρι της Μυτιλήνης, που απαγχονίστηκε από τους Βουλγάρους στην κεντρική πλατεία της Δράμας το 1917, για την πατριωτική του δράση;

                Ο Ιωάννης Κοπτερός, αντιστάθηκε σθεναρά στους Βουλγάρους που κατέλαβαν ως σύμμαχοι των Γερμανών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο την Ανατολική Μακεδονία και ειδικά την Καβάλα. Πριν όμως γνωρίσουμε την πατριωτική δράση του δίοπου Κοπτερού ας δούμε τι κατάσταση επικρατούσε στην Ελλάδα, στα δύσκολα εκείνα χρόνια του Εθνικού Διχασμού.

                Ο Αύγουστος του 1916, υπήρξε δραματικός για την Καβάλα αλλά και για όλη την Ελλάδα. Ο διχασμός κορυφώνονταν. Η χώρα όδευε ανάμεσα στον προσανατολισμό της προς τις δυνάμεις των Κεντρικών Αυτοκρατοριών δηλαδή της Γερμανίας ή προς τις δυνάμεις της Εγκάρδιας Συνεννόησης (Αντάντ) δηλαδή των Αγγλογάλλων. Με άλλα λόγια αυτή η δύσκολη όδευση στο εσωτερικό της χώρας, αφορούσε την σύγκρουση του βασιλέως Κωνσταντίνου, που υποστήριζε το γερμανικό στρατόπεδο και του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου, που υποστήριζε τις δυνάμεις της Αντάντ.

Είναι γνωστό, ότι τελικά ο Βενιζέλος κάλεσε τους Αγγλογάλλους να μεταφέρουν στην Εγγύς Ανατολή 150.000 στρατιώτες, με έγκριση της Εθνοσυνέλευσης.

Στο κρίσιμο διάστημα 1915-1917 στη χώρα επικρατούσε πολιτική αστάθεια, όπως μπορεί να συμπεράνει κανείς βλέποντας τις ακόλουθες εναλλαγές των βραχύβιων κυβερνήσεων:

Σελίδες από τα βάσανα της Θράκης, το 1919

*O Μητροπολίτης Αίνου Ιωακείμ Γεωργιάδης, σε φωτογραφία του 1913

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η μοίρα της Θράκης και των κατοίκων της, ήταν τα ατελείωτα βάσανα, σε κάθε περίοδο της ιστορίας. Όπως συνέβαινε ακόμα και στις μέρες που  έδειχναν ότι έρχεται η μέρα της λευτεριάς, μετά από ζυγό για τη Θράκη, περίπου 600 ετών.

                Βρισκόμαστε στο καλοκαίρι του 1919. Ο Α’  Παγκόσμιος Πόλεμος με τις φονικές συνέπειές του έχει τελειώσει. Η Γερμανία και οι γύρω μας σύμμαχοί της Βουλγαρία και Τουρκία, επίσης ηττημένες.

Σημαίνοντα γεγονότα, η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Συμμάχους που ήλεγχαν και την Ανατολική Θράκη και της Σμύρνης το Μάιο του 1919 από τα ελληνικά στρατεύματα, στον απόηχο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Κάποιες άλλες πυρκαγιές του παρελθόντος

Το πένθος για την Ελλάδα, από τη φοβερή πυρκαγιά στην Αττική, είναι βαρύ. Χάθηκαν πολλοί άνθρωποι, καταστράφηκαν ιδιωτικές περιουσίες, αχρηστεύθηκαν υποδομές, υποβαθμίστηκε το περιβάλλον… Θάνατος, δάκρυ, πόνος πλανώνται στην Αττική…

Όμως η χώρα μας διαχρονικά έχει δοκιμαστεί σκληρά από φωτιές. Ακολουθεί μία μικρή επιλογή για κάποιες σημαντικές πυρκαγιές.

Το… εσώβρακον του Κολοκοτρώνη, παραγγελιά στο Άργος!!!

*Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Φαίνεται να φοράει τουζλούκια, δηλαδή περικνημίδες, 

γεγονός που του επέτρεπε να φοράει σώβρακα έως... κάτω στα καλαμοπόδαρα!!!

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Επανάσταση του 1821, έγινε από ταπεινούς αγωνιστές και από μερικές ηγετικές προσωπικότητες, που μπόρεσαν να εμπνεύσουν το λαό και να τον καθοδηγήσουν σωστά, ώστε να φτάσουν όλοι στο ποθούμενο αποτέλεσμα. Την  απελευθέρωση της Ελλάδας από τον δυνάστη Οθωμανό, μετά από 400 χρόνια.

                Το μεγάλο αυτό στρατιωτικό εγχείρημα έγινε χωρίς έντονη υλική προπαρασκευή, χωρίς επάρκεια οπλισμού, χωρίς ικανό αριθμό πυρομαχικών, χωρίς επιμελητεία. Υπήρχε όμως ελπίδα, πίστη στον αγώνα, διάθεση αυτοθυσίας και απαράμιλλη αγωνιστικότητα.

                Ήταν τέτοια η έλλειψη αγαθών, ακόμα και ευτελών ειδών, που έμεινε στη ιστορία ένα περιστατικό με το… σώβρακο του Κολοκοτρώνη, του αναμφισβήτητου στρατιωτικού ηγέτη της Επανάστασης!!!

                Τι ακριβώς συνέβη με το σώβρακο του Γέρου του Μοριά;

                Κατ’ αρχάς να επισημάνουμε, πώς είναι γνωστό τι περιλάμβανε η φορεσιά των κλεφτών και αρματολών, με βασικό κομμάτι της, τη φουστανέλα. Και πάντα υπάρχει η διαχρονική απορία, τι φορούσαν κάτω από τη φουστανέλα οι αγωνιστές. Μια απορία, που φτάνει ως τις μέρες και έχουμε δει τουρίστριες να επιχειρούν αναιδώς να σηκώσουν τη φουστανέλα των ευζώνων για να δουν τι υπάρχει κρυμμένο από κάτω! Ανάλογη απορία υπάρχει και για τα κιλτς, τις γνωστές φούστες των Σκωτσέζων.

