Απλές σκέψεις για τις μεγάλες επετείους της Θράκης, που έρχονται…

*Η ενιαία Θράκη, σε χάρτη του 1905

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Το 2020, το 2021 και το 2022 είναι κοντά μας. Είναι άκρως σημαδιακές χρονιές, που πρέπει από τώρα να κινητοποιήσουν όλους τους συμπατριώτες μου τους Θράκες, άτομα, φορείς και θεσμούς για να κάνουν αυτές τις χρονιές ξεχωριστές, μεγαλειώδεις και αλησμόνητες. Χρονιές, που να αναδεικνύουν το παρελθόν με την ένδοξη ιστορία του, να τιμούν τη μνήμη των πεσόντων και να αφήνουν υποθήκες στις νέες γενιές, για το μέλλον με ανάπτυξη.

Γιατί μιλάω για τις χρονιές αυτές;

Το 2020 συμπληρώνονται 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θράκης μετά από υποδούλωση σχεδόν 600 ετών. Απελευθέρωση, που πρέπει να πανηγυρίζεται, αλλά και να προβληματίζει, τόσο γιατί χάθηκαν η Βόρεια Θράκη που παρέμεινε αδίκως στη Βουλγαρία όσο και η Ανατολική Θράκη, που μερίμνη των συμμάχων παραχωρήθηκε στον Κεμάλ Ατατούρκ, χωρίς αυτός να πολεμήσει στο έδαφός της.

Το 2021 συμπληρώνονται 200 χρόνια από την απελευθέρωση της Ελλάδας, με την μνημειώδη Επανάσταση του 1821, στην οποία έδωσαν σημαντικό, αλλά αγνοημένο από την εθνική ιστοριογραφία «παρών» οι Θράκες.

Το 2022 συμπληρώνονται 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή, στην οποία έχασαν τη ζωή τους πολλοί Θράκες στρατευμένοι στον ελληνικό στρατό, ως απελευθερωθέντες πολίτες από 1920. Εκατό χρόνια βέβαια, και από την εκδίωξη του ελληνικού στοιχείου από την Ανατολική Θράκη.

Αυτές οι τρεις χρονιές, είναι ορόσημα, που πρέπει να κινητοποιήσουν από τώρα τους συμπατριώτες μου σε όλα τα επίπεδα, ώστε να αναδείξουν τη σημασία των τριών αυτών επετείων, και τη συμμετοχή των Θρακών, αλλά και να κάνουν την πολιτική ηγεσία της χώρας να προβληματισθεί περισσότερο, με βάση τις σημερινές εξελίξεις και τους κινδύνους, που ποικιλοτρόπως διαγράφονται.

Η ιστορία μας και οι ηρωικές πράξεις των τέκνων της Θράκης, πρέπει να αναδειχθούν και να καταστούν γνωστά στο Πανελλήνιο. Και επειδή λυσσομανούν θύελλες γύρω μας, να μπουν οι βάσεις μεγαλύτερης ανάπτυξης και αποτελεσματικότερης άμυνας αυτής της ευαίσθητης περιοχής. Απαιτείται λοιπόν να υπάρξουν από τώρα σκέψεις για τους τρόπους που θα τιμηθούν αυτές οι ιστορικές επέτειοι, με κάθε είδους αξιόλογες εκδηλώσεις και παντοειδείς μελέτες. Και για να μάθουν οι Θράκες, αλλά και οι Πανέλληνες πτυχές της ιστορίας, αυτής της παραμελημένης περιοχής. Ώστε να κληθούν να μετάσχουν όλοι οι δυνάμενοι, σε μια νέα μεγάλη και ελπιδοφόρα προσπάθεια ανάδειξης της Θράκης, ως μοχλού ανάπτυξης, προόδου και ευημερίας. Στόχος, να αντιστραφεί η σημερινή εικόνα, της εγκατάλειψης, της φτώχειας, της μετανάστευσης, της κατάληψής της από αλλοδαπούς ισλαμιστές μετανάστες.

Ό,τι όμως αποφασισθεί να γίνει για να τιμηθούν αυτές οι επέτειοι, πρέπει οι διοργανωτές να έχουν κατά νου, ότι η μεγάλη συμμετοχή του θρακικού λαού και κυρίως της νεολαίας θα είναι αυτή που θα προσδιορίσει το μέγεθος της επιτυχίας κάθε εγχειρήματος.

Οι 95 άγνωστοι εθελοντές του 1922, όταν τα πάντα κατέρρεαν!

*Οι λοχίες Πίνδ. Οικονομάκης και Άγγ. Τσιλιμπίρης με τον δεκανέα Κων. Αντωνίου

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο ηρωισμός, δηλαδή η πράξη που χαρακτηρίζεται από μεγάλη τόλμη, ακόμη και αυτοθυσία μπροστά στην επιδίωξη ενός υπέρτερου σκοπού, είναι μια έννοια που άνθισε στην Ελλάδα από τα πανάρχαια χρόνια ως τις μέρες μας

Οι λέξεις ήρως, στα αρχαία ελληνικά και ήρωας στα νέα ελληνικά, καθώς και η έννοια του ηρωισμού,  είναι  γεννήματα καθαρώς ελληνικά. Τόσο σαν φθεγγόμενος λόγος, όσο και σαν έννοια βαθύτερη, ιδίως όταν σχετίζεται με την προστασία και τη δόξα της πατρίδας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, ότι η ελληνική  λέξη ήρως είναι η ρίζα αντίστοιχων λέξεων στις ευρωπαϊκές γλώσσες.  Η ελληνική γλώσσα ήταν η μήτρα, η οποία γέννησε ταυτόσημες λέξεις στους ευρωπαϊκούς λαούς για να μπορούν και αυτοί να εκφράζουν αυτές τις υψηλές έννοιες.

