Τετάρτη 27 Μαρτίου 2024

Η συνθήκη του Αγίου Στεφάνου 1878, ρωσική μαχαιριά στα μη Σλαβικά έθνη της Χερσονήσου του Αίμου

*Λαϊκή λιθογραφία, με τον Ιγνάτιεφ να αναγγέλει στη Μεγάλο Δούκα Νικόλαο την υπογραφή της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου (Γεννάδειος Βιβλιοθήκη)




 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

Η συνθήκη του Αγίου Στεφάνου του 1878, είναι μια από τις πλέον βραχύβιες συνθήκες, αλλά τα απόνερά της ταλαιπώρησαν για δεκάδες χρόνια τα κράτη και τους λαούς της Χερσονήσου του Αίμου, διότι γιγάντωσε τον εθνικισμό, την εκδικητικότητα και τον αδηφάγο μεγαλοϊδεατισμό των Βουλγάρων, παρά την γρήγορη κατάργησή της από το  Συνεδρία του Βερολίνου.

Αυτή η τραυματική συνθήκη ήταν αποτέλεσμα του Ρωσοτουρκικού πολέμου, που κατέληξε με ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τη δεύτερη μετά το 1829. Ο πόλεμος αυτός άρχισε το 1877, φούντωσε όλες τις ελπίδες των αλύτρωτων εθνών, ότι πλησιάζει η στιγμή της απελευθέρωσής τους από τον Τουρκικό ζυγό. Όλοι πίστευαν τις ψευδοπροφητείες για το «ξανθόν γένος» και όλοι- πλην των Βουλγάρων- απογοητεύθηκαν όταν οι Χριστιανοί Ρώσοι, έδειξαν αμέσως τις προτιμήσεις τους προς τους Βουλγάρους, που τους καθιστούσαν «χωροφύλακες» της περιοχής, αγνοώντας τους άλλους ομόδοξους λαούς. 

               Η νίκη των Ρώσων και η προέλασή τους προς την Κωνσταντινούπολη ανάγκασε τους Τούρκους να συμφωνήσουν  αρχικά σε ανακωχή η οποία υπογράφηκε στην Αδριανούπολη, στις 19 Ιανουαρίου. Τελικά, μετά από παρεμβάσεις της Αγγλίας και της Αυστρουγγαρίας, οι Ρώσοι ανέστειλαν την είσοδό τους στην Κωνσταντινούπολη και δέχτηκαν να υπογράψουν με τους Τούρκους τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, στο γνωστό προάστιο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Με τη συνθήκη αυτή η Τουρκία αναγνώριζε την ανεξαρτησία της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της Ρουμανίας. Σημαντικό όμως σημείο της συνθήκης ήταν ότι η Τουρκία εξαναγκάσθηκε να κάνει εδαφικές παραχωρήσεις και να δεχθεί την ίδρυση αυτόνομης, φόρου υποτελούς ηγεμονίας της Βουλγαρίας, με σύνορα, που έφταναν από τη Μαύρη έως την Αδριατική Θάλασσα και το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου!!! Η επικράτειά της συνολικής έκτασης 163.000 τετρ. χλμ. άρχιζε από τη Μήδεια, 60 μίλια από την Κωνσταντινούπολη, περιλάμβανε το Λουλέ Μπουργκάς (Αρκαδιούπολη) προχωρούσε βόρεια της Αδριανούπολης που την άφηναν στους Τούρκους και από εκεί κατέβαινε νότια έως το Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη) και συνέχιζε αφήνοντας στην Τουρκία τη Χαλκιδική και την πόλη της Θεσσαλονίκης . Από εκεί προχωρούσαν τα βουλγαρικά σύνορα νότια της Καστοριάς και έφταναν έως 50 μίλια από την Αδριατική, περιλαμβάνοντας το Μοναστήρι, την Αχρίδα και τα Σκόπια!!! Οι Ρώσοι παραχώρησαν την Δοβρουτσά στους Ρουμάνους, αλλά κράτησαν για τον εαυτό τους τη Βεσσαραβία. Η υπογραφή της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου προκάλεσε μεγάλο ερεθισμό της κοινής γνώμη της Ελλάδας.