Οι γερμανικές φρικαλεότητες στο νομό Έβρου, από τα αρχεία της CIA (OSS)

*Γερμανοί αξιωματικοί στο Διδυμότειχο (Αρχείο Γ. Αγγέλη)

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Οι γερμανικές φρικαλεότητες  του Β ‘ Παγκοσμίου Πολέμου παραμένουν ανεξίτηλες στη συλλογική μνήμη των λαών, που υπήρξαν θύματα του Ναζισμού. Όλοι οι λαοί και όλες οι περιοχές, που βρέθηκαν κάτω από τη μπότα των γερμανικών στρατευμάτων,  έχουν να αφηγηθούν εκτελέσεις αμάχων, βασανιστήρια και αρπαγές.

Μία από τις περιοχές, που έζησαν τον ναζιστικό όλεθρο ήταν και ο νομός Έβρου, που χαρακτηρίστηκε «ουδέτερη ζώνη» διατήρησε τις πολιτικές αρχές του (νομαρχία, δήμους, κοινότητες κ.λπ.) τελώντας υπό γερμανική στρατιωτική κατοχή. Όπως είναι γνωστό οι άλλοι δύο νομοί της Δυτικής Θράκης (Ξάνθης και Ροδόπης) μαζί με τους νομούς της Ανατολικής Μακεδονίας παραδόθηκαν στη Βουλγαρία, σύμμαχο του Χίτλερ, που αλίμονο, έζησαν χειρότερη κατοχή και από αυτή των γερμανικών φρικαλεοτήτων.

Οι πρώτοι πίνακες με τα ονόματα των Ελλήνων, που εκτελούσαν οι Γερμανοί και οι Βούλγαροι, έφταναν στο Κάιρο και μέσω της Ελληνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, ενημερώνονταν η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση αλλά και οι αντίστοιχες συμμαχικές υπηρεσίες και κυβερνήσεις.

Ένα ανέκδοτο ιστορικό έγγραφο για το Σουφλί του 1919

*Το επάνω μισό του ανέκδοτου πρακτικού για τη δημιουργία Δημογεροντίας στο Σουφλί, το 1919 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το τέλος του Α΄ παγκοσμίου Πολέμου, βρήκε το Σουφλί βαριά «λαβωμένο» από την σκληρή Βουλγαρική Κατοχή στην οποία το καταδίκασε η άδικη συνθήκη του Βουκουρεστίου του 1913, η οποία επιδίκασε τη Δυτική Θράκη στην ηττημένη Βουλγαρία. Το Σουφλί μάλιστα «άγγιξε» την ποθούμενη ελευθερία, όταν οι δυνάμεις των Ελλήνων πεζοναυτών, έφτασαν ως την Κορνοφωλιά, περίπου 4 χιλμ. νοτιότερα.

                Η Βουλγαρική κατοχή υπήρξε ανάλγητη, εχθρική προς κάθε τι ελληνικό, εκδικητική για την ήττα που υπέστη η γειτονική χώρα κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Η πολιτική της Βουλγαρίας κατέστησε μαρτυρική τη ζωή για τους κατοίκους της πόλης. Όσοι δηλαδή παρέμειναν γιατί οι περισσότεροι εκδιώχθηκαν κακήν κακώς. Λεπτομέρειες υπάρχουν στη θέση https://sitalkisking.blogspot.com/2013/07/1913-19.html#more).

Ζητούσαμε την Ανατολική Θράκη, όταν μπήκαμε στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο!!!

*Ο Εμμανουήλ Τσουδερός

*Δυστυχώς οι μεγάλοι 

ενδιαφέρθηκαν μόνο

για τα δικά τους 

γεωστρατηγικά συμφέροντα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Όταν η Ελλάδα μπήκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κάνοντας τεράστιες θυσίες για τη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων απέναντι στον σιδερόφρακτο ναζισμό και φασισμό διαμόρφωσε ελπίδες, ότι οι αγώνες της δεν θα πάνε χαμένοι και ότι θα ικανοποιηθούν οι εθνικές της διεκδικήσεις.

                Είναι γνωστό ότι μετά τη συνθηκολόγηση του Απριλίου και τη Μάχη της Κρήτης το Μάιο του 1941, η ελεύθερη ελληνική κυβέρνηση μεταφέρθηκε στο Κάιρο, όπου ο πρωθυπουργός Εμμανουήλ Τσουδερός προσπάθησε να ανασυγκροτήσει κυρίως τις ένοπλες δυνάμεις από τους Έλληνες που έφευγαν από την κυρίως Ελλάδα και κατέφευγαν στη Μέση Ανατολή με στόχο να συνεχίσουν τον αγώνα. Στην Αθήνα ανέλαβε η φιλογερμανική κυβέρνηση του στρατηγού Τσολάκογλου.

                Τότε λοιπόν, μέσα στη φωτιά του πολέμου, που δεν έσβησε την ελπίδα της νίκης, αναζωπυρώθηκαν οι προσδοκίες μας για ικανοποίηση των εθνικών διεκδικήσεων, εφόσον θα έβγαινε νικήτρια από τον φοβερό πόλεμο η πλευρά των συμμάχων. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία κράτησε στάση ουδετερότητας στο μεγαλύτερο διάστημα των συγκρούσεων, ενώ η Βουλγαρία είχε προσδεθεί αμέσως στο άρμα του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος της παραχώρησε αμέσως την Ανατολική Μακεδονία και τους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης της Θράκης.