Εξάλλου και η έννοια του πατριωτισμού, υποδηλώνει ένα βαθύ συναισθηματικό δεσμό ανθρώπων με ένα έθνος, το οποίο οι άνθρωποι αυτοί αναγνωρίζουν και αποδέχονται  ως πατρίδα τους.

Μπορεί βέβαια στις μέρες με τις νέες νοοτροπίες και ιδεολογίες της παγκοσμιοποίησης, του διεθνισμού ή του εθνομηδενισμού, οι έννοιες του ηρωισμού και του πατριωτισμού να έχουν εν μέρει υποχωρήσει, παραμένουν ωστόσο στην ιστορία των εθνών ως διαχρονική παρακαταθήκη και ως μονίμως επίκαιρο παράδειγμα, οι πράξεις των ηρώων και των πατριωτών, σε κάθε χώρα ξεχωριστά.

Όταν ο Γεώργιος Αβέρωφ απεποιήθη το παράσημο του Σωτήρος

*Ο Γεώργιος Αβέρωφ

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Γεώργιος Αβέρωφ, δεν υπήρξε απλά ένας μεγάλος εθνικός ευεργέτης, αλλά και ένας σεμνός πατριώτης, που δεν πρόσφερε τεράστια ποσά στην πατρίδα για λόγους υστεροφημίας, αλλά γιατί ήταν συνειδητοποιημένος πολίτης προσανατολισμένος σταθερά στην έννοια της πατριωτικής προσφοράς, χωρίς αντιπαροχές.  Και τρανή απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι με επιστολή του (πολιτικής σημασίας) προς το Βασιλέα Γεώργιο αρνήθηκε να παραλάβει το παράσημο του Σωτήρος!

                Η ιστορική επιστολή αποποίησης του αργυρού παρασήμου του Τάγματος του Σωτήρος, είναι η ακόλουθη, όπως δημοσιεύθηκε στον «Αιώνα» του Τιμολέοντα Φιλήμονα, στις 8 Αυγούστου 1874, με δηκτικά σχόλια:

Ιωάννης Φιλήμων, ο κατάσκοπος στην πολιορκία της Τρίπολης

*Ο Ιωάννης Φιλήμων

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Ιωάννης Φιλήμων, υπήρξε μια πολυδιάστατη αγωνιστική προσωπικότητα, που πρωταγωνίστησε στην Επανάσταση του 1821 και αργότερα ανέπτυξε ιδιαιτέρως σημαντική δράση ως πολιτικός, δημοσιογράφος και ιστορικός. Γνωρίζουμε πολλά για τις πτυχές του βίου. Εκείνο όμως που είναι σχετικά άγνωστο, είναι το γεγονός, ότι εθελοντικά μπήκε στην Τρίπολη όταν άρχισε την πολιορκία της ο Κολοκοτρώνης και πραγματοποίησε κατασκοπευτική αποστολή.   

                Για την σημαντική του αυτή αποστολή ο ίδιος δεν μιλούσε και δεν έγραψε. Οι κατοπινοί βιογράφοι του για να αναφερθούν σ’ αυτό το γεγονός του βίου του, καταφεύγουν συνήθως στους επικήδειους που εκφώνησαν όταν πέθανε το 1874, ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος και ο Αθανάσιος Πετμεζάς.

                Ο Ιωάννης Φιλήμων γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1798 ή 1799 στη συνοικία της Ξηροκρήνης (Κουρουτσεσμέ). Ο πατέρας του καταγόταν από την Θράκη και το επάγγελμα του ήταν ζωγράφος (κατά τον Πρωτοψάλτη Εμμ.). Άλλος βιογράφος του κάνει λόγο και για κυπριακή καταγωγή (κατά τον Δημ. Καμπούρογλου). Φοίτησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή και απέκτησε πολλή καλή μόρφωση.

Δραπετεύοντας από τους Τούρκους το 1912

*Ο λοχίας Ιωάννης Κατσαμπής

*Η δραπέτευση του λοχία

Ιωάννη Κατσαμπή

από το Μοναστήριο

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Μια δραπέτευση ενός τραυματισμένου λοχία, κατά την διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, ήταν μια ηρωική πράξη, αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι ο συγκεκριμένος είχε τραυματισθεί σοβαρά στην κνήμη και χρειάστηκε ως δραπέτης να ταξιδέψει από το Μοναστήριο στη Θεσσαλονίκη, μέσα στον παγωμένο Δεκέμβριο, διασχίζοντας και εχθρικές περιοχές.

Πρόκειται  για τον Ιωάννη Κατσαμπή, λοχία του Ιππικού.

        Υπηρετούσε στην Ανεξάρτητη Μεραρχία Ιππικού. Πήρε διαταγή να μεταβιβάσει στον αρχηγό της V Μεραρχίας υπηρεσιακό σημείωμα.

