Κυριακή 7 Μαρτίου 2010

Η δικτατορία του Μεταξά


Από την Καθημερινή της Κυριακής
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_07/03/2010_393338





 Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, 
που επιβλήθηκε από τον Γεώργιο Β΄
 ήταν επιστέγασμα 
σειράς πολιτικών «ανωμαλιών»




*Ο Μεταξάς κυρίαρχος πλέον δικτάτωρ






Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

Ως στρατιωτικός ο Ιωάννης Μεταξάς διακρίθηκε από τις σπουδές του κιόλας στην Πολεμική Ακαδημία του Βερολίνου. Συμμετείχε στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και στους Βαλκανικούς, ενώ από το 1903 είχε τοποθετηθεί στο τότε νεοσύστατο κατά τα ξένα πρότυπα Γενικό Επιτελείο Στρατού, συμβάλλοντας σημαντικά στην οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων. Από νωρίς συνδέθηκε φιλικά με τη βασιλική οικογένεια και όταν το 1910 ο Γεώργιος Α΄ διόρισε πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο Κρητικός τού προσέφερε τη θέση του πρώτου υπασπιστού του. Ετσι, ο Μεταξάς έγινε ο σύνδεσμος μεταξύ Βενιζέλου και ανακτόρων. Η ρήξη μεταξύ τους ήρθε το 1915, όταν ο Μεταξάς με την παραίτησή του μετέπεισε τον Κωνσταντίνο Α΄ ως προς την είσοδο της χώρας στον πόλεμο, στο πλευρό των συμμάχων. Ο Βενιζέλος δεν τον συγχώρεσε ποτέ και, το 1917, τον εξόρισε στην Κορσική από όπου γύρισε υστερα από την επιστροφή των βασιλικών στην εξουσία. Οταν στις 25 Μαρτίου 1921 οι Πρωτοπαπαδάκης, Θεοτόκης και Γούναρης του προσέφεραν τη θέση του αντιστρατήγου της Μικράς Ασίας, ο Μεταξάς αρνήθηκε. Από το 1914 είχε καταθέσει υπόμνημα στο ΓΕΣ, με το οποίο προεξοφλούσε την ήττα του ελληνικού στρατού σε περίπτωση επέμβασης στην Ιωνία. Στις 12 Οκτωβρίου 1922 ίδρυσε το κόμμα των Ελευθεροφρόνων. Μετά τη δικτατορία Πάγκαλου, κατά την οποία φυλακίστηκε και εκτοπίστηκε, συμμετείχε στις εκλογές της 11ης Νοεμβρίου 1926. Κατέλαβε 51 έδρες και διορίστηκε υπουργός Συγκοινωνίας στην κυβέρνηση Ζαΐμη. Αργότερα υπηρέτησε και ως υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Τσαλδάρη. Ωστόσο, σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, οι Ελευθερόφρονες σημείωναν όλο και χειρότερες επιδόσεις. Οταν το 1936 κατέλαβαν επτά έδρες, όλα έδειχναν ότι η πολιτική σταδιοδρομία του Μεταξά έφτανε στο τέλος της. Ο Γεώργιος Β΄ όμως είχε διαφορετική άποψη.

*Ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Βασιλεύς Γεώργιος Β΄ συνέπλευσαν




Η υπονόμευση του κοινοβουλευτισμού



Της Μαρίνας Πετράκη*


Τα πολιτικά πάθη, αποτέλεσμα της μακροχρόνιας έχθρας βενιζελικών και αντιβενιζελικών, υπονόμευσαν και αποδυνάμωσαν τον κοινοβουλευτισμό και οδήγησαν σε πολιτικό αδιέξοδο. Τον Νοέμβριο του 1935, μετά τη διεξαγωγή «νόθου» δημοψηφίσματος, ο Γεώργιος Β΄ επανήλθε στον θρόνο της Ελλάδας.
Η παλινόρθωση της βασιλείας, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 1935, εγκαινίασε μια δραματική σειρά γεγονότων, που κατέληξαν στη δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Μετά την επιστροφή του, ο Γεώργιος αποπέμπει τον Κονδύλη και αναθέτει τον σχηματισμό κυβέρνησης στον Κωνσταντίνο Δεμερτζή, ενώ την 26η Ιανουαρίου διεξάγονται άψογες εκλογές, που αναδεικνύουν ισοδύναμες τις δύο μεγάλες παρατάξεις, με ρυθμιστή το Παλλαϊκό Κόμμα (δεσπόζουσα δύναμη το ΚΚΕ). Οταν γίνεται γνωστή η μυστική συμφωνία (σύμφωνο Σοφούλη - Σκλάβαινα) μεταξύ των Φιλελευθέρων και του ΚΚΕ, προκαλούνται αναταράξεις στις ένοπλες δυνάμεις που δυσαρεστούν τον Γεώργιο, ο οποίος αποπέμπει τον Παπάγο από το Υπουργείο Στρατιωτικών και στη θέση του διορίζει τον Ιωάννη Μεταξά. Μετά τον θάνατο του Δεμερτζή, στις 13 Απριλίου, ο Μεταξάς αναλαμβάνει και τα καθήκοντα του πρωθυπουργού, ενώ στις 27 Απριλίου λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Στις 8 Μαΐου, κατά τη διάρκεια καπνεργατικών διαδηλώσεων, ξέσπασαν τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης που κατέληξαν στις πλέον βίαιες συγκρούσεις ανάμεσα στους απεργούς και τη χωροφυλακή, στη διάρκεια των οποίων σκοτώθηκαν δώδεκα διαδηλωτές.
Η ανακοίνωση για γενική απεργία στις 5 Αυγούστου 1936 προσέφερε στον Μεταξά, «ελέω του Γεωργίου Β΄», την απαιτούμενη δικαιολογία για την εγκαθίδρυση της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου, που ήταν το επιστέγασμα μιας σειράς εσωτερικών πολιτικών «ανωμαλιών» και αποτελούσε, σύμφωνα με τον Γεώργιο, μια «δυσάρεστη αναγκαιότητα». Τα παραδοσιακά κόμματα, αποδυναμωμένα από τις έριδες και στερημένα από τους ηγέτες τους (οι Κονδύλης, Τσαλδάρης, Δεμερτζής και Βενιζέλος όλοι πέθαναν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα) ήταν ανίκανα να κινητοποιήσουν τον λαό, που, κουρασμένος και απογοητευμένος από τους πολιτικούς, παρέμεινε απαθής. Εξάλλου, οι ιθύνουσες τάξεις είδαν στο πρόσωπο του Μεταξά τον εκφραστή των συμφερόντων τους και τον εγγυητή ασφάλειάς τους έναντι του «επερχόμενου» κομμουνισμού.
Παράλληλα, η θέση του Μεταξά διευκολύνθηκε την εποχή αυτή από τη διεθνή συγκυρία. Η κομμουνιστική απειλή φάνταζε, το 1936, πολύ μεγαλύτερη από την κρίση του κοινοβουλευτισμού στην Ευρώπη και την επικράτηση του φασισμού και του ναζισμού. Τα καθεστώτα αυτά και οι εκφραστές τους ασκούσαν μια περίεργη γοητεία στους πληθυσμούς των ευρωπαϊκών κρατών, που παρακολουθούσαν με θαυμασμό τη νέα πειθαρχημένη δύναμη του ναζισμού και την προβολή του «χαρισματικού» αδιαφιλονίκητου ηγέτη του, Αδόλφου Χίτλερ, να προβάλλονται μέσα από τα βραβευμένα προπαγανδιστικά φιλμ της Ρίφενσταλ, στα πολυπληθή ακροατήρια των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων. Ο κομμουνιστικός κίνδυνος, υπό το φάσμα του ισπανικού εμφυλίου που μόλις είχε ξεσπάσει, ανησυχούσε πολύ περισσότερο τους Ευρωπαίους, απ’ ό,τι η κατάληψη της αποστρατιωτικοποιημένης Ρηνανίας από τον Χίτλερ το 1936, και η αυξανομένη επιθετικότητα του Μουσολίνι, μετά την εισβολή στην Αιθιοπία.
Ετσι λοιπόν το διεθνές κλίμα και η έκρυθμη εσωτερική πολιτική κατάσταση, που διευκολύνονταν από την έλλειψη εμπιστοσύνης του Γεωργίου προς τα αστικά πολιτικά κόμματα, «ευνοούσαν» την εγκαθίδρυση της Δικτατορίας. Γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τις «χλιαρές» αντιδράσεις –με εξαίρεση το κίνημα των Χανίων– που εκδηλώθηκαν εναντίον της 4ης Αυγούστου.