Και κάπως έτσι οι σύμμαχοί μας, πούλησαν τη Βόρεια Ήπειρο…

*Ο Αλβανός βασιλέας Ζωγ Α΄

*Οι φαντάροι μας κυνηγούσαν

τον Ρόμελ στην Έρημο

και οι Αγγλοαμερικανοί

νοιάζονταν για την Αλβανία

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Εσχάτως η Αλβανία κάνει κινήσεις εναντίον της ελληνικής μειονότητας που ζει εκεί, έχοντας ως στόχο να αρπάξει κυριολεκτικά τις παραθαλάσσιες περιουσίες των Βορειοηπειρωτών για να τις δώσει σε πολυεθνικές προς αξιοποίηση, χωρίς οι ιδιοκτήτες τους να ωφελούνται. Η Αλβανία με τον τρόπο αυτό επιβεβαιώνει την διαχρονική αντιπαλότητά της προς κάθε τι ελληνικό, χωρίς να παύει να επωφελείται σε κάθε τομέα από την Ελλάδα.

Η στάση αυτή των Αλβανών φέρνει στη μνήμη όλων τη στάση που τήρησε ο εκθρονισθείς βασιλεύς των Αλβανών Αχμέτ Ζώγου. Πρόκειται για τον Ζωγ Α΄, βασιλέα των Αλβανών που γεννήθηκε το 1895  ως Αχμέτ Μουχτάρ Ζογόλι. Πήρε το ψευδώνυμο Ζώγου από το 1922, που είχε διατελέσει πρωθυπουργός έως το 1924. Στη συνέχεια υπήρξε πρόεδρος της Αλβανίας από το 1925 έως το 1928, και τελικά αυτοανακηρύχθηκε βασιλέας έως το 1939. Κανένας βασιλικός οίκος της Ευρώπης και καμιά κυβέρνηση δεν τον αναγνώρισε ως αρχηγό βασιλικής δυναστείας.

Τον Απρίλιο του 1939 ο Μουσολίνι αποβίβασε ιταλικά στρατό, καθαίρεσε τον Ζωγ και κατέστησε την Αλβανία ιταλικό προτεκτοράτο. Ο Ζωγ και η βασίλισσα (πριγκίπισσα ουγγρικής καταγωγής) κατέφυγαν αρχικά στην Ελλάδα όπου η τότε Κυβέρνηση Μεταξά επέτρεψε την είσοδο τους πρώτα για λόγους ανθρωπιστικούς, γιατί η βασίλισσα δύο μέρες προ της εισβολής των Ιταλών είχε γεννήσει τον πρίγκιπα Σκεντέρ, παραχωρώντας τους άσυλο. Η κυβέρνηση Μεταξά ήθελε επίσης να αποφύγει κάθε πρόκληση προς την φασιστική Ιταλία. 

Χώροι λατρείας των Ελληνορθόδοξων της Ανατολ. Θράκης, πριν την μεγάλη Έξοδο.

*Το νέο βιβλίο του Μιχάλη Πατέλη

*Ένας νέος εκδοτικός άθλος

του συλλέκτη Μιχάλη Πατέλη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Μιχάλης Ε. Πατέλης, είναι ένας σημαντικός συλλέκτης, που στα συρτάρια του συνωστίζονται, έγγραφα, φωτογραφίες, αντικείμενα και κάθε είδους πολύτιμο συλλεκτικό πετράδι της ιστορίας της Θράκης. Ο Πατέλης, άνθρωπος φιλότιμος, συνεισφέρει σε όσους πραγματοποιούν εκθέσεις για τη Θράκη ό,τι του ζητηθεί, ώστε να εκτίθενται κομμάτια από το υλικό του για να βλέπει και να μαθαίνει ο κόσμος.

                Δεν μένει όμως μόνο στις εκθέσεις των άλλων με την παραχώρηση υλικού. Από καιρό σε καιρό μας εκπλήσσει ευχάριστα με εκδόσεις σημαντικών βιβλίων, που καλλιεργούν τη γνώση για τη Θράκη και την ιστορία της.

                Η φετινή προσφορά του Μιχάλη Πατέλη είναι η έκδοση του βιβλίου «Χώροι λατρείας των Ελληνορθόδοξων της Ανατολικής Θράκης, πριν τη μεγάλη Έξοδο».

Αντρέ Σενιέ: Ο Γάλλος ποιητής, που ένιωθε Θραξ!!!

*Ο ποιητής Αντρέ Σενιέ

*Τον καρατόμησε 

σε ηλικία 32 ετών

η Γαλλική Επανάσταση

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Αντρέ Σενιέ, είναι ένας μεγάλος Γάλλος ποιητής, που τίμησε ποιητικά τη Θράκη, αλλά όπως συνήθως συμβαίνει, τον αγνοούμε. Το τέλος του ήταν τραγικό αφού καρατομήθηκε στην λαιμητόμο της Επανάστασης του 1789!

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, στο Γαλατά, το 1762 από Γάλλο πατέρα και Ελληνίδα μητέρα την Ξανθή- Ελισάβετ και σπούδασε στη Γαλλία. Ο πατέρας του έμπορος υφασμάτων επί 20 χρόνια, ήταν ο Λουί Σενιέ, που είχε διορισθεί πρόξενος της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη. Όταν ο Αντρέ ήταν τριών ετών, ο πατέρας του επέστρεψε στη Γαλλία και από το 1768 έως το 1775 υπηρέτησε ως γενικός πρόξενος της Γαλλίας στο Μαρόκο.  Η Ελληνίδα μητέρα του είχε ρίζες κυπριακές, αλλά ζούσε στη Βασιλεύουσα. Απέκτησαν πέντε παιδιά. Στη Λευκωσία, κοντά στο γνωστό οδόφραγμα της Λήδρας υπάρχει ένα δρομάκι που τιμάται  στο όνομα της μητέρας του ποιητή, οδός  Ξανθής …Ξενιέρου, σε πλήρη εξελληνισμό του ονόματός της!!! .  Ένα βιβλίο της, που περιέχει επιστολές της μητέρας του Αντρέ Σενιέ, ελληνικού ενδιαφέροντος, κυκλοφόρησε αργότερα (Lettres Grecques de Μadame Chénier, précédées d’une étude sur sa vie, par Robert de Bonnières. Paris, 1879).