Κοντά στη Μπάνιτσα της Φλώρινας βρέθηκε αντιμέτωπος με τουρκική φάλαγγα και πυροβολήθηκε ανεπιτυχώς. Όταν τελικά μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας αποφασίσθηκε ο Ελληνικός Στρατός να στραφεί προς τη Θεσσαλονίκη για να προλάβει τους Βουλγάρους, η V Μεραρχία είχε οριστεί ως αριστερή πλαγιοφυλακή της ελληνικής στρατιάς. Έτσι διέβη στις 12 Οκτωβρίου 1912 τον Αλιάκμονα, από το πέρασμα της Ζάμπουρδας και προχώρησε μέχρι την Αιανή, προωθούμενη στην Κοζάνη. Η ταξιαρχία Ιππικού έκανε συνεχείς αναγνωρίσεις προς την Άρνισα και το Αμύνταιο, μέχρι την κοιλάδα της Φλώρινας. Η V Μεραρχία συνέχισε να προελαύνει μέσω του χωριού Κοίλα προς την Πτολεμαΐδα.

Ο Κατσαμπής γλίτωσε από τους Τούρκους, αλλά σκοτώθηκε το άλογό του. Αναγκάσθηκε μάλιστα να προσποιηθεί το νεκρό για να μην το αντιληφθούν οι Τούρκοι.

Οι τελευταίες ώρες της ελληνικής Αδριανούπολης

*Η Αδριανούπολη σε γκραβούρα του 1829

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Οι τελευταίες ώρες που έζησε ο Ελληνισμός της Αδριανούπολης το 1922, ήταν άκρως δραματικές. Η πόλη στην οποία ο Ελληνισμός άνθισε για χιλιάδες χρόνια, η πόλη με τα περίφημα ελληνικά εκπαιδευτήρια, η πόλη με τους μεγάλους εμπόρους, παραδόθηκε στους Τούρκους, που την πήραν χωρίς να πολεμήσουν καθόλου στην Ανατολική Θράκη.

                Η απόφαση για την εκκένωση της Θράκης πάρθηκε από τους Συμμάχους στις 9 Σεπτεμβρίου 1922 μετά από θυελλώδεις συσκέψεις τριών ημερών στο Παρίσι, μεταξύ του Γάλλου πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών Πουανκαρέ  του Άγγλου υπουργού εξωτερικών Λόρδου Κώρζον και του Ιταλού υπουργού Εξωτερικών κόμη Κάρλο Σφόρτσα. Τις μέρες εκείνες δεν υπήρχε κυβέρνηση στην Αθήνα ικανή να αντιδράσει, ενώ στο στράτευμα επωάζονταν η επανάσταση των Γονατά- Πλαστήρα. Η Μικρά Ασία, είχε αρχίζει να ζει το δικό της δράμα. Η διάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών των τριών συμμάχων κρατών με το ανακοινωθέν της έβαζε προκαταβολικά την ταφόπλακα στην υπόθεση της Ανατολικής Θράκης, με την ελεεινή μεταξύ άλλων διατύπωση:

                «Αι τρεις Σύμμαχοι Κυβερνήσεις δράττονται της παρούσης ευκαιρίας όπως δηλώσουν, ότι λαμβάνουν υπό ευμενή άποψιν ΤΗΝ ΕΠΙΘΥΜΙΑΝ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΝΑ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΝ ΘΡΑΚΗΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ, συμπεριλαμβανομένης της Αδριανουπόλεως».

Ο άδοξος θάνατος του Ανδρέα Καρκαβίτσα

*Πορτρέτο του Ανδρέα Καρκαβίτσα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

Ο θάνατος πάντα είναι ένα τραγικό γεγονός, που προκαλεί θλίψη, ακόμα και αν είναι ένδοξος θάνατος. Όταν όμως ο θάνατος είναι φυσικός, αλλά σε συνθήκες που δεν άρμοζαν στον θανόντα, τότε η θλίψη είναι πολλαπλή, η λύπη ανείπωτη και το δάκρυ ασταμάτητο. Τέτοιος υπήρξε ο θάνατος ενός μεγάλου συγγραφέα που εν ζωή δοξάστηκε για το έργο του, θαυμάσθηκε για τον πατριωτισμό του, αγαπήθηκε για την κοινωνική του προσφορά ως γιατρός και η κριτική τον τοποθέτησε ανάμεσα στην τριάδα των μεγάλων συγγραφέων της ηθογραφίας, μαζί με τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και τον Γεώργιο Βιζυηνό.

Πρόκειται για τον Ανδρέα Καρκαβίτσα, που γεννήθηκε στα Λεχαινά, στις 12 Μαρτίου 1865 και πέθανε στο Μαρούσι στις 24 Οκτωβρίου 1922.

Ο Καρκαβίτσας που είχε σπουδάσει την ιατρική, ασχολήθηκε με επιτυχία με όλα τα είδη του γραπτού λόγου εκτός από θεατρικά έργα. Τα πιο γνωστά έργα του είναι το μυθιστόρημα «Ο ζητιάνος», και η συλλογή διηγημάτων «Λόγια της πλώρης». Αυτά τα δυο έργα έχουν μεταφραστεί και κυκλοφορήσει σε πολλές χώρες του εξωτερικού.

Διδυμότειχο και έσχατη οδυνηρή Βουλγαροκρατία…

*Μαύρη πείνα εις την Θράκην. Εύγλωττος τίτλος.

 Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Το Διδυμότειχο έζησε τραγικές ώρες λίγο καιρό πριν απελευθερωθεί οριστικά και ενσωματωθεί στον ελληνικό κορμό το Μάιο του 1920, ύστερα από σκλαβιά περίπου 600 ετών. Η τραγικότητα των στιγμών, δεν οφείλονταν μόνο στους Τούρκους, αλλά και στον νεόκοπο βουλγαρικό εθνικισμό. Μιλάμε κυρίως για το 1919, όταν η Δυτική Θράκη πέρασε αρχικά στον έλεγχο των συμμάχων της Αντάντ, νικητών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τον επόμενο χρόνο παραχωρήθηκε στην Ελλάδα η Ανατολική και Δυτική Θράκη.

Η συνθήκη του Νεϊγύ, που ήταν μέρος της συνθήκης Ειρήνης μετά τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου επέβαλε την παραίτηση της Βουλγαρίας υπέρ των  νικητριών Δυνάμεων από όλα τα κυριαρχικά της δικαιώματα επί της Δυτικής Θράκης. Η συνέχεια  της συνθήκης αυτής ήταν η παραχώρηση των εδαφών αυτών στην Ελλάδα με την Συνθήκη των Σεβρών. Οι Βούλγαροι, που θεώρησαν τη συνθήκη του Νεϊγύ μέγιστη εθνική ήττα, προσπάθησαν με κάθε τρόπο να εκδικηθούν τους ελληνικούς πληθυσμούς. Πόλεις και χωριά της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης δοκίμασαν τότε πρωτοφανή βαρβαρότητα, αν και έληγε η Βουλγαρική κατοχή.

Η εισβολή κομιτατζήδων στα Πετρωτά Έβρου το 1920

*Ομάδα βουλγάρων κομιτατζήδων

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Θράκη, Ανατολική και Δυτική, πλην των αρχών του 20^ου αιώνα (1904-1908) δοκιμάσθηκε σκληρά από τις ενέργειες Βουλγάρων και Τούρκων κομιτατζήδων και κατά το 1919-1920, όταν ξεκαθάρισε η διεθνής ατμόσφαιρα και η Ελλάδα με την έγκριση και των συμμάχων της άρχισε να απελευθερώνει την περιοχή αυτή.

                Τότε οι Τούρκοι επεδίωξαν και επέτυχαν τη συνεργασία με την βουλγαρική  Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΕΟ) και αποφάσισαν τη δημιουργία συμμοριών σε Μακεδονία και Θράκη καθώς και τη διεξαγωγή έντονης αλυτρωτικής προπαγάνδας. Σε μια προκήρυξη που είχαν ρίξει στη Γουμένισσα, έλεγαν χαρακτηριστικά:

                «Ας λησμονήσωμεν το αιματηρόν παρελθόν το οποίον μας χωρίζει και όλοι, Τούρκοι, Βούλγαροι, ‘Ελληνες, Εβραίοι, Βλάχοι, ας δώσωμεν χείρα δια τον γενικόν αγώνα απέναντι του κοινού εχθρού και να μην καταθέσωμεν τα όπλα, εάν δεν απολαύσωμεν την ελευθερίαν της πατρίδος μας. Αδιαίρετος, Ανεξάρτητος Μακεδονία, αυτή είναι η σημαία και με αυτήν θα νικήσωμε».

                Αξίζει να σημειωθεί ότι το τουρκοβουλγαρικό κομιτάτο δραστηριοποιήθηκε έντονα κατά την περίοδο της εκκένωσης της Ανατολική Θράκης το φθινόπωρο του 1922. Πολυάριθμες συμμορίες διοικούμενες από τούρκους αξιωματικούς είχαν εισβάλει στην Ανατολική Θράκη και παρενοχλούσαν τον υποχωρούντα ελληνικό στρατό και πραγματοποιούσαν θηριωδίες εναντίον του άμαχου πληθυσμού, που εγκατέλειπε τις πατρογονικές εστίες του, εντελώς άδικα, μετά την απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων, που ελήφθη στα Μουδανιά.

Ο Εσάτ πασάς των Ιωαννίνων είχε και ελληνικό αίμα;

*Φωτογραφία του Εσάτ Πασά, που την πρόσφερε στον ιδιοκτήτη του σπιτιού, όπου διέμενε κατά την αιχμαλωσία του. Στην ιδιόχειρη αφιέρωση με την παλαιοτουρκική γραφή  σημειώνει: «Εις ανταπόδοσιν της ευγνωμοσύνης μου δια την φιλοξενίαν και τας φιλικάς περιποιήσεις, τω αξιοτίμω Κυρίω Ζίννη. Τη 27^η Οκτωβρίου 1914, Εσάτ» (Δημοσιευμένη στην Ιστορία του Σπ. Μαρκεζίνη).

 Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Εσάτ Πασάς, υπήρξε ο πείσμων και μαχητικός υπερασπιστής των Ιωαννίνων και του Μπιζανίου, κατά τον πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο, που όμως προ της ορμής του ελληνικού στρατού, αναγκάσθηκε να παραδοθεί. Αυτός λοιπόν ο σκληρός μαχητής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είχε ελληνικό αίμα στις φλέβες του.

