*Τύφος και ευλογιά
*Νεκρά ζώα στη θάλασσα
Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Ο Μάρτης του 1878 στην Κωνσταντινούπολη δεν
μύριζε άνοιξη. Η θαλάσσια αύρα του Βοσπόρου, δεν έφερνε το δροσερό χάδι, αλλά
απαίσιες οσμές. Το αεράκι ψηλά στους μιναρέδες, δεν ήταν όπως παλιά. Τα κύματα
δεν λαμπύριζαν από τις ακτίνες του ήλιου. Επάνω τους κολυμπούσε ο θάνατος. Στα
σοκάκια, οι άνθρωποι κυκλοφορούσαν κατηφείς. Η πόλη των πόλεων, η Βασιλεύουσα,
αντιμετώπιζε βαρύτατη υγειονομική κρίση.
Η Τουρκία, βρέθηκε με την πλάτη στον τοίχο. Ηττημένη στον ρωσοτουρκικό πόλεμο, είχε υποχρεωθεί να υπογράψει την ταπεινωτική συνθήκη του Αγίου Στεφάνου και αναζητούσε διεθνή στηρίγματα, για να σώσει την πρωτεύουσα της από την κάθοδο των Ρώσων του Τσάρου Αλέξανδρου Α’, που η διάβασή τους από τον Αίμο δημιούργησε χιλιάδες Τούρκων προσφύγων, οι οποίοι κατέφευγαν με κάθε μέσο στη Κωνσταντινούπολη.
Οι Τούρκοι της Αδριανούπολης και της Βόρειας Θράκης, προσπαθούσαν να φύγουν όπως- όπως από το 1877. Προορισμός η πρωτεύουσα. Στην ελληνική εφημερίδα «Νεολόγος» της Κωνσταντινούπολης, του Ιανουαρίου 1878, υπάρχουν πολλές ανταποκρίσεις από την Αδριανούπολη, που μιλούν για σύγχυση και αταξία, ενόψει της καθόδου των Ρώσων. Μέσα στην Αδριανούπολη κατέφυγαν χιλιάδες πρόσφυγες, ανάμεσα στους οποίους 4.460 στρατιωτικοί (ασθενείς ή τραυματίες).
Το κρύο ήταν δριμύτατο και το θερμόμετρο έδειχνε 10 βαθμούς της κλίμακας Ρεωμύρου κάτω του μηδενός. Υπάρχουν στον Τύπο περιγραφές για νεαρή μητέρα που κρατούσε στην αγκαλιά της το νεκρό βρέφος της, το οποίο είχε χάσει τη ζωή του εξαιτίας του κρύου. Μια άλλη τουρκάλα γέννησε μέσα σε ένα βαγόνι. Ακόμα και μαστιγώσεις πολιτών για ασήμαντες αφορμές από Βούλγαρους που διορίσθηκαν από τους Ρώσους ως αστυνομικοί μετά την κατάληψη της Ανατολικής Θράκης, αναφέρθηκαν.
Ρακένδυτοι πρόσφυγες έφταναν από τη Φιλιππούπολη μέσα σε ανοιχτά βαγόνια αφού ταξίδευαν μέσα στο ψύχος επί 26 ώρες και είχαν αναμείνει τις αμαξοστοιχίες άλλες 48 ώρες για να τους παραλάβουν.