Λήσταρχος Στάικοφ: Έδρασε στη Ροδόπη, θάφτηκε στο Διδυμότειχο, το 1927

*Τα πτώματα του Στάικοφ και του συντρόφου του και το καταδιωκτικό απόσπασμα 
(Αρχείο Μ. Μινόπουλου)

*Από πατέρα Βούλγαρο και μάνα Ελληνίδα

*Φόβος και τρόμος σε Βουλγαρία και Ελλάδα

*Επικηρύχθηκε από Βουλγαρία και Ελλάδα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Θράκη, και από τις δύο πλευρές των συνόρων προς τη Βουλγαρία, δοκιμάσθηκε σκληρά κατά τα πρώτα σαράντα χρόνια του 20^ου αιώνα, από τη δραστηριότητα βουλγαρικών ληστρικών ομάδων, αφού μάλιστα είχαν λήξει οι πολεμικές συρράξεις στα Βαλκάνια και είχαν αραιώσει οι δράσεις των εθνικιστικών βουλγαρικών ομάδων, οι γνωστοί κομιτατζήδες, που είχαν στόχους διαφορετικούς, πέραν των εγκληματικών.

                Η λήξη των πολεμικών συρράξεων μεταξύ των βαλκανικών κρατών και η εξέλιξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είχαν οδηγήσει σε παγίωση τουλάχιστον των εθνικών συνόρων.

Τα διάφορα κομιτάτα σε Βουλγαρία αλλά και Τουρκία, έδρασαν έως το 1932 και πλέον. Αλλά από το 1927 με τη Βουλγαρία και το 1932 με την Τουρκία οπότε άρχισαν οι διμερείς διαπραγματεύσεις, που κατέληξαν σε σημαντικές συμφωνίες, αντιμετωπίστηκε δραστικά το φαινόμενο αυτό, αφού μεταξύ των ετών 1928-1929 εκτελέσθηκαν τέσσερις Βούλγαροι αρχηγοί συμμοριών και διάφοροι άλλοι συνεργοί τους φυλακίσθηκαν.

Το Τύχιο άντεξε στην επίθεση των ανταρτών το 1948

*Έτος 1948. Αξιωματικοί και οπλίτες την ώρα του συσσιτίου στο Τυχερό. 

Φωτογραφία από το blog "Μια φορά κι έναν καιρό στο Τυχερό Έβρου". 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το Τυχερό Έβρου είναι μια υπέροχη παραγωγική κωμόπολη, στο κέντρο ενός εύφορου κάμπου, δίπλα στον μεθοριακό ποταμό  Έβρο, η οποία δοκιμάσθηκε σκληρά κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου.

                Έχει πληθυσμό 2.311 κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Το 1987 είχε πραγματοποιηθεί εθελούσια συνένωση των κοινοτήτων Τυχερού και Φυλακτού και δημιουργήθηκε ο πρώην Δήμος Τυχερού, ο οποίος με τον τότε  δήμαρχό του Χρήστο Χατζόπουλο, διακρίθηκε για την αναπτυξιακή πολιτική, την ικανότητα απορρόφησης ευρωπαϊκών κονδυλίων και την προοδευτικότητά του και βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 1995. Αργότερα με τον «Καλλικράτη» της τοπικής αυτοδιοίκησης το 2011 ο Δήμος Τυχερού καταργήθηκε και πλέον αποτελεί την Δημοτική Ενότητα Τυχερού του Δήμου Σουφλίου.

Ιστορικά, μετά την αναγκαστική εκκένωση της Ανατολικής Θράκης το 1922 ογδόντα τουλάχιστον οικογένειες από το Ιβρίκ Τεπέ, εγκαταστάθηκαν στο Τυχερό, το παλιό Μπίντικλι, στην δυτική όχθη του Έβρου προσμένοντας μια γρήγορη επιστροφή απέναντι στο χωριό τους. Μια επιστροφή που αλίμονο, δεν ήρθε ποτέ. Επίσης κατοίκησαν εκεί πρόσφυγες από το Σουλτάνκιοϊ για τους αρβανιτόφωνους Μπιθκούκι και στα ελληνικά Λείβηθρο και από το Ντουαντζί. Το 1924 το χωριό ανακηρύχθηκε σε κοινότητα με το όνομα Τύχιο. Το 1953 μετονομάσθηκε σε Τυχερό.

Οι Θράκες προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ουίλσον, το 1919

*Μια αναμνηστική φωτογραφία από το συνέδριο στην Ουάσιγκτον, για την υποστήριξη των δικαίων της Ελλάδας σε Θράκη και Ήπειρο, από την εφημερίδα "Πατρίς". 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η λήξη του αιματηρού Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου βρήκε την Ελλάδα να αγωνίζεται να κατοχυρώσει τα εθνικά της δίκαια, κυρίως έναντι των Βουλγάρων και των Οθωμανών, που είχαν συνταχθεί με τις δυνάμεις των Κεντρικών Αυτοκρατοριών, δηλαδή είχαν συμμαχήσει με τους ηττημένους τελικά Γερμανούς. Εκείνο το διάστημα, παίχτηκε και η τύχη της Θράκης, που η Διάσκεψη του Βουκουρεστίου το 1913 την παρέδωσε στην ηττημένη του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου Βουλγαρία, ενώ η Ελλάδα την είχε απελευθερώσει. Ταυτόχρονα η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν έπαυε να έχει βλέψεις.