*Ο Ιωάννης Μεταξάς, επέβαλε απολυταρχικό καθεστώς

Απολυταρχικό καθεστώς με λαϊκίστικες τάσεις και πρακτικές

Οι πρώτες ενέργειες του καθεστώτος, μετά την άρση των θεμελιωδών άρθρων του Συντάγματος και την κατάργηση της ελευθερίας του Τύπου, ο οποίος κατέστη προπαγανδιστικό εργαλείο του καθεστώτος, με αντάλλαγμα πολλά προνόμια, ήταν η καταστολή του κομμουνιστικού κινδύνου, αλλά και του κομματικού κοινοβουλευτισμού, που αποτελούσαν τη «διπλή τυραννία» του τόπου. Οι αθρόες συλλήψεις και οι εκτοπίσεις των αντιφρονούντων, αλλά και οι αποτελεσματικοί μηχανισμοί που αφορούσαν την καθιέρωση του Πιστοποιητικού Κοινωνικών Φρονημάτων και των Δηλώσεων Μετανοίας (που ανήλθαν σε 47.000, όταν η δύναμη του ΚΚΕ ήταν περίπου 15.000) εξουδετέρωσαν κάθε εσωτερική απειλή και έδωσαν τη δυνατότητα στον Μεταξά να υλοποιήσει τα σχέδιά του. Πρωταρχικός σκοπός του καθεστώτος ήταν η ίδρυση ενός «Νέου Κράτους» που θα βασιζόταν στις υπέρτατες αξίες και στα ιδεώδη που είχαν πλέον χαθεί και θα οδηγούσε στην «Αναγέννηση της Ελλάδος» και στη δημιουργία του «Τρίτου Ελληνικού Πολιτισμού» που ήταν συνέχεια του Αρχαίου και του Βυζαντινού. Η έλλειψη λαϊκής βάσης οδήγησε τον Μεταξά, μιμούμενο ξένα φασιστικά και ναζιστικά πρότυπα, στην ίδρυση και οργάνωση ενός πανίσχυρου οργανισμού νεολαίας, της ΕΟΝ, που συμπεριέλαβε το σύνολο σχεδόν του νεανικού πληθυσμού της χώρας και αποτέλεσε το αποτελεσματικότερο μέσον, αλλά και αποδέκτη της μεταξικής ιδεολογίας και προπαγάνδας, βασικότερο στοιχείο της οποίας αποτελούσε η λατρεία προς τον Ηγέτη, Ιωάννη Μεταξά.

*Το προωπικό ημερολόγια του Μεταξά, πολύτιμη πηγή ιστορικών πληροφοριών


Κοινωνική πολιτική


Ωστόσο, παρά τις πρακτικές και τα χαρακτηριστικά των φασιστικών καθεστώτων που υιοθέτησε, η 4η Αυγούστου δεν ταυτίστηκε ποτέ με τη φασιστική ιδεολογία αλλά παρέμεινε ένα απολυταρχικό καθεστώς με φιλολαϊκές τάσεις που συχνά οδηγούσαν σε λαϊκίστικες πρακτικές. Ο Μεταξάς, όπως συχνά προκύπτει μέσα από το ημερολόγιό του και τις ομιλίες του, ήθελε να είναι ο ηγέτης του λαού και προστάτης των οικονομικά ασθενέστερων. Στο πλαίσιο αυτής της πατερναλιστικής στάσης που χαρακτήρισε ολόκληρη τη διακυβέρνηση του «χαρά μου οι φτωχοί και τα παιδιά», εφάρμοσε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα κοινωνικής πολιτικής για την ανακούφιση των ασθενέστερων τάξεων, όπως οι αγρότες και οι εργάτες.
Τα πιο σημαντικά μέτρα στον τομέα της αγροτικής πολιτικής ήταν η ρύθμιση των αγροτικών χρεών, η μεταβίβαση των τίτλων ιδιοκτησίας της γης και η κατάργηση της φορολογίας στο ελαιόλαδο.
Τα μέτρα για τους εργάτες περιελάμβαναν την καθιέρωση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και την αναγκαστική διαιτησία μεταξύ εργατών και εργοδοτών, ενώ εφαρμόζεται ο νόμος για την κοινωνική ασφάλιση με την ίδρυση του ΙΚΑ. Παράλληλα, καθιερώνεται το οκτάωρο, καθορίζεται κατώτερο ημερομίσθιο και λαμβάνονται μέτρα για βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και τον έλεγχο των ενδημικών νόσων με σημαντική αύξηση στις δαπάνες υγείας.
*Μεταξάς και Γεώργιος Β΄ έδωσαν βάρος στη στρατιωτική θωράκιση της χώρας





Στρατιωτική θωράκιση για τον επερχόμενο πόλεμο


Η σημαντικότερη ωστόσο προσπάθεια του καθεστώτος επικεντρώθηκε από την αρχή στην αμυντική θωράκιση της χώρας. Δεμένος στο «παραδοσιακό άρμα» της φιλοβρετανικής εξωτερικής πολιτικής, παρά τη γερμανική του παιδεία και την οικονομική εξάρτηση της χώρας από τη Γερμανία, ο Μεταξάς αναζήτησε, μέσα στo πλαίσιo της πολιτικής ουδετερότητας που του επέβαλαν η γεωπολιτική και η στρατιωτική του θεώρηση, στη Βρετανία, τη μεγαλύτερη ναυτική Δύναμη, τον σύμμαχο απέναντι στην αυξανόμενη ιταλική επιθετικότητα, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την Αιθιοπική Κρίση και τη συμμετοχή της Ελλάδας στις οικονομικές κυρώσεις κατά της Ιταλίας. Παράλληλα άρχισε η μεγάλη στρατιωτική και ψυχολογική προετοιμασία της χώρας για την αντιμετώπιση πιθανής εισβολής από την Ιταλία, αλλά και τη Βουλγαρία, με την κατασκευή εντυπωσιακών οχυρωματικών έργων, όπως η Γραμμή Μεταξά και η ανασυγκρότηση του ελληνικού στρατού, ενώ είχε αρχίσει και ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αυτάρκειας και εξοικονόμησης αγαθών.
Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος βρήκε την «ουδέτερη» Ελλάδα αμυντικά προετοιμασμένη και αποφασισμένη να αντισταθεί, ενώ είχε κηρυχθεί από τον Απρίλη του 1939 μερική επιστράτευση. Οι ιταλικές προκλήσεις εναντίον της Ελλάδας το καλοκαίρι του 1940 είχαν ως αποκορύφωμα τον τορπιλισμό του ευδρόμου «Ελλη» στην Τήνο στις 15 Αυγούστου. Η εμπλοκή της Ελλάδος στον πόλεμο ήταν πια βεβαία.
*Ο Μεταξάς με Άλκιμους, μέλη της οργάνωσης της δικτατορικής νεολαίας