Εδώ να θυμίσουμε ότι ο Τάκης Λάππας, ιστορικός και συγγραφέας, σε άρθρο του για τη φορεσιά των κλεφτών στην «Νέα Εστία» είχε γράψει ότι  πολλοί από τους αγωνιστές «δε γνωρίζανε τι θα πει σώβρακο, το απόφευγαν μια και τους σκέπαζε τόσο καλά η φουστανέλα του»ς. Κάτι όμως που δεν συνέβαινε τον Κολοκοτρώνη, ο οποίος είχε και αγγλική στρατιωτική παιδεία, αφού είχε υπηρετήσει στον Αγγλικό στρατό στη Ζάκυνθο.

Η Κοψαχείλα της Τριπολιτσάς, δεν είναι η Κοψαχείλα του Παλαιού Φαλήρου

 *Η πολιορκία της Τριπολιτσάς. Σχέδιο του Π. Ζωγράφου, με υποδείξεις του Γιάννη Μακρυγιάννη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Μέχρι τώρα, όποιος με ρωτούσε τι είναι η Κοψαχείλα, θα απαντούσα ότι είναι η Ανατολική γειτονιά του Παλαιού Φαλήρου, στα σύνορα με τους Δήμους Αγίου Δημητρίου, Νέας Σμύρνης και Αλίμου. Τώρα όμως ανακάλυψα, διαβάζοντας τα «Απομνημονεύματα» του Φωτάκου, υπασπιστή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ότι η Κοψαχείλα ήταν ένα ονομαστό… κανόνι, που συνετέλεσε και αυτό στην πτώση της Τριπολιτσάς το 1821.

                Ο Φωτάκος, όπως είναι γνωστός ο υπασπιστής του Γέρου του Μοριά, ήταν ο Φώτιος Χρυσανθόπουλος.  Γεννήθηκε στα Μαγούλιανα Αρκαδίας, συμμετέσχε στην επανάσταση του 1821 και διετέλεσε υπασπιστής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Έγραψε απομνημονεύματα για τα γεγονότα της επανάστασης που τα έζησε (εκδόθηκαν το 1858) καθώς και βιογραφίες αγωνιστών εκείνης της περιόδου. Πέθανε σε βαθιά γεράματα φτωχότατος στην Τρίπολη το Σεπτέμβριο του 1879.

                Περιγράφοντας λοιπόν την πολιορκία της Τριπολιτσάς αναφέρει ότι οι πολιορκητές μεταξύ άλλων έβαλαν κανόνια απέναντι από την Κάρτσοβα στο Πετροβουνάκι και χτυπούσαν απέναντι στο φρούριο της πόλης με τις επτά πύλες και ειδικά επάνω από την Μεγάλη Τάπια, αχρηστεύοντας ουσιαστικά τα τουρκικά κανόνια.

                Οι Μανιάτες μάλιστα που τα χειρίζονταν, οι «πυροβολιστές» κατά την έκφραση της εποχής, «επετύχαιναν να εμβάζωσι το βόλι εις ταις πολεμίστραις του φρουρίου, επειδή ήταν συνηθισμένοι από ταις πολεμίστραις των πύργων των».

Αφιέρωμα τιμής, από το Δήμο Διδυμοτείχου

Ο Δήμος της πόλης που γεννήθηκα και μεγάλωσα, είχε τη ευγενή καλοσύνη να κυκλοφορήσει ένα ειδικό αφιέρωμα της εφημερίδας "Εν Διδυμοτείχω" στην ταπεινότητά μου. Μέσα σε 16 σελίδες, περιέλαβε ένα χαιρετισμό του δημάρχου της πόλης και διάφορα κείμενά μου, για την πόλη μου και τη Θράκη γενικώτερα, δημοσιευμένα κατά καιρούς 

σ' αυτήν εδώ την ιστοσελίδα.  

 Ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ από τα βάθη της καρδιάς μου, στο Δήμο της πατρίδας μου. Το Διδυμότειχο, είναι μια παντοτινή αγάπη. Ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΏ στο φίλο Δήμαρχο Παρασκευά Πατσουρίδη και στον υπεύθυνο της έκδοσης της εφημερίδας "Εν Διδυμοτείχω" Δημήτρη Δεντσίδη.

Σκέψεις για τη μάχη των Δερβενακίων

*Ο ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο Ιούλιος, είναι ο μήνας της ανάμνησης της μάχης των Δερβενακίων το 1822. Η μάχη αυτή καθιέρωσε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη ως αναμφισβήτητο στρατιωτικό αρχηγό της Επανάστασης του 1821, αλλά και θεμελίωσε την πεποίθηση για τη  νίκη των Ελλήνων.

Πράγματι, η έκβαση της μάχης αυτής έκρινε τον κατοπινό αγώνα των εξεγερμένων Ελλήνων. Διότι αν έχαναν τη συγκεκριμένη μάχη οι Έλληνες, ο Μαχμούτ Πασάς γνωστός ως Δράμαλης λόγω της καταγωγής του από τη Δράμα, θα κυριαρχούσε στην Πελοπόννησο με χιλιάδες στρατιώτες και θα διέλυε κάθε απόπειρα Επανάστασης, η οποία δεν είχε οργανωθεί ακόμα αποτελεσματικά.

Τα γεγονότα των ημερών εκείνων του Ιουλίου 1822 και η φοβερή ήττα του Δράμαλη είναι γνωστά. Έχουν περιγραφεί επαρκώς. Αθέατη σχετικά, παραμένει η ψυχολογική δύναμη και επιρροή που ασκούσε ο Κολοκοτρώνης καθώς και η στρατηγική του αντίληψη.

Τον Ιούλιο του 1822, την κατάσταση έσωσε η αστείρευτη ψυχολογική δύναμη και η υπέροχη στρατηγική αντίληψη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Η δύναμη του λόγου και η πειστικότητά του, ξυπνούσε στις καρδιές των αγωνιστών του τα ευγενέστερα αισθήματα και τις διαθέσεις τους για το αγώνα της ελευθερίας. Μπορούσε ακόμα, να εκμεταλλεύεται με κατάλληλο τρόπο, και τις προλήψεις που φώλιαζαν στις ψυχές των ταπεινών και αφελών ανθρώπων της υπαίθρου και να τους μεταβάλει σε ήρωες και σε ακατάβλητους πολεμιστές, που πίστευαν στην ιδέα της ελευθερίας και στον τελικό θρίαμβο του αγώνα τους.