                Το κλίμα αυτό την επομένη του μεγάλου πολέμου όπως ήταν επόμενο, είχε κινητοποιήσει τους Θράκες, που ζούσαν στην ελεύθερη Ελλάδα, οι οποίοι κινητοποιήθηκαν αμέσως με κορωνίδα το Πανθρακικό Συνέδριο του 1918 (βλέπετε σχετικά στη θέση   https://sitalkisking.blogspot.com/2018/10/1918.html#more) που είχε θέσει ως κορυφαίο το αίτημα της ένωσης της Θράκης με την Ελλάδα.

Οι εφημερίδες στις 22 Οκτωβρίου 1918 δημοσίευσαν τηλεγραφικές πληροφορίες από το Παρίσι, ότι ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος έθεσε στο Συμμαχικό Συμβούλιο των Βερσαλλιών το ζήτημα της τύχης της Θράκης. Αυτό φούντωσε τις ελπίδες των Θρακών, που είχαν συνωστισθεί στην ελεύθερη μητέρα πατρίδα, διωγμένοι από τις εστίες τους λόγω των νεοτουρκικών γενοκτονικών διωγμών. Χρειάστηκαν όμως μεγάλοι αγώνες διπλωματικοί και πολιτικοί για να κατακυρωθεί η Θράκη στην Ελλάδα. Κάτι που συνέβη οριστικά στις 14 Μαΐου 1920.

Η επίθεση των ανταρτών κατά της Μάκρης Αλεξανδρούπολης, το 1948

 

*Δημοσίευμα της εφημερίδας "Ελευθερία" (15/12/1948). Πρόκειται για ανακοινωθέν του υπουργείου Στρατιωτικών. Είναι εντελώς λιτό στη διατύπωση. Υπάρχει μια μικρή αναντιστοιχία ως προς τις απώλειες από την επίθεση κατά της Μάκρης, σε σχέση με την αναφορά των στρατιωτικών αρχών  Θράκης.

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Η Μάκρη είναι μια όμορφη παραλιακή κωμόπολη δυτικά της Αλεξανδρούπολης, σε απόσταση περίπου 12 χιλιομέτρων. Είναι γνωστή για λεγόμενο σπήλαιο του Κύκλωπα Πολύφημου και για τον λεγόμενο αρχαίο Ελαιώνα της. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές, που έγιναν τα τελευταία χρόνια, έφεραν στο φως ένα νεολιθικό οικισμό περίπου του 3000 π.Χ.

Η ιστορική αυτή κωμόπολη, δοκιμάσθηκε, όπως πολλές πόλεις και χωριά σε όλη την Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1946-49).

Ας δούμε όμως τα γεγονότα της επίθεσης των ανταρτών εναντίον της Μάκρης, το Δεκέμβριο του 1948.

                Ένας πράκτορας του στρατού μέσα στις ανταρτικές ομάδες, αλλά και ομολογίες συλληφθέντων ανταρτών στο Ασπρονέρι Διδυμοτείχου, από δυνάμεις της 27^ης Ταξιαρχίας, οδήγησαν τους  επιτελείς της Διοίκησης της Εθνοφρουράς Θράκης να σκεφθούν πως τα γεγονότα αυτά οδηγούν, στην επίθεση που προετοίμαζαν οι αντάρτες κατά της σημαντικής κωμόπολης της Μάκρης στα παραθαλάσσια δυτικά της Αλεξανδρούπολης. Ήδη στην περιοχή είχαν σταλεί από το αρχηγείο των ανταρτών τρείς ελεύθεροι σκοπευτές για να συγκεντρώσουν πληροφορίες.

Γρηγόριος Παππαδόπουλος: Ένας αφανής υποστηρικτής Μακεδονίας και Θράκης

*Ο Γρηγόριος Παππαδόπουλος

*Επιφανής λόγιος του 19^ου αιώνα

*Βρήκε άδοξο θάνατο στις Σέρρες

*Παππαδόπουλος με δύο π-

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Στη Θράκη αγνοούμε πολλές φορές πτυχές της ιστορίας μας και προσπερνάμε αδιάφορα τα πρόσωπα που μόχθησαν γι’ αυτήν με κάθε τρόπο και από κάθε μετερίζι. Αυτά δεν πρέπει να συνεχίζονται. Πρέπει να σκαλίζουμε πάντα τις στάχτες της ιστορίας για να ανακαλύπτουμε λαμπερά καρβουνάκια, που έχουν σκεπαστεί και μπορούν να ξαναπυρώσουν τις καρδιές μας, με ανανεωμένη αγάπη για την πατρίδα μας τη Θράκη.

                Μια τέτοια περίπτωση είναι ο Γρηγόριος Παππαδόπουλος (με δύο π-  παρακαλώ!) που δεν ήταν Θραξ. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1819. Εργάσθηκε όμως από το 1866 για τη σύσταση συλλόγου, που θα είχε ως αποστολή τη διάδοση των ελληνικών γραμμάτων και την καλλιέργεια της εθνικής ιδέας, ιδίως στη Μακεδονία και τη Θράκη, γιατί έγκαιρα διέβλεπε τον κίνδυνο για τις περιοχές αυτές, λόγω της διασποράς βουλγαρόφωνων πληθυσμών και την υποδαύλιση του βουλγαρικού εθνικισμού από αυτούς που απεργάζονταν τα πανσλαβιστικά σχέδια. Το όραμά του αυτό ο Παππαδόπουλος, το υλοποίησε τελικά το 1869 με τη βοήθεια σημαντικών Ελλήνων, όπως ήταν ο Αλέξανδρος Σούτσος, ο Κωνσταντίνος Δόσιος, ο Μάρκος Ρενιέρης, ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, ο Λέων Μελάς, ο Χαρίλαος Τρικούπης κ.ά. Τον Απρίλιο εκείνου του έτους ιδρύθηκε ο Σύλλογος προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων με πρώτο πρόεδρο τον Αλέξανδρο Σούτσο και γραμματέα τον Γρηγόριο Παππαδόπουλο, ο οποίος κράτησε το πόστο αυτό έως το 1873.

