Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2010

ΤΑ ΧΑΜΕΝΑ ΓΙΑ ΣΑΡΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ ΤΟΥ 1844 ΚΑΙ ΤΟΥ 1864




*Το φορητό χρημαμοκιβώτιο του Όθωνα


Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Τα πρωτότυπα των Συνταγμάτων του 1844 και του 1864, είναι από τα πολυτιμότερα κοινοβουλευτικά ντοκουμέντα, που φυλάσσονται στο Τμήμα Πολυτίμων και Κειμηλίων της Βιβλιοθήκης της Βουλής. Την περιπέτειά τους, όταν από το 1866 περίπου είχαν χαθεί, θα αφηγηθούμε σήμερα. 
          Σαράντα χρόνια, είχαν μείνει στο σκοτάδι τα πρωτότυπα κείμενα των Συνταγμάτων του 1844 και του 1864. Με το πρώτο, θεσμοθετήθηκε ο συνταγματικός κοινοβουλευτικός βίος στην Ελλάδα και καταργήθηκε η Ελέω Θεού Μοναρχία. Αντ’ αυτής καθιερώθηκε η συνταγματική μοναρχία. Με το δεύτερο, εγκαθιδρύθηκε η βασιλευομένη δημοκρατία με καθιέρωση της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας.



Κυριακή 24 Ιανουαρίου 2010

ΜΝΗΜΕΣ ΕΜΦΥΛΙΟΥ: Τι είδε ο Αμερικανός στο Κολωνάκι





Ο δημοσιογράφος και διευθυντής 

του Τμήματος Δημοσίων Σχέσεων 

της UΝRRΑ περιγράφει 

τα βιώματά του το 1947


Της κ. ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΤΟΜΑΗ 
ΕΧΕΙ ΥΠΟΜΝΗΣΘΕΙ και παλαιότερα από τη συγκεκριμένη στήλη της εφημερίδας πόσο συναρπαστική μπορεί να γίνεται η έρευνα αλλά και αποκαλυπτική για μεγάλα γεγονότα που συντάραξαν τη νεότερη ιστορία της χώρας μας. Ο εντοπισμός του συγκεκριμένου τεύχους του περιοδικού «Τhe Νation», «όπερ ανήκει εις την ομάδα του τέως Αντιπροέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών και Υπουργού Εμπορίου κ. Ε. Ουάλλας», σύμφωνα με έγγραφο του τότε επικεφαλής της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της χώρας μας στον νεοϊδρυθέντα ΟΗΕ, Β. Δενδραμή (ΑΠ 974, 2 Απριλίου 1947), προσφέρει δύο εξαιρετικά χρήσιμα νέα στοιχεία, που προδιέγραφαν πλην άλλων τη στάση των ΗΠΑ στο λεγόμενο «μακεδονικό ζήτημα», με το οποίο θα ασχοληθούμε σε επόμενα άρθρα: Υπήρχε σθεναρή αντίρρηση πολιτικών κύκλων της Ουάσιγκτον στη διανομή σχετικής βοήθειας μέσω του σχεδίου Μάρσαλ στην Τουρκία, αποφυγή εμπλοκής των ΗΠΑ στη διαμάχη μας με την τότε Γιουγκοσλαβία και την «εκ των ων ουκ άνευ» έναρξη ροής της βοήθειας στην Ελλάδα μόλις η χώρα αποκτούσε δημοκρατική κυβέρνηση στη θέση της μοναρχοδεξιάς που κυβερνούσε τη χώρα. Στο μεταξύ, η επιλογή αναδημοσίευσης του συγκεκριμένου άρθρου αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση στον αναγνώστη ακόμη και σήμερα. Με τίτλο «Το Κολωνάκι και οι... άλλοι», έγραφε ο Αλλεν Φηλντς, δημοσιογράφος και διευθυντής του Τμήματος Δημοσίων Σχέσεων της UΝRRΑ, οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών για τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στην πληγείσα από τον πόλεμο Ευρώπη: 

Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2010

ΟΙ ΙΑΠΩΝΕΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

*Σχόλιο από την "Ακρόπολη" την εφημερίδα του Βλάση Γαβριηλίδη



          Μια άτυπη και πολιτικά ετερόκλητη ομάδα βουλευτών, με ξενική ονομασία, έγραψε τη δική της πολιτική ιστορία, στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν η χώρα προσπαθούσε να απαλλαγεί από τις παλαιοκομματικές νοοτροπίες και να βρει τον κατάλληλο βηματισμό στο νέο περιβάλλον, που δημιουργούσαν οι ανάγκες του εκσυγχρονισμού της.
          Τους ονόμασαν Ιάπωνες, αλλά ήταν Έλληνες. Τους παρομοίωσαν με τους Ιάπωνες στρατιώτες, αλλά ήταν βουλευτές, με πάθος για την αποστολή τους και όραμα για τη χώρα.
          Ήταν το έτος 1906, όταν ένα πυρήνας βουλευτών με ταυτόσημες απόψεις σε καίρια ζητήματα, έκανε την εμφάνισή του στην Ελληνική Βουλή, χωρίς ωστόσο να αποτελέσει κόμμα.
          Επικεφαλής, αλλά πρώτος μεταξύ ίσων, ήταν ο βουλευτής Αττικοβοιωτίας Στέφανος Δραγούμης, παλαιός τρικουπικός. Ακολουθούσαν ο ανεξάρτητος βουλευτής Πατρών Δημήτριος Γούναρης, παλαιός θεοτοκικός και ο βουλευτής Κυκλάδων Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης, παλαιός δηλιγιαννικός. Αργότερα προστέθηκαν σ’ αυτούς, ο ανεξάρτητος βουλευτής Χαράλαμπος Βοζίκης από την Κυνουρία, παλαιός δηλιγιαννικός και ζαϊμικός, ο Απόστολος Αλεξανδρής, ανεξάρτητος από την Καρδίτσα πρωτοεκλεγείς τότε και ο βουλευτής Ερμιονίδας Εμμανουήλ Ρέπουλης, παλαιός δηλιγιαννικός.  Λίγα  χρόνια αργότερα ο Ρέπουλης και ο Αλεξανδρής ακολούθησαν τον Ελευθέριο Βενιζέλο στο κόμμα των Φιλελευθέρων.

Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2010

ΕΝΑ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ 1919- 1922


Από το ιστολόγιο ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ

Διονύσιος Τσιριγώτης: Η ελληνική στρατηγική στη Μικρά Ασία, 1919-1922. Σύγχρονη ελληνική ιστορία και εξωτερική πολιτική.