Από τις βάφλες στο απόσπασμα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/973590/gallery/epikairothta/ellada/apo-tis-vafles-sto-apospasma 

 *Ο Μανώλης Σταυρίδης στο Στάλινγκραντ. Εκτελέσθηκε το 1938

Γράφει ο δημοσιογράφος TΑΣΟΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ

H επιστολή που έφτασε πριν από λίγο καιρό στη γραμματεία της «Καθημερινής» ήταν λιτή και σαφής. Είχε προηγηθεί δημοσίευμα με τη συνέντευξη του ιστορικού Ιβάν Τζουχά για το νέο του εγχείρημα, ένα ιστορικό βιβλίο σχετικά με τους ‘Ελληνες υπηκόους που βασανίστηκαν στα γκουλάγκ ή εκτελέστηκαν μετά τη σύλληψή τους στο πλαίσιο των σταλινικών εκκαθαρίσεων 1937-38.

Επιστολογράφος ήταν η κ. Λουίζα Τζαβέλλα- Χουλιαράκη, η οποία έγραφε στις 31 Μαΐου: «…Ο παππούς μου Εμμανουήλ Σταυρίδης του Αθανασίου, Έλληνας της Κωνσταντινούπολης, μετανάστευσε στην Οδησσό τον περασμένο αιώνα και μετά στο Στάλινγκραντ. Τον Μάρτιο του 1938 συνελήφθη με την κατηγορία της κατασκοπείας».

Συγγενής της κ. Χουλιαράκη μετέβη στην πόλη και απέκτησε πρόσβαση στο σχετικό αρχείο, ανακαλύπτοντας ότι «ο παππούς μας τουφεκίστηκε την ίδια μέρα, στις 5 Μαρτίου 1938 στη 1.30 μετά τα μεσάνυχτα στο Στάλινγκραντ. Η μητέρα μου και η αδελφή της είχαν ελληνικά διαβατήρια και απελάθηκαν… Στη μητέρα μου χορηγήθηκε ρωσικό διαβατήριο το 1994 και το 1999». Πρόκειται για το νέο διαβατήριο με τον δικέφαλο αετό. Στις αρχές Ιουνίου επισκέφθηκα την κ. Τζαβέλλα- Χουλιαράκη. Με περίμενε στο σαλόνι του σπιτιού της όπου ήταν όλα τακτοποιημένα. Οι φωτοτυπίες του διαβατηρίου της μητέρας της καθώς και παλιές φωτογραφίες της μητέρας και της θείας της, φωτογραφίες του Έλληνα παππού της από το Τσαρίτσιν που μετονομάστηκε σε Στάλινγκραντ το 1925.

Ο δρακόντειος νόμος περί Τύπου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/973822/gallery/epikairothta/ellada/o-drakonteios-nomos-peri-typoy 

*Μάρτιος 1970. Από αριστερά, Γιάννης Καψής, Κ. Κυριαζής. Ιω. Ζίγδης, πίσω Κ. Νικολόπουλος, Αχ. Κυριαζής. Σε συνέντευξή του στο «Έθνος», ο Ζίγδης είχε ζητήσει σχηματισμό πολιτικής κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Μία εβδομάδα αργότερα, το στρατοδικείο τούς καταδίκασε σε ποινές φυλάκισης από 3-5 χρόνια.

Γράφει ο κ. ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ*

Η λογοκρισία αποτέλεσε ακρογωνιαίο λίθο της χούντας των συνταγματαρχών. Οι πραξικοπηματίες ανέστειλαν μεταξύ άλλων τις διατάξεις του άρθρου 14 του Συντάγματος που κατοχύρωνε την ελευθερία του Τύπου. Παράλληλα, τέθηκε σε ισχύ ο νόμος περί καταστάσεως πολιορκίας του 1912, που έδινε τη δυνατότητα απαγόρευσης της ανακοίνωσης ή δημοσίευσης πληροφοριών «καθ’ οιονδήποτε τρόπο, και διά του Τύπου» και της κατάσχεσης εφημερίδων και άλλων εντύπων.

Το καθεστώς συνέστησε επίσης υπηρεσία λογοκρισίας για τον προληπτικό έλεγχο κάθε εντύπου πριν από την κυκλοφορία του και την απαγόρευση κάθε δημοσίευσης «υπονομευτικής» προς το έργο της κυβέρνησης. Παράλληλα, με την προληπτική λογοκρισία, οι πραξικοπηματίες επιχείρησαν εξαρχής να φιμώσουν τον Τύπο με την τρομοκρατία (αυθαίρετο κλείσιμο εφημερίδων και δήμευση των περιουσιών τους) και τον εκβιασμό δημοσιογράφων και εκδοτών.

Οι αρπαγές των Βουλγάρων στην Ξάνθη κατά την Κατοχή

*Η Ξάνθη το 1942 υπό Βουλγαρική κατοχή (Φωτογραφία Τάσου Τεφρωνίδη)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Με τους Βουλγάρους σχεδόν ποτέ στο παρελθόν δεν είχαμε αγαθές σχέσεις κυρίως εξαιτίας των εθνικοθρησκευτικών εμμονικών ιδεών, που τους οδηγούσαν πάντα σε λάθος επιλογές, από την εποχή του εκκλησιαστικού σχίσματος και από την ακύρωση της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου.  Έσχατα παραδείγματα, οι πράξεις της Βουλγαρίας κατά τον 20^ο αιώνα. Συμμάχησαν με την Ελλάδα και διεξήγαγαν επιτυχώς τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, αλλά η αδηφαγία τους περί την κατοχή της Θεσσαλονίκης οδήγησε στον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο και στην κατά κράτος στρατιωτική ήττα της Βουλγαρίας. Ακολούθησαν ο Α’ και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, που βρήκαν τη Βουλγαρία στο πλευρό της Γερμανίας, πάντα εναντίον της Ελλάδας και των Συμμάχων της.