Ο μητροπολίτης Ιωακείμ από το Μοναστήρι και την Κερασούντα στο Διδυμότειχο

*Ο Ιωακείμ κατά κόσμον Σιγάλας

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

               

                Ο Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου Ιωακείμ κατά κόσμον Σιγάλας, που εποίμανε την περιοχή αυτή επί σχεδόν 30 χρόνια, υπήρξε μια σπάνια δυναμική και πατριωτική μορφή. Νέος ακόμα, έδρασε στην περιοχή του Μοναστηρίου και αναμίχθηκε ενεργά στο Μακεδονικό Αγώνα, έζησε το μαρτύριο των σφαγών της Γενοκτονίας του Πόντου, γλίτωσε από εκτέλεση που διέταξε ο σφαγέας του Πόντου Τοπάλ Οσμάν, οργάνωσε την περιοχή του Διδυμοτείχου αυτοδιορισθείς ανώτατη αρχή, όταν τα πάντα διαλύθηκαν ενώπιον των Γερμανών, που κατέλαβαν την Ελλάδα και πρωταγωνίστησε την ημέρα, που το Διδυμότειχο απελευθερώθηκε από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ στις 29 Αυγούστου 1944.     

                Ο Σιγάλας, γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1881, ως Γεώργιος, όπου έμαθε τα πρώτα γράμματα. Στη συνέχεια φοίτησε στο Γυμνάσιο των Κυδωνιών (Αϊβαλί). Αποφοίτησε το 1898. Επόμενο βήμα του ήταν να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη και να φοιτήσει στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Μετά την αποφοίτησή του αμέσως εστάλη το 1902 ως καθηγητής στο Μοναστήρι (τα βυζαντινά Βιτώλια, σήμερα Μπίτολα). Την εποχή εκείνη είχε αρχίσει να φουντώνει ο βουλγαρικός εθνικισμός, ειδικά με την επανάσταση των Βουλγάρων, γνωστή με την ονομασία του Ήλιντεν,  το 1903.

                Στο Μοναστήρι, κόχλαζε η βουλγαρική προπαγάνδα, αλλά και η φοβερή τρομοκρατία, που στόχευε να προσελκύσει χριστιανούς στη σχισματική Εξαρχία των Βουλγάρων. Αυτό οδήγησε τους Έλληνες να αντιστέκονται και να αμύνονται. Είναι η εποχή που έχει καταγραφεί στην Ιστορία ως Μακεδονικός Αγώνας και ο Σιγάλας καταγράφηκε στην Ιστορία ως Μακεδονομάχος.

                Τα Χριστούγεννα του 1903 χειροτονήθηκε διάκονος στον ιερό ναό Αγίου Δημητρίου στο Μοναστήρι, από τον μητροπολίτη Πελαγονίας Ιωακείμ Φορόπουλο.

Ιωάννης Ρούκης, ο παράτολμος αγωνιστής του 1821

*Το καριοφίλι του Γιάννη Ρούκη, που πουλήθηκε σε δημοπρασία το 2016 αντί 53.100 ευρώ

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Ιωάννης Ρούκης, υπήρξε ένας παράτολμος αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, που ένα του τόλμημα υπήρξε αρκετό για να διασώσει τη μνήμη του ταπεινού αυτού πατριώτη και σημαντικού οπλαρχηγού της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας.

                Ειδικότερα στην εκπόρθηση του φρουρίου της Λιβαδειάς όταν εξερράγη η Επανάσταση του 1821, διακρίθηκε ο Ιωάννης Ρούκης, ο οποίος ανέβηκε με θάρρος στα τείχη και μπήκε μέσα στο φρούριο μαχόμενος. Ο ίδιος μπόρεσε να ανεβεί ξανά στα τείχη και να βγει έξω σώος!!! Οι Οθωμανοί που έβλεπαν τέτοιες τολμηρές κινήσεις, αναγκάσθηκαν επειδή αντιμετώπιζαν και μεγάλη έλλειψη τροφών να παραδοθούν. Υπενθυμίζουμε ότι ο Αθανάσιος Διάκος, όταν του ανατέθηκε η αρχηγία των επαναστατών στην περιοχή του, παρέλαβε μαζί τους άλλους οπλαρχηγούς και πλήθος χωρικών, πήγε στη Λιβαδειά στις 29 προς 30 Μαρτίου 1821, την πολιόρκησε και την κατέλαβε. Οι Οθωμανοί κάτοικοι και οι 300 υπερασπιστές της μαζί με κάποιους Αλβανούς, αποσύρθηκαν. Το κατόρθωμα του Ρούκη, έμεινε στην ιστορία…

                Ο Ρούκης, διακρίθηκε λίγο αργότερα και στην πολιορκία του Πατρατζηκίου. Δηλαδή της Υπάτης, όπως ονομάζονταν τότε. Οι Τούρκοι όταν έμαθαν για το ξεσήκωμα των Ελλήνων συγκεντρώθηκαν 700 και πλέον στην Υπάτη, η οποία βρίσκονταν σε σημαντική οχυρή θέση. Οι Έλληνες την πολιόρκησαν στενά, αλλά δεν μπόρεσαν να την κυριεύσουνκε να νοσηλευθεί πολύ καιρό. Στην ανάρρωσή του συνέβαλε με επιμελείς περιποιήσεις του τραυματία, ο Οθωμανός χειρουργός Κουρτ Αλή, καταγόμενος από την Αταλάντη.