Πρόλογος: Γιώργος Κοντογιώργης
Εκδόσεις Ποιότητα, Αθήνα 2010 – info@piotita.gr - www.piotita.gr

Στο βιβλίο επιχειρείται μια σφαιρική και σε βάθος εξέταση των αιτίων της Μικρασιατικής καταστροφής. Υπό το πρίσμα των στρατηγικών και πολιτικών δεδομένων της εποχής εκείνης, το κεντρικό ζήτημα της μελέτης αποκρυσταλλώνεται στο ερώτημα εάν και σε ποιο βαθμό η μικρασιατική εκστρατεία ήταν μια ορθολογική στρατηγική απόφαση. Η ανάλυση συμπεριλαμβάνει τόσο το διεθνές περιβάλλον όσο και τις στάσεις και συμπεριφορές των κύριων δρώντων του ελληνικού πολιτικού συστήματος.
Σε ποιο βαθμό για παράδειγμα η πολιτικό-στρατιωτική εμπλοκή της Ελλάδας στη Μικρά Ασία ήταν όχι μόνο ιστορική αλλά και επιτακτική πολιτικοστρατηγική και δομική αναγκαιότητα; Σε ποιο βαθμό και σε ποια έκταση η μικρασιατική εκστρατεία ήταν άρρηκτα αλληλένδετη με την πολιτικό-διπλωματική επίλυση του Ανατολικού Ζητήματος; Σε ποιο βαθμό αυτό ενέπλεκε τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής και πόσο η ελληνική υψηλή στρατηγική συνεκτίμησε τόσο την στρατηγική αυτών των δυνάμεων όσο και τον τρόπο που εξελίσσονταν;
Μεταξύ πολλών άλλων, εξετάζονται οι εσωτερικές κοινωνικοπολιτικές παράμετροι και οι εξωτερικοί περιορισμοί-ευκαιρίες της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας και ιδιαίτερα η Μεγάλη Ιδέα υπό το πρίσμα του συνόλου των πολιτικών, διπλωματικών, οικονομικών, στρατιωτικών και άλλων μέσων του τότε ελληνικού κράτους. Αναλύεται η τότε στρατιωτική ισχύς της Ελλάδας, οι εξελίξεις στο εσωτερικό που υπονόμευσαν την εκστρατεία και οι συνέπειες της βαθιάς διαίρεσης των Ελλήνων σε βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς.
Η μελέτη αναζητά και φωτίζει τις αναφυόμενες ευκαιρίες και περιορισμούς του διεθνούς περιβάλλοντος καθώς και τον τρόπο διαχείρισής τους από την ελληνική πολιτική ηγεσία. Έτσι, οριοθετούνται οι κεντρικοί πολιτικοί στόχοι, εξετάζεται ο τρόπος που αξιοποιήθηκαν οι συντελεστές ισχύος της Ελλάδας και ο βαθμός στον οποίο η εκστρατεία ήταν νομιμοποιημένη στο εσωτερικό μέτωπο και στο διπλωματικό πεδίο.
Επιπλέον, στο πλαίσιο μιας συνολικής αποτίμησης της ελληνικής υψηλής στρατηγικής φωτίζεται ένας μεγάλος αριθμός κριτηρίων και παραγόντων αποφασιστικής σημασίας: Μεταξύ άλλων, η προσαρμοστικότητα της ελληνικής Υψηλής Στρατηγικής στο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον, η αποτελεσματικότητα σύζευξης των μέσων με τους σκοπούς, τα σημεία τρωτότητας που αποδείχθηκαν μοιραία και η διάσταση μέσων και στόχων.
Τα στρατηγικά και πολιτικά ζητήματα της μικρασιατικής εκστρατείας συνδέονται με τα κεντρικά ερωτήματα της σύγχρονης διεθνούς πολιτικής τον ρόλο των διεθνών θεσμών, της ισχύος, την έννοια του εθνικού συμφέροντος, τις σχέσεις των μικρών κρατών με τις μεγάλες δυνάμεις, τους περιορισμούς και καταναγκασμούς της διπλωματίας μιας χώρας και τον ορθολογικό ή ανορθολογικό χαρακτήρα εναλλακτικών στρατηγικών αποφάσεων στην εξωτερική πολιτική μιας χώρας.

Απόσπασμα από τον πρόλογο του Καθηγητή Γιώργου Κοντογιώργη:
«Το έργο του Διονύση Τσιριγώτη, “Η ελληνική στρατηγική στη Μικρά Ασία, 1919-1922. Σύγχρονη ελληνική ιστορία και εξωτερική πολιτική” μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μία παραδειγματική επιστημονική παρέμβαση σε ένα κρίσιμης σημασίας ζήτημα του ελληνικού κόσμου και της ευρύτερης περιοχής, όπως είναι το μικρασιατικό εγχείρημα. Είναι παραδειγματική, διότι ανεξαρτήτως του αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με το ερμηνευτικό του πόρισμα, περιέχει μία στέρεη επιχειρηματολογία, η οποία εδράζεται αφενός σε μία εξαντλητική αναδίφηση στις πηγές και αφετέρου σε νέες γνωσιολογικές βάσεις. Όντως, ο συγγραφέας εξετάζει το Μικρασιατικό ζήτημα με γνώμονα τις παραμέτρους και τη δυναμική του διεθνούς συστήματος, ενώ συγχρόνως αναδεικνύει τη διεθνή του διάσταση και τις επιπτώσεις του στις μετέπειτα γεωπολιτικές εξελίξεις». 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Πρόλογος του καθηγητή Γιώργου Κοντογιώργη

Κεφάλαιο 1
Το θεωρητικό υπόβαθρο της μελέτης –Θουκυδίδεια Παράδοση


Κεφάλαιο 2
Κεντρικές υποθέσεις εργασίας 


Κεφάλαιο 3 
Μακροϊστορική επισκόπηση της ελληνικής υψηλής στρατηγικής, 1830-1918 

Κεφάλαιο 4 
Προσδιορισμός και διαμόρφωση της υψηλής στρατηγικής 
4.1. Εννοιολογικός προσδιορισμός της υψηλής στρατηγικής
4.2. Προσδιοριστικές μεταβλητές και κριτήρια αξιολόγησης της υψηλής στρατηγικής
4.3. Κριτήρια αξιολόγησης της υψηλής στρατηγικής
4.4. Εναλλακτικές πολιτικοστρατιωτικές στρατηγικές
4.4.1. Πολιτικές στρατηγικές
α) Σύναψη συμμαχίας με ένα ή περισσότερα κράτη
β) Η πολιτική της ουδετερότητας
γ) Σύμπραξη με τον ή τους ισχυρούς κρατικούς δρώντες-πόλους του διεθνούς συστήματος στη βάση ενός πλαισίου πελατειακών σχέσεων
4.3.2. Στρατιωτικές στρατηγικές
α) Επιθετικές στρατηγικές
β) Αμυντικές στρατηγικές
Κεφάλαιο 5
Γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές παράμετροι της ελληνικής υψηλής στρατηγικής στη Μικρά Ασία
5.1. Η κατανομή ισχύος-συμφερόντων πριν από την απόφαση των δυνάμεων της Αντάντ για αποστολή ελληνικών στρατιωτικών
δυνάμεων στη Σμύρνη