                Βέβαια, είχαν κάποια πρόσκαιρα ωφελήματα, αλλά δεν ήταν αυτά που καθόρισαν την συνολική πορεία των γεγονότων και την κρίση της ιστορίας. Για παράδειγμα: Από τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο κέρδισαν με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου για λίγα χρόνια τη Δυτική Θράκη. Από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, από το 1941 έως το 1942 πήραν από τους Ναζί συμμάχους τους, τους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης και το τμήμα του νομού Σερρών, ανατολικά του ποταμού Στρυμόνα.

                Η συμπεριφορά τους κάθε φορά ήταν μια μελανή σελίδα στις σχέσεις Ελλάδας- Βουλγαρίας και μια φρικτή ανάμνηση στη συλλογική μνήμη των κατοίκων της Θράκης εξαιτίας της βαρβαρότητας των Βουλγάρων, του ρεβανσισμού που επέδειξαν και της αρπακτικότητάς τους. Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και η προσπάθεια εξαφάνισης της ελληνικότητας της περιοχής με το κλείσιμο σχολείων και εκκλησιών, με δολοφονίες προκρίτων, με αποστολή εξόντωσης Ελλήνων ομήρων στα τάγματα εργασίας στη Βουλγαρία τα γνωστά «ντουρντουβάκια» με καταλήστευση της γεωργικής παραγωγής και άλλες απεχθείς πράξεις.

                Ευτύχημα είναι ότι τα τελευταία χρόνια, έχουν εξομαλυνθεί οι σχέσεις μας τη Βουλγαρία και ευχή όλων είναι να διατηρηθούν σ’ αυτό επίπεδο, χωρίς τις παλινδρομήσεις του παρελθόντος.

Γενέθλια... όχι μόνον οι ΗΠΑ, αλλά και εγώ!!!

         Στις 4 Ιουλίου, είναι η ημέρα των γενεθλίων μου. Πολλοί συνδέουν την ημέρα της γέννησης των ανθρώπων, με την μοίρα τους. Ανήκω στο ζώδιο του Καρκίνου. Προσωπικά, δεν πιστεύω στα ζώδια. Βρήκα όμως μια πρόβλεψη για το ζώδιό μου, που σκέφτηκα να τη μοιραστώ μαζί σας, σήμερα τέτοια μέρα.
          Το βρήκα στην έκδοση της Ακαδημίας Αθηνών «Λαογραφικά του κώδικα 666 της Μονής Μεταμορφώσεως Μεγάλου Μετεώρου» των Δ.Ζ. Σοφιανού και Μ Γ. Βαρβούνη, έτος 2011, σελ.71-72.
          Ιδού λοιπόν το ωροσκόπιό μου. Μερικά από όσα αναφέρει, επαληθεύθηκαν. Όχι όμως όλα. Τέλος πάντων, ας ευχηθώ σε όσους γεννήθηκαν 4 Ιουλίου, όπως εγώ, ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΑ!!!
          

Η καρδιά και η περιουσία του έντιμου Κωνσταντίνου Κανάρη

*Ο Κωνσταντίνος Κανάρης, ως πρωθυπουργός της Οικουμενικής κυβερνήσεως

*Υπόδειγμα εντιμότητας, ηρωισμού

και μεγάλου πολιτικού κύρους

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Κωνσταντίνος Κανάρης, ήρωας της Επανάστασης του 1821, υπήρξε στα κατοπινά χρόνια πολιτικός με μεγάλο κύρος, αποδεκτός αλλά και θαυμαζόμενος για το ακέραιο του χαρακτήρα του και το λιτό βίο του. Ο θάνατός του προκάλεσε συγκίνηση σε όλο τον Ελληνισμό.

Ο ηρωικός πυρπολητής και ναυμάχος γεννήθηκε στα Ψαρά το 1793  και πέθανε στην Αθήνα, στις 2 Σεπτεμβρίου 1877. Υπήρξε σπουδαία μορφή του ναυτικού αγώνα κατά την Επανάσταση του 1821, αλλά και εξέχουσα προσωπικότητα  της πολιτικής στα κατοπινά χρόνια. Διετέλεσε πέντε φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας σε ένα διάστημα 33,5 ετών αρχίζοντας από το 1844, με πρωθυπουργική θητεία 2 ετών και 3 μηνών συνολικά.

Δύο γεγονότα αξίζει να υπομνησθούν για να περιγραφεί η συμβολή του Κανάρη ως πολιτικού άνδρα Το έτος 1864 έγινε ο πρώτος που συμπληρώνει 4 πρωθυπουργίες από την πλήρη εφαρμογή Συντάγματος στη χώρα το 1844  και κυρίως ο μόνος πρωθυπουργός, που επί των ημερών του η Βουλή ψηφίζει ή αναθεωρεί το Σύνταγμα της Ελλάδας δυο φορές, το 1844 και το 1864.

Θράκες στη Λεγεώνα των Ξένων, το 1915

 

*Γερμανοί μαστιγώνουν Έλληνες εθελοντές, αιχμαλώτους. 

Από το Γαλλικό περιοδικό "Le Petit Journal" (28 Φεβρουαρίου 1915)

 Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Παλληκάρια από τη Θράκη, στα χρόνια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, βρέθηκαν να υπηρετούν στη Λεγεώνα των Ξένων της Γαλλίας, στο αμφιλεγόμενο αυτό σώμα εθελοντών. Πλήρεις καταλόγους καταταχθέντων δεν έχουμε. Άρα δεν ξέρουμε το σύνολο των Θρακών που κατατάχθηκαν εκεί. Ορισμένα μόνο ονόματα από σποραδικά δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής γνωρίζουμε.

Η Γαλλική Λεγεώνα των Ξένων- στα γαλλικά αποκαλείται légion étrangère- υπήρξε ένα στρατιωτικό σώμα, που έμεινε στην ιστορία για την ατσάλινη εκπαίδευση των ανδρών της για την απάνθρωπη πειθαρχία της και τη βάρβαρη συμπεριφορά των στελεχών τηςμ που την επέδειξαν  στις γαλλικές αποικίες.