Πλήρης σύμπνοια


Το πρωινό της 28ης Οκτωβρίου 1940, στην οικία του Ιωάννου Μεταξά στην Κηφισιά άρχισε να γράφεται μία από τις πλέον ένδοξες σελίδες της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Η άρνηση του Μεταξά, «Alors c’est la guerre», να υποκύψει στις ιταλικές διεκδικήσεις απορρίπτοντας το ιταλικό τελεσίγραφο που του επέδωσε ο Γκράτσι δεν ήταν προϊόν στιγμιαίας εθνικής έξαρσης, αλλά, όπως προκύπτει από τις προσωπικές του και κρατικές μαρτυρίες, μια ώριμη, μελετημένη, ιστορική απόφαση η οποία οδήγησε την Ελλάδα σε στιγμές μεγαλείου και δόξας. Ο ελληνικός λαός, ενωμένος, βρισκόταν για πρώτη ίσως φορά σε πλήρη σύμπνοια με τον αρχηγό του καθώς ξεχυνόταν στους δρόμους πανηγυρίζοντας με αληθινό ενθουσιασμό και εθνική υπερηφάνεια. Ο Ιωάννης Μεταξάς πέθανε στις 29 Ιανουαρίου 1941, «εν πλήρει δόξη», και η απώλειά του την κρίσιμη αυτή στιγμή απεδείχθη τραγική, δημιουργώντας μεγάλο στρατιωτικό και πολιτικό κενό. Η έλλειψη ικανού διαδόχου σε συνδυασμό με την ήττα και τη γερμανική κατοχή αναζωπύρωσαν τα πολιτικά πάθη του παρελθόντος οδηγώντας τη χώρα στον καταστροφικό εμφύλιο.


* Η κ. Μαρίνα Πετράκη είναι ιστορικός/ερευνήτρια.

Παρασκευή 5 Μαρτίου 2010

ΒΟΥΛΗ: ΔΥΟ ΠΑΡΑΘΥΡΑ ΜΕ ΣΗΜΑΣΙΑ



*Το Μέγαρο της Βουλής. Αριστερά το τρίτο παράθυρο μονίμως κλειστό. Δεξιά, το τέταρτο παράθυρο,
από όπου έγινε ο διάλογος Όθωνα- Καλλέργη


Πενήντα δύο παράθυρα έχει η πρόσοψη του κτιρίου της Βουλής, που βλέπει προς την πλατεία Συντάγματος. Δύο από τα παράθυρα αυτά, έχουν ιδιαίτερη σημασία.
Εάν σταθεί κανείς στη κέντρο της πλατείας Συντάγματος και ατενίσει προς το Μέγαρο του Κοινοβουλίου, μπορεί στην πρόσοψή του να μετρήσει συνολικά 52 παράθυρα. Στο δεύτερο όροφο υπάρχουν συνολικά 16 ισομεγέθη παράθυρα και στο κέντρο τρία μεγαλύτερα. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στον πρώτο όροφο του κτιρίου. Στο ισόγειο εκατέρωθεν της εισόδου, υπάρχουν άλλα 14 παράθυρα.
Ιστορικό όμως παραμένει το τέταρτο παράθυρο του ισογείου της δεξιάς πλευράς της δυτικής όψης του Μεγάρου, που βλέπει προς την πλατεία Συντάγματος. Εκεί μπροστά, έφιππος ο συνταγματάρχης Δημήτριος Καλλέργης διατύπωσε το αίτημα της Επανάστασης, που είχε οργανώσει με τον Ιωάννη Μακρυγιάννη στις 3 Σεπτεμβρίου 1843, για παροχή Συντάγματος.
Στη μία μετά τα μεσάνυχτα, η Φρουρά των Αθηνών με δύο συνθηματικούς πυροβολισμούς στον αέρα, ξεκίνησε από τους στρατώνες στο Μοναστηράκι για τα Ανάκτορα, για να απαιτήσει Σύνταγμα. Μπροστά πήγαιναν… οι σαλπιγκτές, ακολουθούσε μια στρατιωτική μπάντα και τέλος η στρατιωτική δύναμη με τις σημαίες της να ανεμίζουν μέσα στη νύχτα. Ο κόσμος, αραιός στην αρχή, όταν πύκνωσε στην οδό Ερμού, άρχισε να φωνάζει «Ζή-τω το Σύν-ταγ-μα», «Ζή-τω το Σύν-ταγ-μα»!!!
Ο βασιλιάς Όθων, μελετούσε ακόμα στο γραφείο του όταν ένας υπασπιστής του, ανήγγειλε, πως ο Στρατός στασίασε. Ταυτόχρονα ξύπνησε και η βασίλισσα Αμαλία. Ο βασιλιάς τελικά, διέταξε τον υπασπιστή του Γρίβα Γαρδικιώτη να συναντήσει τον επικεφαλής της στρατιωτικής δύναμης και να τον ρωτήσει τι θέλει. Ο Καλλέργης διατάσσει τη σύλληψή του και τελικά ο Όθων αποφασίζει να βγει στο παράθυρο για να μιλήσει ο ίδιος με τους επαναστατημένους. Στο γραφείο του τετάρτου παραθύρου, στεγάζονταν η γραμματεία του βασιλιά Όθωνα. Από εκεί πρόβαλε ο βασιλιάς με τη βασίλισσα πίσω του και ρώτησε τον Καλλέργη, τι θέλει.


*Ο διάλογος του Καλλέργη με τον Όθωνα, ο οποίος πρόβαλε από το τέταρτο παράθυρο, σε  λιθογραφία εποχής


Ο Καλλέργης απαντά: «Μεγαλειότατε, ευδοκήσατε να ικανοποιήσετε την αίτησιν του στρατού και του λαού, ομογνωμόνως ζητούντων Σύνταγμα».
Ο Όθων προσπαθεί να κερδίσει χρόνο και ειδοποιεί το Πυροβολικό να τον προστατεύσει, αλλά ο διοικητής του Σχινάς έρχεται και τοποθετεί τα κανόνια του με τις κάνες στραμμένες προς τα Ανάκτορα.
Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Η χώρα, από ελέω Θεού Μοναρχία μεταβλήθηκε σε συνταγματική μοναρχία, ψήφισε νέο Σύνταγμα και έθεσε τις βάσεις για ένα γνήσιο κοινοβουλευτικό βίο. Το παράθυρο του ισογείου, έμεινε στην Ιστορία.

*Φωτογραφία του Πέτρου Πουλίδη, την επαύριο της Μικρασιατικής Καταστροφής, όταν στο μέγαρο
είχαν εγκατασταθεί υπηρεσίες περίθλαψης προσφύγων. Διακρίνεται το περίφημο
τρίτο παράθυρο με ανασηκωμένες τις γρίλιες.
Μέσα, φαίνεται πως είναι χτισμένο (Οπτικοακουστικό αρχείο ΕΡΤ).