                Αυτή την άποψη υποστήριξε ο Γιαννιώτης ποιητής Χρήστος Χρηστοβασίλης το 1913, όταν έπεσαν τα Ιωάννινα και μπήκε μέσα ο νικητής ελληνικός στρατός. Σύμφωνα με όσα έγραψε το Φεβρουάριο του 1913 στην «Ακρόπολι» ο Εσάτ πασάς δεν ήταν Τούρκος ούτε Αλβανός, αλλά Έλληνας, απόγονος Ελλήνων, που κάποτε στο παρελθόν αρνήθηκαν την χριστιανική θρησκεία, λόγω των φοβερών συνθηκών που επικρατούσαν για το υπόδουλο έθνος. Ο παππούς του κατάγονταν από το Μπούλτζο του Ζαγορίου και η γιαγιά του από το Σούλι. Γεννήθηκε στα Ιωάννινα στις 18 Οκτωβρίου 1862 και πέθανε στην Τουρκία στις 2 Νοεμβρίου 1952.

                Ο ίδιος ο Εσάτ πάντως ισχυρίζονταν ότι πρόγονός του υπήρξε ένας Ουζμπέκος από την Τασκένδη, από αυτούς που έφερε το 1379 ο στρατηγός Γαζή Εβρενός και τους εγκατέστησε στην Ήπειρο. Αυτός άρπαξε νύχτα των Χριστουγέννων μια ελληνίδα τη Βασιλική της οικογένειας των Γλυκέων από την εκκλησία του Ταξιάρχη Μιχαήλ και την έκανε γυναίκα του. Γι’ αυτό θα τον βρείτε και με το προσωνύμιο Εσάτ πασάς Γλίκα.

Αλ. Στριφτόμπολας, ο (προ)τελευταίος φουστανελάς της Βουλής

*Ο πίνακας του Νικολάου Ορλώφ με τον Στριφτόμπολα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ένας βουλευτής με ισχνή κοινοβουλευτική παρουσία, εκλεγείς μία φορά όλο κι όλο, για το διάστημα από 2 Φεβρουαρίου 1905 έως 1 Φεβρουαρίου 1906, παρέμεινε στην αθανασία, χάρη στις αυθαιρεσίες ενός ζωγράφου του μεσοπολέμου και στην ιδιοτροπία του, να φοράει μόνιμα φουστανέλα, αρνούμενος να προσχωρήσει στον εξ Εσπερίας συρμό. Πρόκειται για τον Αλέξιο Στριφτόμπολα.

                Εικαστικά λοιπόν, ο θεωρούμενος ως γνωστότερος φουστανελοφόρος βουλευτής είναι ο Αλέξιος Στριφτόμπολας, που απεικονίζεται στον περίφημο πίνακα του ζωγράφου Νικολάου Ορλώφ, ο οποίος ανήκει στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδας, από δωρεά του Κωνσταντίνου Ελευθερουδάκη, τη δεκαετία του 1930. Ο πίνακας αυτός υποτίθεται ότι απεικονίζει συνεδρίαση της Βουλής του 1878, της εποχής δηλαδή του Χαριλάου Τρικούπη, με τον ίδιο στη βήμα να αγορεύει. Στην συνεδρίαση αυτή συμμετέχουν πολλές γνωστές πολιτικές προσωπικότητες. Ιστορικά όμως ο πίνακας δεν είναι ακριβής, γιατί περιλαμβάνει πρόσωπα, που δεν ήταν βουλευτές την εποχή εκείνη, με πρώτο και καλύτερο τον εικονιζόμενο Στριφτόμπολα, που έγινε βουλευτής Πατρών το 1905.

                Οι φουστανελοφόροι βουλευτές, ήταν πάντα ένα προσφιλές θέαμα και θέμα. Ορισμένοι, κατάλοιπα της Επανάστασης του 1821, δεν αποχωρίσθηκαν την εθνική ενδυμασία και δεν προσχώρησαν ποτέ στην μετεπαναστατική μόδα της λεγόμενης φράγκικης φορεσιάς. Φουστανελοφόροι βουλευτές υπήρχαν στα ύστερα χρόνια, έως τα τέλη του 19ου αιώνα και μόνο ένας στις αρχές του 20ου αιώνα. Υπάρχουν μάλιστα και κείμενα του νεαρού τότε κοινοβουλευτικού συντάκτη Κωστή Παλαμά, περί το 1882-1883, για την παρουσία φουστανελοφόρων βουλευτών στο Κοινοβούλιο (Βλέπε και στη θέση http://sitalkisking.blogspot.gr/2009/11/blog-post_02.html ).

Θράκη 1913: Οδεύοντας προς την άδικη Συνθήκη του Βουκουρεστίου

*Από την μαχητική αρθρογραφία της "Ακροπόλεως" του Βλάση Γαβριηλίδη

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

             Η Δυτική Θράκη μετά την νικηφόρο έκβαση των Βαλκανικών Πολέμων για τα ελληνικά όπλα, βίωσε μια βάρβαρη κατοχή από την ηττημένη Βουλγαρία, χάρη στο προστατευτικό ενδιαφέρον που επέδειξαν για τη Βουλγαρία οι Μεγάλες Δυνάμεις. Το κλίμα που είχε διαμορφωθεί τότε, φαίνεται από την αρθρογραφία του Αθηναϊκού Τύπου, ο οποίος, πλην εξαιρέσεων δεν επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Θράκη ειδικά.