Ιδρύθηκε στις 10 Μαρτίου 1831, με διάταγμα του Γάλλου βασιλιά Λουδοβίκου-Φίλιππου, με εισήγηση του υπουργού των Στρατιωτικών Ζαν Σουλτς. Το διάταγμα προσδιόριζε ότι η Λεγεώνα θα πολεμούσε εκτός του Γαλλικού εδάφους. Θα στελεχώνονταν από αλλοδαπούς άνδρες διαφόρων εθνικοτήτων. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα στη Λεγεώνα να κατατάσσονται άτομα που, για διάφορους λόγους, διώκονταν στη χώρα τους. Έτσι κατά καιρούς μαζεύτηκαν εκεί και ποικίλα πρόσωπα, από πολιτικά διωκόμενους έως κοινούς εγκληματίες. Στη Λεγεώνα όμως επικρατούσε η σιδηρά και, όχι σπάνια, η απάνθρωπη πειθαρχία.

Ο ύπαρχος που εμψύχωνε τον Ιατρίδη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/969717/article/epikairothta/ellada/o-yparxos-poy-emyyxwne-ton-iatridh 

*Το θωρηκτό «Αβέρωφ» σε βολή, γυμνάσια του στόλου, 1929. Εκείνη τη χρονιά αποφοίτησε ο Βασίλειος Ασλάνογλου από τη Σχολή Δοκίμων.

Του κ. ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ*

Τον Ιούλιο του 2017 πέθανε η γιαγιά μου, Αλεξάνδρα (Λιλή) Ασλάνογλου. «Έφυγε» πλήρης ημερών, στα 97 της. Είχε προηγηθεί χρόνια πριν ο παππούς μου, Γεώργιος. Λίγες ημέρες μετά τον θάνατο της γιαγιάς, η κόρη της, και μητέρα μου, Ειρήνη, ξεκίνησε την τακτοποίηση του άδειου πλέον πατρικού. Εκεί ανακάλυψε έναν κρυμμένο θησαυρό: ένα εκπληκτικό αρχείο με φωτογραφίες, διπλώματα, μετάλλια, σημειώσεις, ημερολόγια τα οποία ανήκαν όλα στον θείο της μητέρας μου, τον Βάσο. Ο Βάσος ή Βασίλειος Ασλάνογλου (αναφέρεται και ως «Αρσλάνογλου») είχε υπηρετήσει ως αξιωματικός στο Πολεμικό Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Με το που η μητέρα μου με πληροφόρησε για την ύπαρξη αυτού του θαμμένου αρχείου που τώρα ερχόταν στο φως, κατάλαβα ότι εδώ υπήρχε μια ωραία ιστορία. Ξεκίνησα λοιπόν τη σχολαστική οργάνωσή του με απώτερο σκοπό να γίνει κάποτε βιβλίο.

Η ιστορία είναι αυτή: ο Βάσος Ασλάνογλου γεννήθηκε στη Μερσίνη της Κιλικίας της Μικράς Ασίας το 1908. Ήταν ο δεύτερος από τρία αδέλφια: τα άλλα δύο ήταν ο Γεώργιος (ο παππούς μου) και ο Ντίνος.

Τα τρία αγόρια θα αποκτήσουν «πληρεστέρα, ελληνοπρεπή» παιδεία (όπως γράφει ένα οικογενειακό έγγραφο) στη Χίο, όπου και θα εγκατασταθεί ολόκληρη η οικογένεια.

Επισκευές στη Βουλή, σήμαινε… νέες σελίδες ιστορίας!!!

*Η ανανεωμένη αίθουσα της Βουλής της Μείζονος Ελλάδος, το 1915.

*Η Βουλή της Μείζονος Ελλάδος

*Σόλες από τα βουλευτικά εδώλια

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η αίθουσα του Κοινοβουλίου είτε στο σημερινό κτίριο των λεγομένων Παλαιών Ανακτόρων είτε στο κτίριο της Παλαιάς Βουλής στην οδό Σταδίου (σήμερα Εθνικό Ιστορικό Μουσείο) έχει υποστεί κατά καιρούς διάφορες επισκευές και βελτιώσεις, αναγκαίες για την καλή λειτουργία του ύψιστου θεσμού της Δημοκρατίας. Ωστόσο υπήρχαν χαρακτηριστικές επισκευές, που είχαν συνδεθεί με αξιόλογα ιστορικά γεγονότα

Δύο τέτοια γεγονότα, έχουν μείνει στην λεγόμενη «μικρή ιστορία» του κοινοβουλευτισμού και αφορούν τα έτη 1915 και 1946. Ήταν δύο σημαντικές χρονιές, ιστορικά.

Να θυμίσουμε ότι οι εκλογές της 31^ης  Μαΐου 1915 έγιναν από την κυβέρνηση του Δημήτριου Γούναρη και ενώ είχε αρχίσει να πολώνει την πολιτική κατάσταση ο Εθνικός Διχασμός. Το σημαντικό όμως ήταν ότι σε αυτές τις εκλογές είχαν ψηφίσει και οι περιοχές, που μόλις είχαν απελευθερωθεί: Η  Ήπειρος, η Μακεδονία και τα νησιά του Αιγαίου. Στις 10 Αυγούστου όμως ο Ελευθέριος Βενιζέλος σχημάτισε κυβέρνηση, μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Γούναρη.  Όμως και ο Βενιζέλος παραιτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου λόγω διαφωνίας με τον Βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄. Στις 24 Σεπτεμβρίου σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, η οποία παραιτήθηκε για να σχηματίσει νέα κυβέρνηση στις 25 Οκτωβρίου ο Στέφανος Σκουλούδης. Αυτό ήταν το ασταθές πολιτικό πλαίσιο εκείνη τη χρονιά, αν και η Ελλάδα λόγω των Βαλκανικών Πολέμων εμφανίζονταν να έχει διπλό πληθυσμό και διπλάσια έκταση.