Κεφάλαιο 6 
Διάγνωση του διεθνούς περιβάλλοντος από τους διαμορφωτές της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
6.1. Διάγνωση του διεθνούς περιβάλλοντος από την κυβέρνηση του Ε. Βενιζέλου
6.2. Διάγνωση του διεθνούς περιβάλλοντος από τις μετανοεμβριανές κυβερνήσεις
6.3. Εμπειρικός έλεγχος του δεύτερου αναπάντητου ιστορικού ερωτήματος

Κεφάλαιο 7 
Πολιτικοί στόχοι της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
7.1. Πολιτικοί στόχοι της υψηλής στρατηγικής του Ε. Βενιζέλου
7.1.1. Πραγμάτωση της Μεγάλης Ιδέας
7.1.2. Αναβίβαση της διεθνούς θέσεως και του ρόλου της Ελλάδας
7.1.3. Επιβολή της ελληνικής πολιτικής βουλήσεως στην κεμαλική κυβέρνηση
7.1.4. Διαμελισμός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας
7.2. Πολιτικοί στόχοι των μετανοεμβριανών κυβερνήσεων
7.2.1. Αναστολή των στρατιωτικών επιχειρήσεων και εκκένωση της Μικράς Ασίας ή επανέναρξη και συστηματικοποίησή τους με στόχο την επιβολή των όρων της Συνθήκης των Σεβρών στο κεμαλικό πολιτικό καθεστώς;
7.2.2. Επιβολή της ελληνικής πολιτικής βουλήσεως στον Κεμάλ
7.2.3. Η πολιτική απόφαση της μετανοεμβριανής κυβέρνησης για προέλαση της ελληνικής στρατιάς προς την Άγκυρα
7.2.4. Απόφαση της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας για κατάληψη της Κωνσταντινούπολης –διακήρυξη της αυτονομίας της Σμύρνης
7.2.5. Πολιτικές-διπλωματικές διεργασίες για αναστολή των επιθετικών επιχειρήσεων. Παγίωση των τετελεσμένων ή οριστική απεμπλοκή των ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων από τη Μικρά Ασία;

Κεφάλαιο 8 
Μέσα της ελληνικής υψηλής στρατηγικής της μικρασιατικής εκστρατείας 
8.1. Μέσα της υψηλής στρατηγικής του Ε. Βενιζέλου
8.1.1. Εξισορρόπηση της ισχύος του αντιπάλου
α) Εσωτερική εξισορρόπηση
β) Εξωτερική εξισορρόπηση
8.1.2. Εκμετάλλευση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
α) Εφαρμογή κεραυνοβόλων στρατιωτικών ενεργειών
β) Διεξαγωγή αποφασιστικών μαχών
8.1.3. Ενίσχυση της διεθνούς θέσεως της Ελλάδος –διπλωματική διάσταση της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
8.2. Μέσα της υψηλής στρατηγικής των μετανοεμβριανών κυβερνήσεων
8.2.1. Εσωτερική εξισορρόπηση. Ποιοτική και ποσοτική εσωτερική στρατιωτική εξισορρόπηση
8.2.2. Εξωτερική εξισορρόπηση
8.2.3. Διπλωματική στρατηγική
8.2.4. Στρατιωτική στρατηγική (διεξαγωγή αποφασιστικών μαχών για την επίτευξη του πολιτικού στόχου)
α) Επιθετικές επιχειρήσεις του Μαρτίου του 1921
β) Επιθετικές επιχειρήσεις του Ιουνίου του 1921
γ) Επιθετικές επιχειρήσεις πέρα από τον Σαγγάριο
δ) Η υπέρβαση του κορυφαίου σημείου της άμυνας του κεμαλικού στρατού
ε) Η ελληνική υψηλή και στρατιωτική στρατηγική οδηγείται σε αδιέξοδο (κεμαλική αντεπίθεση)

Κεφάλαιο 9 
Νομιμοποίηση της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
9.1. Εσωτερική νομιμοποίηση
9.1.1. Εσωτερική νομιμοποίηση της υψηλής στρατηγικής του Ε. Βενιζέλου
9.1.2. Πραγματολογική διερεύνηση του ιστορικού γρίφου περί της απόφασης του Ε. Βενιζέλου για τη διεξαγωγή εκλογών την 1η Νοεμβρίου του 1920
9.1.3. Εσωτερική νομιμοποίηση της υψηλής στρατηγικής μετανοεμβριανών κυβερνήσεων
9.2. Διεθνής νομιμοποίηση της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
9.2.1. Διεθνής νομιμοποίηση της υψηλής στρατηγικής του Ε. Βενιζέλου
9.2.2. Διεθνής νομιμοποίηση της υψηλής στρατηγικής των αντιβενιζελικών κυβερνήσεων

Κεφάλαιο 10 
Αξιολόγηση της ελληνικής υψηλής στρατηγικής 
10.1. Εσωτερική-εξωτερική προσαρμοστικότητα
10.2. Στρατηγική σύζευξη μέσων-στόχων
10.3. Στρατηγική αποτελεσματικότητα
10.4. Βαθμός τρωτότητας
10.5. Εσωτερική συνέργεια των διαστάσεων της ελληνικής υψηλής στρατηγικής
Καταληκτικές επισημάνσεις
Επίμετρο
Πραγματολογική επαλήθευση των αρχέτυπων της Θουκυδίδειας Παράδοσης
βιβλιογραφία
Ευρετήριο

Print this post


Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2010

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ- ΕΝΑΣ ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΑΙΝΙΤΗΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΟΥ 1821



*Ερείπια της Αίνου, η οποία σήμερα ανήκει στην Τουρκία







*Έφερε στο σώμα του δυο ουλές. 
*Πολέμησε στη μάχη του Πέτα.
*Υπηρέτησε στην προξενική υπηρεσία





Γράφει ο  Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης




Ο Δημήτριος Χαρίλαος, είναι ένας από τους άγνωστους αγωνιστές του 1821, που πρόσφεραν τα πάντα για να δουν την Ελλάδα ελεύθερη από τον βαρύ Οθωμανικό ζυγό.
Και αυτός, όπως ο Μαργαρίτης Κούταβος, είναι Αινίτης στην καταγωγή και κατέβηκε στην Ελλάδα, μαζί με δεκάδες άλλους συμπατριώτες του, για να πάρει μέρος στο μεγάλο ξεσηκωμό του Γένους. Η προσφορά του, όπως και η προσφορά χιλιάδων άλλων πατριωτών, έμεινε σχετικά άγνωστη.

Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2010

H Ελληνοτουρκική συνεννόηση


Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_17/01/2010_387132
*Ο Ελ. Βενιζέλος και ο Ισμέτ Ινονού εισέρχονται στο Παναθηναϊκό στάδιο κατά τους βαλκανικούς αγώνες, Οκτώβριος 1931


*Το Σύμφωνο Φιλίας που υπέγραψαν 
ο Βενιζέλος και ο Ινονού καθόρισε τις σχέσεις των δύο χωρών μέχρι το 1974


Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

Αφού ανέτρεψε τη δικτατορία του Πάγκαλου, ο Γεώργιος Κονδύλης, στις 22 Αυγούστου 1926, ορκίστηκε πρωθυπουργός και έκανε εκλογές, στις οποίες δεν συμμετείχε ο ίδιος. Κατόπιν σχηματίστηκε οικουμενική κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη. Ο Βενιζέλος, ο οποίος από το 1924 ζούσε στο Παρίσι, επέστρεψε τότε στην Ελλάδα. Στις 5 Ιουλίου 1928 παραιτήθηκε η κυβέρνηση Ζαΐμη. Ο Βενιζέλος έγινε πρωθυπουργός και προκήρυξε εκλογές για τις 19 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς, τις οποίες κέρδισε το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Ετσι άρχισε και η τελευταία περίοδος διακυβέρνησης της Ελλάδας από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, η οποία έμεινε γνωστή ως η «χρυσή τετραετία».
Την περίοδο αυτή, κύριος στόχος του Βενιζέλου υπήρξε τόσο να αποφύγει την εξάρτηση της Ελλάδας από μία μόνο Μεγάλη Δύναμη όσο και να δώσει ένα τέλος στη διπλωματική απομόνωση της χώρας, αποκαθιστώντας φιλικές σχέσεις με τους γείτονες. Η πρώτη διπλωματική κίνηση του Βενιζέλου ήταν να υπογράψει με τον Μπενίτο Μουσολίνι στη Ρώμη, στις 23 Σεπτεμβρίου 1928, το ελληνοϊταλικό Σύμφωνο Φιλίας. Στις 17 Μαρτίου 1929 υπεγράφη στη Γενεύη το ελληνογιουγκοσλαβικό Πρωτόκολλο. Συμφιλίωση με τη Βουλγαρία δεν επετεύχθη. Σε ό,τι αφορά την Αλβανία, οι διμερείς σχέσεις παρέμειναν καλές, όμως ο Βενιζέλος δεν ανέλαβε πρωτοβουλία για το ζήτημα των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου. Παρομοίως, ως ένδειξη φιλίας προς τη Βρετανία αποθάρρυνε τις πρωτοβουλίες των Κυπρίων για Ένωση.

Παρασκευή 15 Ιανουαρίου 2010

ΤΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

*Το Ιππικό χρησιμοποιήθηκε στα κινήματα του μεσοπολέμου




*Η τραυματική περίοδος της Ελλάδας
*Δραματικό επεισόδιο στη Βουλή.
*Καρδιακό επεισόδιο του Βενιζέλου.
*Οι αρχηγοί των Επιτελείων
καταργούν τον Παν. Τσαλδάρη





Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης



          Τα στρατιωτικά κινήματα του Μεσοπολέμου, κύριο γνώρισμα της εποχής, τραυμάτισαν θανάσιμα τη Δημοκρατία. Ανέδειξαν την παθογένεια του πολιτικού συστήματος, διατήρησαν άσβεστα τα πάθη του Εθνικού Διχασμού και οδήγησαν τη χώρα σε τεράστιες δοκιμασίες.
          Ο Μεσοπόλεμος, είναι το διάστημα, που ορίζεται χρονικά, μεταξύ των δύο Παγκοσμίων Πολέμων δηλαδή από το 1914 έως το 1945. Είναι από τις πλέον τραυματικές περιόδους στην Ελληνική πολιτική ιστορία, καθώς αλλεπάλληλα πραξικοπήματα και απόπειρες πραξικοπημάτων, έπληξαν τη Δημοκρατία, εξέθρεψαν πνεύμα στρατοκρατίας και κατέστησαν τους στρατιωτικούς, ρυθμιστές της πολιτικής ζωής της χώρας. Βεβαίως και εκτός του προαναφερόμενου διαστήματος, η χώρα υπέστη πραξικοπήματα ή απόπειρες πραξικοπημάτων. Ωστόσο ο Μεσοπόλεμος, που έκλεισε με μια δικτατορία, είναι το διάστημα στο οποίο θα αναφερθούμε σήμερα.

Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2010






*Φωτογραφία του REUTERS

Αναρτήθηκε σήμερα στο http://edrana.blogspot.com

Από τον Πέτρο Δημητρόπουλο


Βασανισμένη Αϊτή


Δεν τελειώνουν τα βάσανα για την πολύπαθη Αϊτή. Πραξικοπήματα, εξεγέρσεις κατά της φτώχειας, και τώρα ο σεισμός των 7 Ρίχτερ με τους εκατοντάδες νεκρούς. Μια χώρα μακρινή, στη θάλασσα της Καραϊβικής, αλλά και ξεχασμένη από εμάς τους Έλληνες. Γιατί το λέω αυτό; Διότι ήταν η πρώτη χώρα που το 1822 στήριξε την ελληνική επανάσταση, αναγνωρίζοντας τον αγώνα του λαού μας εναντίον της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Όπως αναφέρει ο Τάσος Βουρνάς στην ‘Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας’ «Το πρώτο κράτος που αναγνώρισε την ελληνική επανάσταση επίσημα, ήταν η Αϊτή, η μικρή Δημοκρατία των Μαύρων της Καραϊβικής. Ο Πρόεδρός της Jean-Pierre Boyer έστειλε στις 15.01.1822 έγγραφο στην ελληνική επιτροπή του Παρισιού απαντώντας στην αίτηση των Κοραή, Πίκκολου και Βογορίδη, στο οποίο ανάγγελλε την αναγνώριση της ελληνικής προσωρινής διοίκησης και ευχόταν την νίκη της επανάστασης». Είχαν προηγηθεί πολύχρονοι αγώνες των σκλάβων κατά των λευκών γαιοκτημόνων με αποτέλεσμα, το 1803 να εγκαθιδρυθεί το πρώτο κράτος στον κόσμο που διακήρυττε την κατάργηση κάθε φυλετικής διάκρισης.