Ο Φιλικός Αθανάσιος Ζαρείφης, που τον κήδεψαν με ελεημοσύνη

*Από τα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, έγγραφο για τον Αθανάσιο Ζαρείφη 

"δια τας μαρτυρημένας παρά πολλών προς την πατρίδα πιστάς εκδουλεύσεις".

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Στη χώρα μας, συχνά απαντάται το φαινόμενο, άνθρωποι που πρόσφεραν τα πάντα για την πατρίδα, περιουσία και σωματική ακεραιότητα, να πεθαίνουν στη  ψάθα πάμπτωχοι και αγνοημένοι, χωρίς καν η οικογένειά τους να έχει ακόμα και τα έξοδα κηδείας. Αυτό το φαινόμενο, ήταν έντονο μετά την Επανάσταση του 1821, όταν πολλοί αγωνιστές, κατέληξαν ανάπηροι και πένητες.

                Μια τέτοια περίπτωση, είναι ο Ηπειρωτικής καταγωγής Αθανάσιος Ζαρείφης (ή Ζαρίφης κατ’ άλλη γραφή του ονόματός του).

                Ο Ζαρείφης δούλεψε εντατικά για την Φιλική Εταιρεία και πήρε μέρος στην Επανάσταση, στη Βοιωτία και την Αττική. Θεωρείται μάλιστα, ότι ήταν αυτός, που κατήχησε και μύησε στη Φιλική Εταιρεία, τον Αθανάσιο Διάκο.

                Ελάχιστα στοιχεία γνωρίζουμε για τη ζωή του. Από ένα ειδησάριο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Άγγελος» στις 4 Αυγούστου 1843 (παλαιό ημερολόγιο), όταν πέθανε, πληροφορούμαστε ότι ήταν Ηπειρώτης και υπήρξε ο πρώτος απόστολος της Φιλικής Εταιρείας στην Αττική και στη Βοιωτία.  Όταν άρχισε η μεγάλη εθνική εξέγερση ο Ζαρείφης πήρε μέρος και αγωνίσθηκε έως το τέλος της, υπέστη πολλές ταλαιπωρίες, αλλά στο τέλος είδε την πατρίδα ελευθερωμένη. Ο ζήλος του για τον αγώνα, υπήρξε απαράμιλλος. Θυσίασε όλη την περιουσία του για την ανάσταση του Έθνους και τελικά πέθανε στις 31 Ιουλίου (παλαιό ημερολόγιο) 1843 στον Πειραιά σε ηλικία 70 ετών, «πένης πενήτων» κατά την εφημερίδα. Η δε κηδεία του «εγένετο δι’ ελέους» δηλαδή με ελεημοσύνες άλλων συνανθρώπων μαζεύτηκαν τα έξοδα για την ταφή του.

Ο εθνομάρτυς Αναστ. Χρυσάφης και η προφητική επιστολή του από τις Σέρρες

*Ο εθνομάρτυς Αναστάσιος Χρυσάφης

Γράφει ο Αθανασιάδης Στεφ. Παντελής

                Η πόλη των Σερρών είναι μια μαρτυρική πόλη με δεκάδες σφαγιασθέντες από τους Βουλγάρους κατοίκους, στην κυριολεξία εθνομάρτυρες. Η περιγραφή αυτή αφορά τον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο, όταν η Ελλάδα, με ορμή άρχισε να εκδιώκει από τα εδάφη της Μακεδονίας τους χθεσινούς συμμάχους της, που τα είχαν καταλάβει από τους Οθωμανούς κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο.

                Ανάμεσα στους εθνομάρτυρες των Σερρών εξέχουσα θέση καταλαμβάνει ο ιατρός Αναστάσιος Χρυσάφης, θύμα των Βουλγάρων, που τα οστά του παραμένουν ακόμα στη σημερινή Βουλγαρία.

                Ο Αναστάσιος Χρυσάφης ήταν ένθερμος πατριώτης. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, 1904-1908, θυσίασε την προσωπική περιουσία του, ενισχύοντας  τους μακεδονομάχους. Ως ιατρός νοσήλευσε τραυματίες μακεδονομάχους. Επανειλημμένα διώχθηκε και φυλακίσθηκε και τελικά θυσίασε και τη ζωή του για την πατρίδα.

                Είχε γεννηθεί στις Σέρρες από φτωχούς γονείς. Το 1875 άρχισε να φοιτά στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Νυμφεύθηκε με την πλούσια Αθηναία Αθανασία Ηλιοπούλου. Με τη βοήθεια της οικογένειας της συζύγου του συνέχισε τις σπουδές του στη Βιέννη και έλαβε την ειδικότητα του χειρουργού- μαιευτήρα. Αργότερα επέστρεψε με τη σύζυγό του και τον νεογέννητο γιο του Κωνσταντίνο στις Σέρρες.

Η τηλεοπτική μετάδοση της ομιλίας μου στην Νέα Ορεστιάδα

Ευχαριστώ θερμά 

την Δημοτική Τηλεόραση 

της Νέας Ορεστιάδας,

για την τηλεοπτική κάλυψη 

της ομιλίας μου,

στις 11 Νοεμβρίου 2018

Οι βουλγαρικές προσπάθειες ελέγχου της Θράκης περί το 1900

*Η Αδριανούπολη το 1893

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο εικοστός αιώνας, όταν ανέτειλε, βρήκε τη Θράκη να αγωνίζεται  εναντίον του βουλγαρικού εθνικισμού, ο οποίος άρχισε να αναπτύσσεται από το  1878, τότε που οι Ρώσοι νίκησαν τους Τούρκους και έφτασαν ως τις παρυφές της Κωνσταντινούπολης. Με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου δημιούργησαν τη λεγόμενη Μεγάλη Βουλγαρία. Η Συνθήκη ανετράπη από το Συνέδριο του Βερολίνου, το οποίο ωστόσο δεν εξάλειψε τον Πανσλαβισμό και τον Βουλγαρικό επεκτατισμό.