Ρίτσαρντ Κλογκ εναντίον χούντας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/968235/gallery/politismos/vivlio/ritsarnt-klogk-enantion-xoyntas 

*Ο Ρίτσαρντ Κλογκ συνέβαλε ώστε να αποκαλυφθούν οι μηχανισμοί προπαγάνδας της ελληνικής χούντας στο εξωτερικό.

Γράφει ο κ. ΣΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

Στην ταινία «The Post» η αγωνία κλιμακώνεται όταν η αμερικανική εφημερίδα The Washington Post επιχειρεί να δημοσιεύσει τα «Pentagon Papers», μια σειρά από εμπιστευτικές αναφορές για την εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ. Στην ταινία, που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα των αρχών του 1970, ο Ρίτσαρντ Νίξον προσπαθεί με κάθε τρόπο να μπλοκάρει τη δημοσίευση και ο Τομ Χανκς με τη Μέριλ Στριπ, στους ρόλους του αρχισυντάκτη και της εκδότριας της εφημερίδας, αντίστοιχα, παίρνουν μια γενναία απόφαση για την ελευθερία της έκφρασης.

Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1968, ένα παρόμοιο δημοσιογραφικό θρίλερ εκτυλίχθηκε στα γραφεία των «Κυριακάτικων Τάιμς» του Λονδίνου. Το καυτό θέμα μπορεί να μην προκαλούσε την πτώση της τότε βρετανικής κυβέρνησης, αλλά θα έφερνε καίριο πλήγμα σε μια χώρα αρκετά χιλιόμετρα μακριά. Στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην εικόνα που προσπαθούσε να περάσει η δικτατορία των συνταγματαρχών στο εξωτερικό. Ένας από τους πρωταγωνιστές του ελληνικού δημοσιογραφικού δράματος ήταν ο νεαρός τότε ιστορικός Ρίτσαρντ Κλογκ.

Ολίγα τινά περί την απελευθέρωση της Θράκης, το 1920

*Καρτ ποστάλ βενιζελικών της εποχής του Εθνικού Διχασμού, κατά του βασιλέως. 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο Εθνικός Διχασμός των ετών 1914-1917 είναι μια μαύρη σελίδα στην Νεώτερη Ιστορία της Ελλάδας. Πρόκειται για πολιτικά κυρίως γεγονότα,  που αναφέρονται στη διένεξη μεταξύ του πρωθυπουργού της Ελλάδας Ελευθέριου Βενιζέλου και του βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄ σχετικά με την είσοδο ή μη της Ελλάδας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η διένεξη αυτή, που κόστισε πολύ ακριβά στην Ελλάδα, διαίρεσε την χώρα σε δύο πολιτικά  στρατόπεδα και προκάλεσε εξαιρετικά βαθύ χάσμα- ενίοτε και θανατηφόρο- στην ελληνική κοινωνία για πάρα πολλά χρόνια μετά. Τα απόνερα του Διχασμού δεν άφησαν τότε, στην φάση της μεγάλης οξύτητας, ανεπηρέαστη και την μόλις απελευθερωμένη Θράκη, όχι βέβαια με την ένταση που αυτή η εθνική μάστιγα εκδηλώθηκε σε άλλες περιοχές της χώρας. Και ήταν επόμενο να δοκιμασθεί και η Θράκη. Δεδομένου ότι αποτελούσε μια καθαρόαιμη βενιζελική περιοχή, η οποία υπολογίζονταν ότι ψήφισε το κόμμα των Φιλελευθέρων κατά 80%.

Απόπειρα δολοφονίας του Μακαρίου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/967411/gallery/epikairothta/ellada/apopeira-dolofonias-toy-makarioy

*Ο Μακάριος επιθεωρεί το ελικόπτερο μέσα στο οποίο βρισκόταν όταν έγινε η δολοφονική απόπειρα εναντίον του, στις 8 Μαρτίου.

Γράφει ο κ. ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΠΟΛΥΒΙΟΥ*

Ο Μάρτιος του 1970 επιφύλασσε για την Κύπρο δύο συνταρακτικά γεγονότα, την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ και τη δολοφονία του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη. Ήταν ο δυσοίωνος προάγγελος για όσα δραματικά ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια και κορυφώθηκαν το εφιαλτικό καλοκαίρι του 1974, με το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου και την τουρκική εισβολή.

Μετά τις προεδρικές εκλογές του 1968 και τη θριαμβευτική επανεκλογή στο προεδρικό αξίωμα του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, οι αναμενόμενες βουλευτικές εκλογές (τελικώς έγιναν τον Ιούλιο του 1970) είχαν οδηγήσει, κατά τους πρώτους μήνες του 1969, στην ίδρυση νέων κομμάτων, που κάλυπταν τον πολιτικό χώρο μεταξύ του ΑΚΕΛ και του νεοϊδρυθέντος ΔΕΚ, της αντιμακαριακής αντιπολίτευσης.

Καταλύτης στις πρώτες κομματικές αντιπαραθέσεις ήταν η πρωταγωνιστική συμμετοχή στο «Ενιαίον Κόμμα» της Κεντροδεξιάς, υπό τον Γλαύκο Κληρίδη, του μέχρι τότε πανίσχυρου πρώην υπουργού Εσωτερικών και Αμύνης Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, με μεγάλο δίκτυο αφοσιωμένων υποστηρικτών και διασυνδέσεων στην αστυνομία, στον στρατό και στις υπηρεσίες πληροφοριών της νεαρής δημοκρατίας. Ο Γιωρκάτζης, για χρόνια εξ απορρήτων συνεργάτης του Μακαρίου, είχε παραιτηθεί από την κυβέρνηση την 1η Νοεμβρίου 1968, μετά τη δημοσιοποίηση στην Αθήνα του ανακριτικού πορίσματος, που τον κατονόμαζε ως συνεργό του Αλέξανδρου Παναγούλη στην απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου (13 Αυγούστου 1968).