     Τον Οκτώβριο του 1912, όπως είναι γνωστό, οι τρεις συμμαχικές  χώρες (Ελλάδα- Σερβία- Βουλγαρία) κήρυξαν τον πόλεμο εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πολύ σύντομα, η Οθωμανική Αυτοκρατορία έχασε το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών εδαφών της και χαράχθηκαν νέα σύνορα στη Χερσόνησο του Αίμου. Οι εδαφικές αλλαγές επικυρώθηκαν με τη Συνθήκη του Λονδίνου την άνοιξη του 1913. Η Ελλάδα προσπαθώντας να μην απεμπολήσει τα δικαιώματα της, που στηρίζονταν στην ελληνικότητα των περιοχών και σε αδιαφιλονίκητους ιστορικούς τίτλους,  πήρε την Ήπειρο, την Δυτική και Κεντρική Μακεδονία, τα νησιά του Αιγαίου (πλην των Δωδεκανήσων, που τελούσαν υπό ιταλική κατοχή από τον ιταλοτουρκικό πόλεμο του 1911) και την Κρήτη.

Όταν οι Θρακιώτισσες πρώτευαν σε καλλιστεία στο Παρίσι

*Η νικήτρια των παρισινών καλλιστείων από το Σκοπό Ανατολικής Θράκης

*1921:Καλλιστεία 

«Ελληνικού κάλλους»

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Θράκη ήταν διαχρονικά ερωτική και είχε πάντα όμορφες γυναίκες (Βλέπε σχετικά και στη θέση http://sitalkisking.blogspot.gr/2009/12/1.html ). Ακόμα και με διακρίσεις στα καλλιστεία της Ευρώπης! Ιδού πώς έχει αυτή η άγνωστη ιστορία:

                Το 1921 εκδίδονταν στο Παρίσι η ελληνόφωνη εβδομαδιαία εφημερίδα «Μεγάλη Ελλάς» η οποία είχε οργανώσει καλλιστεία «Ελληνικού Κάλλους».

                Την ελλανόδικο επιτροπή αποτελούσαν τέσσερις  Έλληνες και Ελληνίδες καλλιτέχνες που δούλευαν στο Παρίσι και δύο Γάλλοι, ενώ παρίστατο και ο διευθυντής της εφημερίδας Ηλίας Οικονομίδης. Έγινε μάλιστα ψηφοφορία μεταξύ των αναγνωστών της εφημερίδας, η οποία είχε δημοσιεύσει φωτογραφίες των υποψηφίων καλλονών.

Καυκάσιοι Πόντιοι, ζεύονταν στα άροτρα αντί των ζώων!!!

*Φρίκη!!! ΟΙ Καυκάσιοι ως... αροτριώντα ζώα! 

Και όμως συνέβη και αυτό στην ελεύθερη πατρίδα...

*Μια ιστορία πόνου και φρίκης,

για τους πρόσφυγες του Πόντου

                                                                                                                                               

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Τα βάσανα των Ποντίων, συνθέτουν μια φοβερή τραγωδία, που δεν πρόκειται να ξεχαστεί ποτέ. Είναι γνωστά τα όσα τράβηξαν με τη γενοκτονία που εφάρμοσαν εις βάρος τους οι Νεότουρκοι και τους ανάγκασαν να ζητήσουν καταφύγιο στη γειτονική ομόδοξη Ρωσία. Και ακολούθησαν αργότερα οι διωγμοί από τους σοβιετικούς του Στάλιν.

                Υπήρξαν και ενδιάμεσες στιγμές, όταν άνοιξε την αγκαλιά της η μητέρα πατρίδα να δεχθεί τους διωγμένους.  Ήταν το 1921, που η Ελλάδα δέχθηκε πρόσφυγες από τον Πόντο και τον Καύκασο εξαιτίας των διωγμών και των φονικών μαχών στις περιοχές εκείνες. Η μεταφορά τους έγινε με πλοία, κάτω από συνθήκες τραγικές, που οδηγούσαν και σε πολλούς θανάτους κατά τη διάρκεια του πλου προς την Ελλάδα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μόνο στο πλοίο "Άγιος Κωνσταντίνος", που ξεκίνησε στις 21 Μαΐου 1922 από το Βατούμι με 5.000 πρόσφυγες, πέθαναν κατά τη διαδρομή 150-200 Πόντιοι του Καυκάσου. Οι πρόσφυγες αποβιβάζονταν στη Θεσσαλονίκη. Το 1920 η Καλαμαριά ήταν ένα  κλειστό στρατόπεδο  με άθλιες παράγκες, όπου όλοι οι πρόσφυγες ζούσαν σε καραντίνα, εξοντωμένοι  από τον τύφο και τη δυσεντερία, με ελάχιστη κρατική βοήθεια. Τα περισσότερα παιδιά των προσφύγων πέθαιναν αβοήθητα.

Ο μαζικός πνιγμός προσκυνητών στον ποταμό Έβρο, το 1888

*Το δημοσίευμα της εφημερίδας "Βυζαντίς" στις 18 Ιουνίου 1888

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Από μικρό παιδί, άκουγα στο Διδυμότειχο για τον μαζικό πνιγμό 40 έως 50 ατόμων στον ποταμό Έβρο, στα τέλη του 19^ου αιώνα, κατά τη διάρκεια του πανηγυριού που γίνεται στη γενέτειρά μου τη μέρα της Πεντηκοστής. Στο λεγόμενο και Καλέ Παναΐρ, στο τοπικό ιδίωμα. Και πάντα θεωρούσα ότι γύρω από το δραματικό αυτό γεγονός, είχαν πλεχθεί και μύθοι, αφού δεν έβλεπα πουθενά τεκμηρίωση.