Εδώ θα πρέπει να αναφερθούμε και στο άλλο παράθυρο με κάποια σημασία. Είναι το «τυφλό» παράθυρο του ισογείου από την πλευρά του Μεγάρου που βλέπει προς το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, δηλαδή τη δυτική πλευρά. Πρόκειται για το τρίτο παράθυρο από την αριστερή πλευρά, όπως βλέπει κανείς το κτίριο απέξω. Έχει κατασκευαστεί μόνο για λόγους οπτικής συμμετρίας. Στην πραγματικότητα δεν ανοίγει ποτέ γιατί ακριβώς πίσω, βρίσκεται η εσωτερική σκάλα του Μεγάρου.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

*Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, σε λαϊκή λιθογραφία

*Μια άλλη άποψη του Μεγάρου σε παλιά καρτ ποστάλ







Δευτέρα 1 Μαρτίου 2010

Οι αργυρώνητοι του Τύπου, έχουν βαρύτατο παρελθόν




Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η σχέση Τύπου και Πολιτικής, είναι σχέση βαθιά ερωτική... Με τις μεγάλες αγάπες και τους όρκους αιώνιας πίστης χάριν της Δημοκρατίας... Με τα αβυσσαλέα μίση και τις φοβερές συγκρούσεις χάριν της ελευθεροτυπίας... Με τις ζηλοτυπίες και τις αμφιβολίες... Με απέραντο πάθος και απεριόριστο μίσος...
Σφιχτοί εναγκαλισμοί και σκληρές απωθήσεις... Εναγκαλισμοί, που ίσως στις μέρες μας αποδίδονται μερικές φορές καλύτερα με τον όρο «διαπλοκή», με ό,τι συνεπάγεται ο νεολογισμός αυτός, που εισήχθη στο πολιτικό μας λεξιλόγιο το 1993 από τον Κ. Μητσοτάκη και έκτοτε εγκαταστάθηκε στα πολιτικά μας πράγματα, γιγαντώθηκε ασύμμετρα και υπέρμετρα και αποτελεί πλέον ορατή απειλή, για την ουσία της Δημοκρατίας.
Η διαπλοκή του Τύπου με την κάθε μορφής εξουσία, ιστορικά πήρε διάφορες μορφές, ανάλογα με τις εξελίξεις κάθε εποχής. Πήρε την μορφή της αμειβόμενης προπαγάνδας, τη μορφή του εκβιασμού της πολιτικής εξουσίας από το μεγάλο κεφάλαιο που διαχειρίζεται και χειραγωγεί τον Τύπο και τα ΜΜΕ, πήρε τη μορφή των «μυστικών κονδυλίων», πήρε... και τι δεν πήρε.

Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2010

Οι Έξι στου Γουδή και στο βάθος Μακεδονικό!


Από το ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=32&artid=316313&dt=21/02/2010


*Από τη Δίκη των Έξ. Η απολογία του στρατηγού Χατζανέστη

Από την εποχή της Μικρασιατικής καταστροφής

 η Ιταλία απεργαζόταν την «αυτονόμηση» 

ελληνικών εδαφών

Ο χορός των κατασκόπων, 

το όργιο της προπαγάνδας 

και τα εγκληματικά σχέδια

Της κ. ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΤΟΜΑΗΗ ΠΡΟΣΦΑΤΗ απόφαση του Αρείου Πάγου για επανάληψη της δίκης των Εξι προκάλεσε το ενδιαφέρον για ανάσυρση των οικείων φακέλων βάσει του συστήματος ηλεκτρονικής διαχείρισης του Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου ΥΠΕΞ. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποια είναι τα νέα στοιχεία που οδήγησαν απογόνους των θυμάτων ναπροσφύγουν στο ανώτατο δικαστήριο της χώρας προκειμένου να κρίνει την αθωότητα των κατηγορουμένων, γιατί αγνοούμε το περιεχόμενο των δικαστικών φακέλων της πολύκροτης εκείνης δίκης. Εκείνο που εντοπίσαμε, πάντως, και έρχεται για πρώτη φορά στο φως είναι ότι σε εκείνη την ιδιαίτερα κρίσιμη από κάθε άποψη περίοδο για τη χώρα μας οικονομικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα επεξεργάζονταν από τότε αυτονόμηση της Μακεδονίας. Η δεύτερη έκπληξη οφείλεται στο γεγονός ότι τα σχέδια αυτά προέρχονταν από την εταίρο μας σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση Ιταλία... Τα πυκνογραμμένα Δελτία Πληροφοριών του 2ου Γραφείου της Επαναστατικής Επιτροπής (η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών ιδρύθηκε 30 χρόνια αργότερα, το 1953) κατά το δίμηνο Σεπτεμβρίου- Οκτωβρίου 1922 που προηγήθηκε της δίκης είναι αποκαλυπτικά του απροκάλυπτου τρόπου με τον οποίο δρούσαν μυστικοί πράκτορες κάθε προέλευσης που είχαν διεισδύσει στη χώρα στοχεύοντας στο φρόνημα λαού και στρατού. 

1935: Η παλινόρθωση της μοναρχίας







Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_28/02/2010_392392


 75 χρόνια πριν.


Επειτα από ένα διαβλητό δημοψήφισμα, 
εν μέσω μακρόχρονης πολιτικής κρίσης,
ο Γεώργιος Β΄ επανήλθε στην Ελλάδα




*Ο Γεώργιος Β΄



Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης


Γιος του Κωνσταντίνου και της Σοφίας, ο Γεώργιος Β΄, στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, ακολούθησε τον πατέρα του. Υπηρέτησε στον στρατό ως υπασπιστής του, παρέμεινε στο πλευρό του κατά τη διάρκεια της σύγκρουσής του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον ακολούθησε το 1917 στην εξορία, αλλά παραμερίστηκε στη σειρά διαδοχής από τον μικρότερο αδελφό του Αλέξανδρο, κατόπιν απαιτήσεως της Αντάντ και του Βενιζέλου. Επέστρεψε από την εξορία το 1920, μετά την ήττα του Βενιζέλου και την επαναφορά του Κωνσταντίνου στον θρόνο. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, το Κίνημα των Πλαστήρα, Γονατά και Φωκά, και την παραίτηση του Κωνσταντίνου, διαδέχτηκε τον πατέρα του στις 27 Σεπτεμβρίου 1922. Η Επαναστατική Κυβέρνηση εξετέλεσε τους Εξι εν ονόματί του και έπειτα από έναν χρόνο τον ανάγκασε να εγκαταλείψει την Ελλάδα. Λίγους μήνες αργότερα με απόφαση της Εθνοσυνέλευσης κηρύχθηκαν αυτός και η δυναστεία έκπτωτοι. Παρήλθαν 11 περίπου έτη εξορίας για να επανέλθει, μετά το διαβλητό δημοψήφισμα του 1935 και αφού πρώτα με το Κίνημα των Παπάγου, Ρέππα και Οικονόμου, που οργανώθηκε από τον Γ. Κονδύλη, καταργήθηκε η Αβασίλευτη Δημοκρατία και επαναφέρθηκε προσωρινά σε ισχύ το Σύνταγμα του 1911. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο Γεώργιος Β΄ στήριξε τον Ιωάννη Μεταξά στην εγκαθίδρυση δικτατορίας. Αργότερα συνέδεσε το όνομά του με το Επος του 1940. Οταν όμως η Ελλάδα απελευθερώθηκε, υποχρεώθηκε να παραμείνει στο εξωτερικό και να δεχθεί την Αντιβασιλεία. Και όταν κλήθηκε ξανά να επανέλθει το 1946, απεβίωσε μετά έξι μήνες, από καρδιακή ανακοπή. Επειδή από τον γάμο του δεν είχε αποκτήσει παιδιά, τον διαδέχτηκε ο αδελφός του Παύλος.

Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2010

Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΓΟΝΑΤΑ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ

*Το Δημαρχείο της Αδριανούπολης


 *Έδρασε το 1907- 1908,  στην Αδριανούπολη .
 Με το ψευδώνυμο Στέργιος Γρηγορίου, 
οργάνωνε τον Ελληνισμό της Θράκης. 


Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης



          Το Έπος του Θρακικού Αγώνα, στις απαρχές του 20ου αιώνα, παρέμεινε άγνωστο, κυριολεκτικά στη σκιά του Μακεδονικού Αγώνα, τον οποίο καθαγίασε η θυσία του Παύλου Μελά, αλλά και η πολυάριθμη συμμετοχή αγωνιστών από την ελεύθερη και την υπόδουλη Ελλάδα.
          Ωστόσο και ο Θρακικός Αγώνας, είχε τις μεγάλες στιγμές του, αλλά και τις μεγάλες προσωπικότητες που εργάσθηκαν γι’ αυτόν.
          Το ιστορικό πλαίσιο, είναι γνωστό. Το Βουλγαρικό κράτος, μετά την τόσο άδικη και αιφνιδιαστική προσάρτηση της Ανατολικής Ρωμυλίας το 1880, άρχισε ένα φοβερό εξοντωτικό αγώνα κατά του Ελληνικού στοιχείου στη Βόρεια Ελλάδα γενικότερα, προωθώντας τις επεκτατικές του τάσεις. Ένας αιματηρός αγώνας, που κράτησε χρόνια, αλλά άρχισε να κορυφώνεται μετά την γνωστή βουλγαρική επανάσταση του Ίλιντεν το 1904. Η επανάσταση αυτή έβαλε ουσιαστικά τις βάσεις, για να αρχίσει ο ένοπλος αγώνας των κομιτατζήδων, με απώτερο στόχο την προσάρτηση εδαφών της Μακεδονίας και της Θράκης και την έξοδό τους στο Αιγαίο.

Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2010

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟΝ ΣΑΡΚΑΣΤΙΚΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ Γ. ΣΟΥΡΗ

Η φίλη Ελένη Καλλιανέζου, αρχαιολόγος και συγγραφέας, που διαμένει στη Δανία, και διατηρεί το εξαιρετικό ιστολόγιο το  http://asteroessa.blogspot.com μου έστειλε και άλλο χαρακτηριστικό ποίημα του μεγάλου Γεωργίου Σουρή, τον... κ. Πετσωματά!!! Λαμόγιο εποχής δηλαδή... Η ιστορία των λαμογιών στη Ελλάδα, κάνει κύκλους. Χαρείτε το, γιατί αξίζει. Και μην ξεχάστε να επισκεφθείτε το ιστολόγιο της Ελένης.

Ο κύριος Πετσωματάς, οπλαρχηγός ειρήνης,
στον τελευταίον πόλεμον χαλάσας τρεις καπότες,
φαγών ολίγα χρήματα της Εθνικής Αμύνης,
προ πάντων δε διακριθείς εις το σουφρώνειν κότες,
στους καφενέδες σκυθρωπός και μόνος επλανάτο,
και στα τραπέζια κάποτε ησύχως εκοιμάτο.

Και τότε ωνειρεύετο υπό πλατάνους δείπνα
με κότες δούλων αδελφών, με δάφνας και μυρσίνας,
αλλ΄ όταν εκ του ευτυχούς ληθάργου του εξύπνα,
μετά δακρύων έβλεπε πως είναι εις Αθήνας.
Και δίδων πέντε φάσκελα το έθνος κατηράτο,
και πάλιν εξεθύμωνε και πάλιν εκοιμάτο.

Εδίψα μάχας κι αίματα της εποχής εκείνης,
αλλά το έθνος δυστυχώς μετά μακρούς πολέμους
ετρύγα τους γλυκείς καρπούς της ποθητής ειρήνης,
μοιραίως πελαγοδρομούν στους τέσσαρας ανέμους.
Κι εκείνος εκινδύνευε της πείνας ν΄ αποθάνει,
κι εσκέπτετο νυχθημερόν τι διάβολο να κάνει.

Αλλ΄ ο Θεός, ο πώποτε πεινώντα μη αφίνων
ουδέ αυτά τα πετεινά, ως λέγουν, τ΄ ουρανού,
προ πάντων δε οιστρηλατών τους κλέπτας των Ελλήνων,
και του πτωχου Πετσωματά εφώτισε τον νου·
κι ως μόνην του ενέπνευσε παρήγορον ελπίδα
να βάλει κάλπην βουλευτού κι εκείνος στην πατρίδα.

Αυτό το πράγμα δύσκολον πολύ δεν του εφάνη…
εις την πατρίδα έχαιρεν υπόληψιν μεγάλην,
καθόσον ήτο γέννημα ενός αρχιτσοπάνη,
διακριθέντος άλλοτε στην Τουρκομάχον πάλην.
Αλλά κι αυτός ο ίδιος μετά τοσούτον χρόνον
συνέχισε τα τρόπαια των πατρικών αγώνων.

Λοιπόν;… της Κυβερνήσεως λαβών την συνδρομήν,
τα έξοδα της κάλπης του κι ολίγας παραινέσεις,
απήλθεν εις την πάτριον αναύλως προς τιμήν,
εις όλους υποσχόμενος διορισμούς και θέσεις.
Κι επέτυχεν;… επέτυχε και πρώτος παρ΄ ελπίδα,
και κάθε φίλος έβγαλε γι΄ αυτόν εφημερίδα.

Και από τότε δέχεται, χωρίς να δίδει, δώρα,
ελέγχει αδυσώπητος των υπουργών τας πράξεις,
φορεί και γάντια κάποτε και πάντοτε ως τώρα
εις της συμπολιτεύσεως ευρίσκεται τας τάξεις.
Και όταν πατριώτη του κανένα διορίζει,
το ήμισυ τουλάχιστον εκ του μισθού κερδίζει.

Ουδέ στο βήμα ομιλεί, αλλ΄ ούτ΄ ιδιαιτέρως,
και μόνον όταν πρόκειται γερόν να πέσει ξύλον,
τότε σηκώνετ΄ εν σπουδή κι ευθύς λαμβάνει μέρος,
διά τα δικαιώματα μαχόμενος των φίλων.
Εις πάσαν άλλην ήρεμον περίστασιν χαζεύει,
κι ηδυπαθώς τους ρώθωνας της μύτης του θωπεύει.

Κι εις τους χορούς του Παλατιού ως βουλευτής πηγαίνει,
αλλά τας συνηθείας του δεν λησμονεί τας πρώτας,
και πάντοτε του Παλατιού την σκάλαν κατεβαινει
μ΄ ολίγα κρύα λείψανα καλοψημένης κότας.
Τοιούτος αντιπρόσωπος πολύτιμος εφάνη
ο κύριος Πετσωματάς ο γόνος του τσοπάνη.-


Ό μεθερμηνευόμενον εστί "Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου!"

Να 'σαι καλά! Μεγάλη μορφή ο Σουρής. Αυτός και ο Μποστ είναι οι θεοί της Νεοελληνικής πολιτικής σάτιρας.
























Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2010

ΜΕ ΤΟΝ ΣΑΡΚΑΣΤΙΚΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ Γ. ΣΟΥΡΗ.


*Η κεφαλίδα με τον τίτλο της ιστορικής εφημερίδας

        Η χώρα, εξαιτίας της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, αλλά και της ενδογενούς παθογένειάς της, στις δομές της οικονομίας και της διοίκησης, περνάει δύσκολες ώρες. Οι πολίτες αγωνιούν, αφού καλούνται αυτοί να σηκώσουν το βάρος μιας συνολικής αποτυχίας του πολιτικού συστήματος. Και να πληρώσουν σκληρά, αυτοί που δεν οφείλουν. Αλλά τα φαινόμενα αυτά τα έχει ξαναζήσει η Ελλάς. Δυστυχώς τα παθήματα δεν έγιναν μαθήματα.



*Ο ποιητής Γεώργιος Σουρής

          Κάποτε λοιπόν ο Γεώργιος Σουρής, η καλύτερη σατιρική και σαρκαστική νεοελληνική πέννα, είχα γράψει στην έμμετρη εφημερίδα του, τον ΡΩΜΗΟ:


"Ελλάς, Πατρίς μεγάλη
ποιος ήμπορεί να ψάλη,
το τωρινό σου χάλι?
Πολλά τα ξαφνικά σου
κρώζουν για σε κοράκια
και τρων' τα σωθικά σου
λογής λογής σαράκια".