Ο θάνατος του δημοσιογράφου, το μακρινό 1915

*Ο Γρηγόριος Βασιλάς

*Οι κακουχίες των Βαλκανικών Πολέμων,

οδήγησαν στον τάφο τον Γρηγ. Βασιλά

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Άδοξο θάνατο είχε ένας δραστήριος Σμυρνιός στην καταγωγή δημοσιογράφος, που είχε παρακολουθήσει τους δύο Βαλκανικούς Πολέμους, διέσχισε πεζός τη Μακεδονία, επισκέφθηκε τη Δυτική Θράκη, υπέστη πολλές δοκιμασίες στα μέτωπα, αλλά τελικά οι κακουχίες  του πολέμου, τον οδήγησαν στον τάφο, μετά από μακρά και βασανιστική ασθένεια.

                Πρόκειται για τον Γρηγόριο Βασιλά, που εγκατέλειψε το μάταιο αυτό κόσμο σε ηλικία περίπου 25 ετών, αφού διέγραψε μια λαμπρή και υποδειγματική πορεία στη δημοσιογραφία και πρόλαβε να εκδώσει ένα βιβλίο για τον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο.

                Ο Βασιλάς γεννήθηκε στη Σμύρνη, αλλά πολύ σύντομα, υπήρξε θύμα των διωγμών που είχαν αρχίσει οι Νεότουρκοι αμέσως μετά την επανάστασή τους το 1908 και αναγκάσθηκε να καταφύγει στην Αθήνα, το 1910, μόλις 20 χρονών, συνεχίζοντας μια καριέρα, που είχε αρχίσει στην πατρίδα του. Η δύναμη και η θέληση που διέθετε τον βοήθησαν να αναδειχθεί πολύ γρήγορα στην αθηναϊκή δημοσιογραφία και να καταλάβει λαμπρή θέση.

                Ριψοκίνδυνος, δεν δίσταζε να εκτεθεί σε κινδύνους προτάσσοντας ακόμα και τα στήθη του. Όπως συνέβη στην Επανάσταση της Σάμου, όπου είχε βρεθεί με δημοσιογραφική αποστολή και κινδύνευσε να χάσει τη ζωή του στη θέση Μουλά Ιμπραήμ.

Η ανεξιχνίαστη υπόθεση Πολκ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝ Η ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/966292/gallery/epikairothta/ellada/h-ane3ixniasth-ypo8esh-polk

*Η δολοφονία του Πολκ και η δίκη του Στακτόπουλου έλαβαν χώρα κατά τη σκληρή περίοδο του Εμφυλίου.

Του κ. ΙΩΑΝΝΗ Ο. ΙΑΤΡΙΔΗ*

Ο Τζωρτζ Πολκ, Αμερικανός ανταποκριτής που δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Μάιο 1948, ήταν ο πρώτος δυτικός δημοσιογράφος που έχασε τη ζωή του καλύπτοντας την εξέλιξη του Ψυχρού Πολέμου. Αποδοκίμασε την κομμουνιστική βία στην Ελλάδα, κατήγγειλε την ελληνική κυβέρνηση ως υπεύθυνη για τη φτώχεια και τη μιζέρια της χώρας και άσκησε κριτική στην Ουάσιγκτον για τη στήριξη ενός διεφθαρμένου καθεστώτος.

Ένας αθώος, ο Γρηγόρης Στακτόπουλος, καταδικάστηκε τελικά για τον θάνατο του Πολκ από ένα πολιτικά διαστρεβλωμένο νομικό σύστημα. Εβδομήντα χρόνια αργότερα, η τραγική μοίρα των δύο ανδρών αξίζει να μνημονευθεί, βάσει και νέων στοιχείων. Κανείς δεν ανέλαβε την ευθύνη, ούτε και υπήρξαν στοιχεία για τους ενόχους.

Το σώμα του Πολκ βρέθηκε στη θάλασσα, με τραύμα από πυροβολισμό στο κεφάλι. Δεν υπήρχαν ενδείξεις ληστείας, αλλά η δημοσιογραφική του ταυτότητα, από το CBS, ταχυδρομήθηκε ανώνυμα στην αστυνομία. Αν και διάφορες θεωρίες διατυπώθηκαν για το έγκλημα, οι περισσότεροι Ελληνες θεωρούσαν ότι ο Πολκ είχε δολοφονηθεί από τους κομμουνιστές, οι οποίοι, στο πλαίσιο του εμφυλίου πολέμου, προσπαθούσαν να εγκαθιδρύσουν διά της βίας ένα χωριστό κρατίδιο και να αποκτήσουν διεθνή αναγνώριση.

Η δολοφονία από τους κομμουνιστές ενός Αμερικανού δημοσιογράφου, πολίτη μιας χώρας που εξόπλιζε και στήριζε το ελληνικό κράτος, φαινόταν ως αληθοφανής εξήγηση. Οι περισσότεροι Ελληνες πολιτικοί, στρατιωτικοί αξιωματούχοι και το Στέμμα απέρριπταν το ενδεχόμενο να είναι η Δεξιά υπεύθυνη για την πράξη. Ο Γ. Α. Βλάχος, εκδότης της «Καθημερινής», έγραφε σε κύριο άρθρο του: «Ύψιστε Θεέ, δώσε να είναι οι δολοφόνοι κομμουνισταί, διότι εχαθήκαμε αν δεν είναι».

Μια άγνωστη ελληνική μετανάστευση

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/965217/gallery/epikairothta/ellada/mia-agnwsth-ellhnikh-metanasteysh

*Ο αγροτικός πληθυσμός του Πόντου άρχισε να αστικοποιείται, να εκπαιδεύεται και βαθμιαία να υιοθετεί τα δυτικά πρότυπα. Η φωτογραφία αποτυπώνει τη μετάβαση από την παραδοσιακή ενδυμασία στην «ευρωπαϊκή».

Γράφει ο κ. ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

Στις 31 Αυγούστου του 1880 κυκλοφόρησε στην Τραπεζούντα το εβδομαδιαίο 14σέλιδο περιοδικό «Εύξεινος Πόντος», με την ένδειξη «Σύγγραμμα περιοδικόν εβδομαδιαίον». Η έκδοσή του διήρκεσε ένα χρόνο. Το τελευταίο τεύχος εκδόθηκε στις 7 Αυγούστου του 1881. Εκδόθηκαν 53 τεύχη με συνολικό αριθμό σελίδων περί τις 870. Υπήρξε το πρώτο έντυπο που κυκλοφόρησε στον μικρασιατικό Πόντο, την εποχή που η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε απολέσει σημαντικά εδάφη στον νότιο Καύκασο μετά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-78.