                Το πανηγύρι αυτό τελείται εις ανάμνηση ενός γεγονότος της εποχής των σταυροφοριών. Τότε οι Δυτικοί σταυροφόροι (στην πραγματικότητα κακοποιά στοιχεία από τη Δυτική Ευρώπη, με τις ευλογίες του Πάπα) ήθελαν να ελευθερώσουν τους Αγίου Τόπους από τους Άραβες κατακτητές. Αλλά στην πορεία έπεφταν στα εδάφη της χριστιανικής βυζαντινής αυτοκρατορίας και σκότωναν, έκαιγαν, έκλεβαν… Μέχρι που το 1204 κατέκτησαν και την ίδια την Κωνσταντινούπολη.

Το Μάιο μάλλον του 1205 τα στρατεύματα των Λατίνων με αρχηγό τον Ερρίκο της Φλάνδρας, αδελφό του Βαλδουίνου Α΄ και διάδοχό του, έχοντας λεηλατήσει την ευρύτερη περιοχή της Θράκης, επιχείρησαν να καταλάβουν το ισχυρό φρούριο του Διδυμοτείχου, στην περιοχή του οποίου άρχισε να εκδηλώνεται η πρώτη αντίσταση κατά της Λατινοκρατίας.

Η Ελεύθερη Πολιτεία της Ικαρίας το 1912

*Οι εξεγερμένοι Ικάριοι με τη βαθυγάλανη σημαία τους με τον λευκό σταυρό στη μέση

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Η Ικαρία, είναι ένα νησί, που όλοι το ζηλεύουν για την ευζωία των κατοίκων του, για την ιστορική του φήμη από τους μυθικούς χρόνους, για τις θαυμαστές περιβαλλοντικές και ενεργειακές επιπτώσεις του, για τα εξαίρετα εδώδιμα προϊόντα του και για τα ονομαστά πανηγύρια, με τους περίφημους παραδοσιακούς χορούς και τους φημισμένους οργανοπαίκτες του.

                Ωστόσο εξίσου θαυμαστή είναι και η νεώτερη ιστορία του νησιού και ειδικά η απελευθέρωσή του, που υπήρξε το 1912 πολιτική και διπλωματική έκπληξη, αλλά συνήθως την αγνοούμε και την προσπερνούμε αδιάφορα.

                Στα μέσα του 1912 η Ελλάδα, ετοιμάζονταν για τους Βαλκανικούς Πολέμους σε συνεννόηση με τα άλλα χριστιανικά κράτη της Βαλκανικής. Οι πόλεμοι αυτοί άρχισαν τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου εκείνης της σημαδιακής χρονιάς. Οι Ικάριοι όμως ανυπομονούσαν!!! Και είχαν λόγους… Δεν ήταν μόνο η μακρά υποδούλωση στους Τούρκους.  Ήταν και η απογοήτευση του 1830. Τότε, που η Ικαρία, παραχωρήθηκε στην Τουρκία, ενώ  η Ελλάδα με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου αναγνωρίζονταν ως ελεύθερο Κράτος. 

1913: Το δραματικό ημερολόγιο του Αδριανουπολίτη Ι. Αποστολίδη

*Πολίτες και στρατιώτες Βούλγαροι, φυλάσσουν γέφυρα του ποταμού Άρδα, που κατέστρεψαν οι Τούρκοι.

*Ενδιαφέρουσα αυθεντική καταγραφή

των γεγονότων της πολιορκίας της Αδριανούπολης κατά το 1912-13.

*Αξίζει να εκδοθεί αυτό το Ημερολόγιο 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης          

                Ένα άγνωστο ντοκουμέντο, που αξίζει να προσεχθεί ιδιαίτερα από τους ποικίλους Θρακικούς φορείς, αφορά την φοβερή πολιορκία της Αδριανούπολης το 1912-13 από τους Βουλγάρους. Πρόκειται για λεπτομερή ημερολογιακή καταγραφή από τον Αδριανουπολίτη Ι. Αποστολίδη, ο οποίος παραχώρησε το ημερολόγιό του στην αθηναϊκή εφημερίδα «Πατρίς».

                Η δημοσίευση του ημερολογίου του Ι. Αποστολίδη άρχισε από το Σάββατο 20 Απριλίου 1913 στην εφημερίδα «Πατρίς» και περιλαμβάνει καταγραφές γεγονότων από τις 18 Σεπτεμβρίου 1912, ημέρα Τρίτη, όταν τα τουρκικά στρατεύματα άρχισαν να κινητοποιούνται, έως  και το φύλλο της 18ης Μαΐου 1913. Οι μαρτυρίες του Αποστολίδη, που έζησε τα γεγονότα μέσα στην Αδριανούπολη, έχουν την αξία αυθεντικού ντοκουμέντου, ειδικά για τα όσα υπέστησαν οι Χριστιανοί κάτοικοι της μεγάλης αυτής πόλης, όχι μόνο από τα δεινά των μαχών, αλλά και από την εχθρική στάση των Τούρκων.