Τρίτη 12 Ιανουαρίου 2010

12 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1981: Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ


*Η αίθουσα συνεδριάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου


Είναι γεγονός, ότι οι δραστηριότητες των Ευρωβουλευτών μας, δεν προβάλλονται επαρκώς από τον Τύπο και τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ και πολλές φορές, ουσιαστικές παρεμβάσεις τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν γίνονται γνωστές στο ευρύτερο κοινό. Όπως και ορισμένες δραστηριότητές τους, που έχουν θετικές επιπτώσεις στα γενικότερα εθνικά και κοινωνικά ζητήματα.
Η παρουσία της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, άρχισε τον Ιανουάριο του 1981, όταν η Ελλάδα έγινε πλήρες μέλος της τότε ΕΟΚ.
Επειδή όμως οι ευρωεκλογές σε ολόκληρη την Ευρώπη, είχαν προηγηθεί το 1979 και η εκπροσώπηση της χώρας μας, δεν μπορούσε να γίνει με αιρετούς εκπροσώπους, για πρώτη και μεταβατική φάση, επελέγη η λύση του διορισμού ως ευρωβουλευτών, μελών του εθνικού Κοινοβουλίου, κατά την αναλογία της δύναμης των κομμάτων.
Τότε η ΝΔ ως κόμμα της πλειοψηφίας, είχε 14 ευρωβουλευτές, το ΠΑΣΟΚ 7, και από ένα ευρωβουλευτή είχαν η ΕΔΗΚ, το ΚΚΕ και το ΚΟΔΗΣΟ.
Αξίζει να αναφέρουμε τα ονόματά τους:

Δευτέρα 11 Ιανουαρίου 2010

ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ


          Η ύπαρξη λειτουργικών και αξιόπιστων Εθνικών Αρχείων είναι ένα πρόβλημα που απασχόλησε την επιστήμη της Ιστορίας και το ελληνικό κράτος από της συστάσεώς του.
          Ο πρώτος που έκανε προσπάθεια να οργανώσει Γενικά Αρχεία του Κράτους, ήταν ο Ι. Καποδίστριας. Η προσπάθειά του όμως δεν ευοδώθηκε.
          Ο πρώτος νόμος περί Αρχείων του Κράτους, ψηφίσθηκε από τη Βουλή, μόλις το 1914.
          Στη διαδρομή των ετών, πολλά σημαντικά ιστορικά αρχεία, πέρασαν «δια πυρός και σιδήρου» ακολουθώντας και αυτά τις περιπέτειες, που γνώρισε η χώρα μας.
Από τυχαία γεγονότα, διασώθηκαν πολύτιμα ιστορικά αρχεία όπως το Σαμιακό Αρχείο των ετών 1828-1830, που βρέθηκε σε μια μάντρα. Το αρχείο της Κρητικής Επανάστασης 1821-1832, που βρέθηκε σε ένα παντοπωλείο. Και τόσα άλλα…

Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2010

31 Δεκεμβρίου 1969: ΤΑ ΑΝΤΙΧΟΥΝΤΙΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ







Από το ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 10/1/2010


http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artid=308587&dt=10/01/2010


Μια ξεχασμένη «εορταστική» εκπομπή 

του Παύλου Μπακογιάννη 

στα μαύρα χρόνια 

της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας


*Ο Παύλος Μπακογιάννης



ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΟΜΑΗ | Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2010
          Η ΝΕΟΤΕΡΗ γενιά τον αγνοεί, καθώς έφυγε νωρίς, πέφτοντας νεκρός από τις σφαίρες της «17 Νοέμβρη», στις 26 Σεπτεμβρίου του 1989. Προσηνής και ηπίων τόνων δημοσιογράφος και πολιτικός, ο Παύλος Μπακογιάννης, γιος ιερέα από την Ευρυτανία, βρέθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 στη Γερμανία, ολοκληρώνοντας τις μεταπτυχιακές του σπουδές στις Πολιτικές Επιστήμες. Αρχικά προσελήφθη στο ραδιόφωνο της «Ντόιτσε Βέλε» ως συντάκτης και εκφωνητής του ελληνικού προγράμματος της βαυαρικής ραδιοφωνίας. Την περίοδο της δικτατορίας (1967-1974), διευθυντής πλέον του ιδίου προγράμματος, ανέπτυξε έντονη αντιστασιακή δράση, εξαιτίας της οποίας του αφαιρέθηκε από το στρατιωτικό καθεστώς η ελληνική ιθαγένεια.            Σε αντίθεση με την ηπιότητα του χαρακτήρα του, ο λόγος του υπήρξε οξύς και καυστικός, διανθιζόμενος από ένα πηγαίο χιούμορ που έκανε τις εκπομπές του κάθε Σάββατο βράδυ αξέχαστες, αλλά και πολύτιμη πηγή ειδήσεων, ακόμα και για τους Έλληνες που ζούσαν μέσα στην ίδια τους τη χώρα και συντόνιζαν παράνομα τα ραδιόφωνά τους στη συχνότητα του βαυαρικού σταθμού. Από τις πιο επιτυχημένες του εκπομπές ήταν εκείνη της 31ης Δεκεμβρίου 1969, παραμονής Πρωτοχρονιάς.

Παρασκευή 8 Ιανουαρίου 2010

ΤΑ ΚΛΕΜΜΕΝΑ ΚΑΝΟΝΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΜΙΑΟΥΛΗ


'Ενα ενδιαφέρον άρθρο από το ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ της 8ης Μαρτίου 2009, γραμμένο από την 
Φωτεινή Τομαή

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=32&artid=258287&dt=08/03/2009








*Φωτογραφία από την εποχή του Μεσοπολέμου. Αξιωματικοί του Ναυτικού φωτογραφίζονται πέριξ του βάθρου όπου ήσαν τοποθετημένα τα ιστορικά κανόνια 
της ναυαρχίδας του Μιαούλη.





*Τα κατακράτησαν οι Ιταλοί.

*Επανειλημμένα ελληνικά αιτήματα.



Της κ. ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΤΟΜΑΗ | Κυριακή 8 Μαρτίου 2009
        ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ζήτημα που έμεινε ανοιχτό ως τις μέρες μας μετά τη λήξη του Β'  Παγκοσμίου Πολέμου είναι η απόδοση των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες που λεηλατήθηκαν από τις δυνάμεις του Αξονα. Σε αυτά συγκαταλέγονται έργα τέχνης, αρχαιότητες, σπάνια βιβλία, λειτουργικά και λατρευτικά σκεύη, ακόμη και αρχεία. Πλην των τελευταίων που ανήκουν στις ισραηλιτικές κοινότητες της χώρας μας και μεταφέρθηκαν στη Μόσχα από ταρωσικά στρατεύματα όταν αυτά εισέβαλαν στο Βερολίνο, τον επαναπατρισμό των οποίων σταθερά διεκδικεί η Ελλάδα τα τελευταία δέκα χρόνια, κατεγράφησαν εκατοντάδες αρχαιότητες που αφαιρέθηκαν διά της βίας από τα ελληνικά μουσεία, ή υπήρξαν αποτέλεσμα παράνομων ανασκαφών των «αρχαιόφιλων» γερμανών αξιωματικών. Πολύ λίγες δυστυχώς επέστρεψαν στον τόπο μας. Ανάμεσα στα νεώτερα μνημεία που χάθηκαν για πάντα συγκαταλέγονται και τα ιστορικά κανόνια της ναυαρχίδας του Ανδρέα Μιαούλη που υψώνονταν περήφανα στο λιμάνι της Υδρας επί έναν αιώνα. 
          Πρώτη φορά μνεία του γεγονότος κλοπής «των ιστορικών κανονίων της ενδόξου Ναυαρχίδας του αειμνήστου Ναυάρχου Μιαούλη» γίνεται στις 5 Αυγούστου 1948. Ο τότε διευθυντής Οικονομικών Υποθέσεων ΥΠΕΞ, πρέσβης Αθ. Πολίτης, με έγγραφό του προς την πρεσβεία της Ρώμης διαβίβαζε το αίτημα της « εν Αθήναις Αδελφότητος των Υδραίων» σημειώνοντας: « Καίτοι το αίτημα τούτο υποβάλλεται μετά την πάροδον της υπό της Συνθήκης Ειρήνης μετά της Ιταλίας προβλεπομένης προθεσμίας, βασιζόμενοι εις την διά του υπ΄ αριθμόν 2886 από 6.5.1948 εγγράφου υμών αναφερομένην σχετικήν παρ΄ υμών επιφύλαξιν κατά την υποβολήν εις την Ιταλικήν Κυβέρνησιν του πίνακος αποδόσεων των εξ Ελλάδος αρχαιολογικών θησαυρών, περί ενδεχομένης περαιτέρω συμπληρώσεως τούτου, παρακαλούμεν υμάς όπως ευαρεστούμενοι συμπεριλάβητε εις τούτον και το ως άνω αίτημα, γνωρίζοντεςημάς σχετικώς» (ΑΠ 7515).