Η ιδεολογική και πολιτική γραμμή του περιοδικού είναι συμβατή με το κυρίαρχο ρεύμα του ελληνοθωμανισμού, που έχει επικρατήσει στις ελίτ των Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σε γλώσσα καθαρεύουσα, η θεματολογία του περιοδικού περιελάμβανε κοινωνικά και λαογραφικά ζητήματα, καθώς και ειδήσεις από τον ελληνισμό της Ελλάδας, της Διασποράς και του Πόντου. Ιδιαιτέρως το απασχολούσε το φαινόμενο της μεγάλης μεταναστευτικής ροής Ελλήνων από τον μικρασιατικό Πόντο προς τις ρωσοκρατούμενες περιοχές. Η μεταναστευτική αυτή κίνηση θεωρείται από τους εκδότες ως η σημαντικότερη και η πλέον επικίνδυνη εξέλιξη για τον ελληνισμό του Πόντου.

Η ιστορική σημαία της Κομοτηνής

 *Έπαρση της ιστορικής σημαίας στην Κομοτηνή

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Κομοτηνή, γιορτάζει κάθε χρόνο στις 14 Μαΐου την επέτειο της απελευθέρωσής της. Στο επίκεντρο των εορτασμών, βρίσκεται πάντα η ιστορική σημαία, που έραψαν και κέντησαν κάπως βιαστικά μέσα σε μια νύχτα, οι γυναίκες της Φιλοπτώχου Αδελφότητας της πόλης, κατά την πρώτη απελευθέρωση της πόλης στις 14 Ιουλίου 1913.

                Τότε, κεντήθηκε επάνω στη σημαία η ημερομηνία εκείνη με λευκή μεταξένια κλωστή. Η σημαία όμως στο διάβα του χρόνου πήρε και άλλες κεντημένες ημερομηνίες, ακολουθώντας τις περιπέτειες αλλά και τις χαρές της Κομοτηνής.

                Η πρώτη απελευθέρωση έγινε στις 14 Ιουλίου 1913. Τότε, στο πλαίσιο του Β’ Βαλκανικού Πολέμου, τα ελληνικά στρατεύματα και ο στόλος απελευθέρωσαν σχεδόν όλη της Δυτική Θράκη, εκδιώκοντας τους Βουλγάρους, οι οποίοι είχαν καταλάβει τα εδάφη της το 1912 κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, εκδιώκοντας τους Τούρκους. Κατά τις περιγραφές των δημοσιογράφων, οι πρόκριτοι της πόλης και πάρα πολλοί κάτοικοι είχαν εξέλθει περί τα 2 χιλμ. δυτικά για να υποδεχθούν το στρατό της απελευθέρωσης, κρατώντας σημαίες και ζητωκραυγάζοντας ενθουσιασμένοι.

Έλληνες στην κόλαση των γκουλάγκ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ   http://www.kathimerini.gr/964799/article/epikairothta/ellada/ellhnes-sthn-kolash-twn-gkoylagk 

*Το πρώτο μνημόσυνο για τους Έλληνες- θύματα του σταλινισμού στον χώρο του γκουλάγκ, έξω από το Μαγκαντάν, αμέσως μετά τη διάλυση της EΣΣΔ.

Γράφει ο δημοσιογράφος TΑΣΟΣ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ

Ο 65χρονος Ιβάν Τζουχά είναι γεωγράφος στο επάγγελμα. Αλλά η μοίρα της οικογένειάς του (ο Έλληνας παππούς του τουφεκίστηκε από τον Στάλιν) και η αγάπη του για ταξίδια και... αρχεία τον έκανε χρονικογράφο του μαρτυρίου της ελληνικής μειονότητας στην πρώην Σοβιετική Ένωση.

Είχαμε μαζί ταξιδέψει το 2006 στη ρωσική Άπω Ανατολή, εκεί όπου το σταλινικό καθεστώς δημιούργησε το πιο γνωστό τμήμα του Νταλστρόι («To Τραστ της Οικοδόμησης του Βορρά»), του οργανισμού που ενορχήστρωσε την κράτηση και την καταναγκαστική εργασία όσων είχαν χαρακτηρισθεί «εχθροί του λαού». Στόχος του Ιβάν τότε ήταν να μελετήσει τα τοπικά αρχεία που φυλάσσονταν στο Μαγκαντάν, μια πόλη στον Ειρηνικό που οικοδομήθηκε από κατάδικους. Μαζί επισκεφθήκαμε την κόρη του κομισάριου Γιεζόφ, ο οποίος δολοφόνησε τον παππού του Τζουχά το 1937 και συζητήσαμε για το ηθικό και το ανήθικο στη σοβιετική ιστορία. Ενδεικτικό είναι ότι η θετή κόρη του Γιεζόφ στάλθηκε στην Άπω Ανατολή επειδή εκεί μόνο θα ήταν ασφαλής από την οργή των μελών των οικογενειών που είχαν εκτελεστεί ή καταδικαστεί τη δεκαετία του ’30...

Ανάμεσα στους Σοβιετικούς πολίτες- θύματα του συστήματος της σταλινικής καταπίεσης ήσαν και 14.000  Έλληνες Σοβιετικοί υπήκοοι και κάτοχοι ελληνικών διαβατηρίων. Είχαμε τελειώσει εκείνο το ταξίδι με τον Τζουχά (και τον Έλληνα ιστορικό Βλάσση Αγτζίδη) στο χρυσωρυχείο «Σπακόινο» (που σημαίνει «ήσυχο»), όπου ο Γερμανός μηχανικός Βαλόντια Νάιμαν μας αφηγήθηκε πώς ο πατέρας του είχε γυρίσει από την αιχμαλωσία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο για να καταλήξει στη σοβιετική εξορία στην Άπω Ανατολή και πώς ο ίδιος αγάπησε τελικά αυτή τη γωνιά της Σιβηρίας και έμεινε εκεί για πάντα.