Αναλογισθείτε... Τι άλλαξε από τότε? Ίσως η δραχμούλα έγινε ευρώ, αλλά τα κοράκια συνέχισαν να τρώνε το είναι της Πατρίδας....
Δημοσίευση ανάρτησης
Π.Σ.Α.





Το Σύμφωνο Βαλκανικής Συνεννόησης του 1934


Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_21/02/2010_391632








*Η εφημερίδα "Πρωΐα" με την υπογραφή του Συμφώνου




 Η συμφωνία που υπέγραψαν Ελλάδα, 
Τουρκία, Γιουγκοσλαβία και Ρουμανία

συνάντησε έντονες αντιδράσεις 
στη χώρα μας, 76 χρόνια πριν



Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης


Στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, η διασφάλιση των ζωτικών συμφερόντων της Ελλάδας, η οποία εκινείτο με γοργούς ρυθμούς προς την εσωτερική ανασυγκρότηση και τη βιομηχανική ανάπτυξη, απαιτούσε ευέλικτες και άμεσες διπλωματικές μεθοδεύσεις. Στις αρχές της δεκαετίας του '30, η οικονομική κρίση στην Ευρώπη οδήγησε σε μείωση της αγοραστικής δύναμης των βαλκανικών χωρών και σε προστατευτισμό. Η δυνατότητα Βαλκανικής Συνομοσπονδίας εξετάστηκε σε μια σειρά συνδιασκέψεων. Η Ελλάδα εξαρχής βρέθηκε στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας, που παράλληλο στόχο είχε τη διαμόρφωση συστήματος διαβαλκανικής συλλογικής ασφάλειας ως βιώσιμη λύση του προβλήματος της σταδιακής αποσταθεροποίησης του ευρωπαϊκού συστήματος. Στις 9 Φεβρουαρίου 1934, Ελλάδα, Τουρκία, Γιουγκοσλαβία και Ρουμανία υπέγραψαν στην Αθήνα το Σύμφωνο Βαλκανικής Συνεννόησης, με άξονες την κατοχύρωση ειρήνης στα Βαλκάνια, τη διατήρηση του εδαφικού καθεστώτος και τον σεβασμό στις αρχές διεθνούς νομιμότητας. Παρ' όλο που η αναθεωρητική Βουλγαρία αρνήθηκε να συμμετάσχει και η Αλβανία ήταν δεμένη στο άρμα της Ιταλίας, προσκλήθηκαν να προσχωρήσουν εν ευθέτω χρόνω. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, αρχηγός τότε της αντιπολίτευσης, αντιτάχθηκε στο γενικό πνεύμα του συμφώνου, θεωρώντας πως η Ελλάδα κινδύνευε να εμπλακεί σε ευρύτερες διεθνείς διενέξεις. Η ανάδυση κεντρόφυγων δυνάμεων στους συμβαλλομένους διέβρωσε από νωρίς τις δυνατότητες αποδοχής και παγίωσης των συμφωνηθέντων. Με την επιδείνωση του κλίματος από το 1936, η βαλκανική Αντάντ άρχισε να καταρρέει, αποκαλύπτοντας τα σαθρά πολιτικά θεμέλια της ενδοβαλκανικής συνεργασίας και ενότητας. Αυτό υπογραμμίστηκε από την ένταξη των βαλκανικών χωρών σε διαφορετικά στρατόπεδα κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.



*Τα Βαλκάνια









Σταθμός στην ιστορία 
των κρατών της περιοχής

Της Αρετής Tούντα-Φεργάδη*


Το Τετραμερές Βαλκανικό Σύμφωνο, της 9ης Φεβρουαρίου 1934 (Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία, Τουρκία, Ρουμανία), καρπός πρωτοβουλίας του Ρουμάνου υπουργού Εξωτερικών Νικολάε Τιτουλέσκο, εξέφραζε πρωτίστως την επιθυμία των συμβαλλομένων Δυνάμεων για ενδυνάμωση και ενίσχυση της ασφάλειάς τους, ενόψει των δυσοίωνων μηνυμάτων, που έρχονταν από την Ευρώπη μετά την άνοδο του Χίτλερ στην πολιτική σκηνή της Γερμανίας (Ιανουάριος 1933) και της μαξιμαλιστικής πολιτικής του Μουσολίνι, ο οποίος προσπαθούσε να ποδηγετήσει τον λαό του με το όραμα της αναβίωσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.




*Ο Νικολάε Τιτουλέσκο


Στο Σύμφωνο δεν συμμετείχαν η Βουλγαρία και η Αλβανία. Βάσει, όμως, του τρίτου άρθρου του, παρέμενε εμμέσως ανοιχτό στην προσχώρησή τους. Λόγοι, που ανάγονταν στη σφαίρα της εσωτερικής και, κυρίως, της εξωτερικής πολιτικής είχαν υπαγορεύσει στην αναθεωρητική Βουλγαρία την αρνητική της θέση. Η εξάρτησή της από την Ιταλία, η οποία, μαζί με τη Γερμανία, ασκούσαν άμεση επιρροή, οικονομική και πολιτική, στον γενικότερο βαλκανικό χώρο, αλλά και η μετατροπή της Αλβανίας σε ιταλικό προτεκτοράτο μετά τη δεύτερη Συμφωνία των Τιράνων (1927), είχαν παρεμποδίσει την καθολική συμμετοχή των χωρών της Χερσονήσου του Αίμου στο αποκληθέν και Σύμφωνο «αυτοκτονίας».
Το Σύμφωνο της Βαλκανικής Συνεννόησης έχει αποτελέσει σταθμό στην ιστορία των κρατών της Χερσονήσου. Δεν έγινε, όμως, ευμενώς αποδεκτό από τους αρχηγούς των κομμάτων, που εκπροσωπούσαν τον ελληνικό λαό. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο κύριος εκφραστής της αντιπολιτευτικής παράταξης, αντέδρασε σθεναρώς. Θιασώτης των διμερών συμφώνων, υποστήριξε πως δεν εξυπηρετούσε τους σκοπούς τους επιδιωκόμενους από τις Βαλκανικές Διασκέψεις. Το χαρακτήρισε «στρατιωτική[…] συμμαχία[…]», διασφαλίζουσα πρωτίστως τη Γιουγκοσλαβία και τη Ρουμανία, δεσμευόμενες ήδη από διμερή συνθήκη Αμυντικής Συμμαχίας. Η συγκεκριμένη Συνθήκη αποτελούσε ένα από τα διεθνή κείμενα, επί των οποίων είχε θεμελιωθεί το οικοδόμημα της Μικρής Αντάντ, όπου συμμετείχε και η Τσεχοσλοβακία και στόχευε στην προστασία των συμβαλλομένων μερών από τον ουγγρικό αναθεωρητισμό. Ελλάδα δε και Τουρκία συνδέονταν, εκτός των Συμφώνων του 1930, και με το Εγγυητικό Σύμφωνο, της 14ης Σεπτεμβρίου 1933.
Αμεση απαίτησή του ήταν η σύγκληση σύσκεψης των πολιτικών αρχηγών, ώστε να συζητηθούν διεξοδικώς όλες οι παράμετροι της κυβερνητικής πρωτοβουλίας επί της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία είχε οδηγήσει στη σύναψη του Συμφώνου και στην ανάληψη έκτακτων στρατιωτικών υποχρεώσεων εκ μέρους της χώρας.
Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε «κεκλεισμένων των θυρών», στις 28 Φεβρουαρίου, και αποφασίστηκε, κατά τη διάρκεια της κυρωτικής διαδικασίας του Συμφώνου από τα νομοθετικά σώματα και ιδίως από τη Γερουσία, όπου ο Βενιζέλος διέθετε την πλειοψηφία, η κυβέρνηση να προβεί σε διευκρινίσεις. Ετσι, όταν το Σύμφωνο συζητήθηκε στην Εθνοσυνέλευση, ο υπουργός Εξωτερικών Δημήτριος Μάξιμος εξήγησε ότι το άρθρο 1 αφορούσε στην εγγύηση των ενδοβαλκανικών συνόρων των συμβαλλομένων σ’ αυτό μερών. Ωστόσο, απαντώντας αργότερα σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σχετικές με το εάν η ερμηνευτική δήλωση της κυβέρνησης ανέτρεπε το άρθρο 3 του Μυστικού Πρωτοκόλλου, προσηρτημένου στο Βαλκανικό Σύμφωνο, απάντησε πως: «το τοιούτο δεν είναι ακριβές. […] Η κυβέρνησις, άλλωστε, δεν θα προέβαινεν εις την δήλωσιν, εάν δι’ αυτής επρόκειτο ν’ ανατραπούν διατάξεις του συμφώνου».




*Ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Πίνακας του Γ. Γουναρόπουλου. Πινακοθήκη Ευάγγελου Αβέρωφ, Μέτσοβο



Οι αντιρρήσεις του Ελ. Βενιζέλου

Ενοχλημένος ο Βενιζέλος από τις δηλώσεις του Μάξιμου και, πιστεύοντας πως είχε ύψιστη υποχρέωση να διαφωτίσει την κοινή γνώμη επί των πεπραγμένων της κυβέρνησης Παναγή Τσαλδάρη, δημοσίευσε στην εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα» οκτώ άρθρα, από τις 11 έως τις 18 Απριλίου 1934. Με καυστικό πνεύμα, επιχειρώντας αναδρομές στο ιστορικό παρελθόν, αναλύοντας τις εξωτερικές σχέσεις της Ελλάδας με τα γειτονικά της κράτη, ανάγοντας αυτές και στην εξωτερική πολιτική της «χρυσής Τετραετίας» του, με διορατικότητα που ξαφνιάζει, περιγράφοντας ως πιθανά, σενάρια επαληθευθέντα στην πορεία της Ιστορίας, εικονογραφεί την ενδοβαλκανική και εξωβαλκανική πραγματικότητα. Στα άρθρα του, επιχειρούσε να αντικρούσει ένα προς ένα τα σημεία εκείνα, τα οποία η κυβέρνηση είχε επικαλεστεί, για να δικαιολογήσει την εσπευσμένη υπογραφή του Συμφώνου. Οι αντιρρήσεις του αρθρώνονταν γύρω από τρεις κύριους άξονες: την έννοια του άρθρου 3 του Μυστικού Πρωτοκόλλου, την πιθανολογούμενη προσέγγιση Γιουγκοσλαβίας - Βουλγαρίας και τη συνακόλουθη στρατιωτική σύμπραξή τους εναντίον της Ελλάδας, τη φημολογούμενη αναθεώρηση της Συνθήκης Ειρήνης του Νεϊγύ, επακόλουθο της οποίας θα ήταν η ποθούμενη από τη βουλγαρική ηγεσία παραχώρηση εδαφικής διεξόδου στη χώρα της προς το Αιγαίο, μέσω Αλεξανδρούπολης.
Ως προς το άρθρο 3 του Μυστικού Πρωτοκόλλου, υποστήριζε πως σε περίπτωση κατά την οποία εξωβαλκανική δύναμη διενεργούσε επίθεση εναντίον χώρας, μέλους του Βαλκανικού Συμφώνου, τότε τα άλλα συμβαλλόμενα μέρη δεν υποχρεούντο να προστρέξουν και να το υποστηρίξουν ενόπλως. Εάν, όμως, είτε ταυτοχρόνως, είτε σε μεταγενέστερη χρονική στιγμή, βαλκανική δύναμη διενεργούσε επίθεση εναντίον του ίδιου συμβαλλόμενου, τότε θα ίσχυε το Σύμφωνο ως προς αυτό το βαλκανικό κράτος.


Κίνδυνος εμπλοκής της Ελλάδας σε πόλεμο

Η αντίρρηση του Βενιζέλου και των άλλων πολιτικών, του Μιχαλακόπουλου, του Καφαντάρη, του Μεταξά, έγκειτο στο ότι σε περίπτωση κατά την οποία η Ιταλία επετίθετο κατά της Γιουγκοσλαβίας και η Αλβανία την ακολουθούσε, τότε η Ελλάδα και οι υπόλοιπες συμμετέχουσες στο Σύμφωνο Δυνάμεις, θα ήταν υποχρεωμένες να επιτεθούν εναντίον της τελευταίας. Αποτέλεσμα αυτής της ενέργειας θα ήταν η άμεση πολεμική εμπλοκή Ελλάδας - Ιταλίας και η συνακόλουθη διάρρηξη των σχέσεών τους: διότι η Ελλάδα θα παραβίαζε, στην ουσία, το Ελληνοϊταλικό Σύμφωνο Φιλίας, Συνδιαλλαγής και Δικαστικού Διακανονισμού (Σεπτέμβριος 1928), ερχόμενη ταυτοχρόνως αντιμέτωπη με μια Μεγάλη Μεσογειακή Δύναμη. Επιπλέον, πιθανότατα, η ενέργεια αυτή θα καθιστούσε ανενεργό το ίδιο το Σύμφωνο, ή θα το αποδυνάμωνε αποστερώντας τη δυνατότητα εισόδου σ’ αυτό της Αλβανίας. Σε περίπτωση δε κατά την οποία η Σοβιετική Ενωση διενεργούσε επίθεση εναντίον της Ρουμανίας θα εμπλεκόταν η Τουρκία.
Η κυβέρνηση είχε επικαλεστεί και τον κίνδυνο που διέτρεχε η Ελλάδα από τη φημολογούμενη ένωση των Νοτιοσλάβων, συμπεριλαμβανομένων και των Βουλγάρων, και την ίδρυση ενός Ομοσπονδιακού κράτους. Ο Βενιζέλος πίστευε πως οι διχοστασίες, που ενυπήρχαν στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Γιουγκοσλαβίας, απέκλειαν αυτό το ενδεχόμενο. Η υποστηριζόμενη δε, ως πιθανή, προσέγγιση Βουλγαρίας - Γιουγκοσλαβίας και η εξ αυτής απειλή της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας ήταν αβάσιμη. Ισως το μεγαλύτερο επιχείρημα της αντίρρησής του να έγκειτο στα όσα είχε επικαλεστεί και ο Μεταξάς κατά τη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, σύμφωνα με τα οποία τυχόν συναίνεση των Βουλγάρων στην κατοχή της Θεσσαλονίκης από τους Γιουγκοσλάβους θα μεταφραζόταν στην εγκατάλειψη των εδαφικών τους διεκδικήσεων επί της ελληνικής Μακεδονίας. Η διατήρηση, εξάλλου, της ελληνικής κυριαρχίας επί της Θεσσαλονίκης, υπαγορευόταν από λόγους αναγόμενους στη σφαίρα της γενικότερης βαλκανικής ισορροπίας. Παράλληλα, η διατήρηση της ελληνικής κυριαρχίας στη Δυτική Θράκη διασφαλιζόταν από το ελληνοτουρκικό Σύμφωνο του Σεπτεμβρίου 1933, το οποίο είχε υπογράψει η κυβέρνηση Τσαλδάρη. Το ισχυρότερο δε επιχείρημά του εναντίον της άποψης για πιθανή αναθεώρηση της Συνθήκης του Νεϊγύ και εδαφική έξοδο της Βουλγαρίας προς το Αιγαίο στηριζόταν στο γεγονός ότι αναθεώρησή της, μέσω της οποίας θα μετατρεπόταν η προβλεπόμενη από αυτή «οικονομική» διέξοδος, σε «εδαφική» παραχώρηση, δεν ήταν δυνατόν να επιτευχθεί μόνο με απόφαση της Συνέλευσης της ΚτΕ· απαιτείτο και η συναίνεση της Ελλάδας, η οποία ήταν η άμεσα ενδιαφερόμενη.
Η ιστορική εξέλιξη επιβεβαίωσε αρκετές από τις προβλέψεις του Βενιζέλου. Απόδειξη συνιστούν τα όσα ανέφερε σχετικά με την Ιταλία: «Και πώς εφαντάσθη η Κυβέρνησις, ότι ο Ελληνικός λαός, καλούμενος […] να επιστρατευθή, δια να εκστρατεύση έξω των συνόρων μας, προς υπεράσπισιν της γιουγκοσλαβικής ακεραιότητος, θα προσέλθη προθύμως […] όταν εν τω μεταξύ η Ιταλία θα μας έχη κοινοποιήση το τελεσίγραφόν της, θ’ αρχίση να καταλαμβάνη τας νήσους μας, με πρώτην την Κέρκυραν, και θα έχη αποκλείση με τον στόλον της τον Σαρωνικόν και τον Θερμαϊκόν κόλπον».