                Για τον λόγο αυτό προτείνω να βρεθεί τρόπος να εκδοθεί αυτό το πολύτιμο ημερολόγιο σε μορφή βιβλίου έστω και κολοβό- γιατί δεν ολοκληρώθηκε η δημοσίευσή του- ώστε να γνωρίσουν οι νεώτερες γενεές των Θρακών ένα σημαντικό μέρος της ιστορίας των προγόνων τους. Θα ήταν ευχής έργο μάλιστα να συσχετισθούν τα γεγονότα που περιγράφονται στη Ημερολόγιο με άλλα γεγονότα της εποχής εκείνης στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης.

Θράκη και Καποδίστριας

*Οι ενδιαφερόμενοι Θράκες για το έργο του Καποδίστρια

                Το 1841, εκδόθηκαν στην Αθήνα, που ήδη είχε καταστεί πρωτεύουσα της Ελλάδος, τέσσερις τόμοι με σημαντικές επιστολές του δολοφονηθέντος κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, στο Ναύπλιο, δέκα χρόνια νωρίτερα.

                Η έκδοση έγινε με δαπάνες του Λευκαδίτη γιατρού Π.Δ. Στεφανίτση, που ήταν στενά συνδεδεμένος με τον Καποδίστρια. Το έργο αυτό τυπώθηκε στο τυπογραφείο Κωνσταντίνου Ράλλη.

                Πρόκειται για τέσσερις τόμους που εναπόκεινται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής και περιλαμβάνουν διπλωματικές, διοικητικές και ιδιωτικές επιστολές του πρώτου κυβερνήτη της χώρας, που είχαν γραφεί από 8 Απριλίου 1827 έως 26 Σεπτεμβρίου1831. Για τη συλλογή των επιστολών  αυτών είχαν φροντίσει τα αδέλφια του Καποδίστρια, Αυγουστίνος και Βιάρος και ένας από τους προσωπικούς γραμματείς του.

                Η μνημειακή αυτή έκδοση, περιέχει ένα ενδιαφέρον στοιχείο, που αποδεικνύει ότι η Θράκη της εποχής εκείνης, δεν είχε αποσυνδεθεί από το εθνικό κέντρο και πάντα είχε επαφή με τα τεκταινόμενα είτε πολιτικά είτε πνευματικά. Άλλωστε και ο ίδιος ο Καποδίστριας κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, είχε δείξει ενδιαφέρον για αιτήματα των Θρακών και είχε συστήσει στην Δ΄ Εθνική Συνέλευση που συνεδρίαζε στο Άργος τον Αύγουστο του 1829, να δείξει ευνοϊκή διάθεση (βλέπε σχετικά στη θέση  https://sitalkisking.blogspot.gr/2014/05/blog-post_28.html).

Εμμ. Αργυρόπουλος: Ο πρώτος νεκρός της στρατιωτικής μας αεροπορίας

*Από την κηδεία του Εμμανουήλ Αργυρόπουλου

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Εμμανουήλ Αργυρόπουλος, θεωρείται ο πρώτος νεκρός της στρατιωτικής μας Αεροπορίας, από τότε, που η χώρα μας απέκτησε πολεμικά αεροπλάνα, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν με επιτυχία στους Βαλκανικούς Πολέμους.

                Βέβαια είχε προηγηθεί η πτώση του πολιτικού αεροπλάνου του δημοσιογράφου Αλέξανδρου Καραμανλάκη στον Κορινθιακό Κόλπο στα τέλη Αυγούστου 1912, δηλαδή περίπου 7 μήνες νωρίτερα.

                Ένα ψυχρό τηλεγράφημα που έφτασε από τη Θεσσαλονίκη, ανήγγειλε στις 4 Απριλίου 1913, την πτώση του αεροπλάνου και το θάνατο του αεροπόρου Αργυρόπουλου 26 ετών τότε. Λίγο αργότερα, ακολούθησαν και άλλα τηλεγραφήματα που επιβεβαίωναν το τραγικό γεγονός και επιπλέον διευκρίνιζαν ότι εκτός του Αργυρόπουλου έχασε τη ζωή του και ο συνεπιβαίνων Κωνσταντίνος Μάνος.

Οι αδελφοί Ξενοκράτες, υπέροχοι Θράκες ευεργέτες

*Κωνσταντίνος Ξενοκράτης. Θραξ εθνικός αγωνιστής και ευεργέτης

*Γεννήθηκαν στο Σαμάκοβο Αν. Θράκης

*Πλούτισαν στη Ρουμανία

*Ευεργέτησαν Ελλάδα και Ρουμανία

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης  

                Ο Κωνσταντίνος Ξενοκράτης και οι αδελφοί του Αθανάσιος και Θεόδωρος, είναι σπάνιες ευγενείς μορφές της Θράκης, που διακρίθηκαν για το απέραντο φιλανθρωπικό έργο τους και τον παραδειγματικό πατριωτισμό τους.

Οι αδελφοί  Ξενοκράτη γεννήθηκαν στο Σαμάκοβο της περιφέρειας των Σαράντα Εκκλησιών της Ανατολικής Θράκης. Ο Κωνσταντίνος ειδικά γεννήθηκε το 1803. Από την παιδική τους ηλικία εγκαταστάθηκαν τα αδέλφια Πασχάλης, Θεόδωρος, Κωνσταντίνος και Αθανάσιος στο Βουκουρέστι. Εκεί στα κατοπινά χρόνια ασχολήθηκαν με τις επιχειρήσεις, το εμπόριο και τη γεωργία και απέκτησαν μεγάλη περιουσία.