Η Θράκη, επίζηλη περιοχή, δοκιμάστηκε από τις κινήσεις των Βουλγάρων, που θέλησαν με κάθε τρόπο να εμφανίσουν την ύπαρξή τους ως σημαντική, συνοδευόμενη από ανάλογες απαιτήσεις.

Η μεγαλύτερη απογοήτευση για τους Έλληνες, από τον ρωσοτουρκικό πόλεμο ήταν η διάψευση των ελπίδων τους από το λεγόμενο «ξανθό γένος» των διαφόρων ψευδοπροφητειών. Αντίθετα μάλιστα, οι Ρώσοι εφαρμόζοντας τα πανσλαβιστικά σχέδια, ενίσχυσαν με κάθε τρόπο τους Βουλγάρους, αγνοώντας τους Έλληνες. Χαρακτηριστικά η εφημερίδα «Αγών» έγραφε στις 7 Ιανουαρίου 1900:

«Νικήσαντες οι Ρώσοι ελησμόνησαν, ότι εξεστράτευσαν υπέρ της αναξιοπαθούσης ορθοδοξίας, προς αυτών δε υπαγορεύσαντες την συνθήκην του Αγίου Στεφάνου δεν έβλεπον άλλους αξίους προστασίας ή τους Βουλγάρους. Οι Τούρκοι της ρωσοκρατήτου τότε Αδριανουπόλεως και της άλλης Θράκης δεν ηδύναντο ως πολεμία φυλή να ληφθώσιν υπ’ όψιν υπό των Ρώσων, οι δε τριακοντακισχίλιοι  Έλληνες της δευτέρας  της Θράκης πόλεως ήσαν μεν χριστιανοί, αλλά δεν ήσαν Βούλγαροι. Παν ό,τι ελληνικόν περιεφρονείτο και παρηγκωνίζετο και κατά παντοίους τρόπους κετεδιώκετο υπό των Ρώσων, η ελαχίστη δε μειονότης των κατοίκων της Αδριανουπόλεως οι μόλις εις χιλίους ανερχόεμνοι Βούλγαροι των προαστείων, οι πρώην είλωτες εκλήθησαν να μετάσχωσιν της διοικήσεως, να αστυνομεύωσι, να απονέμωσι δικαιοσύνην».

Η εφημερίδα αυτή δημοσίευσε πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την κατάσταση που επικρατούσε περί το 1899 και το 1900.

Η θλιβερή εκκένωση της Ανατολικής Θράκης, το 1922

*Η αίθουσα κατάμεστη...

Η Νέα Ορεστιάδα, μου έδωσε την Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2018, μεγάλη χαρά, χάρη στην ευγενική πρόσκληση του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου της πόλης, να μιλήσω σε ειδική εκδήλωση με θέμα: «Η δραματική εκκένωση της Ανατολικής Θράκης το 1922- Μια αφήγηση, ένας λυγμός, μια διεθνής ατιμία» υπό την αιγίδα του Δήμου.

Η αίθουσα του Δημοτικού Πολιτιστικού Πολυκέντρου ήταν κατάμεστη, ενώ υπήρχαν και όρθιοι. Παρέστησαν μεταξύ άλλων, ο Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ.κ. Δαμασκηνός, οι βουλευτές Δημήτρης Ρίζος (ΣΥΡΙΖΑ) και Αναστάσιος Δημοσχάκης (ΝΔ) ο πρώην υφυπουργός Παιδείας Αλέξανδρος Δερμεντζόπουλος, ο δήμαρχος Διδυμοτείχου Παρασκευάς Πατσουρίδης, ο αντιδήμαρχος Ορεστιάδας Χρήστος Ορμανλίδης, πρώην δήμαρχοι της πόλης, εκπρόσωποι της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, των στρατιωτικών αρχών και άλλοι επίσημοι.

Με την ευκαιρία αυτής της ομιλίας, παρέδωσα στον πρόεδρο του Μουσείου κ. Πασχάλη Μαυρίδη μια σπάνια καρτ ποστάλ της Αδριανούπολης, της Πρωτοχρονιάς του 1908 με ιδιόγραφες ευχές από τον τότε υπολοχαγό Στυλιανό Γονατά, που δρούσε με το ψευδώνυμο Στέργιος Γρηγορίου, οργανώνοντας τον υπόδουλο Ελληνισμό της Θράκης, μαζί με άλλους αξιωματικούς.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας υπήρξε χαρακτηριστική διάχυτη συγκίνηση… Άλλωστε στο ακροατήριο υπήρχαν πολλοί απόγονοι προσφύγων της Ανατολικής Θράκης,που έχουν μεγαλώσει με τις αφηγήσεις των δικών τους ανθρώπων, που έζησαν αυτό το δράμα του 1922.

Ακούσθηκαν επίσης τραγούδια από τα  μέλη της Ενόργανης Θρακικής Χορωδίας του Μουσείου.

Η ομιλία μου συνοδεύτηκε από προβολή ψηφιακών εικόνων, σχετικών με το θέμα.

(Οι φωτογραφίες της εκδήλωσης που ακολουθούν, είναι των Γρηγόρη Αζορίδη και Σταύρου Παπαθανάκη).

                                                 *Μια αφήγηση, ένας λυγμός, 

μια διεθνήςατιμία.  

*Ομιλία του Παντελή Στεφ. Αθανασιάδη

στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο 

της Νέας Ορεστιάδας.