* Η κ. Αρετή Τούντα-Φεργάδη είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Διπλωματικής Ιστορίας και διευθύντρια του τομέα Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πάντειου Πανεπιστημίου.








Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2010

ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ


Ιστορία δύο αιώνων 
στην οθόνη του υπολογιστή σας



Πρόσβαση στην ιστορία της Ελλάδας, με μία μόνο κίνηση στον υπολογιστή τους, από το σπίτι ή το γραφείο τους, αποκτούν όλοι οι πολίτες μέσω της νέας Ψηφιακής Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων
Η Βιβλιοθήκη της Βουλής, που περιλαμβάνει μια από τις μεγαλύτερες συλλογές έντυπου υλικού στη χώρα μας, εκσυγχρονίζεται και υιοθετεί τη σύγχρονη τεχνολογία.
Μέσα από την ηλεκτρονική διεύθυνση http://catalog.parliament.gr, οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να κάνουν απλές και συνδυαστικές αναζητήσεις στις συλλογές εντύπων και μικροταινιών, να εντοπίσουν τη βιβλιογραφία που χρειάζονται και να ενημερωθούν για την κυκλοφορία των νέων ελληνικών τίτλων και των ξενόγλωσσων εκδόσεων που διαθέτει η Βουλή των Ελλήνων.
Στην παρούσα φάση, έχει τεθεί στη διάθεση του κοινού το περιεχόμενο 3.000 τίτλων εφημερίδων και περιοδικών του 19ου και 20ου αιώνα, ενώ παρέχεται η δυνατότητα στους χρήστες να διαβάσουν σελίδες εντύπων που εκδίδονταν έως το 1940. Πρόκειται για εφημερίδες υψηλής κυκλοφορίας των μεγάλων αστικών κέντρων, αλλά και εφημερίδες τοπικές, μικρότερης εμβέλειας, που αποτυπώνουν, όμως, όψεις των κοινωνιών της Ελλάδας και της ομογένειας. Από τα αναρτημένα φύλλα, ενδεικτικά αναφέρονται: ο Αιών, η Αθηνά, το Άστυ, η Παλιγγενεσία, η Πανδώρα (του 19ου αιώνα), και η Ακρόπολη, η Ελευθερία, το Ελεύθερο Βήμα (του 20ουαιώνα). 
Στο ψηφιακό υλικό από το 1940 και μετά οι ενδιαφερόμενοι μπορούν, προς το παρόν, να έχουν πρόσβαση επισκεπτόμενοι τον χώρο της Βιβλιοθήκης της Βουλής.
Αξιοποιώντας το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» (έργο «Τεκμηρίωση, Αξιοποίηση και Ανάδειξη των Συλλογών της Βιβλιοθήκης της Βουλής»), η Βιβλιοθήκη έχει ψηφιοποιήσει περισσότερες από 15.000 μικροταινίες (από τις συνολικά 21.000 της συλλογής) που αντιστοιχούν σε οκτώ εκατομμύρια ψηφιακά τεκμήρια, καθώς και περισσότερα από 3.000 σπάνια χειρόγραφα και έντυπα.

Πώς έγινε η ψηφιοποίηση

Η διαδικασία ψηφιοποίησης, που πραγματοποιήθηκε σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους στις εγκαταστάσεις της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων στο παλαιό Καπνεργοστάσιο, παρουσίασε ιδιαίτερες προκλήσεις, καθώς η πλειοψηφία του προς ψηφιοποίηση υλικού ήταν σε μορφή μικροφίλμ. Χρησιμοποιήθηκαν ειδικοί σαρωτές τελευταίας τεχνολογίας προκειμένου να διασφαλιστεί η ακεραιότητα του υλικού και να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή ποιότητα του τελικού ψηφιακού προϊόντος. Εφαρμόστηκαν διαδικασίες ελέγχου ποιότητας των παραγόμενων ψηφιακών τεκμηρίων, βασισμένες σε διεθνή πρότυπα. Τα ψηφιακά τεκμήρια υδατοσημάνθηκαν με τη βοήθεια ειδικού λογισμικού, για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων του υλικού και πλέον είναι διαθέσιμα για ανάγνωση και αναπαραγωγή από οποιοδήποτε σημείο.

Η ιστορία και η δράση της Βιβλιοθήκης της Βουλής

Σχεδόν δύο αιώνες δράσης καλύπτει μέχρι σήμερα η Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων. Ιδρύθηκε το 1844, από την πρώτη Βουλή που συνήλθε αφού τέθηκε σε ισχύ το Σύνταγμα του 1844.
Η Βιβλιοθήκη της Βουλής είναι γενική βιβλιοθήκη, ανοιχτή στο κοινό, με κύρια όμως αποστολή την υποστήριξη των βουλευτών στο κοινοβουλευτικό τους έργο. Μεταξύ των επισκεπτών της συγκαταλέγονται καθηγητές πανεπιστημίου, Έλληνες και ξένοι ερευνητές, δημοσιογράφοι και πολλοί φοιτητές πολιτικών, οικονομικών και κλασικών επιστημών οι οποίοι ενδιαφέρονται για τις πλούσιες συλλογές της που περιλαμβάνουν βιβλία, περιοδικά και  εφημερίδες, ιστορικά έγγραφα, χάρτες και χαρακτικά.
Οι συλλογές της Βιβλιοθήκης περιλαμβάνουν:
Ø  600.000 τόμους βιβλίων και φυλλαδίων που αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες συλλογές έντυπου υλικού στην Ελλάδα, στην οποία κάθε χρόνο προστίθενται 4.000 ελληνικοί τίτλοι και περίπου 1.000 ξενόγλωσσοι
Ø  12.000 τόμους σπάνιων και πολύτιμων εκδόσεων
Ø  600 χειρόγραφα
Ø  5.000 χάρτες
Ø  πλήρη σειρά της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως, της Εφημερίδος των Συζητήσεων της Βουλής  και των Πρακτικών της Βουλής και της Γερουσίας
Ø  100.000 τόμους εφημερίδων και περιοδικών, μια πλουσιότατη και ιδιαίτερα αναπτυγμένη συλλογή περιοδικών εντύπων από τον 19ο αιώνα, καθώς και μια συλλογή του ξενόγλωσσου Τύπου από τον 19ο αιώνα
Ø  21.000 μικροταινίες, παραγωγή του εργαστηρίου της Βουλής
Ø  αρχεία: κοινοβουλευτικά, ιστορικά, πολιτικών προσωπικοτήτων
Ø  2.500 CD ROM
Ø  1.000 περίπου έργα τέχνης και πολλά άλλα. 







LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...