Σάββατο 2 Ιανουαρίου 2010

1935: ΕΝΟΠΛΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ



* O στρατηγός Παναγιωτάκος, τραυματίας


*Η περίοδος της δυσχερούς Δημοκρατίας
*Τραυματίες  ο στρατηγός Χ. Παναγιωτάκος 
και ο βουλευτής αδελφός του
*Με δυο πιστόλια και ο Κ. Δαβάκης
*Οι αρχηγοί των Επιτελείων καταργούν 
την κυβέρνηση Παν. Τσαλδάρη εν μέση οδώ
*Ο ρόλος του Γεώργιου Κονδύλη




*Το ένοπλο επεισόδιο και ο τραυματισμός του αντιστράτηγου Χ. Παναγιωτάκου


Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Το 1935, ήταν τραυματική χρονιά για τους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας, καθώς ποικίλα γεγονότα, έθεσαν σε δοκιμασία τις ομαλές πολιτικές εξελίξεις. 
Ένα από τα άγνωστα, αλλά χαρακτηριστικά περιστατικά της πολυπραγμοσύνης των στρατιωτικών είναι και το ένοπλο επεισόδιο στον προθάλαμο του υπουργικού συμβουλίου μεταξύ ανώτατων αξιωματικών, που κατέληξε στον τραυματισμό ενός αντιστρατήγου και του αδελφού βουλευτή.
  Εκείνο το τραυματικό φθινόπωρο του 1935, η χώρα ζούσε μέσα σε ένταση, φήμες και απειλές. Φήμες για δήθεν αναβολή του Δημοψηφίσματος, που είχε ορισθεί από την κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη για τις 3 Νοεμβρίου 1935.

Διαβάστε στο blog Πύλη Ιάσωνος, μια ενδιαφέρουσα πτυχή για την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ευχαριστώ το φίλο Μάκη, που μου το επισήμανε.

http://www.schizas.com/site3/el/elliniki-epanastasi-toy-1821.html

Παρασκευή 1 Ιανουαρίου 2010


ΕΥΧΟΜΑΙ ΤΟ 2010 
ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ, 
ΜΕ ΕΙΡΗΝΗ, ΥΓΕΙΑ, ΕΥΤΥΧΙΑ, ΑΓΑΠΗ 
ΚΑΙ ΠΡΟΚΟΠΗ



Παντελής Αθανασιάδης






Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2009

Θέλω να ευχαριστήσω το πρώτο σε επισκεψιμότητα blog στην Ελλάδα 
το http://troktiko.blogspot.com/ 
γιατί είχε την  
ευγενή καλοσύνη να αναγγείλει τη 
λειτουργία του δικού μου blog. 
Καλή Χρονιά σε όλους τους συντελεστές 
του ΤΡΩΚΤΙΚΟΥ!
Παντελής Αθανασιάδης

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2009

1912: Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΔΙΩΧΝΕΙ ΤΟΥΣ ΚΡΗΤΕΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΟΥΛΗ

*Ο Ελευθέριος Βενιζέλος

         Η δυναμική παρεμπόδιση των Κρητών βουλευτών το 1912, όταν η Κρήτη ήταν ακόμα Αυτόνομη Πολιτεία, να εισέλθουν στη Βουλή των Ελλήνων, υπήρξε μια από τις δραματικότερες στιγμές της Κοινοβουλευτικής Ιστορίας μας. Πρόκειται για απόλυτη σύγκρουση συναισθημάτων που αναγκαστικά καταπνίγονται και εθνικού συμφέροντος, το οποίο υπερισχύει.
  Οι εκλογές της 11ης Μαρτίου 1912 ανέδειξαν στην Ελλάδα, νικητή τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Η Εθνική Συνέλευση της Κρητικής Πολιτείας, ενθαρυμμένη από την παρουσία του Βενιζέλου στα πράγματα της Ελλάδας, αποφάσισε αγνοώντας τις διακοινώσεις των Προστάτιδων Δυνάμεων, να εκλέξει την ίδια μέρα 69 αντιπροσώπους, που θα έρχονταν στην Αθήνα, να ορκισθούν και να πάρουν μέρος στις εργασίες της Βουλής των Ελλήνων, ολοκληρώνοντας και τυπικά την Ένωση της Μεγαλονήσου με την Ελλάδα.

Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2009

«Εξαιρετικό τυρί σε σκυλίσιο τομάρι»


Από την Χριστουγεννιάτικη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
*Το ζεύγος Παγκάλου


 *Ο Θεόδωρος Πάγκαλος, 
από δημοφιλής και ικανός στρατιωτικός μεταμορφώθηκε σε αυταρχικό δικτάτορα


Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης



Η πορεία του Θεόδωρου Δ. Πάγκαλου στη δημόσια ζωή της Ελλάδας κατά το πρώτο ήμισυ του 20ού αιώνα ήταν μακρά και ο ρόλος του καταλυτικός. Σε συνάντηση στο σπίτι του, το 1908, ιδρύθηκε ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος, ο οποίος απετέλεσε τη βάση του Κινήματος στο Γουδί, το 1909. Ο Πάγκαλος ήταν από τους πρώτους που υποστήριξαν τον ερχομό του Βενιζέλου. Συμμετείχε και στους δύο Βαλκανικούς Πολέμους και το καλοκαίρι του 1916 προχώρησε στη σύσταση ομάδας αξιωματικών με σκοπό την είσοδο της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, ενισχύοντας στη συνέχεια το Κίνημα της Θεσσαλονίκης.
Τον Μάιο του 1919, εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη ως αρχηγός του επιτελείου. Με την άνοδο φιλοβασιλικής κυβέρνησης, αποστρατεύθηκε τον Νοέμβριο του επόμενου έτους. Μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή παρακολουθούσε τις εξελίξεις από την Ελευσίνα. Στις 11 Σεπτεμβρίου 1922, σχημάτισε την επιτροπή Αθηνών η οποία προχώρησε σε συλλήψεις πολιτικών. Τα μέλη του έκτακτου στρατοδικείου για τη «Δίκη των Εξ», σε μεγάλο βαθμό, ορίστηκαν από τον Πάγκαλο. Στις 14 Νοεμβρίου διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Γονατά. Στις 12 Δεκεμβρίου παραιτήθηκε για να αναλάβει την αρχιστρατηγία και εγκαταστάθηκε στην Αλεξανδρούπολη. Σύντομα μετέτρεψε μια διασκορπισμένη μάζα στρατιωτών σε αξιόμαχο στρατό. Ο τουρκικός στρατός της Θράκης δεν ήταν ικανός σε σχέση με τη Στρατιά του Εβρου και ο Πάγκαλος πίστευε ότι μπορούσε να καταλάβει την Κωνσταντινούπολη. Η ελληνική διπλωματία χρησιμοποίησε τη Στρατιά ως μοχλό πίεσης και στις 24 Ιουλίου 1923 υπεγράφη η Συνθήκη της Λωζάννης.
Υστερα από σύγκρουση με την επαναστατική κυβέρνηση, ο Πάγκαλος εξαναγκάστηκε σε παραίτηση και αναχώρησε για το εξωτερικό. Επέστρεψε για να συμμετάσχει στις εκλογές της 16ης Δεκεμβρίου 1923. Το κόμμα των Φιλελευθέρων κέρδισε, αλλά ακολούθησε πολιτική κρίση, η οποία συνεχίστηκε μέχρι το τέλος του 1924. Οταν ο υπουργός Στρατιωτικών, Γόντικας, ρώτησε τον Πάγκαλο «αλήθεια Θόδωρε θα κάμης κίνημα;», εκείνος του απάντησε «και βέβαια θα κάμω κίνημα. Θα σας φοβηθώ;».
*Ο Θεόδωρος Πάγκαλος

Πραξικόπημα με την επίκληση 
ηθικών αρχών και αξιών


Του Ιάκωβου Δ. Μιχαηλίδη*



Τα χαράματα της 25ης Ιουνίου 1925, ο στρατηγός Θεόδωρος Πάγκαλος ανέτρεψε πραξικοπηματικά την κυβέρνηση του Ανδρέα Μιχαλακόπουλου και ανέλαβε την εξουσία. Η στρατιωτική εκτροπή, στην οποία προχώρησε ο Ελληνας στρατηγός, έθεσε τέλος στην ακυβερνησία που ταλάνισε την ελληνική πολιτική σκηνή την επαύριον της μικρασιατικής τραγωδίας με την εναλλαγή στην εξουσία ανεμικών και ανίσχυρων κομματικών σχηματισμών, προερχομένων κατά κανόνα από την παράταξη των Βενιζελικών. Ο ίδιος ο Πάγκαλος εξαργύρωνε έτσι την άριστη φήμη που είχε αποκτήσει ως αξιωματικός, ιδιαίτερα μάλιστα όταν δημιούργησε σε ελάχιστο χρόνο από τα λείψανα του ελληνικού στρατού την περίφημη Στρατιά του Έβρου, οπλίζοντας παράλληλα με πολύτιμα επιχειρήματα την ελληνική διαπραγματευτική αντιπροσωπεία που βρισκόταν στη Λωζάννη το 1923.

Με προκήρυξή του προς τον ελληνικό λαό την ίδια ημέρα, ο Πάγκαλος προσπάθησε να αιτιολογήσει την ενέργειά του. Αφού αποκάλεσε «αμαρτωλή» την κυβέρνηση Μιχαλακόπουλου, υποσχέθηκε «διοίκησιν χρηστήν, ισοπολιτείαν, ασφάλειαν και δικαιοσύνην» καθώς και πάταξη «άνευ οίκτου» των ποικιλώνυμων καταχραστών, «οι οποίοι κατακλέπτουσιν αναιδώς τον ιδρώτα του λαού».
*Ο στρατηγός Θεόδωρος Πάγκαλος, πρώτος από δεξιά


Φρούδες υποσχέσεις

Η επίκληση αμάχητων ηθικών κανόνων από τον δικτάτορα αποσκοπούσε στην εκτόνωση των αντιδράσεων των βενιζελογενών κομμάτων για την πρωτοβουλία του. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονταν άλλωστε και οι επαφές του με κορυφαίους παράγοντες του χώρου και ιδίως με τον ηγέτη της Δημοκρατικής Ενωσης, Αλέξανδρο Παπαναστασίου. Ο τελευταίος συμφώνησε να στηρίξει τον δικτάτορα, εξασφαλίζοντας ως αντάλλαγμα υποσχέσεις, φρούδες όπως εκ των υστέρων αποδείχθηκαν, περί ψηφίσεως νέου Συντάγματος.
Μετά τις εξελίξεις αυτές, ο Θεόδωρος Πάγκαλος εμφανίστηκε στις 30 Ιουνίου 1925 ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης, προκειμένου να αναγνώσει τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβερνήσεώς του και να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης. Πράγματι, με ψήφους 185 επί συνόλου 208, η κυβέρνηση Πάγκαλου απέκτησε κοινοβουλευτική νομιμότητα. Ωστόσο οι δηλώσεις, στις οποίες προέβη αμέσως μετά τη συνεδρίαση της Βουλής, εμπεριείχαν μια οδυνηρή έκπληξη για τους υποστηρικτές του. «Είμεθα κατάστασις», είπε, «δι’ ημάς δεν υπάρχει βενιζελισμός και κωνσταντινισμός, διότι δεν υπάρχουν πλέον τα εκπροσωπούντα τα δύο τοιαύτα κόμματα πρόσωπα. Ο μεν Βενιζέλος απέθανε πολιτικώς, ο δε Κωνσταντίνος φυσιολογικώς».
Η απαγκίστρωση από το βενιζελικό στρατόπεδο υπήρξε η πρώτη συνειδητή επιλογή του δικτάτορα αμέσως μετά την εδραίωσή του στην εξουσία. Η παράλληλη προσέγγιση στελεχών των αντιβενιζελικών αποτέλεσε έτσι τη φυσιολογική κατάληξη μιας προσωπικής πορείας που απέβλεπε στην υπέρβαση του υφιστάμενου πολιτικού συστήματος και στην ουσιαστική επιβολή του ως δικτάτορα, κάτι που τυπικά είχε βαθμιαία συντελεστεί, αρχικά στις 29 Σεπτεμβρίου 1925, όταν με διάταγμα διαλύθηκε η Δ΄ Συντακτική Συνέλευση και ακολούθως στις 5 Ιανουαρίου του 1926. Λίγους μήνες αργότερα, στις 4 και 11 Απριλίου του 1926, ο Πάγκαλος εξελέγη από το λαό Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
* Ο Θεόδωρος Πάγκαλος με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου


Διολίσθηση στον αυταρχισμό

Η σταδιακή διολίσθηση του καθεστώτος σε αυταρχικές μορφές διακυβέρνησης αποτέλεσε φυσιολογικό επακόλουθο και επιβεβαιώθηκε τους επόμενους μήνες με μαζικές διώξεις και εκτοπισμούς πολιτικών αντιπάλων, κυρίως κομμουνιστών αλλά ακόμη και Βενιζελικών, όπως ο Νικόλαος Πλαστήρας, ο οποίος πήρε το δρόμο για την εξορία. Ανεστάλη επίσης η έκδοση ορισμένων εφημερίδων, ανάμεσά τους και της «Καθημερινής», στις 14 Οκτωβρίου 1925. Ο ίδιος ο Πάγκαλος δεν έκρυψε ποτέ τις προθέσεις του: «Επειδή βλέπω ότι είναι αδύνατον πλέον να εμπιστευώμεθα εις τον κοινοβουλευτισμόν, διά τούτο απεφάσισα ν’ αλλάξω την μέχρι τούδε πορείαν μου. Εις το εξής στηρίζομαι εις την εμπιστοσύνην του στρατού, όστις αποτελεί την νησίδα των εθνικών ελπίδων», δήλωνε με περισσή εμπιστοσύνη στους άνδρες της Ταξιαρχίας Δημοκρατικής Φρουράς, τους πραγματικούς στυλοβάτες της εξουσίας του.


Επικίνδυνες αντιφάσεις στην εξωτερική πολιτική

Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, η διακυβέρνηση Πάγκαλου σημαδεύτηκε από μια σειρά αντιφατικών ενεργειών. Απώτερος στόχος του πρέπει να ήταν, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η προετοιμασία της χώρας για επανάληψη των πολεμικών επιχειρήσεων με την Τουρκία και η ανατροπή της συνθήκης της Λωζάννης. «Ο Πάγκαλος είχε χωρίς αμφιβολία πολλά στρατηγικά προσόντα», κατέγραψε στις «Αναμνήσεις» του ο Γεώργιος Μόδης. «Είχε μόρφωσι, φαντασίαν, πυγμήν. Πολλοί τον θεωρούσαν τον καλλίτερο Στρατηγό μας… Ηταν όμως και “εξαιρετικό τυρί σε σκυλίσιο τομάρι”, όπως πολλοί έλεγαν».
*Ο Θ. Πάγκαλος κατά τη σύλληψή του ύστερα από το Κίνημα ανατροπής της δικτατορίας του. Από το Αρχείο Πέτρου Πουλίδη, που ανήκει στην ΕΡΤ. 


Εισβολή στη Βουλγαρία

Στο ζήτημα της Μακεδονίας, το ελληνοβουλγαρικό επεισόδιο στο Πετρίτσι και η διαταγή που ο Πάγκαλος έδωσε στο Γ΄ Σώμα Στρατού να εισβάλει, τον Οκτώβριο του 1925, σε βουλγαρικό έδαφος προκειμένου να τιμωρήσει τους κομιτατζήδες που αποδύονταν σε τρομοκρατικές επιδρομές στην ελληνική Μακεδονία, είχε ως αποτέλεσμα την καταδίκη της Ελλάδας από την Κοινωνία των Εθνών και την καταβολή υψηλής χρηματικής αποζημίωσης.
Στις 17 Αυγούστου 1926, η Ελλάδα και η Γιουγκοσλαβία υπέγραψαν μυστικές συμφωνίες, με τις οποίες οι Σέρβοι αποκτούσαν σημαντικά προνόμια στην ελληνική Μακεδονία. Πιο συγκεκριμένα, οι Γιουγκοσλάβοι ενίσχυαν τη θέση τους στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, ενώ η Ελλάδα αναγνώριζε την ύπαρξη σερβικής μειονότητας στο έδαφός της. Οι όροι αυτοί προκάλεσαν επικίνδυνους τριγμούς στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, επιτάχυναν δε τη διαδικασία ανατροπής του Πάγκαλου. Ο Γ. Κονδύλης και τα πάλαι ποτέ πιστά στον Πάγκαλο Δημοκρατικά Τάγματα ηγήθηκαν ενός νέου κινήματος, που -παρά τη σθεναρή αντίθεση του δικτάτορα- στάθηκε αδύνατο να αντιμετωπιστεί. Ο Πάγκαλος συνελήφθη και φυλακίστηκε έως τον Ιούνιο του 1928, όταν και αφέθηκε ελεύθερος με απόφαση της κυβέρνησης Βενιζέλου. Ο πολιτικός του χρόνος είχε λάβει τέλος.
Απολογούμενος ενώπιον της Ανακριτικής Επιτροπής της Βουλής, στη διάρκεια του 1928, ο Πάγκαλος εμφανίστηκε αμετακίνητος στις ιδέες του. «Εάν ηναγκάσθην να λάβω αυστηρά ενίοτε μέτρα», υποστήριξε, «έπραξα τούτο με μόνον σκοπόν να υπερασπίσω τα συμφέροντα του συνόλου και να θεραπεύσω την επικινδύνως εκτεινομένην γάγγραιναν, απειλούσαν αυτήν την υπόστασιν του Κράτους και της Κοινωνίας». Και γυρνώντας προς τους κατηγόρους του, συμπλήρωσε περιφρονητικά: «Απέφραξα τας Θερμοπύλας του Εβρου εις τον επηρμένον νικητήν της Μικράς Ασίας και έσωσα εκατοντάδας εκατομμυρίων του ελληνικού λαού. Επραξα το καθήκον μου έναντι του λαού και του έθνους. Αδιαφορώ διά πάσαν δίωξιν ή κατηγορίαν. Θεωρώ αρκούσαν ηθικήν αμοιβήν την γαλήνην της συνειδήσεως και την ετυμηγορίαν της Ιστορίας».
Η δικτατορία του Θεόδωρου Πάγκαλου εντάσσεται στην αλυσίδα των αλλεπάλληλων στρατιωτικών εκτροπών και επεμβάσεων στην πολιτική ζωή του τόπου, οι οποίες εγκαινιάστηκαν με το κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, «νομιμοποιήθηκαν» με το κίνημα στο Γουδί τον Αύγουστο του 1909 και έλαβαν χαρακτήρα πλημμυρίδας στη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Παρά τις θετικές συνιστώσες αρκετών από τα κινήματα αυτά, δεν υπάρχει αμφιβολία πως συνιστούσαν παραβίαση του Συντάγματος, νοσηρό φαινόμενο μιας ασταθούς δημοκρατίας που χρειάστηκε να περιμένει μέχρι τη Μεταπολίτευση του 1974 για να ενηλικιωθεί.


* Ο κ. Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης είναι επίκουρος καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο ΑΠΘ.



LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...