Καλησπέρα σας

                Όταν κοιτάζουμε πέρα από τον ποταμό Έβρο, το βλέμμα μας ταξιδεύει σε μια αλησμόνητη πατρίδα. Την ελληνική Ανατολική Θράκη, από την οποία τα διεθνή συμφέροντα το 1922, ξερίζωσαν τον ελληνισμό με τις πανάρχαιες ρίζες. Η βίαιη εκκένωση της Ανατολικής Θράκης, που με σημερινούς όρους θα την χαρακτηρίζαμε στυγνή εθνοκάθαρση, δεν έπαψε να αποτελεί καταδικαστέα πρακτική της τακτικής των μεγάλων κρατών, που επιβάλουν τις θελήσεις τους όχι με βάση τους ηθικούς νόμους, αλλά τα ανομολόγητα συμφέροντά τους.

                Αυτή την εκκένωση, όπως την είδε και ο Τύπος της εποχής εκείνης, έχω την τιμή να σας αφηγηθώ σήμερα, χάρη στην ευγενική πρόσκληση του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου της Νέας Ορεστιάδας και της Περιφέρειάς της.

*Ο ομιλητής

Στις απαρχές της ελληνικής δημοσιογραφίας

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 
http://www.kathimerini.gr/988285/opinion/epikairothta/politikh/stis-aparxes-ths-ellhnikhs-dhmosiografias

*Το βιβλίο του Λ. Βαζαίου για την ¨Ανεξάρτητον Εφημερίδα της Ύδρας του Π. Κ. Παντελή

Του κ. Παντελή Μπουκάλα

T​​ο ’χει η μοίρα μας φαίνεται να συνδέεται η γέννηση του ελληνικού Τύπου, σε κάθε περίοδο μιας μακράς ιστορίας, με τον πόλεμο και τη λογοκρισία. Στις «Βασιλείους Εφημερίδες», ημερολόγιο των εκστρατειών του Μεγαλέξανδρου, εργαζόταν ως συντάκτης και ο Καλλισθένης ο Ολύνθιος, μικρανιψιός του Αριστοτέλη και μαθητής του. Οσον καιρό ο Καλλισθένης έγραφε δοξαστικά για τον στρατηλάτη, δεν υπήρχε πρόβλημα. Το 327 π.Χ. όμως, οπότε πέρασε στην αντιπολίτευση και αρνήθηκε την «προσκύνησιν» που απαιτούσε ο Αλέξανδρος, μιμούμενος τους Πέρσες βασιλιάδες, περιέπεσε σε δυσμένεια. Και εκτελέστηκε.

Στους δικούς μας καιρούς, γενέθλιο έτος του νεοελληνικού Τύπου θεωρείται το 1784, όταν ο Ζακυνθινός Γεώργιος Βεντότης εξέδωσε στη Βιέννη μια εφημερίδα που δεν γνωρίζουμε καν τον τίτλο της, αφού δεν σώθηκε κανένα φύλλο της.

Στην Ελλάδα πάντως η πρώτη εφημερίδα, η «Σάλπιγξ Ελληνική», εκδόθηκε λίγο μετά το ξεκίνημα του Αγώνα, τον Αύγουστο του 1821, στην Καλαμάτα, από τον Θεόκλητο Φαρμακίδη, εκδότη του «Λόγιου Ερμή» στη Βιέννη. Όπως και με τις μεγαλεξανδρινές «Εφημερίδες», το νεογέννητο άκουσε πολεμικά τραγούδια και απαγορευτικές εντολές: Το τέταρτο μόλις τεύχος της «Ελληνικής Σάλπιγγος» ήταν το τελευταίο. Ο Δημήτριος Υψηλάντης ήθελε να επιβάλει προληπτική λογοκρισία στις ελεύθερες περιοχές και ο Φαρμακίδης προτίμησε τη σιωπή παρά τη φίμωση.

Η διαθήκη του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη

*Η σορός του Παύλου Κουντουριώτη, στο Παλαιό Φάληρο, μεταφερόμενη στο ατμόπλοιο, 

για να γίνει ο ενταφιασμός στην Ύδρα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Παύλος Κουντουριώτης, δεν υπήρξε μόνο ένας θρυλικός ναυμάχος στον οποίο οφείλουμε την κυριαρχία μας στο Αιγαίο, αλλά και ένας συνειδητός και ένθερμος πατριώτης, πιστός χριστιανός και καλός οικογενειάρχης. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα και από την διαθήκη του, που ήταν η τελευταία βούλησή του.

                Η διαθήκη του ναύαρχου Παύλου Κουντουριώτη, ανοίχθηκε στο Πρωτοδικείο Αθηνών στις 22 Μαΐου 1936. Ο ναύαρχος και πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε πεθάνει στις 22 Αυγούστου 1935 και είχε ενταφιασθεί στην Ύδρα.

                Η διαθήκη του είχε παραμείνει στο σπίτι του Κουντουριώτη και βρέθηκε τυχαία αργότερα, όταν οι κληρονόμοι του άνοιξαν το σπίτι.

                Το σπίτι του ναυάρχου από την ημέρα του θανάτου του είχε παραμείνει κλειστό. Όταν βρέθηκε τυχαία η χειρόγραφη διαθήκη, ο πληρεξούσιος δικηγόρος της χήρας του ναυάρχου Α. Κυριακίδης, την παρέδωσε στο Πρωτοδικείο Αθηνών. Εκεί, ο πρόεδρος Ι. Αποστολόπουλος και οι δικαστές Γ. Τσακωνόπουλος και Ε. Κοκκινόπουλος, ο αντεισαγγελέας Μανδραπίλιας και η γραμματέας Γεωργία Κουτσουμάδη, άνοιξαν τη διαθήκη, που είχε συντάξει ο Κουντουριώτης και η οποία έγραφε: